Tych zmian miało nie być. Ale zaszła potrzeba "kontroli nad tą trzecią władzą"

Spór o założenia reformy wymiaru sprawiedliwości
Spór o założenia reformy wymiaru sprawiedliwości
Według Zbigniewa Ziobry reforma sądownictwa ma poddać sądy kontroli społecznej

Nie przewiduje się zmian wpływających na skład Krajowej Rady Sądownictwa - przekonywał niedawno wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak. Dziś zapewnienia te są nieaktualne. Szef resortu Zbigniew Ziobro chce daleko idących zmian w sposobie wyboru KRS, choć rodzą się wątpliwości, czy zgodnych z konstytucją. - Nie może być tak, że pozostawimy tę władzę całkowicie niezależną - tłumaczy wpływowy polityk PiS.

O tym, że dysponujący większością w parlamencie obóz rządzący po wygranej wojnie o Trybunał Konstytucyjny będzie chciał dokonać daleko idących zmian w sądach powszechnych, od dawna mówiło się zarówno na politycznych salonach, jak i w pokojach sędziowskich w sądach w całej Polsce.

Posłowie pytali, ministerstwo nie przewidywało zmian

Jakie zmiany rząd chce wprowadzić w sądownictwie - tego posłowie, nie tylko opozycji, próbowali dowiedzieć się od co najmniej kilku miesięcy. Pytała o to ministra sprawiedliwości między innymi wicemarszałek Sejmu z Nowoczesnej Barbara Dolniak.

Ministerstwo udzielało wyjaśnień przeważnie na dużym poziomie ogólności. Ale w odpowiedzi na interpelację wicemarszałek Dolniak wiceminister Łukasz Piebiak zapewnił, czego w planowanej reformie nie będzie.

"Planowana reforma sądownictwa powszechnego wyznacza zarazem zakres i granice prowadzonych prac. Z tego też powodu, nie przewiduje się zmian odnoszących się do innych konstytucyjnych organów, w tym także wpływających na skład Krajowej Rady Sądownictwa" - napisał wiceszef resortu 16 listopada ubiegłego roku.

Po dwóch miesiącach minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zapowiedział zmiany, do których zdaniem wiceministra Piebiaka miało nie dojść. Jednym z filarów planowanej reformy ma być właśnie rewolucja w składzie Krajowej Rady Sądownictwa.

Wygaśnięcie kadencji sędziów, nominowanie przez posłów

Według projektu Ministerstwa Sprawiedliwości piętnastu sędziów - członków KRS ma wybierać Sejm, a nie, jak dotąd, zgromadzenia sędziów sądów powszechnych. Kadencje zaś sędziów obecnie zasiadających w Radzie miałyby wygasnąć w ciągu 90 dni od wejścia w życie nowych przepisów.

KRS miałaby zostać podzielona na dwa zgromadzenia. W pierwszym zasiadałyby osoby z urzędu będące członkami KRS (prezes NSA, pierwszy prezes Sądu Najwyższego, minister sprawiedliwości i przedstawiciel prezydenta) oraz czterech posłów i dwóch senatorów. Drugie zaś zgromadzenie stanowiłoby piętnastu sędziów delegowanych do Rady przez Sejm. Kluczowe decyzje jednego gremium wymagałyby kontrasygnaty drugiego.

Na czym mają polegać zmiany w Krajowej Radzie Sądownictwa
Na czym mają polegać zmiany w Krajowej Radzie SądownictwaNa czym mają polegać zmiany w Krajowej Radzie Sądownictwa | "Fakty" TVN

Organizacje zrzeszające sędziów uznają projekt ministra za niekonstytucyjny. Powołują się na art. 187 konstytucji RP, który wyraźnie określa, że kadencja wybieranych członków KRS trwa cztery lata. Skoro taki zapis jest w konstytucji - argumentują - to nie można skracać kadencji zwykłą ustawą. Zaznaczają też, że konstytucja gwarantuje jednolitość KRS, zatem dzielenie Rady na dwa zgromadzenia też - ich zdaniem - jest bezprawne.

Co mówi Konstytucja

Artykuł 187 Konstytucji, określający zadania i ustrój Krajowej Rady Sądownictwa, brzmi następująco:

Krajowa Rada Sądownictwa składa się z: 1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i osoby powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej, 2) piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych, 3) czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów. 2. Krajowa Rada Sądownictwa wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących. 3. Kadencja wybranych członków Krajowej Rady Sądownictwa trwa cztery lata. 4. Ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa oraz sposób wyboru jej członków określa ustawa. Art. 187 konstytucji RP

Krajowa Rada Sądownictwa ma realny wpływ na to, kto orzeka w polskich sądach. Prezydent powołuje sędziów właśnie na wniosek Rady. Krajowa Rada Sądownictwa - jak mówi konstytucja - stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Byli prezesi TK krytykują założenia reformy

Propozycje zmian przedstawione przez ministra sprawiedliwości skrytykowało dotychczas trzech byłych prezesów Trybunału Konstytucyjnego.

- To jest atak na kontrolerów, wyraźny atak, który zmienia wszystkie kanony zawarte w konstytucji, to trzeba bić na alarm, a nie mówić, że wszystko można - ocenił Bohdan Zdziennicki.

- To jest bardzo niebezpieczne posunięcie. Nie dziwię się, że środowisko sędziowskie jest bardzo zaniepokojone - stwierdził Jerzy Stępień w "Faktach po Faktach" TVN24 26 stycznia, zauważając, że uzależnienie większości składu KRS od woli większości parlamentarnej oznacza upolitycznienie sądownictwa.

- Politycy nie mogą mieć przewagi w tym organie - mówił o KRS prof. Andrzej Zoll dla "Faktów" TVN. - Bo wtedy o żadnym zagwarantowaniu niezależności czy niezawisłości mowy być nie może. Z tego względu te propozycje są niezgodne z konstytucją - przekonywał.

Zaopiniowaniem projektu reformy wymiaru sprawiedliwości autorstwa Zbigniewa Ziobry zajęła się w poniedziałek w trybie pilnym Krajowa Rada Sądownictwa.

Wcześniej planowanym zmianom - jako sprzecznym z konstytucją - sprzeciwiły się zgromadzenia ogólne sądów powszechnych różnych szczebli.

To nie jest spór prawników, to dotyczy obywateli

Rzecznik KRS sędzia Waldemar Żurek między zakończeniem obrad zgromadzeń sędziów a rozpoczęciem posiedzenia Krajowej Rady Sądownictwa wyraźnie zaznaczał, że spór o reformę sądów to nie jest walka prawników o wpływy, ale dotyczy zwykłych obywateli.

- Obywatel, występując do sądu, często występuje przeciwko państwu. Występuje także przeciwko politykom, czy to samorządowym, czy politykom z najwyższego szczebla. Jeżeli sąd będzie zdany na łaskę i niełaskę posłów czy też osób wybranych przez posłów, to utraci atrybut bezpieczeństwa i swobody orzekania w zgodzie z własnym sumieniem i z przepisami prawa – mówił sędzia Żurek.

Ministerstwo Sprawiedliwości uważa tymczasem, że przygotowywana reforma jest wypełnieniem zapisów konstytucji, bo do tej pory - zdaniem ministra Ziobry i jego współpracowników - sądownictwo wymykało się konstytucyjnej zasadzie, wedle której władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu, a Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.

- Proszę mi powiedzieć, w jaki sposób przeciętny obywatel ma wpływ na władzę sądowniczą - pytał retorycznie wiceminister i poseł klubu PiS (z partii Solidarna Polska) Patryk Jaki. - My chcemy to zmienić - zapowiedział.

Politycy rządzącej większości twierdzą, że sędziowie w obecnym ustroju pozostają poza jakąkolwiek kontrolą społeczną.

- Zasada trójpodziału władzy oznacza, że wszystkie trzy władze muszą się wzajemnie zazębiać i kontrolować. W przypadku rządu i parlamentu tak jest. W przypadku sądów nikt nie kontrolował sędziów i nikt w żaden sposób nie rozliczał ich z wykonywanej pracy - mówił reporterce "Faktów" TVN poseł PiS Bartosz Kownacki.

Niezależność sądów - niepożądana?

Ten parlamentarzysta z funkcji, adwokat z zawodu, prawnik z wykształcenia z ukończoną aplikacją prokuratorską powiedział również "Faktom":

- Jakiś mechanizm kontroli nad tą trzecią władzą chyba musi być. Nie może być tak, że pozostawimy tę władzę całkowicie niezależną - oświadczył Kownacki.

O tym, że wybór sędziów w innych krajach Europy jest uzależniony od woli większości parlamentarnej, a wręcz od władzy wykonawczej, przekonuje Ministerstwo Sprawiedliwości w uzasadnieniu do projektu ustawy reformującej sądownictwo. Projektodawcy powołują się "w szczególności" na system niemiecki. W opcji niemieckiej sędziów federalnych powołuje komisja złożona z ministrów i deputowanych do Bundestagu. W przypadku sędziów landowych, w niektórych regionach wyłania ich w konkursie landowy minister sprawiedliwości.

Ministerstwo Sprawiedliwości w komunikacie prasowym zaznacza, że w odróżnieniu od modelu niemieckiego nie faworyzuje czynnika politycznego. Oba zgromadzenia w planowanej nowej Krajowej Radzie Sądownictwa mają mieć, według resortu - równe prawa.

Zagadką pozostaje moment i motywy przełomu w trakcie prac ministerialnego zespołu ds. reformy. Przypomnijmy, jeszcze w listopadzie - według wiceministra Piebiaka - reforma miała nie obejmować zmian wpływających na skład Krajowej Rady Sądownictwa.

Na nasze pytanie, kiedy i dlaczego doszło do zmiany kierunku reformy, Ministerstwo Sprawiedliwości dotąd nie odpowiedziało.

Autor: jp//rzw / Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: TVN24

Pozostałe wiadomości

Biskup kościoła episkopalnego Mariann Edgar Budde w czasie wtorkowego nabożeństwa w Katedrze Narodowej w Waszyngtonie zwróciła się do prezydenta Donalda Trumpa o miłosierdzie dla imigrantów i mniejszości seksualnych. Apelowała także, by "znalazł współczucie" dla uchodźców uciekających z krajów objętych wojnami i przekonywała go, że większość imigrantów nie jest przestępcami. - Nie sądzę, że to było dobre nabożeństwo - stwierdził Trump po nim.

Duchowna prosiła Trumpa o miłosierdzie. "Nie sądzę, że to było dobre nabożeństwo"

Duchowna prosiła Trumpa o miłosierdzie. "Nie sądzę, że to było dobre nabożeństwo"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Donald Trump odnalazł w poniedziałek na oczach dziennikarzy list w swoim prezydenckim biurku. Nadawcą był były prezydent Joe Biden. We wtorek nowy prezydent USA ujawnił nieco szczegółów dotyczących tej korespondencji.

Donald Trump zdradził, co jest w liście, który odnalazł w prezydenckim biurku

Donald Trump zdradził, co jest w liście, który odnalazł w prezydenckim biurku

Źródło:
Reuters
MON i MEN mogą się pomylić, gdy mowa o religii w szkole. W co gra PSL?

MON i MEN mogą się pomylić, gdy mowa o religii w szkole. W co gra PSL?

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Koalicja 18 stanów rządzonych przez demokratów, Dystrykt Kolumbii i miasto San Francisco złożyły pozwy przeciwko rozporządzeniu podpisanemu przez prezydenta Donalda Trumpa po objęciu urzędu i znoszące prawo niektórych osób urodzonych w kraju do nabywania amerykańskiego obywatelstwa.

18 stanów przeciwko decyzji Trumpa, są pozwy. "Przygotowali się na wypadek takich działań"

18 stanów przeciwko decyzji Trumpa, są pozwy. "Przygotowali się na wypadek takich działań"

Źródło:
PAP

Estońscy i fińscy eksperci w dziedzinie bezpieczeństwa i zagrożeń hybrydowych twierdzą, że doniesienia "Washington Post", że przerwanie podmorskich kabli w Zatoce Fińskiej było "wypadkiem, a nie aktem sabotażu", są wątpliwe. Oceniają, że wówczas kraje NATO nie zarządziłyby operacji patrolowania i ochrony morskiej infrastruktury.

"Bałtyk stał się linią frontu"

"Bałtyk stał się linią frontu"

Źródło:
PAP

Amerykańscy agenci Urzędu do spraw Imigracji i Egzekwowania Ceł (ICE) zaczęli "ukierunkowane operacje" przeciwko imigrantom stanowiącym "zagrożenie publiczne". W hotelu w kurorcie narciarskim Kartalkaya w Turcji doszło do pożaru, w którym zginęło 76 osób. Wiceszefowa Komisji Europejskiej Henna Virkkunen ostrzega przed działaniami sabotażowymi rosyjskiej floty cieni. Oto pięć rzeczy, które warto wiedzieć w środę 22 stycznia.

76 ofiar pożaru, "akcje" przeciw migrantom, dochodzenie u Muska

76 ofiar pożaru, "akcje" przeciw migrantom, dochodzenie u Muska

Źródło:
PAP, TVN24

Nawet 500 miliardów dolarów zostanie przeznaczone na budowę centrów danych i architekturę potrzebną do rozwoju sztucznej inteligencji - ogłosili prezydent Donald Trump i szefowie japońskiego Softbanku, koncernu Oracle i firmy OpenAI. Projekt Stargate ma doprowadzić do powstania superinteligencji.

Zainwestują nawet pół biliona dolarów. Ma powstać superinteligencja

Zainwestują nawet pół biliona dolarów. Ma powstać superinteligencja

Źródło:
PAP

Tom Homan - "car od granicy" Białego Domu - przekazał w wywiadzie ze stacją CNN, że agenci Urzędu do spraw Imigracji i Egzekwowania Ceł (ICE) od wtorku "są w terenie" i zaczęli "ukierunkowane operacje" przeciwko imigrantom stanowiącym "zagrożenie publiczne". Równocześnie zaznaczył, że aresztowań będzie z pewnością więcej, bo agenci nie poszukują tylko osób z wyrokami. Nowa administracja Białego Domu ogłosiła, że aresztowania będą mogły się odbywać w szkołach i kościołach. Reuters pisze, że pierwsze samoloty z deportowanymi są planowane już na ten tydzień.

"Ukierunkowane akcje" przeciwko imigrantom rozpoczęte w USA. Aresztowania możliwe w szkołach i kościołach

"Ukierunkowane akcje" przeciwko imigrantom rozpoczęte w USA. Aresztowania możliwe w szkołach i kościołach

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters

Rozporządzenie Donalda Trumpa dotyczące "obrony kobiet przed ekstremizmem ideologii gender" wprowadza zmiany w paszportach i innych oficjalnych dokumentach. Stanowi ono, że płeć jest "niezmiennym faktem biologicznym".

Zmiany w paszportach po decyzji Donalda Trumpa

Zmiany w paszportach po decyzji Donalda Trumpa

Źródło:
PAP

Długa lista zaniedbań w straży miejskiej w podwarszawskim Legionowie. W święta strażnicy mieli wyłączony telefon alarmowy, choć w pracy byli. W Nowy Rok służbę zaczął tylko jeden strażnik, bo pozostali mieli wolny poranek. Gdy kamera monitoringu miejskiego nagrała zakrapianą dużą ilością alkoholu imprezę w parku, na dyżurze nie było żadnego operatora, który mógłby zareagować.

W słuchawce komunikat: "straż miejska nie pracuje". Ale strażnicy na służbie byli, tylko nie odbierali telefonu

W słuchawce komunikat: "straż miejska nie pracuje". Ale strażnicy na służbie byli, tylko nie odbierali telefonu

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W pożarze hotelu w kurorcie narciarskim Kartalkaya w Turcji zginęło 76 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Ogień wybuchł we wtorek rano w hotelowej restauracji. Niektórzy turyści uciekali przed pożarem, spuszczając się z okien na prześcieradłach.

Pożar w ośrodku narciarskim. Turyści wyskakiwali z okien, coraz więcej ofiar

Pożar w ośrodku narciarskim. Turyści wyskakiwali z okien, coraz więcej ofiar

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, ABC News

Wiceszefowa Komisji Europejskiej (KE) Henna Virkkunen ostrzegła, że w związku z niszczeniem infrastruktury przez rosyjską flotę cieni, Unia Europejska (UE) powinna przygotować się na najgorszy scenariusz.

Niebezpieczeństwo na Bałtyku. "Musimy przygotować się na najgorszy scenariusz"

Niebezpieczeństwo na Bałtyku. "Musimy przygotować się na najgorszy scenariusz"

Źródło:
PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed trudnymi warunkami na drogach w Polsce. Największe zagrożenie sprawiają gęsta mgła oraz opady marznące. W 13 województwach obowiązują żółte alarmy.

Niebezpiecznie na drogach. Ostrzeżenia IMGW w 13 województwach

Niebezpiecznie na drogach. Ostrzeżenia IMGW w 13 województwach

Źródło:
IMGW

Jesteśmy Grenlandczykami, nie chcemy być Amerykanami - oświadczył premier wyspy Mute Egede. Dzień wcześniej nowo zaprzysiężony prezydent USA Donald Trump stwierdził, że Stany Zjednoczone potrzebują kontroli nad Grenlandią ze względu "na potrzeby międzynarodowego bezpieczeństwa".

"Nie chcemy być Amerykanami". Stanowcze stanowisko premiera

"Nie chcemy być Amerykanami". Stanowcze stanowisko premiera

Źródło:
PAP

Na zaprzysiężeniu Donalda Trumpa pojawili się m.in. najbogatsi ludzie świata. Szczególną uwagę mediów i internautów przykuła partnerka jednego z nich, Jeffa Bezosa. Powodem - odważna stylizacja dziennikarki.

Skupiła na sobie uwagę na zaprzysiężeniu Trumpa. Kim jest Lauren Sanchez?

Skupiła na sobie uwagę na zaprzysiężeniu Trumpa. Kim jest Lauren Sanchez?

Źródło:
Fox News, People, Newsweek

Ericsson i Spotify to szwedzkie firmy, które wpłaciły pieniądze na fundusz inauguracyjny prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa. Według szwedzkich mediów w przypadku Ericcsona decyzja ta spotkała się z wewnątrzną krytyką, gdyż firma z zasady stara się nie angażować w sprawy polityczne.

I cóż, że ze Szwecji. Dwa przelewy od gigantów

I cóż, że ze Szwecji. Dwa przelewy od gigantów

Źródło:
PAP

PKO BP 6 maja 2025 roku wprowadzi zmiany w regulaminie bankowości elektronicznej, by dodatkowo zwiększyć bezpieczeństwo transakcji w internecie - poinformował bank w komunikacie. Wprowadzone zostaną "nowe limity dzienne na przelewy, które klienci robią w serwisie internetowym".

Największy bank w Polsce szykuje duże zmiany dla klientów. "Nowe limity dzienne"

Największy bank w Polsce szykuje duże zmiany dla klientów. "Nowe limity dzienne"

Źródło:
tvn24.pl

Zarzut kradzieży usłyszał 52-latek, który w trakcie wykonywania remontu mieszkania miał ukraść pierścionek z brylantem o wartości pięciu tysięcy złotych. Mężczyzna nie przyznał się do winy.

Odzyskała skradziony pierścionek z brylantem i dowiedziała się, ile jest wart

Odzyskała skradziony pierścionek z brylantem i dowiedziała się, ile jest wart

Źródło:
tvn24.pl

Inspektorzy Przewodnika Michelin mają zakaz wstępu do restauracji we francuskim kurorcie narciarskim Megeve. To decyzja właściciela i szefa kuchni Marca Veyrata, który sześć lat temu wytoczył przewodnikowi kulinarnemu proces za zabranie mu jednej z gwiazdek - poinformował portal stacji CNN.

Szef kuchni nie chce gwiazdek Michelin. Zakazał inspektorom wstępu

Szef kuchni nie chce gwiazdek Michelin. Zakazał inspektorom wstępu

Źródło:
PAP, CNN

Chwilę grozy przeżył nastolatek w autobusie miejskim jadącym przez Siedlce (Mazowieckie). Jeden z pasażerów przystawił mu nóż do gardła i zażądał pieniędzy. Zareagowała kierująca autobusem, która powiadomiła dyspozytora i dowiozła napastnika na pętlę. Tam czekała na niego policja.

Nożem groził nastolatkowi w autobusie, żądał pieniędzy. Kierująca postanowiła działać

Nożem groził nastolatkowi w autobusie, żądał pieniędzy. Kierująca postanowiła działać

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W momencie wypowiadania słów przysięgi przez Donalda Trumpa jego dłoń nie leżała na Biblii, którą obok trzymała jego żona, Melania. Wielu internautów zastanawiało się, czy miało to jakikolwiek wpływ na samą przysięgę. Wyjaśniamy.

Trump nie położył dłoni na Biblii podczas zaprzysiężenia. Co to oznacza?

Trump nie położył dłoni na Biblii podczas zaprzysiężenia. Co to oznacza?

Źródło:
ABC, Reuters
Brat ministra Ziobry pozorował pracę? Jest zawiadomienie do prokuratury

Brat ministra Ziobry pozorował pracę? Jest zawiadomienie do prokuratury

Źródło:
tvn24.pl
Premium
"Po maleńkie torciki ustawiały się ogromne kolejki". Skąd się wziął Dzień Babci?

"Po maleńkie torciki ustawiały się ogromne kolejki". Skąd się wziął Dzień Babci?

Źródło:
tvn24.pl
Premium