Szymborska, Łapicki, Villas... Ich już nie ma

4 grudnia 2011 r. - Zmarł jeden z najwybitniejszych współczesnych reżyserów i aktorów teatralnych Adam Hanuszkiewicz. Miał 87 lat.

Na deskach teatru zadebiutował w 1945 roku. W latach 1956-63 był dyrektorem artystycznym Telewizji Polskiej, później dyrektorem teatrów warszawskich: Powszechnego, Narodowego i Nowego. Był współtwórcą i pierwszym reżyserem naczelnym Teatru TV. Na dorobek artysty składają się też role filmowe. Hanuszkiewicz był samoukiem. Nie ukończył żadnej z artystycznych uczelni.

Czterokrotnie żonaty, w tym trzy razy z aktorkami: Zofią Rysiówną, Zofią Kucówną i Magdaleną Cwenówną.

5 grudnia 2011 r. - Jedna z największych gwiazd wokalnych w Polsce Violetta Villas zmarła w wieku 73 lat. Wykonywała zarówno muzykę rozrywkową, kolędy i pieśni religijne, jak i kompozycje klasyczne, arie operowe i operetkowe. Doceniana była także za granicą - francuska i amerykańska prasa pisały o niej: "głos ery atomowej", "biały kruk wokalistyki światowej".

W ostatnich latach Villas budziła wiele kontrowersji. Znana ze swojej dobroczynności dla zwierząt piosenkarka założyła w Lewinie Kłodzkim, obok swego domu, schronisko, w którym zgromadziła ponad 300 kotów, 150 psów i kilkanaście kóz. Villas zarzucano jednak, że przyjęła za dużo zwierząt i przestała sobie z nimi radzić nie zapewniając im warunków sanitarnych. Schronisko zamknięto.

Prokuraturze i biegłym nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny zgonu Villas. Obecnie toczy się proces jej opiekunki, oskarżonej o psychiczne znęcanie się nad artystką.

21 stycznia 2012 r. - Odeszła piosenkarka Irena Jarocka, wykonawczyni piosenek "Wymyśliłam Cię", "Motylem jestem", "Odpływają kawiarenki". Artystka zmarła po walce z ciężką chorobą w wieku 66 lat.

Debiutowała już w wieku 20 lat. Wystąpiła wtedy m.in. na festiwalu w Opolu. Wielokrotnie śpiewała także na sopockiej scenie. Przez wiele lat przebywała poza krajem. W 1990 roku na stałe wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych. Do Polski powróciła w 2007 roku. Była laureatką wielu prestiżowych nagród na światowych festiwalach piosenki, a także plebiscytów prasowych i radiowych na najpopularniejszą piosenkarkę roku. Nagrała wiele płyt, ostatnie z nich to "Małe rzeczy" wydane w 2008 r. i "Ponieważ znów są Święta" w 2010 r.

W 1976 roku zagrała w kinowej ekranizacji serialu "Czterdziestolatek" - "Motylem jestem, czyli romans 40-latka" w reżyserii Jerzego Gruzy i Krzysztofa Teodora Toeplitza. W filmie można także usłyszeć piosenki w jej wykonaniu.

1 lutego 2012 r. - Po długiej chorobie zmarła w swoim domu w Krakowie jedna z najbardziej cenionych poetek, laureatka literackiej Nagrody Nobla, Wisława Szymborska. Miała 89 lat.

Wiersze Szymborskiej tłumaczono m.in. na angielski, francuski, niemiecki, holenderski, hiszpański, czeski, słowacki, szwedzki, bułgarski, albański i chiński. Jej poezja jest refleksyjna, stawia egzystencjalne pytania a zarazem pełna jest ironii i humoru.

W uzasadnieniu werdyktu przyznającego Szymborskiej literacką Nagrodę Nobla w 1996 roku członkowie Szwedzkiej Akademii napisali, że nagrodę przyznano "za poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości".

7 marca 2012 r. - W wieku 54 lat odszedł jeden z najwybitniejszych polskich piłkarzy - napastnik, pomocnik - Włodzimierz Smolarek. Był gwiazdą reprezentacji Polski.

Największe sukcesy odnosił będąc piłkarzem Widzewa, z którym zdobył dwa mistrzostwa Polski w 1981 i 1982 roku. Z łódzką drużyną wywalczył także Puchar Polski w 1985 roku. Piłkarz odnosił sukcesy także w reprezentacji Polski, w której rozegrał 60 spotkań i strzelił 13 bramek.

Po zakończeniu kariery piłkarskiej zajął się pracą trenerską, prowadził drużyny juniorskie w Feyenoordzie.

11 marca 2012 r. - Zmarł Bogusław Mec – piosenkarz, artysta plastyk i kompozytor. Artysta miał 65 lat. Od 11 lat chorował na białaczkę. Bogusław Mec to klasyk polskiej muzyki rozrywkowej. Ze względu na walory głosowe i repertuar często określano go jako "mistrza ballady". Zadebiutował w 1970 roku na Łódzkiej Giełdzie Piosenki. Rok później został laureatem koncertu Debiuty podczas festiwalu w Opolu. Jednym z jego największych przebojów jest nostalgiczna piosenka "Jej portret".

W 2008 r. wydał swój ostatni album "Duety", na którym znalazły się jego wielkie przeboje na nowo wykonane m.in. z Krzysztofem Kiljańskim, Marcinem Rozynkiem, Justyną Steczkowską, Anną Marią Jopek i Tatianą Okupnik.

22 kwietnia 2012 r. - Po długiej i ciężkiej chorobie, w wieku 82 lat, zmarł Jan Suzin – polski prezenter telewizyjny i architekt. Jego głos rozpoznawali wszyscy Polacy. Był jednym z dwóch pierwszych lektorów TVP i wystąpił w pierwszym emitowanym programie telewizyjnym.

Z wykształcenia architekt - ukończył Politechnikę Warszawską, należał do zespołu projektującego warszawską MDM. Jednak przez niemal całe życie zawodowe był związany z TVP. Pracę w telewizji rozpoczął w roku 1955, odszedł z niej w 1996 roku.

Przez lata był prezenterem Dziennika Telewizyjnego. Wystąpił w kilku komediach i serialach ("Brunet wieczorową porą", "Nie lubię poniedziałku", "Pan Samochodzik i templariusze", "Tulipan"), najczęściej grając samego siebie.

Już na emeryturze w nielicznych wypowiedziach dla mediów ubolewał nad kondycją współczesnej telewizji i wszechobecnymi reklamami. W domu nie miał telewizora.

29 kwietnia 2012 r. - Odszedł Wiesław Chrzanowski, założyciel i pierwszy prezes ZChN, marszałek Sejmu I kadencji, minister sprawiedliwości i prokurator generalny w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. Miał 88 lat.

Był profesorem nauk prawnych, adwokatem, żołnierzem Armii Krajowej, powstańcem warszawskim i działaczem antykomunistycznej opozycji.

W latach 1997-2001 Chrzanowski zasiadał w Senacie z listy AWS , był przewodniczącym komisji nadzwyczajnej legislacji europejskiej.

W 2001 wycofał się z polityki i nie ubiegał się o reelekcję.

16 czerwca 2012 r. - W wieku 66 lat zmarł gen. Sławomir Petelicki, generał brygady, twórca i pierwszy dowódca GROM. Zginął od strzału w głowę. Najprawdopodobniej było to samobójstwo.

Petelicki był generałem w stanie spoczynku (nominację dostał w 1998 r. od prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego).

Urodzony w 1946 r. Petelicki ukończył prawo. Był twórcą i pierwszym dowódcą (do 1995 r.) sformowanej w 1990 r. słynnej jednostki antyterrorystycznej GROM (Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego).

22 czerwca 2012 r. - Zmarła Magdalena Prokopowicz, prezes fundacji "Rak'n'Roll Wygraj Życie". Odeszła w wieku 35 lat, po ośmiu latach walki z nowotworem. Była pomysłodawczynią kampanii "Zbieram na cycki, nowe fryzury i dragi".

Prokopowicz miała 27 lat kiedy zachorowała na rozsiany nowotwór piersi. Mimo choroby urodziła zdrowego syna - Leona (dziś ma cztery lata) i nie przestała walczyć. W 2009 roku założyła fundację "Rak'n'Roll. Wygraj życie". Misją Fundacji jest zmiana schematu myślenia na temat choroby nowotworowej. W swoich działaniach fundacja skupia się na pozytywnej energii, uśmiechu, radości życia i niekonwencjonalnych sposobach promowania walki z nowotworem.

13 lipca 2012 r. - W wieku 71 lat w Warszawie zmarł Jerzy Kulej – polski pięściarz, dwukrotny mistrz olimpijski, komentator sportowy, poseł na Sejm RP IV kadencji. Uważany jest za najwybitniejszego polskiego boksera w historii. Nigdy nie został znokautowany.

Pochodzący z Częstochowy Kulej jest najwybitniejszym polskim bokserem w historii, oprócz dwóch złotych medali olimpijskich (Rzym 1964 i Meksyk 1968), w dorobku ma tytuły mistrza Europy (1963, 1965) i wicemistrza (1967). Ośmiokrotnie był mistrzem Polski. Ostatnio zajmował się komentowaniem walk bokserskich. W latach 2001-2005 Kulej był posłem na Sejm (wybrany z listy SLD).

21 lipca 2012 r. - Jeden z najwybitniejszych polskich aktorów, reżyser Andrzej Łapicki zmarł w wieku 88 lat. W swoim dorobku miał ponad 100 ról teatralnych oraz kilkadziesiąt telewizyjnych i filmowych.

Na ekranie Łapicki zadebiutował – co znamienne - w pierwszym polskim filmie powojennym - w roli konspiratora w przeboju Leonarda Buczkowskiego "Zakazane piosenki" (1946). Większe, pierwszoplanowe role we wspomnianych produkcjach Wajdy i Konwickiego nadeszły w latach 60-tych. Wielka kreacja Poety w „Weselu”, postać Afraniusza w „Piłacie i innych”, reżysera we „Wszystko na sprzedaż" czy ponowne spotkanie z Konwickiem w filmie „Jak daleko stąd, jak blisko”.

Łapicki ma też na swoim koncie ponad 100 ról teatralnych i właśnie o teatrze mówił jako o swojej największej miłości.

W 2009 r. ożenił się z 60 lat młodszą Kamilą Mścichowską. - Zagrałem w życiu 200 ról, wyreżyserowałem ponad sto przedstawień, ale nigdy o mnie tyle nie pisano, jak teraz, gdy znów się ożeniłem. A mnie się po prostu znudziło siedzenie przed telewizorem, oglądanie polityków czy ligi angielskiej, którą zresztą bardzo cenię. No i tak stałem się celebrytą – komentował.

2 sierpnia 2012 r. - Zmarł Tomasz "Szakal" Szukalski, uważany za jednego z najwybitniejszych polskich saksofonistów jazzowych. Miał 65 lat.

Choć ukończył klasę klarnetu, to samodzielnie nauczył się grać na saksofonie sopranowym i tenorowym. Ważnym etapem jego kariery okazał się okres współpracy (od 1972) z zespołem Zbigniewa Namysłowskiego. W latach 70. Szukalski grywał też z innymi tytanami polskiego jazzu: Włodzimierzem Nahornym, Tomaszem Stańko, Janem Ptaszynem Wróblewskim. W 1977 roku Szukalski założył autorski zespół The Quartet, na którego repertuar składały się m.in. jego własne kompozycje.

W 1984 r. muzyk zaczął współpracę z nowym zespołem - trio, którego album "Time Killers" został uznany przez krytykę za najciekawszą polską płytę jazzową lat 80.

9 sierpnia 2012 r. - Odszedł wybitny polski malarz, grafik, scenograf i architekt - Jan Sawka - zamieszkały od lat 70. w USA. Miał 66 lat. Przyczyną nagłej śmierci artysty był atak serca. Zaczynał jako plakacista i grafik ilustracyjny. W latach 80. zasłynął jako autor przestrzennych obiektów - tzw. Banners (Sztandary). Łączył je w cykle tematyczne, które nawiązywały do współczesnych problemów społecznych i politycznych. W 1978 r. Sawkę nagrodzono złotym medalem na VII Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie. Oprócz grafiki, artysta zajmował się rysunkiem, malarstwem oraz architekturą. W 1976 r. wyjechał na stypendium do Paryża, gdzie postanowił pozostać na stałe. Rok później - obawiając się deportacji do kraju - osiedlił się w USA.

10 października 2012 r. - Jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów teatralnych Jerzy Jarocki zmarł w wieku 83 lat.

Był jednym z największych reżyserów w historii polskiego teatru. Od debiutu w 1957 roku - "Balem manekinów" Brunona Jasieńskiego w Teatrze im. Wyspiańskiego w Katowicach - artysta zrealizował ponad sto przedstawień na scenach Polski i Europy. Do jego najwybitniejszych spektakli należą inscenizacje dramatów Różewicza - "Wyszedł z domu","Stara kobieta wysiaduje", "Na czworakach", "Pułapka". Do kanonu przeszły również reżyserowane przez niego sztuki Witkacego, jak "Matka" czy "Szewcy" i Mrożka - "Tango", "Rzeźnia", "Garbus", "Pieszo", "Portret". Jarocki był także pedagogiem, tłumaczem i dramaturgiem. Od 2003 roku był związany z Teatrem Narodowym, wyreżyserował tu swoje ostatnie przedstawienia, m.in. "Kosmos" Witolda Gombrowicza (2005) oraz "Miłość na Krymie" (2007) i "Tango" (2009) Sławomira Mrożka.

12 października 2012 r. - Zmarła Anna Laszuk – dziennikarka radiowa, znana feministka. Miała 43 lata, walczyła z nowotworem.

Laszuk napisała m.in. "Małą książkę o homofobii" przeznaczoną dla uczniów ostatnich klas szkoły podstawowej i gimnazjalistów. To swego rodzaju podręcznik, który na konkretnych przykładach wskazuje jakie zagrożenia powodować mogą wrogie stereotypy, uprzedzenia i wynikające z nich dyskryminacja oraz wykluczenie konkretnych osób i całych grup społecznych.

Ostatnio pracowała w Radiu TOK FM, w którym prowadziła audycję "Komentarze".

21 października 2012 r. - Po ciężkiej chorobie zmarł muzyk Przemysław Gintrowski. Pieśniarz, kompozytor, nauczyciel muzyki miał 61 lat. W 1979 r. stworzył trio wspólnie z Jackiem Kaczmarskim i Zbigniewem Łapińskim. Razem stworzyli program poetycki "Mury". Tytułowa piosenka stała się potem nieformalnym hymnem "Solidarności" i symbolem walki z reżimem.

Gintrowski pracował też jako kompozytor muzyki filmowej – w latach 80. stworzył muzykę do ponad dwudziestu filmów fabularnych i seriali - m.in. do filmu "Matka Królów", serialu komediowego Stanisława Barei "Zmiennicy" czy filmu "Tato" Macieja Ślesickiego.

Autor: MON/ ola / Źródło: tvn24.pl, PAP