Ziobro: Solidarna Polska nie zaakceptuje projektu ustawy w sprawie sądownictwa

Projekt noweli ustawy o Sądzie Najwyższym i innych sądach został wniesiony do Sejmu przez posłów PiS w nocy z wtorku na środę. Według autorów, proponowane przepisy mają wypełnić kluczowy "kamień milowy" wskazany przez Komisję Europejską i zaakceptowany przez polski rząd w sprawie Krajowego Planu Odbudowy. Pierwsze czytanie projektu ma odbyć się w Sejmie w czwartek, drugie jest planowane na wtorek 20 grudnia.

Do projektu odniósł się na konferencji prasowej minister sprawiedliwości i lider Solidarnej Polski Zbigniew Ziobro. - Ministerstwo Sprawiedliwości, i zarazem Solidarna Polska, nie mogła i nie zaakceptuje projektu napisanego w uzgodnieniu z Brukselą, który dokonuje zasadniczych zmian w obszarze polskiego sądownictwa - powiedział. Stwierdził, że dzieje się tak "z trzech podstawowych powodów".

- Po pierwsze, narusza on w wielu punktach polską konstytucję. Po drugie, ingeruje głęboko w polską suwerenność. Po trzecie, powodowałby on w konsekwencji dezorganizację i anarchizację polskiego sądownictwa i utrwalenie rebelii, która niestety od pięciu lat już się toczy i negatywnie wpływa na wyniki pracy polskich sądów - dodał.

Według Ziobry Polska znalazła się w potrzasku i jest szantażowana. - Dlatego, że projekt ustawy o sądach jest przecież nie tyle wyrazem spontanicznej woli premiera Morawieckiego, by przebudowywać co chwilę polskie sądy, ale jest wynikiem konieczności związanej właśnie z użyciem brutalnym mechanizmu szantażu przez stronę unijną, przez Komisję Europejską - powiedział.

- W związku z tym, że jest to nowa sytuacja polityczna wobec tego projektu, a projekt jest kontekstem wobec KPO, które Unia Europejska blokuje, (...), oczekujemy od pana premiera, by spotkał się z nami i wskazał drogę wyjścia z tej sytuacji - powiedział Ziobro.

Minister stwierdził, że Solidarna Polska chciałaby pomóc premierowi "wyjść z tej sytuacji", która - jak dodał - "wobec dzisiejszego stanowiska pana prezydenta jest dużo trudniejsza". - Mimo że różniliśmy się w kwestiach zasadniczych co do stosunku do Unii Europejskiej, mimo że różnimy się dalej - bo uważamy, że wszelkie gesty, które czyni pan premier będą traktowane jako słabości i będą rodzić kolejne eskalacje, kolejnych żądań ze strony europejskiej, bo tam jest po prostu zła wola (...) - to mimo wszystko, my jesteśmy gotowi udzielać wszelkiego racjonalnego wsparcia w ramach oczywiście naszej konstytucji i porządku prawnego, by z tej sytuacji wybrnąć - zadeklarował minister sprawiedliwości.

Szef Ministerstwa Sprawiedliwości przypomniał, że prezydent Andrzej Duda jasno zasygnalizował w czwartek, że nie wyrazi zgody na te zmiany, które będą stanowić ingerencję w obszar jego konstytucyjnych uprawnień oraz statusu sędziów, których powołał, a - jak wskazał - jest ich około trzech tysięcy.

- Trudno się dziwić prezydentowi, bo to jest przecież jego ustawa - przyznał Ziobro. Przypomniał, że uchwalona w 2017 roku ustawa o SN i jej niedawna nowelizacja powstały w Kancelarii Prezydenta, a nie w Ministerstwie Sprawiedliwości. - Komisja Europejska podważa reformy i ustawy, które zostały przygotowane w kancelarii pana prezydenta, czy w porozumieniu pomiędzy kancelarią pana prezydenta, a kancelarią pana premiera - dodał Ziobro.

- Pan prezydent dzisiaj bardzo klarownie uzasadnił i wskazał, że nawet orzeczenia TSUE zakładają ostateczny werdykt i ostatnie słowo decyzji prezydenta o powołaniu sędziego. Tymczasem ta propozycja Komisji Europejskiej kwestionuje również linię orzeczniczą w tym zakresie i daje możliwość podważania sędziów powołanych do swojej misji przez głowę państwa - mówił szef MS. Ziobro stwierdził, że dwa lata temu premier wziął na siebie odpowiedzialność, podejmując decyzję o przyjęciu mechanizmów warunkowości, przed którymi Solidarna Polska przestrzegała.

Oprócz Ziobry głos na konferencji prasowej zabrał także jego zastępca, wiceminister Sebastian Kaleta. Stwierdził, że projekt ten "rodzi wielkie ryzyka dla funkcjonowania naszego państwa i przede wszystkim zgodności z konstytucją".

- W toku krótkiej analizy ustaliliśmy, że te przepisy, które są proponowane tym projektem, naruszają bezpośrednio konstytucję w wielu miejscach, ale pośrednio naruszają co najmniej 11 wyroków Trybunału Konstytucyjnego odnoszących się do statusu sędziów, wydawanych na przestrzeni ostatnich 25 lat - powiedział wiceszef MS.

Jak zaznaczył, przedmiotem regulacji projektu jest sfera sądownictwa, "która nie jest sferą kompetencji Unii Europejskiej - a mimo to na stronie sejmowej projekt został oznaczony jako unijny, co samo w sobie wskazuje, że ma wykonywać prawo Unii Europejskiej, w sytuacji, w której Unia takich kompetencji nie posiada".

Kaleta ocenił, że przyjęcie ustawy niesie ze sobą ryzyko dla stabilności funkcjonowania systemu sądownictwa w Polsce. - Ona pozwala każdemu sędziemu podważać prerogatywę prezydencką w ten sposób, że każdy sędzia będzie z urzędu uprawniony do oceniania statusu innego sędziego. (...) W związku z faktem że ten test (proponowany rozszerzony test bezstronności sędziego - red.) zdejmuje ograniczenia w zakresie statusu sędziego generalnie - czyli jeżeli raz sędzia będzie uznany za niesędziego, to rzutuje na wszystkie wydane przez niego wyroki. Tu nie mówimy o pojedynczych sprawach, to około 10 milionów wyroków - powiedział.

- To jest zaproszenie do chaosu i anarchii; jak wiemy, w ostatnich latach wielu sędziów pokazało, że pod togą chowa polityczne ambicje. (...) Istnieje prawdopodobieństwo, że po prostu runie pewność prawa w Polsce - ocenił polityk.

Według autorów projektu proponowane przepisy mają wypełnić kluczowy kamień milowy wskazany przez Komisję Europejską w sprawie KPO. Zgodnie z projektem sprawy dyscyplinarne i immunitetowe sędziów będzie rozstrzygał Naczelny Sąd Administracyjny. Oznacza to, że utworzona niedawno Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN straci uprawnienie do orzekania w sprawach sędziów.