Język inkluzywny, czyli włączający, to głos oraz spojrzenie na świat przedstawicielek i przedstawicieli grup społecznie przemilczanych, marginalizowanych czy dyskryminowanych. Inkluzywność sama w sobie nie jest rodzajem poprawności politycznej czy językowej, a wyrazem wrażliwości społecznej i stosowności języka.

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ: "DR TOMASZ ŁUKASZ NOWAK W PODCAŚCIE 'NOWY LEPSZY ŚWIAT'. DLACZEGO JĘZYK POWINIEN BYĆ WRAŻLIWY" >>>

Język cały czas się zmienia, do użycia wchodzą nowe pojęcia. Zarówno naukowczynie i naukowcy, jak również społeczności osób społecznie wykluczanych, cały czas szukają nowych sposobów mówienia i opisywania rzeczywistości. Słowniki nie zawsze nadążają za zmianami, jakie zachodzą w języku powszechnym oraz wykorzystywanym we współczesnej humanistyce. Oczywistością jest również to, że właściwe zrozumienie podstawowych pojęć, dotyczących życia społecznego, ludzkiej różnorodności, pozwala na głębsze zrozumienie rzeczywistości i daje narzędzia do szerszego spojrzenia na nią.

Chcemy rozumieć, widzieć w ten sposób, by dostrzegać innych i potrafić się komunikować, żeby nikogo nie ranić. Stąd pojęciownik, który został przygotowany we współpracy z seksuolożką i psycholożką doktorą Agatą Loewe z Instytutu Pozytywnej Seksualności oraz językoznawcą doktorem Tomaszem Łukaszem Nowakiem z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Opisy poszczególnych pojęć powstały na podstawie definicji, stosowanych w najnowszych badaniach szeroko rozumianej humanistyki oraz używanych przez największe organizacje równościowe na świecie. Oczywiście mamy świadomość, że zbiór ważnych pojęć, które służą sojusznictwu ze społecznością LGBTQ+ jest znacznie większy, wybraliśmy te najbardziej podstawowe. Od czegoś trzeba zacząć.

as, asy - środowiskowe określenie na osoby ze spektrum aseksualności. W krajach anglojęzycznych pojawia się pojęcie "ace" pochodzące od fonetycznego skrótu "asexuality". Zarówno w anglojęzycznych tekstach naukowych, jak i prasowych analizach, można spotkać różnego rodzaju określenia jak "ace community" - opisujące społeczność osób aseksualnych.

aseksualność - ["a-" przedrostek wskazujący na zaprzeczenie i/lub brak jakiejś cechy] określenie parasolowe, obejmujące spektrum orientacji bądź tożsamości aseksualnych osób, które całkowicie bądź częściowo nie odczuwają pociągu seksualnego wobec innych osób - niezależnie od ich płci lub genderu. Pojęcie aseksualności nie odnosi się do celibatu czy wstrzemięźliwości seksualnej, gdyż aseksualność jako orientacja/tożsamość seksualna nie jest efektem intencjonalnego wyboru.

Badania wskazują na to, że osoby aseksualne - pomimo braku czerpania przyjemności z kontaktów seksualnych - angażują się w różne zachowania seksualne (masturbacja, współżycie seksualne z innymi osobami). Motywowane są bardzo różnymi argumentami: chęcią zaspokojenia siebie bądź partnerki/partnera romantycznego, chęcią posiadania dziecka. Aseksualność nie determinuje orientacji romantycznej, co oznacza, że osoby aseksualne mogą wchodzić w relacje romantyczne z innymi osobami i mogą być hetero-, homo- i biromantyczne.

abinarność - ["a-" przedrostek wskazujący na zaprzeczenie i/lub brak jakiejś cechy; "binarność"] pojęcie parasolowe, obejmujące te płcie, które zrywają z binarnością płciową, czyli te tożsamości płciowe pomiędzy kobiecością i męskością, gdzie te dwie kategorie są w opozycji, a nie widziane jako dwa odrębne wymiary.

afobia - [tu przedrostek “a-” odnosi się do aseksualności; ze starogreckiego "phobos" - strach, lęk] pojęcie odnoszące się do fobii społecznej, obejmującej całość negatywnych zachowań, wypowiedzi i postaw wobec osób aseksualnych jako grupy społecznej. Jako pojęcie dotyczące nastawienia od innych, powstało w analogii do ksenofobii (strach przed innymi), a zatem nie ma konotacji z definicją "fobii" jako trudnościami lękowymi, opisywanymi przez psychologię kliniczną. Jako główne źródło afobii opisuje się "heteroseksizm", czyli system przekonań i zachowań, wynikający z poglądu o wyższości heteroseksualności nad innymi seksualnościami lub realizacjami ludzkiej seksualności. Zachowania afobiczne, jako postawy dyskryminacyjne i przemocowe, obserwowane są u przedstawicieli wszystkich tożsamości płciowych i seksualnych. Formą afobii jest między innymi kwestionowanie istnienia aseksualności jako jednej z orientacji seksualnych.

aromantyczność - jedna z orientacji romantycznych, którą opisuje się jako brak lub niewielkie zainteresowanie na angażowanie się w relacje romantyczne z inną osobą, niezależnie od jej tożsamości płciowej i seksualnej.

bicourius - ciekawość i/lub otwartość na zachowania seksualne z osobami tej samej płci i odmiennej do typowych partnerów seksualnych danej osoby. 

binarność genderowa - założenie wynikające z determinizmu biologicznego, które zakłada istnienie jedynie dwóch płci: biologicznej i kulturowej: kobiecej i męskiej. Binarność genderowa związana jest z biologicznym pojęciem dymorfizm płciowy, opisującym różnice morfologiczne u samic i samców tego samego gatunku. Przeciwstawnym pojęciem jest abinarność, czyli odrzucenie koncepcji o istnieniu jedynie dwóch płci.