W piątek po godzinie 1.30 w nocy senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaopiniowała przyjęcie bez poprawek ustawy o Sądzie Najwyższym. Platforma Obywatelska wniosła kilkaset poprawek. Obrady zagłuszali demonstranci protestujący pod oknami. W piątek rano ustawą zajmie się cały Senat.
Za przyjęciem ustawy bez poprawek opowiedziało się sześciu senatorów, przeciw było dwóch, nikt nie się nie wstrzymał.
Komisja negatywnie zaopiniowała wniosek senatorów PO o odrzucenie całej ustawy. Senatorowie PO zapowiedzieli, że ponowią go w głosowaniu Izby jako wniosek mniejszości.
Senator Platformy: nie jest to żadna reforma, tylko kłamstwo
PO przez długi czas zgłaszała szczegółowe poprawki. Ponawiała poprawki zgłaszane przez posłów PO podczas prac nad ustawą w Sejmie. Przejęła też wszystkie kilkanaście poprawek Biura Legislacyjnego Senatu.
Piotr Zientarski (PO) uzasadniał wniosek o odrzucenie ustawy tym, że "nie jest to żadna reforma, tylko kłamstwo". - Jest to zwykła wymiana kadr - dodał. Jego zdaniem niezgodny z konstytucją jest między innymi przepis o skróceniu kadencji I prezesa SN.
- Wy po prostu zdajecie sobie z tego sprawę, śmiejecie się, szydzicie z nas. Ale ten się śmieje, kto się śmieje ostatni - dodał Zientarski.
Ustawa o Sądzie Najwyższym
Zgodnie z ustawą, utworzone mają być między innymi trzy nowe Izby SN, w tym Izba Dyscyplinarna. Zmienić ma się również tryb powoływania sędziów Sądu Najwyższego. Wszyscy obecni sędziowie SN mogą zostać przeniesieni w stan spoczynku. Opozycja, według której ustawa jest niekonstytucyjna, apeluje o weto prezydenta.
Ustawę Sejm przyjął w czwartek po godzinie 15. Pięć godzin później zebrała się senacka komisja. Już na początku PO wniosła o przerwę, co uzasadniano między innymi brakiem czasu na zapoznanie się z ustawą. Wnioski odrzucono, ostatecznie jednak przewodniczący komisji Robert Mamątow (PiS) zarządził godzinną przerwę. Bogdan Klich (PO) wnioskował, by komisja w ogóle się nie zajmowała się ustawą, bo jest jego zdaniem niezgodna z konstytucją. Ten wniosek nie został poddany pod głosowanie.
Protesty pod oknami
Po ponownym rozpoczęciu prac komisji o przerwę wnioskował z kolei wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz (PO). - Szkoda, że nie ma otwartych okien, bo usłyszałby pan głos tych 100 tysięcy, osób, które są na zewnątrz - mówił do przewodniczącego. Do okna podszedł Jan Rulewski (PO), które otworzył, mówiąc: - Gorąco jest w tej sali.
Wyraźnie słychać było skandowanie zebranych przed parlamentem protestujących: "Wolne sądy", "Precz z Kaczorem", "Wolność, równość, demokracja", "Do Putina", "Bójcie się!".
Przed otwartymi oknami stanęli senatorowie PO, nie pozwalali ich zamknąć. Senatorowie PiS apelowali o zamknięcie okien, gdyż okrzyki zagłuszały głosy na sali. - Nie jesteśmy chłystkami; nie przeszkadzajmy sobie; zamknijmy okna - prosiła Bogusława Orzechowska (PiS).
Okrzyki manifestujących słychać było jeszcze po 1.00 w nocy. Pod koniec protestujący odśpiewali najpierw "Przybyli ułani pod okienko", a następnie hymn państwowy. Do jego odśpiewania włączyli się senatorowie, przerywając składanie poprawek. Senatorowie PO wychodzili też do protestujących.
Wiceminister prosił o poparcie
Zapisy ustawy przedstawił wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł, który prosił senatorów o jej poparcie. Opisując nowy ustrój SN, skupił się na sprawach dyscyplinarnych sędziów.
- Mamy tutaj do czynienia z usprawnieniem postępowania dyscyplinarnego, zapobieganiem nadużywaniu prawa, zapobieganiem wydłużaniu tego postępowania. Znane są przypadki postępowań 10-letnich, tylko dlatego, że ten czyn był jednocześnie przestępstwem, i postępowania toczyły się bardzo, bardzo długo - mówił Warchoł. Zaznaczył, że od wyroków dyscyplinarnych nie przysługuje kasacja. Zwrócił też uwagę, że zapisano możliwość stosowania kontroli operacyjnej w postępowaniu dyscyplinarnym. Powiedział również, że w poprawkach przyjętych przez Sejm odmiennie od pierwotnej propozycji zapisano, że sprawy będą rozpatrywane w kolejności wpływu.
Bodnar przeciwko ustawie
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, który uczestniczył w posiedzeniu, powiedział dziennikarzom, że ustawa o Sądzie Najwyższym "jest procedowana w sposób pospieszny, by uzyskać określony efekt polityczny".
Dodał, że jego rolą jest wskazywanie, że jej przepisy są niezgodne z konstytucją; na przykład o wygaszeniu mandatów obecnych sędziów SN. RPO, jak mówił, będzie też apelował do prezydenta Andrzeja Dudy, by nie podpisywał nie tylko ustawy o Sądzie Najwyższym, ale też nowel o Krajowej Radzie Sądownictwa i ustroju sądów powszechnych. - Jeżeli te apele nie pomogą, to znaczy, że nie będziemy mieć do czynienia z niezależnym sądownictwem w Polsce - dodał.
"Wydaje się naruszać konstytucję"
Uwagi do ustawy przedstawiło Biuro Legislacyjne Senatu. Podkreślono w nich między innymi, że ustawa kreuje "nieznane konstytucji uprawnienia ministra sprawiedliwości w zakresie wskazywania KRS sędziów SN, którzy pozostaną w stanie czynnym".
Według Biura "wydaje się to naruszać konstytucję". Biuro wyraziło też obawę, że minister sprawiedliwości uzyskuje prawo ingerowania "w przebieg toczącego się niezgodnie z jego zamysłem sądowego postępowania dyscyplinarnego" (wobec sędziego - przyp. red.) Według Biura nie pozwala to uznać tego zapisu za zgodny z konstytucją
Autor: md//now / Źródło: PAP