"Dziennikarz śledczy stara się odpowiedzieć, dlaczego dzieje się to, co się dzieje". "Zawód: dziennikarz. Debata" w TVN24

Spokojnego wieczoru.

Zakończył się program "Zawód: dziennikarz. Debata". Dziękujemy za uwagę.

Kittel: Mamy jeden pozytyw tego, że mamy takie rządy. Wzrost świadomości ludzi, jeżeli chodzi o prawa człowieka.

Sekielski: Rolą dziennikarza jest patrzenie każdej kolejnej władzy na ręce.

Zieliński: Dziennikarz jest naturalnym sprzymierzeńcem opozycji. Naczelną naszą rolą jest patrzenie władzy na ręce.

Studenci mówią o reportażach dziennikarzy śledczych, które wywarły na nich największe wrażenie. Najczęściej wskazują na film "Tylko nie mów nikomu".

Głos zabierają studenci.

Kittel: Co ekipa, to zawsze były skandale i afery. Władza zawsze degenerowała ludzi.

Zieliński: To jednak obciąża wizerunek Zjednoczonej Prawicy. Kiedyś cierpliwość społeczna się skończy.

Wracamy do tematu afery mailowej.

Mikołajewska: Nasza praca w dużej mierze opiera się na kontakcie z czytelnikami. Dziennikarze śledczy bez kontaktu ze społeczeństwem nie istnieją.

Zieliński: Wizerunek policji jest ośmieszany. Przywołał tu wydarzenie z 2016, o którym przeczytasz poniżej:

>> Biało-czerwone konfetti dla ministra. Policjanci cięli, bo "tych kartoników potrzeba było morze"

Kittel: Policja wykorzystywana jest do bardzo złych rzeczy.

Wymienił tu odmienne postępowania funkcjonariuszy na poszczególnych demonstracjach.

Zieliński: Policja jest dziś upolityczniona.

Podczas debaty zwrócono uwagę na działania policji.

Mikołajewska: Główne media jednak wypychają dziennikarzy śledczych. Są małe enklawy, gdzie dziennikarstwo śledcze może się rozwijać.

Mikołajewska: Dzisiaj w mediach dziennikarzy śledczych jest niestety coraz mniej.

Mikołajewska: To niesamowity przypadek, że Tomkowi udało się zrobić taki film całkowicie poza głównymi mediami. Zrobił to własnymi siłami i siłami osób, które wsparły ten film. To nadzieja dla dziennikarstwa śledczego.

Sekielski o swoim reportażu "Zabawa w chowanego": To ośmieliło osoby, żeby walczyć o swoje prawa i nie machać na to ręką. Jeśli nawet ktoś nie idzie do prokuratury, to decyduje się powiedzieć o tym najbliższym.

Wracamy do studia.

Majchrzak: Będą się pojawiać reakcje obronne ze strony Kościoła. My te reakcje obronne powinniśmy temperować.

Rogalewicz: W pewnym stopniu te filmy wpłynęły na to, jak postrzegam czy Kościół, czy też księży. Zaczęto mówić głośniej o bardzo ważnym problemie. W sprawach po tych filmach zaczęło się coś dziać.

Żukiewicz: Nie można wrzucać wszystkich księży do jednego worka, natomiast dzięki tym reportażom zwrócono uwagę na wielki problem. To jedna z afer, która wpłynęła na społeczeństwo.

Siepsiak: Księża powinni być wzorem dla katolików. Na pewno dla wieru członków rodziny ofiar były wzorami.

Głos zabierają studenci.

W debacie przywołano reportaż "Don Stanislao" o kardynale Dziwiszu.

Zieliński o kardynale Stanisławie Dziwiszu: To osoba o wielkim znaczeniu politycznym, która również kreuje kariery polityczne. Mówię o najwyższych urzednikach państwa. To osoba agresywna na scenie politycznej.

Mikołajewska: Dla mnie ważne jest to, aby sprawy zmieniły się w parafiach.

Mikołajewska: Dużo zależy od tego, jaka władza jest w tej chwili w kraju. Jeżeli są ludzie w resorcie sprawiedliwości, którzy temu pobłażają, to szybko się to nie zmieni.

Sekielski: Minister sprawiedliwości i prokurator generalny (Zaraz będę!raz będę!igniew Ziobro) jeździ na urodziny Radia Maryja i słucha bredni, które wygaduje Tadeusz Rydzyk, że "każdy ma jakieś pokusy".

Kittel: Licznik wyświetleń "Zabawy w chowanego" robi wrażenie, nie można przejść z tym do porządku dziennego będąc biskupem, papieżem, politykiem. Problemem Kościoła, że oni desperacko próbują się postawić obok prawa.

Sekielski: Kościół wciąż niewiele zrozumiał. Być może nie byłoby zmiany świadomości społecznej, gdyby nie nasze filmy.

W debacie przywołano między innymi reportaż "Zabawa w chowanego".

Sekielski: Kościół, a przynajmniej znaczna jego część, nadal uważa, że nic się nie stało i że można to przeczekać. Na szczęście zaczął działać Watykan.

W debacie zwrócono uwagę na reportaże na temat pedofilii w polskim Kościele.

Zieliński o aferze podsłuchowej: Mineło sześć lat, a my nie wiemy, o co chodzi.

Zieliński: W historii brytyjskiego ministra zdrowia też wyszło, ze używał prywatnej skrzynki mailowej.

W debacie poruszono temat biężącej afery mailowej. Zapytano, czy ktoś powinien ponieść za to konsekwencje.

Przypomniano, że w tym tygodniu do dymisji, między innymi po skandalu obyczajowym, podał się szef resortu zdrowia Wielkiej Brytanii, Matt Hancock.

>> Minister zdecydowanie nie zachował dystansu. "Został przyłapany na łamaniu stworzonych przez siebie praw"

Kittel: To naturalny odruch, że dziennikarz stara się przeniknąć w miejsca, które coś ukrywają. To wymaga wielkiego przygotowania.

Zieliński: Pokazaliście realny problem, byliście sygnalistami.

Kittel: To nie jest tak, że ten materiał nie wywołał skutku. Po nim odbyła się największa w historii akcja ABW.

Wracamy do studia.

Siepsiak: Nie spodziewałam się, że praca dziennikarza śledczego może być tak niebezpieczna.

Żukiewicz: Materiał był dla mnie szokujacy, jestem pod wielkim wrażeniem operacji pod przykrywką. Było to niebezpieczne, ale dziennikarze śledczy często działają na granicy prawa lub uciekają się do takich środków. To wymaga poświęcenia.

Rogalewicz: Dla mnie ten reportaż był szokujący, to coś nieprawodpodobnego, że takie rzeczy mogą się dziać w XXI wieku w Polsce.

W debacie rozmawiamy o reportażu Bertolda Kittela "Polscy neonaziści". Głos zabierają studenci.

Kittel: Pozwy mają swoją nazwę, to strategiczna akcja prawna przeciwko udziałowi w życiu publicznym. Ta akcja nie obejmuje tylko dziennikarzy. Człowieka można zasypać pozwami i zniszczyć tego człowieka.

Zieliński: Jeżeli zdarzy się szybki efekt, jeżeli politycy zareagują, to fantastycznie. Ale nie należy na to liczyć, dziennikarz nie powinien tego zakładać.

Sekielski o aferze Watergate: Tego dowiedzieliśmy się wiele, wiele lat później.

Zieliński: Nikt nie wie, żaden polityk, żaden specjalista od PR, kiedy teflon się skończy.

Kittel: Dla polityków brak reakcji na jakiś problem jest szalenie ryzykowny.

W debacie przypomniana została afera związana z taśmami Renaty Beger, Wojciecha Mojzesowicza i Adama Lipińskiego.

Zieliński: Standardy upadaja, a władza robi się coraz bardziej teflonowa.

Sekielski: Z każdym rokiem od Afery Rywina jest coraz gorzej, politycy coraz mniej się przejmują. Sławomir Nowak podał się do dymisji z powodu zegarka. Dzisiaj to brzmi śmieszne.

Mikołajewska: Czasami kropla drąży skałę, czasami udaje się coś zrobić. Nawet jeżeli jeden artykuł nie wywiera efektu "wow", to liczy się, że cykl dostanie się do świadomości.

Podała tu za przykład cykl oko.press o Funduszu Sprawiedliwości. W debacie przywołano przypadek z kampanii z Rzeszowa.

>> Pół miliona na rzeszowski szpital od kandydata na prezydenta. Środki wziął z Funduszu Sprawiedliwości

Wracamy do studia i rozmowy z dziennikarzami.

Julia Siepsiak (Uniwersytet Wrocławski): Dziennikarze śledczy wyciągają problemy, o których nie mamy pojęcia. Przy okazji poznajemy tajemnice osób rządząch, a jako obywatele mamy prawo je znać.

Aleksandra Żukiewicz (Colegium Civitas): Dziennikarstwo śledcze to pewnego rodzaju proces, początek wszystkich innych informacji. To proces, które trwa tygodniami, miesiącami, niekiedy latami. Dziennikarstwo newsowe to przede wszystkim szybkość. Moim zdaniem dziennikarze śledczy są niedocenieni. Społeczeństwo nie bardzo na to reaguje.

Adam Majchrzak (Uniwersytet Gdański): Każdy obywatel ma dostęp do informacji publicznej, ale nie każdy zdaje sobie z tego sprawę.

Mikołaj Rogalewicz (Uniwersytet Warszawski): Dziennikarstwo śledcze to dla mnie tematy, do których obywatele nie mają dostępu. Dziennikarstwo takie odgrywa bardzo ważną rolę, szczególnie teraz.

W programie głos zabierają studenci dziennikarstwa.

Sekielski: Dzisiaj z żalem obserwuje, że pieniędzy na dzienniakrstwo śledcze brakuje. To niebezpieczne i groźne.

Sekielski: O tym, czy jest się dziennikarzem śledczym bardziej decyduje, czy ma on odpowiednie zaplecze: finansowe i redakcyjne. Dziennikarzowi śledczemu daje się narzędzia.

Kittel: Dziennikarzem śledczym jest się pomimo wszystko. Dziennikarstwo śledcze to bardzo nieostra kategoria.

Zieliński: Dziennikarz śledczy nie opowiada wyłącznie naskórka, koniecznej warstwy informacyjnej, ale stara się odpowiedzieć: "dlaczego dzieje się to, co się dzieje".

Mikołajewska: Dziennikarstwo śledcze jest wypadkową wielu rzeczy. Pierwszą jest: dociekliwość, drugą: czas, trzecią: gotowość ponoszenia ewentualnych konsekwencji tego, co się robi, czyli ewentualnych procesów.

Mikołajewska: Dla mnie dziennikarstwo śledcze to nie zawód. Traktuje to jako dziennikarstwo dociekliwe, które jest ciekawe świata, bardziej drąży rzeczywistość.

Czym dla gości jest dziennikarstwo śledcze i jaki ma wpływ na demokrację?

Gośćmi programu są: Bianka Mikołajewska z OKO.press, Tomasz Sekielski, reżyser filmów dokumentalnych, Bertold Kittel, dziennikarz śledczy TVN oraz Robert Zieliński, dziennikarz śledczy tvn24.pl.

Debatę prowadzi gospodyni "Kropki nad i" Monika Olejnik. Tematem - dziennikarstwo śledcze.