Koniec paragrafu 11 i pieniędzy poza konkursami

W komunikacie resortu przekazano, że "paragraf 11 został wprowadzony do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości za poprzedniej władzy w 2017 r.".

Przypomniano, że w 2022 roku po raporcie NIK-u dodano kryteria formalne, zmieniając treść paragrafu 11. Zgodnie z nowym brzmieniem możliwe było podpisanie umowy na realizację zadania, które nie było uwzględnione w żadnym programie ani konkursie Funduszu Sprawiedliwości. "Budziło to wiele wątpliwości, szczególnie ze względu na brak przejrzystości w przyznawaniu środków. Fundusz utworzony z zamysłem wspierania osób pokrzywdzonych przestępstwami i resocjalizacji skazanych, stał się obiektem kontrowersji i oskarżeń o nadużycia'" - napisał resort.

CZYTAJ TEŻ: Kolejne zatrzymanie w sprawie Funduszu Sprawiedliwości

"W latach 2017-2023, w ramach programu zapobiegania przestępczości, Fundusz Sprawiedliwości przekazał ponad 216 milionów złotych niemal 130 organizacjom. Środki te wielokrotnie przekazywano niezgodnie z ich przeznaczeniem i precyzyjnie zdefiniowaną misją społeczną funduszu" - czytamy dalej w komunikacie resortu. Zdaniem ministerstwa "liczne z nich przyjmowały określoną barwę polityczną i światopoglądową zamiast skupiać się na ofiarach przestępstw i ich potrzebach".

Cytowana w komunikacie Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, obecna wiceministra sprawiedliwości odpowiedzialna w resorcie między innymi za Fundusz Sprawiedliwości, mówi, że "ten niechlubny paragraf 11 pozwalał ministrowi sprawiedliwości dobrowolnie dysponować środkami publicznymi z Funduszu bez konkursów, bez naboru, bez jakiejkolwiek kontroli". "Jego usunięcie ograniczy dowolność w dysponowaniu pieniędzmi Funduszu Sprawiedliwości i zwiększy transparentność w wydatkowaniu środków publicznych" - dodaje.

Wskazano, że "celem zawartych w nowym rozporządzeniu zmian jest zwiększenie przejrzystości oraz ograniczenie dowolności w zarządzaniu środkami Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Zmiany mają przede wszystkim zapobiegać wykorzystywaniu funduszy przeznaczonych dla osób potrzebujących wsparcia do celów politycznych, takich jak wpływanie na wyniki wyborów czy wspieranie konkretnych polityków".

Nowe rozporządzenie wprowadza między innymi - jak czytamy w komunikacie - wymóg uszczegółowienia treści ogłoszenia o konkursie i ofertach, precyzyjne zasady powoływania komisji konkursowych, szczegółowe kryteria oceny ofert, obowiązek publikowania wyników konkursu ofert oraz kwot przyznawanych poszczególnym podmiotom.

"Dysponent środków będzie zobowiązany jasno określić cele zadania, grupę odbiorców i zasady jego realizacji. Nie będzie możliwości odmowy przyznania dotacji, która została zaproponowana przez komisję konkursową, ani możliwości unieważnienia konkursu bez podania przyczyny. Celem zmian jest również ograniczenie dowolności decyzji i zlikwidowanie możliwości przyznawania zadań bez konkursu - w trybie poza ofertowym" - dodano na zakończenie komunikatu.

Śledztwo Prokuratury Krajowej w sprawie Funduszu Sprawiedliwości, które trwa od lutego tego roku, jest wielowątkowe. Toczy się między innymi w sprawie przekroczenia w ubiegłych latach uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez ministra sprawiedliwości i urzędników resortu, do których należało zarządzanie, rozdysponowanie i rozliczenie środków finansowych pochodzących z Funduszu Sprawiedliwości. Fundusz ma za zadanie nieść głównie pomoc ofiarom przestępstw, a także m.in. pomoc postpenitencjarną.

W ocenie prokuratorów udzielano w sposób uznaniowy i dowolny wsparcia finansowego beneficjentom programów nieposiadających związku z celami Funduszu Sprawiedliwości, czym działano na szkodę interesu publicznego - Skarbu Państwa oraz interesu prywatnego, co spowodowało ograniczenie dostępności środków dla uprawnionych podmiotów.

Sejm na wniosek prokuratury uchylił w sprawie Funduszu Sprawiedliwości immunitety posłom i byłym wiceministrom sprawiedliwości Marcinowi Romanowskiemu oraz Michałowi Wosiowi. Jak zapowiadano, nie są też wykluczone kolejne wnioski o uchylenie immunitetu w tym śledztwie.