Nietypowe przedstawienie “Halki” Stanisława Moniuszki, nakręcone w wiosce zamieszkałej przez potomków polskich legionistów, reprezentuje Polskę na Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji
W inauguracji Polskiego Pawilonu wzięli udział Anna Komorowska, małżonka prezydenta RP i Małgorzata Omilanowska, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Wystawa składa się z wielokanałowej projekcji opery Stanisława Moniuszki, wystawionej w miejscowości Cazale oraz filmu dokumentującego kulisy całego przedsięwzięcia. Obejrzeć w nim można, między innymi, warsztaty taneczne z udziałem mieszkańców Haiti, którzy uczą się poloneza,a następnie tańczą go przed przedstawieniem “Halki”.
Z ziemi polskiej do karaibskiej
Autorami projektu "Halka/Haiti 18°48'05"N 72°23'01"W" są C.T. Jasper i Joanna Malinowska, a kuratorką Magdalena Moskalewicz. Na pomysł połączenia dwóch kultur oraz sztuki z naturą twórcy wpadli dzięki filmowi Wernera Herzoga z 1982, "Fitzcarraldo". Jego bohater, grany przez Klausa Kinsky’ego, chce wystawić operę w środku peruwiańskiej dżungli. Wybór Cazale na Haiti na wystawienie “Halki” jest nieprzypadkowy. W 1802 roku wylądował tam oddział polskich legionów, którzy na rozkaz Napoleona mieli stłumić bunt niewolników, ale po kilku miesiącach sami obrócili się przeciwko francuskim dowódcom i przeszli na stronę walczących o niepodległość powstańców. W ramach podziękowania otrzymali przywileje obywatelskie od - wolnego już - rządu Haiti.
Niewolnicy i górale
- Głównym motywem projektu nie jest próba wzruszenia widzów kolejną śmiercią zdradzonej góralki. Zależy nam przede wszystkim, by zwrócić uwagę na mało znany, marginalny wątek polskiego udziału w wyzwoleniu Haiti, będący częścią wielkiej, skomplikowanej, pełnej ironii narracji historycznej. - wyjaśnia C.T. Jasper. Kurator Magdalena Moskalewicz dodaje, że ważnym tematem wystawy jest “bagaż wspólnej kolonialnej i postkolonialnej historii” oraz pobrzmiewające w libretcie “Halki” echa "rabacji galicyjskiej i dramatycznych napięć klasowych pomiędzy polskim ziemiaństwem i podlegającym mu chłopstwem okazują się kluczowe w kontekście historii rewolucji haitańskiej”.
Wieś tańczy i śpiewa
"Halkę" na haitańskiej ziemi wykonało pięciu solistów i dyrygent z opery poznańskiej w towarzystwie dwudziestu jeden muzyków z Orkiestry Filharmonicznej Sainte Trinite z Port-au-Prince oraz osiemnastu tancerzy z Cazale. Za scenę posłużyła im biegnącą między domami droga, którą w tym czasie przechodziły zwierzęta i przejeżdżali ludzie. Przedstawienie odbyło się 7 lutego 2015 roku.
Międzynarodowa obsada
Joanna Malinowska ukończyła wydziały rzeźby uniwersytetów Rutgers i Yale. Jej prace były wystawiane między innymi w Warszawie, Paryżu i Nowym Jorku.
C.T. Jasper urodził się w Polsce, mieszka i pracuje w Nowym Jorku i Ułan Bator.
Kuratorka wystawy Magdalena Moskalewicz pracuje w Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku, gdzie zajmuje się badaniami nad sztuką powojenną z Europy Środkowo-Wschodniej.
56. Międzynarodowa Wystawa Sztuki – la Biennale di Venezia odbywać się będzie od 9 maja do 22 listopada 2015 roku.
Autor: sol/sk / Źródło: TVN24, PAP
Źródło zdjęcia głównego: Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki | Barbara Kaja Kaniewska, Mateusz Golis