Zmieniony skład, 10. termin, drugi wniosek o wyłączenie Przyłębskiej. Bodnar przyjdzie do TK

Poniedziałkowa rozprawa przed kierowanym przez Julię Przyłębską Trybunałem Konstytucyjnym ma się rozpocząć o godzinie 14. To dziesiąty termin rozprawy, zainicjowanej wnioskiem grupy posłów PiS. Chcą oni zbadania konstytucyjności ustawowego przedłużenia pięcioletniej kadencji rzecznika praw obywatelskich w sytuacji, gdy upłynie jego kadencja, a następca nie zostanie wybrany. Pięcioletnia kadencja Adama Bodnara jako RPO formalnie zakończyła się we wrześniu zeszłego roku, jednak parlamentarzystom nie udaje się wybranie jego następcy. Zgodnie z ustawą o RPO, "dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego Rzecznika".

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO

W niedzielę Adam Bodar przekazał w mediach społecznościowych, że podczas poniedziałkowej rozprawy będzie osobiście i jednoosobowo reprezentował swój urząd.

"TK ze względu na epidemię ograniczył liczbę uczestników - jedna osoba może reprezentować jednego uczestnika postępowania. Będę reprezentował RPO osobiście" - napisał na Twitterze.

Do sprawy tej został wyznaczony skład pięciorga sędziów. Przewodniczącą składu jest prezes Julia Przyłębska, sprawozdawcą sędzia Stanisław Piotrowicz, oprócz nich w składzie są sędziowie: Justyn Piskorski, Wojciech Sych i Bartłomiej Sochański. Ten ostatni w marcu zastąpił wyznaczonego wcześniej do składu Rafała Wojciechowskiego.

Właśnie ta zmiana składu była powodem kolejnego wniosku Bodnara o wyłączenie Julii Przyłębskiej. W ocenie RPO żaden przepis ustawy o TK nie uprawnia do dowolnej zmiany już wyznaczonego składu. "Rzecznika Praw Obywatelskich jako uczestnika postępowania nie poinformowano pisemnie o tej zmianie" - wskazano we wniosku.

"Dlatego należy uznać, że Julia Przyłębska - która podjęła decyzję o ukształtowaniu składu orzekającego, działając w roli prezesa TK – podlega wyłączeniu od udziału w rozpoznawaniu sprawy z uwagi na oczywisty brak obiektywizmu i bezstronności" - ocenił Bodnar. Zastrzegł, że intencją jego wniosku "nie jest uniemożliwienie wyznaczenia składu orzekającego, a jedynie zapewnienie jego właściwego ukształtowania".

"Gazeta Wyborcza" zauważa, że Bartłomiej Sochański, który zastąpił sędziego Wojciechowskiego, to były radny PiS ze Szczecina, a więc kolejna osoba w składzie orzekającym, której przeszłość związana jest z rządzącą partią. "O tej zmianie Bodnar nie został oficjalnie poinformowany - dowiedział się o tym ze strony internetowej TK, chociaż jest uczestnikiem postępowania" - dodaje "GW".

Dziennik przytacza, w jakich sytuacjach prezes Trybunału Konstytucyjnego może zmienić skład. Może to nastąpić wtedy, gdy sędziemu wygasł mandat albo wyłączono go z rozpoznawania sprawy. "Żaden z tego typu przypadków nie zachodzi w sprawie RPO" - zauważa "Wyborcza".

Gazeta podaje, że powodem zmiany miała być "usprawiedliwiona nieobecność" Wojciechowskiego. "Sędzia może być nieobecny na przykład na rozprawie z powodu choroby, ale nie nieobecny trwale. No, chyba że w ogóle nie może orzekać. Wtedy stwierdza się, że jest niezdolny do pełnienia funkcji sędziego. Ale, jak rozumiem, tu chodzi o niezdolność do orzekania w tej konkretnej sprawie" - mówi cytowany przez "Wyborczą" prawnik, który śledzi prace Trybunału.

W początkach marca Bodnar wnioskował już o wyłączenie prezes Przyłębskiej z dotyczącej go sprawy. Podnosił, że ma wątpliwości co do jej bezstronności "z uwagi na publiczne wypowiedzi Andrzeja Przyłębskiego, pełniącego funkcję ambasadora RP w Niemczech, małżonka sędzi Julii Przyłębskiej".

"W piśmie do Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich ambasador niezwykle krytycznie ocenił działalność RPO, odnosząc się również personalnie do urzędującego Rzecznika Adama Bodnara i zarzucając mu m.in. działanie na rzecz spowolnienia reformy sądownictwa" - pisał RPO.

Trybunał Konstytucyjny w składzie trojga sędziów - Bartłomieja Sochańskiego, Krystyny Pawłowicz i Michała Warcińskiego - oddalił 9 marca tamten wniosek RPO. "Wypowiedzi małżonka sędzi TK Julii Przyłębskiej - ambasadora RP w Niemczech Andrzeja Przyłębskiego, a także publiczne wypowiedzi prezes Przyłębskiej, nawet jeżeli zawierałyby negatywne opinie na temat Rzecznika Adama Bodnara, nie mają znaczenia dla oceny niezawisłości sędziego TK w trakcie rozstrzygania zagadnienia hierarchicznej zgodności aktów normatywnych" - uznał TK.