"Pacjentki nie będą się badać, jeżeli nie mają prawa wyboru"

To był najtrudniejszy moment ciąży - opowiada pani Magdalena. Kiedy czekając na kolejne wyniki badań prenatalnych zadawała sobie pytanie, co zrobi gdy jej dziecko okaże się poważnie chore. - Rozważałam różne rozwiązania, włącznie z tym, żeby w momencie, w którym by się okazało, że jest to bardzo ciężka nieuleczalna choroba, żeby usunąć ciążę – przyznaje.

Jej lekarza zaalarmowały wyniki badania prenatalnego, tak zwanego testu PAPP-A, który pozwala na wczesne wykrycie ryzyka wystąpienia wady genetycznej lub rozwojowej u płodu. - Gdy ten test dostałam i wynik był poza granicami normy, to bardzo się tym przejęłam i wykonałam jeszcze samodzielnie test NIFTY [służący do wykrywania niektórych wad genetycznych płodu - red.] za własne pieniądze - dodaje Magdalena. Wynik kolejnego badania na szczęście nie potwierdził obaw, że jej dziecko może mieć chorobę genetyczną, podobnie jak wykonana później amniopunkcja.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE >>>

Dzisiaj pani Magdalena jest matką zdrowego trzylatka. Lekarze szacują, że 97 procent przypadków ciąż kończy się równie dobrze Badania prenatalne wykonywane są, by upewnić się, czy wszystko jest w porządku - szczególnie, gdy matka przekroczyła 35. rok życia, lub w poprzednich ciążach dochodziło do sytuacji, że płód był obciążony wadą genetyczną. Teraz program badań może poważnie ucierpieć.

- Pacjentki nie będą się poddawały tym badaniom. Nie będą chciały, jeżeli nie mają prawa wyboru - zwraca uwagę profesor Mariusz Zimmer, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.

Badania prenatalne pozwalają podjąć decyzję o leczeniu dziecka jeszcze przed narodzinami, o urodzeniu chorego dziecka lub o usunięciu ciąży, jeśli wada jest poważna. Najbardziej znanym z badań prenatalnych jest USG, które między innymi pomaga ocenić, czy dziecko jest prawidłowo zbudowane, czy ma wszystkie części ciała, w tym na przykład mózg.

Kolejnym jest test PAPP-A - tu analizowane są dane z USG i wyniki krwi matki, pod kątem występowania u niej markerów chorób genetycznych. Profesor Zimmer wyjaśnia, że to badanie pozwala ustalić, czy jest sugestia wady genetycznej. - Głównie chodzi o trisomię 21, 18 i 13, czyli tak zwany zespół Downa, Patau i Edwardsa - dodaje.

Refundacja badania PAPP-A przysługuje między innymi kobietom po 35. roku życia. Inne badanie to tzw. ocena wolnego DNA płodu w krwi matki. Za badanie w Polsce trzeba zapłacić. Jest skuteczne w 97 procentach. Ostateczną pewność daje amniopunkcja - inwazyjne badanie, które wykonuje się dopiero, gdy jest podejrzenie nieprawidłowości.

Konsultant krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii profesor Krzysztof Czajkowski tłumaczy, że zabieg amniopunkcji polega na pobraniu komórek dziecka, które są w płynie owodniowym. - W jeszcze bardziej zaawansowanej ciąży wykonuje się też badanie krwi pępowinowej - dodaje.

A to wciąż nie cały arsenał badań, jakie jeszcze przed urodzeniem dziecka można wykonać. Zdaniem krajowego konsultanta do spraw ginekologii i położnictwa badania prenatalne wciąż będą się odbywać, bo nie służyły one wyłącznie temu, by podjąć decyzję o aborcji, ale też po to, by się przygotować. - Jeżeli ktoś ma urodzić dziecko z zespołem Downa, ma kilka miesięcy na to, żeby sprawdzić w internecie, są przecież grupy rodziców z chorobami nawet bardzo rzadkimi. Można nawiązać kontakt, dowiedzieć się jaka jest specyfika opieki nad tym dzieckiem - wyjaśnia profesor Czajkowski.

Premier Mateusz Morawiecki we wtorek zapewniał, że chce nie tylko utrzymać program badań prenatalnych, ale jeszcze go poszerzyć. - Będę zalecał wprowadzenie badań prenatalnych dla wszystkich - zapowiedział. Miałoby to umożliwić leczenie dziecka jeszcze na etapie życia płodowego.