Krzemionki Opatowskie w województwie świętokrzyskim zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO. To nobilitacja i jednocześnie zobowiązanie - podkreślił wicestarosta ostrowiecki Andrzej Jabłoński. Na liście znalazły się również dawna stolica Birmy, słynne "różowe miasto" w Indiach, czy górniczy region Rudaw.
Decyzja o wpisaniu Krzemionek Opatowskich pod Ostrowcem Świętokrzyskim na listę UNESCO zapadła w sobotę podczas trwającej w Baku, stolicy Azerbejdżanu, 43. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa.
"Krzemieniowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego", jakiego dotyczył wniosek do UNESCO, obejmuje neolityczne kopalnie krzemienia pasiastego i związaną z nimi pradziejową osadę. Poza Krzemionkami są to kopalnie "Borownia" i "Korycizna" oraz neolityczna osada na wzgórzu Gawroniec.
Krzemionki Opatowskie
Kopalnie krzemienia pasiastego w Krzemionkach odkrył w 1922 roku urodzony w Ostrowcu geolog profesor Jan Samsonowicz.Podostrowieckie prehistoryczne kopalnie krzemienia pasiastego pochodzą z młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki brązu (funkcjonowały pomiędzy IV a II tysiącleciem przed naszą erą). W Krzemionkach zlokalizowano około 4 tysiące szybów połączonych siecią chodników. Szyby mają do 9 metrów głębokości. W kopalniach ze skał wapiennych wydobywano krzemień, który służył do wytwarzania narzędzi. Wyrabiane potem krzemienne siekiery rozprowadzono w odległości nawet kilkuset kilometrów od kopalń.
W Krzemionkach bardzo dobrze zachowała się zarówno podziemna architektura - wyrobiska oraz chodniki, którymi poruszali się górnicy, jak i krajobraz na powierzchni. W dalszym ciągu można obserwować leje poszybowe, dawne wejścia do kopalń otoczone fałdami gruzu wapiennego. W Krzemionkach można też zobaczyć różne typy kopalń: od najpłytszych jamowych przez niszowe po głębokie filarowo-komorowe i komorowe.
Obecnie krzemionkowskie muzeum rocznie odwiedza około 33 tysięcy osób.
Lista UNESCO rozszerzona
Oprócz Krzemionek na listę UNESCO wpisano Pagan w Mjanmie (dawniej: Birmie). To kompleks ponad 3,5 tysiąca buddyjskich stup, świątyni i klasztorów. Na obszarze długości 13 kilometrów i szerokości 8 kilometrów wznoszono je od XI do XIII wieku i dotąd nieprzerwanie trwa tam życie religijne.Położone w obecnej prowincji Mandalaj pozostałości miasta tworzą strefę archeologiczną (Bagan Archaeological Zone) obejmującą kilka miejscowości. W 2016 roku silne trzęsienie ziemi, o magnitudzie 6,8, uszkodziło w Paganie blisko 200 świątyń.
Kolejny wpis to Dźajpur, stolica Radźastanu w Indiach, słynąca ze swych różowych domów i prężnej kultury. Miasto, otoczone potężnymi, zachowanymi w większości do dzisiaj murami obronnymi, wzniósł w 1727 roku maharadża Siwai Dźaj Singh II. Stanowi ono cenny przykład wzorcowego planowania urbanistycznego i architektonicznego. Ulice w Dźajpurze, uważanym za najpiękniejsze z indyjskich miast, przecinają się pod kątem prostym, a główne arterie są szerokie na 32 metry. Jest też ono świadectwem przenikania się i krzyżowania wpływów kultury hinduistycznej, mogolskiej (Wielkich Mogołów) i idei zachodnich.O kolejny wpis na listę UNESCO wzbogaciły się w sobotę też Chiny - to pozostałości archeologiczne Liangzhu w Hangzhou w prowincji Zhejiang, a liczące co najmniej 5300 lat.Lista dziedzictwa kultury wzbogaciła się też o dwie grupy 49 ziemnych kurhanów w prefekturze Osaka w zachodniej Japonii z IV-V wieku. Należy do tego zespołu mauzoleum cesarza Nintoku, panującego w IV wieku. Ma ono 486 metrów długości i jest uważane za największy kopiec grzebalny na świecie, wraz z gigantycznym pochówkiem pierwszego cesarza dynastii Qin, porównywany z piramidą w Gizie.Indonezji przybyło nowe miejsce na liście światowego dziedzictwa, które przyznano kopalni węgla Ombilin z czasów kolonialnych koło miasta Sawahlunto w prowincji Sumatra Zachodnia.
Przedstawiciele Europy
W Europie oprócz Krzemionek Opatowskich status światowego dziedzictwa otrzymały Rudawy. Tamtejszy rejon górniczy na granicy niemiecko-czeskiej uznano za unikatowy górski krajobraz kulturowy. Kopalnie srebra były tam czynne od XII wieku. Rejon ten miał duże znaczenie dla rozwoju kolejnych górniczych regionów w całej Europie, gdyż z migracją wykwalifikowanych górników rozchodziła się dalej ich specjalistyczna wiedza, a także wzory struktur administracyjnych i systemu finansowego.Również w sobotę na listę został wpisany średniowieczny system zarządzania wodą w Augsburgu. Bawarskie miasto szczyci się wodociągiem z 1548 roku. W ciągu wieków przybywało w Augsburgu fontann miejskich, zbiorników i wież wodnych, które złożyły się na unikatowy system zasilania w wodę. Bawarski wodociąg uważany jest za najstarszy w Europie. Drugi zbudowano niecałe 25 lat później we Fromborku na potrzeby tamtejszych kanoników.Nominacje do listy światowego dziedzictwa - a jest ich łącznie 35 - komisja UNESCO obradująca w Baku będzie zatwierdzać także w niedzielę i poniedziałek.
Na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO jest ponad tysiąc obiektów. Z Polski to między innymi krakowskie Stare Miasto, zamek w Malborku, drewniane cerkwie, Puszcza Białowieska, wrocławska Hala Stulecia. Lista światowego dziedzictwa powstała, aby zapewnić właściwą ochronę najcenniejszym przykładom dziedzictwa ludzkości.
Autor: mb/tr / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock