Schron z 1914 roku odkopano w trakcie budowy trasy tramwajowej na Naramowice w Poznaniu. Zasypano go ponad pół wieku temu, gdy budowano osiedla na Winogradach. Teraz weszli do niego eksploratorzy, którzy mają go przebadać przed zburzeniem. - Trudno było się opanować i nie okazywać ekscytacji - przyznaje Bartosz Waliszewski z Projektu Niepokorni, który badał obiekt.
Schron U15 IVa leży przy ulicy Sarmackiej w Poznaniu. Wkrótce właśnie tędy pojedzie tramwaj. - Leży on na trasie tramwaju do Naramowic, nie było szansy na jego ratunek - wyjaśnia Bartosz Waliszewski.
Po wojnie trzoda i pyry
Obiekt powstał w 1914 roku. Jego tylną ścianę wybudowano z cegieł, resztę zalano betonem. - W środku znajdują się trzy komory o specyficznym półkolistym kształcie. Po drugiej wojnie światowej schron był opuszczony i wielokrotnie przekazywany przez wojsko miastu i odwrotnie. Do 1967 roku trzymano w nim trzodę oraz pyry (w gwarze poznańskiej to ziemniaki - przyp. red.). Ostatecznie właśnie w 1967 roku został zasypany - przybliża historię obiektu Waliszewski.
Teraz, po ponad 50 latach go odkopano.
"Jest 13 stycznia 2020 roku, godzina 7.30 rano. Na teren schronu wjeżdża koparka. Odsłanianie ściany wschodniej przebiega bez problemów. Odsłonięto dwa kable. Jeden przerwano - ale na brak FB nikt się nie skarżył ;-) Koparka zmieniła miejsce... emocje rosły. Ramię wbiła przy prawej stronie ściany... tuż nad spodziewanym wejściem. Po niecałej godzinie - naszym oczom ukazał się łuk wejścia... bez drzwi!" - czytamy na stronie Projektu Niepokorni.
Tego samego dnia grupa weszła do środka, by - w uzgodnieniu z konserwatorem zabytków - zbadać obiekt. - Kaski, porządne latarki czołowe i z ogromną ostrożnością po chwili byliśmy we wnętrzu. Pierwszy raz od 1967 roku! Emocje szalały, trudno było się opanować i nie okazywać ekscytacji - relacjonuje Waliszewski.
Najcenniejszym zachowanym elementem schronu są oryginalne drzwi z 1914 roku. - Ich stan jest dramatyczny - nie da się ich przenieść - żałuje Waliszewski. Zostaną one przez eksploratorów dokładnie zmierzone i sfotografowane, tak, by można było je zrekonstruować w innych tego typu obiektach. - Drzwi posiadają zasuwę, uchwyt i łańcuch... i dla nas fortyfikatorów stanowią ogromną wartość - podkreśla.
Planowana rozbiórka schronu to kolejny etap przygotowań pod budowę nowego odcinka trasy tramwajowej na Naramowice.
W rejonie ulicy Sarmackiej ma się znaleźć przystanek dla tramwajów i autobusów "Naramowice".
Więcej wyburzeń
To nie jedyny schron, jaki znajduje się na terenie inwestycji. W rejonie skrzyżowania ul. Lechickiej i Naramowickiej archeolodzy spodziewają się m.in schronu amunicyjnego, artyleryjskiego oraz mobilizacyjnego. W tym miejscu planowane jest powstanie dwupoziomowego węzła komunikacyjnego, dzięki któremu tramwaje pojadą bezkolizyjnie nad ulicą Lechicką.
Trwają również wyburzenia budynków, które kolidują z planowaną trasą tramwajową. Do tej pory zakończono rozbiórkę budynków znajdujących się przy ul. Czarna Rola, Sarmackiej 1 oraz Naramowickiej 149. Trwa rozbiórka budynków przy ul. Jasna Rola oraz ul. Naramowickiej 213.
- Aktualnie wszystko przebiega zgodnie z harmonogramem. Obecnie prowadzimy prace przygotowawcze, natomiast wiosną - po uzyskaniu decyzji ZRID (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej - przyp. red.) - rozpoczniemy budowę nowego odcinka trasy tramwajowej – mówi Grzegorz Bubula, wiceprezes zarządu spółki Poznańskie Inwestycje Miejskie.
Planowana trasa tramwajowa na Naramowice będzie miała około 3,3 kilometra długości. Inwestycja obejmuje też budowę niemal 7,5 kilometra dróg, łącznie z dojazdowymi i skrzyżowaniami.
Odcinek od pętli Wilczak na północ Poznania, do ul. Błażeja, to pierwszy etap budowy trasy tramwajowej na Naramowice. Następnym będzie trasa od Wilczaka wzdłuż ul. Szelągowskiej w stronę centrum miasta, do skrzyżowania ul. Garbary, Małe Garbary i Estkowskiego.
Generalnym wykonawcą pierwszego etapu inwestycji jest konsorcjum w którego skład wchodzą: firma Gülermak z Ankary, Mosty Łódź SA i Gülermak Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Inwestycja jest współfinansowana z dwóch projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020: "Poprawa warunków komunikacyjnych w ciągu drogi krajowej nr 92 w Poznaniu" oraz "Budowa trasy tramwajowej od Pętli Wilczak do Naramowic w Poznaniu".
Źródło: TVN 24 Poznań
Źródło zdjęcia głównego: Poznańskie Inwestycje Miejskie