Członek PKW: taka była praktyka, a co zrobi minister, tego nie wiem

W poniedziałek Państwowa Komisja Wyborcza odroczyła obrady ws. sprawozdania komitetu wyborczego PiS do czasu "systemowego uregulowania przez konstytucyjne władze RP statusu prawnego Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN i sędziów biorących udział w orzekaniu tej izby".

PKW zebrała się po tym, gdy w ubiegłym tygodniu Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego uznała skargę PiS na odrzucenie przez PKW sprawozdania komitetu wyborczego tej partii z wyborów parlamentarnych 2023 r. Taka decyzja obliguje PKW do przyjęcia sprawozdania, jednak status Izby, która ją podjęła, jest kwestionowany m.in. przez obecny rząd i część członków PKW.

- Praktyka do tej pory była taka, że w momencie, kiedy Państwowa Komisja Wyborcza odrzuca sprawozdanie, a ta decyzja jeszcze nie jest prawomocna, czyli nie została rozstrzygnięta ostatecznie przez Sąd Najwyższy, to do tego czasu subwencja jest wypłacana, ale z potrąceniem tej spornej kwoty, która jest przedmiotem postępowania - powiedział mec. Paweł Gieras w "Rozmowie Piaseckiego".

Dopytywany, czy minister finansów w związku z tym powinien przelewać Prawu i Sprawiedliwości około 16 milionów rocznie, powtórzył: - Taka była do tej pory praktyka.

Co zrobi minister? - Tego nie wiem - odparł.

Według niego rozsądnym rozwiązaniem jest, żeby "te pieniądze, które nie są kwestionowane, partia otrzymywała, natomiast do rozstrzygnięcia kwoty spornej, wstrzymać wypłatę tej części subwencji".

W poniedziałek Jarosław Kaczyński powiedział na konferencji prasowej, że decyzja PKW jest "całkowicie bezprawna". - Jest kolejnym krokiem w stronę likwidacji polskiej demokracji, bo pozbawienie jednej ze stron politycznego sporu środków jest niczym innym, jak likwidacją zasady równości konkurujących formacji politycznych - stwierdził prezes PiS. Według niego "PKW powinna zmienić swoją poprzednią decyzję i przyznać nam pieniądze. Nie wykonała tego obowiązku, czyli popełniła przestępstwo". - Nasza cierpliwość się skończyła - oświadczył.

- Nie za bardzo rozumiem pana Jarosława Kaczyńskiego - przyznał Gieras. - Sprawa nie została zakończona. Sprawa wymaga bardzo istotnego wyjaśnienia kwestii fundamentalnej. I obrażanie się na Komisję za to, że dostrzega pewne problemy jest moim zdaniem pewnego rodzaju nadużyciem - ocenił.

Jak mówił, PiS "nie uznaje żadnych wątpliwości co do spornej Izby Sądu Najwyższego". - W tym tkwi problem. I dopóki ten problem nie zostanie jednoznacznie wyjaśniony i rozstrzygnięty poprzez działania natury ustawodawczej, to będziemy cały czas wracać do tej sytuacji, czy uznać czy nie uznać orzeczenia tej Izby - stwierdził Gieras.

- Państwowa Komisja Wyborcza ma pewien problem - powiedział gość "Rozmowy Piaseckiego". Jak wyjaśnił, "nie jest sądem i nie może stosować na przykład rozproszonej kontroli konstytucyjnej, a także we własnym zakresie rozstrzygnąć pewnych dylematów prawnych".

Z drugiej strony - wskazał - "jest organem państwa należącego do Unii Europejskiej, które to państwo wiążą konwencje międzynarodowe, traktaty unijne". - A zarówno Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i Europejski Trybunał Praw Człowieka w sposób jednoznaczny wypowiedziały się, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w składzie tych osób, które zostały powołane na podstawie rekomendacji wadliwie wybranej Krajowej Rady Sądownictwa, nie jest sądem w rozumieniu prawa Unii Europejskiej. I tu mamy ten problem, który cały czas będzie ciążył w przypadku wyroków czy postanowień Izby Kontroli Nadzwyczajnej - powiedział Gieras.

Gieras zgodził się, że "instancja odwoławcza od uchwały Państwowej Komisji Wyborczej powinna jak najbardziej istnieć i to jest dobre dla systemu". Dopytywany, jaka instytucja mogłaby stanowić ciało odwoławcze od decyzji PKW, zwrócił uwagę, że "Kodeks wyborczy mówi o Sądzie Najwyższym, nie wskazując konkretnej izby tego sądu".

- Do tej pory te sprawy rozstrzygała Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Być może należy wrócić do tego rozwiązania. Ale najważniejsze jest to, żeby niezależnie od tego, w jakiej izbie te sprawy były rozstrzygane, żeby wyroki wydawali sędziowie powołani zgodnie z konstytucją, czyli ci sędziowie, co do których nie ma absolutnie żadnych wątpliwości co do ich statusu - podkreślił Gieras.

Gieras został poproszony o komentarz do słów szefa Państwowej Komisji Wyborczej Sylwestra Marciniaka, który stwierdził, że w związku z zaistniałą sytuacją, "możemy stwierdzić z dużą dozą prawdopodobieństwa, że żadne wybory w przyszłym roku się nie odbędą".

- Ja nie podzielam tego stwierdzenia pana przewodniczącego Marciniaka. W mojej ocenie nie ma podstaw do przypuszczeń, że wybory prezydenckie się nie odbędą. Państwowa Komisja Wyborcza jest gotowa do przeprowadzenia tych wyborów - zapewnił.

Zaznaczył jednocześnie, że "problemy mogą się pojawiać w sytuacjach, kiedy od uchwał Państwowej Komisji Wyborczej będą kierowane odwołania do Sądu Najwyższego i w niewłaściwej izbie te odwołania będą rozstrzygane".

Dlatego też we wcześniejszym stanowisku, ale również wczoraj Państwowa Komisja poprzez tę decyzję chciała zaapelować do osób zasiadających i orzekających w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. To jest pewien apel o refleksję. Od tych osób bardzo wiele zależy. Właśnie to, czy wybory prezydenckie w sposób prawidłowy zostaną przeprowadzone i w prawidłowy sposób zostaną ocenione, bo to Sąd Najwyższy stwierdza ważność wyborów - wskazał Gieras.