Prezydent: polscy żołnierze są gotowi, by przyjść z pomocą

Prezydenci Polski i Litwy uczestniczyli w konferencji "The Idea of Europe Forum" na Uniwersytecie Witolda Wielkiego w Wilnie. Dyskusja została zorganizowana z okazji 20–lecia wstąpienia Polski i Litwy do Unii Europejskiej.

- Od 20 lat nasze narody uczestniczą w europejskiej wspólnocie. Był to wybór jasny, jednoznaczny i fundamentalny. Członkostwo w Unii Europejskiej jest dla nas stałym i trwałym zakotwiczeniem w świecie Zachodu. Mamy nadzieję współtworzyć i umacniać europejską przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i rozwoju – mówił prezydent Duda.

Jak zaznaczył, członkostwo w UE to suwerenna decyzja narodów polskiego i litewskiego. - To znakomicie wykorzystywana przez nas szansa na skok gospodarczy, zwiększenie wymiany handlowej, ambitne wejście na rynki międzynarodowe, rozbudowę infrastruktury i pomnożenie dobrobytu naszych społeczeństw – dodał Duda.

Prezydent podkreślał także znaczenie współpracy Polski z Litwą oraz wspólnej historii i osiągnięć tych państw. - Zbliżenie polsko-litewskie i przezwyciężenie bagażu naszej trudnej historii z XX wieku stało się jednym z aktów budowania zjednoczonej Europy po upadku komunizmu – zaznaczył.

Jego zdaniem wola wolności i odrzucenie dominacji sowieckiej przez Polaków i Litwinów potwierdziły, że "ponad różnicami pamięci, mocniej łączy nas poczucie wspólnoty". - Jesteśmy partnerami, sojusznikami i przyjaciółmi – mówił Duda.

- Umiemy ze sobą rozmawiać o wszystkim, także na te trudne tematy. Dlatego wierzę, że niebawem będziemy mogli powiedzieć, że wszystkie zapisy Traktatu (o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, podpisanego przez Polskę i Litwę w 1994 roku - red.) zostały w pełni wypełnione. Z myślą o dobru obu naszych narodów i w imię dobrej sąsiedzkiej współpracy – oznajmił prezydent.

Jak dodał, głęboko wierzy, że dzięki współdziałaniu Warszawa i Wilno przezwyciężą wszystkie wyzwania i zagrożenia napływające ze wschodu. - Razem jesteśmy silniejsi, jesteśmy narodami sukcesu i zwycięstwa – podsumował swoje przemówienie Duda.

Prezydent, zapytany o największe wyzwanie, jakie stoi dziś przed UE, bez wahania odpowiedział, że jest to pomoc Ukrainie w zwycięstwie z Rosją. - Niestety dzisiaj naszą rzeczywistością jest rosyjska inwazja na Ukrainę i zagrożenie potencjalną rosyjską inwazją na inne państwa – zaznaczył.

Zaznaczył, że "musimy naprawdę otworzyć drzwi Unii Europejskiej dla Ukrainy i Mołdawii". - Pomimo wojny i potencjalnych trudów związanych z odbudową Ukrainy po wojnie, musimy poradzić sobie z tym ciężarem – zadeklarował Duda. W jego ocenie UE musi pomóc Ukrainie w odbudowie i zrobić wszystko, co możliwe, aby ten kraj stał się w przyszłości pełnoprawnym członkiem Wspólnoty.

Wcześniej prezydent Duda, wspólnie z prezydentem Litwy Gitanasem Nausedą, obserwował na poligonie w rejonie olickim na Litwie ćwiczenia wojskowe "Brave Griffin".

- To jest bardzo ważne ćwiczenie, chcę z całą mocą podkreślić, że stanowi ono dowód na to, że polscy żołnierze są gotowi do tego, by przyjść w razie potrzeby swojemu litewskiemu sojusznikowi i sąsiadowi z pomocą - powiedział prezydent.

Zwrócił uwagę, że ćwiczenia te są "kontynuacją w jakimś sensie niedawnych ćwiczeń Dragon 24". - Obserwowaliśmy przekraczanie przez wojska sojusznicze Wisły w Polsce, z zachodu w kierunku wschodnim właśnie po to, by w razie czego jednostki sojusznicze były w stanie stanąć do obrony przesmyku suwalskiego - wyjaśnił Duda.

Jak podkreślił prezydent, przesmyk suwalski jest jednym z najbardziej strategicznych miejsc na świecie, "które dzisiaj - niestety trzeba sobie powiedzieć jasno - jest w potencjalnym zagrożeniu".

Dodał, że od 2001 roku obserwujemy na tym obszarze hybrydowy atak ze strony reżimu białoruskiego zarówno na polską, jak i litewską granicę. - Trzy lata (...) z różną intensywnością, ale okresowo bardzo intensywnie trwa ta hybrydowa presja na granicę. Odczuwa to zarówno Polska, jak i Litwa, odczuwa to także Łotwa, niedawno był także atak na granicę Finlandii – stwierdził Duda.

- Nie ma więc żadnych wątpliwości, że dzisiaj obszar przesmyku suwalskiego jest terenem szczególnie zagrożonym – ocenił prezydent. Zaznaczył, że nie ma żadnych wątpliwości, iż jest to "testowanie naszych zdolności reagowania i obronności".

Duda przekazał, że zrelacjonował prezydentowi Liwy przebieg rozmów, które prowadził w USA i Kanadzie, dotyczących m.in. zwiększenia wydatków na obronność. - Omówiłem z prezydentem (Litwy) kwestie propozycji, którą zgłaszam od miesiąca – tego by członkowie NATO zdecydowali o podniesieniu limitu wydatków na obronność – powiedział.

Jak wyjaśnił prezydent, Rosja się militaryzuje i przestawiła swój przemysł zbrojeniowy na produkcję wojenną, co – jego zdaniem - musi spotkać się z adekwatną i zdecydowaną odpowiedzią ze strony państw NATO, aby wzmocnić element odstraszania.

Prezydent Litwy poinformował, że prezydenci omówili dziś kwestie obronności, bezpieczeństwa regionalnego i wzmocnienia dwustronnych relacji. - Podziwiamy Polskę, jako przykład w obszarze bezpieczeństwa i obronności, która inwestuje w obronność ponad 4 procent PKB - powiedział Nauseda.

Zaznaczył, że zgadza się z Dudą, iż obecny poziom wydatków na obronność w państwach NATO na poziomie 2 proc. PKB "jest w obecnych dynamicznych i skomplikowanych czasach niewystarczający". Jednocześnie poinformował, że na Litwie toczy się dyskusja nad źródłem uzyskania 4 proc. PKB na obronność jego kraju.

- Musimy działać wspólnie na rzecz przekonania partnerów w NATO do zwiększenia wydatków na obronność – podkreślił Nauseda, przypominając o potrzebie wdrażania decyzji ze szczytu NATO w Wilnie z 2023 r.

Odnosząc się do ćwiczeń wojskowych "Brave Griffin", prezydent Litwy zaznaczył, że służą one m.in. polepszeniu wzajemnej "koordynacji podczas wspólnych działań wojskowych i operacji obronnych w korytarzu (przesmyku) suwalskim - obszarze geograficznym ważnym dla NATO i całego regionu".

Przypomniał też, że Litwa, podobnie jak Polska, nabywa amerykańskie systemy artyleryjskie HIMARS. - Omówiliśmy kwestię wzmożonej współpracy w zakresie logistyki i pozyskiwania amunicji do tych systemów artylerii rakietowej - powiedział.

Tygodniowe polsko-litewskie ćwiczenia wojskowe Brave Griffin 24/II rozpoczęły się w niedzielę w okolicach Druskiennik, Olity i Oran na Litwie.

Zadaniem manewrów, z udziałem sojuszników z USA i Portugalii, jest przetestowanie w przesmyku suwalskim scenariusza obronnego opartego na polsko-litewskim planie Orsza. Według danych litewskiej armii w ćwiczeniach przy granicy z Polską bierze udział 1,5 tysiąca żołnierzy i prawie 200 jednostek sprzętu wojskowego.