"Projekt nowelizacji prawa autorskiego szkodzi polskiej edukacji"

W tej chwili trwają prace nad trzema rządowymi projektami zmian w Prawie autorskimtvn24

Resort kultury wycofał się ze zmiany prawa autorskiego, która pozwoliłaby na oszczędności szkołom i bibliotekom, chcącym wyświetlać filmy w celach edukacyjnych. Skorzystają firmy pośrednictwa i wielkie wytwórnie - mówi dr Alek Tarkowski, szef Centrum Cyfrowego. MKiDN broni swojego projektu.

W tej chwili trwają prace nad trzema rządowymi projektami zmian w Prawie autorskim: nad jednym, tzw. małą nowelizacją, już niedługo pochylą się posłowie, dwa pozostałe, w tym tzw. duża nowelizacja, którą resort przygotował na 20-lecie prawa autorskiego, nie wyszły jeszcze z rządu.

- Zapraszając do oceny projektu reformy prawa autorskiego, resort kultury wyraźnie zaznaczał, że jednym z celów konsultacji jest zapewnienie jak najszerszego zakresu dozwolonego korzystania z treści dla dobra interesu publicznego. Jednak ministerstwo nie wywiązało się z tych obietnic. Najpierw, w październiku zaprezentowano nam projekt, który nie wykorzystywał w pełni możliwości, jakie daje tutaj dyrektywa europejska, ale poprawiał sytuację, w stosunku do tego, co mamy obecnie. Niestety, prawdopodobnie pod wpływem nacisku organizacji zbiorowego zarządzania treścią i stowarzyszeń twórczych, zakres projektu jeszcze zawężono - powiedział Tarkowski.

Kontrowersje

Jego zdaniem "najbardziej kontrowersyjnym punktem są zapisy niekorzystne z punktu widzenia placówek edukacyjnych, takich jak szkoły, biblioteki i muzea". Jak wyjaśnił, w tej chwili nauczyciel podczas lekcji może odtworzyć uczniom film i nie trzeba z tego tytułu uiszczać żadnych opłat - jest to tzw. wyjątek edukacyjny. Jednak prawo do niego mają tylko instytucje naukowe i oświatowe.

- Co więcej, nie jest do końca jasne, czy mogą to robić tylko podczas lekcji, czy także podczas zajęć prowadzonych po lekcjach. Właściciele licencji przekonują, że puszczanie dzieciom filmu, np. w świetlicy albo podczas prowadzonego przez nauczyciela kółka po lekcjach to nie edukacja, ale rozrywka i żądają opłat z tego tytułu. Podobnie rzecz się ma z nieodpłatnymi pokazami filmów organizowanymi przez biblioteki czy muzea - mówił Tarkowski.

Jak wskazał, w rezultacie rozpowszechnia się zjawisko oferowania przez firmy szkołom i bibliotekom komercyjnych umów związanych z pobieraniem tantiemów za odtwarzane filmy (nazywanych ubezpieczeniem od roszczeń, parasolem licencyjnym lub podobnie).

- Wygląda to tak, że przychodzi do dyrektora szkoły lub biblioteki przedstawiciel takiej firmy i mówi: "Proszę pana, puszczacie filmy, jesteście na bakier z prawem, rozwiązaniem problemu jest wykupienie dodatkowej usługi za np. 1700 zł rocznie". I coraz więcej dyrektorów się na to decyduje - opisywał Tarkowski. Jego zdaniem choć usługi oferowane są legalnie, często są one szkołom niepotrzebne. Przedstawiciele firm korzystają natomiast na niejasnej interpretacji prawa i jego nieznajomości przez szkoły.

Jaka skala?

Jak mówił Tarkowski, Centrum Cyfrowemu trudno jest oszacować skalę tego zjawiska. Nie zna jej również resort edukacji. "Ministerstwo Edukacji Narodowej nie posiada danych dotyczących wykupywania parasoli licencyjnych przez placówki oraz szacunku kosztów, jakie ponoszą placówki z tytułu praw autorskich" - napisał resort w odpowiedzi na pytania PAP. Ponadto - jak wynika z odpowiedzi resortu - MEN "nie wydaje również żadnych wytycznych dot. odtwarzania filmów podczas lekcji i zajęć pozalekcyjnych", które mogłyby ułatwić dyrektorom placówek zorientowanie się, czy postępują zgodnie z prawem. Tymczasem, według Tarkowskiego, dyrektywa unijna zezwala, by placówki oświatowe znacznie szerzej niż to ujęto w polskim prawie korzystały z wyjątku edukacyjnego, toteż szkoda, że Ministerstwo Kultury nie skorzystało z okazji, by zmienić prawo w tej kwestii. Z jego oceną polemizuje MKiDN, przekonując, że zrobiło wszystko, co było można w tej sprawie. - Biblioteki oraz muzea nie są placówkami edukacyjnymi, a ustawa przewiduje dla nich niezależne wyjątki w zakresie tzw. dozwolonego użytku. Szkół natomiast dotyczy tzw. wyjątek edukacyjny, który w przewidzianym projekcie został rozszerzony poprzez umożliwienie – na podstawie dozwolonego użytku, a więc bez uzyskania stosownej licencji – wykorzystywania utworów do tzw. e-learningu (nauczania na odległość) - zaznaczył Karol Kościński, dyrektor Departament Własności Intelektualnej i Mediów MKiDN w odpowiedzi na pytania PAP.

Jakie ograniczenia?

Według Kościńskiego dyrektywa w wyraźny sposób wskazuje, iż korzystanie z dozwolonego użytku w celu zilustrowania w ramach nauczania lub badań naukowych jest możliwe jedynie w zakresie uzasadnionym przez niehandlowy cel. - Zniesienie ograniczeń podmiotowych w przypadku tego wyjątku - a więc pozwolenie każdemu, by mógł korzystać z utworów w celach edukacyjnych - prowadziłaby do braku jakiejkolwiek kontroli nad tym, czy utwory są faktycznie wykorzystywane do tych celów czy też zupełnie innych celów, w tym zarobkowych, dla których edukacja stanowiłaby jedynie zgrabne uzasadnienie. Mogłoby to prowadzić do niezgodności prawa polskiego z europejskim i ułatwiać łamanie prawa autorskiego, które i tak jest w naszym kraju dość częste - argumentował przedstawiciel MKiDN. W jego ocenie "zaproponowane zmiany nie służą interesom koncernów medialnych i przemysłów kreatywnych, ale są racjonalną próbą pogodzenia sprzecznych interesów twórców i użytkowników treści, zbieżną z rozwiązaniami przyjętymi w innych państwach członkowskich UE".

Jaka szkoła?

Jak przekonuje Kościński, wyjątki dotyczące bibliotek oraz muzeów również zostały w znaczący sposób poszerzone, "trudno więc doszukać się w nich rozwiązań negatywnych dla któregokolwiek ze wskazanych w powyższej wypowiedzi typów instytucji". - Nie jest prawdziwe stwierdzenie, iż szkoły będą pozbawione możliwości wyświetlania filmów. Przeciwnie, w stosunku do obecnego stanu prawnego, szkoły oraz ośrodki akademickie zyskają nowe uprawnienia. Nowelizacja przewiduje bowiem wprowadzenie nowej formy dozwolonego użytku, w ramach którego możliwe będzie korzystanie z utworów podczas imprez szkolnych i akademickich - pod warunkiem, że będzie miało analogowy charakter oraz, że nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowej - poinformował. Jego zdaniem taka konstrukcja wyjątku stworzy możliwość odtwarzania filmów, muzyki, czytania książek w czasie imprez szkolnych lub akademickich, a imprezą akademicką może być np. spotkanie klubu filmowego dyskusyjnego lub klubu muzyki i literatury.

Autor: mn / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Ceny w czerwcu 2025 roku wzrosły o 4,1 procent rok do roku - wynika z danych o inflacji podanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). W porównaniu z poprzednim miesiącem ceny wzrosły o 0,1 procent.

Tak rosły ceny. "Lekkie zaskoczenie"

Tak rosły ceny. "Lekkie zaskoczenie"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

30 czerwca 2025 roku to ostatni dzień dostaw rosyjskiej ropy do rafinerii Orlenu w Litvinovie w Czechach. Szef polskiego koncernu Ireneusz Fąfara zaznaczył, że dostawy z innych kierunków są zabezpieczone.

Koniec dostaw rosyjskiej ropy do rafinerii w Litvinowie

Koniec dostaw rosyjskiej ropy do rafinerii w Litvinowie

Źródło:
PAP

Rząd Kanady poinformował w niedzielę, że rezygnuje z wprowadzenia podatku od usług cyfrowych. Decyzja ma na celu wznowienie negocjacji handlowych ze Stanami Zjednoczonymi - wyjaśnia CNN.

Trump nagle zerwał negocjacje. Jest reakcja

Trump nagle zerwał negocjacje. Jest reakcja

Źródło:
CNN

Renta wdowia będzie wypłacana od 1 lipca. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zapewnia, że jest w pełni przygotowany do realizacji tego świadczenia. Osoby uprawnione otrzymają je w dotychczasowych terminach wypłat emerytur i rent. W lipcu ZUS rozpocznie również wysyłkę decyzji o przyznaniu lub odmowie prawa do renty wdowiej.

ZUS zalała fala wniosków. Od jutra nowe świadczenie

ZUS zalała fala wniosków. Od jutra nowe świadczenie

Źródło:
PAP

Napoje w opakowaniach kaucyjnych na sklepowych półkach pojawią się stopniowo, zmianę zobaczymy dopiero po tygodniach lub miesiącach - oceniła Anna Sapota z grupy Tomra. Dodała, że nie wszystkie sklepy będą miały obowiązek zbiórki opakowań w ramach systemu kaucyjnego.

Ważne zmiany dla klientów

Ważne zmiany dla klientów

Źródło:
PAP

Na zmiany w egzaminowaniu na prawo jazdy należy patrzeć pozytywnie - ocenił Mariusz Sokołowski, były rzecznik Komendy Głównej Policji i ekspert do spraw bezpieczeństwa. Jak podkreślił, nowy uczestnik ruchu drogowego powinien być szkolony w taki sposób, by jasno rozumiał, które zachowania na drodze są niedopuszczalne.

"Wtedy pojawia się bardzo duży problem". Zmiany w egzaminach

"Wtedy pojawia się bardzo duży problem". Zmiany w egzaminach

Źródło:
PAP

Pluszowe kapibary, stworki rodem z Azji i gadżety związane z treściami typu "brainrot" (dosł. "gnicie mózgu") - to wszystko zaleje tegoroczne stragany w turystycznych miejscowościach. - Moda zmienia się rokrocznie i opiera się na tym, co dzieje się w mediach społecznościowych - mówi nam właścicielka atrakcji turystycznej z południa Polski.

Co będzie hitem wakacyjnych straganów? Gęsi to już przeszłość

Co będzie hitem wakacyjnych straganów? Gęsi to już przeszłość

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump poinformował, że znalazł chętnych na zakup chińskiej aplikacji TikTok. - Poinformuję za około dwa tygodnie, kto to jest. To grupa bardzo bogatych ludzi - powiedział prezydent USA w rozmowie z Fox News wyemitowanej w niedzielę.

Trump znalazł chętnych na TikToka. "Grupa bardzo bogatych ludzi"

Trump znalazł chętnych na TikToka. "Grupa bardzo bogatych ludzi"

Źródło:
Reuters

Chcemy, aby konsumenci mieli poczucie bezpieczeństwa, kiedy kupują mieszkanie. Z kolei banki potrzebują pewnej stabilności, aby móc dalej oferować ten ważny rynkowo produkt, jakim jest kredyt hipoteczny - powiedział prezes UOKiK Tomasz Chróstny. Poinformował, że urząd przygotował właśnie jednolity wzór umowy o kredyt hipoteczny ze stałą stopą procentową.

Urząd szykuje rewolucję. Tak może wyglądać umowa kredytu

Urząd szykuje rewolucję. Tak może wyglądać umowa kredytu

Źródło:
PAP

Tworzenie stref na e-hulajnogi, zakazy wjazdu w części miast, dodatkowe ograniczenia prędkości, czy zakaz przewożenia hulajnóg w autobusach i tramwajach - to rozwiązania na, które zdecydowali się włodarze wybranych miast w Polsce, mające uporządkować korzystanie z tych pojazdów.

Hulajnogi "generują bardzo dużo zagrożeń". Miasta wprowadzają nowe obostrzenia

Hulajnogi "generują bardzo dużo zagrożeń". Miasta wprowadzają nowe obostrzenia

Źródło:
PAP

Praca przestała być wyłącznie źródłem zarobku. Zaczęła zapewniać wielu ludziom poczucie celu, tożsamości i przynależności do grupy - opowiada w rozmowie z TVN24+ Simone Stolzoff, amerykański dziennikarz i autor książki na temat work-life balance. - Zawody nigdy nie są tworzone po to, aby stać się naszymi religiami, a biurka nie mają być ołtarzami - przekonuje. To dlaczego nierzadko tak się dzieje?

Coś więcej niż praca. O religii workizmu

Coś więcej niż praca. O religii workizmu

Źródło:
TVN24+

Nielegalne pojazdy elektryczne, które tylko z wyglądu przypominają rowery, stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa na drogach - ostrzega Olivier Schneider, wiceprezes Polskiej Federacji Rowerowej. Jego zdaniem, brak reakcji spowoduje, że za kilka lat sytuacja wymknie się spod kontroli.

Takie pojazdy są realnym zagrożeniem. "Udają rowery"

Takie pojazdy są realnym zagrożeniem. "Udają rowery"

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek do wygrania będzie dwanaście milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 28 czerwca 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Lotto

Rośnie kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

W Lizbonie w sobotę kilka tysięcy osób wzięło w udział w manifestacji przeciwko wysokim cenom wynajmu mieszkań w tym mieście. Uczestnicy skandowali hasła: "Zapewnienie mieszkania to obowiązek państwa!", czy "Powstrzymajcie spekulację!"

Ceny "nieosiągalne dla średnich zarobków". Ludzie wyszli na ulice

Ceny "nieosiągalne dla średnich zarobków". Ludzie wyszli na ulice

Źródło:
PAP

Co z zakazem korzystania ze smartfonów w szkołach? Niedawno do pomysłu Trzeciej Drogi pozytywnie odniósł się premier Donald Tusk. A w Ministerstwie Edukacji Narodowej słyszymy, że trwają prace nad ustawą i przepisy będą mogły wejść w życie w trakcie nowego roku szkolnego. Kolejne kraje europejskie próbują ograniczyć czas spędzany przez dzieci i młodzież przed ekranami.

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę do Chorwacji dotarł pierwszy pociąg z Polski. "To początek nowego rozdziału wakacyjnych podróży koleją" - przekazał minister infrastruktury Dariusz Klimczak w mediach społecznościowych. Połączenie będzie działało przez całe wakacje.

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

W ostatnich miesiącach roku możliwy jest kilkuprocentowy wzrost średnich cen transakcyjnych mieszkań - wynika z raportu ekspertów PKO Banku Polskiego. Wpływ na to będzie miał odbudowujący się - dzięki niższym stopom procentowym - popyt, a także zmniejszająca się oferta mieszkań deweloperskich.

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Źródło:
PAP

W austriackim Tyrolu obowiązuje od lata tego roku zakaz omijania korków w przypadku zablokowania autostrady. Na lokalną drogę można zjechać tylko wówczas, gdy posiada się rezerwację w lokalnym hotelu bądź restauracji. Za złamanie przepisów grozi kara w wysokości do 220 euro.

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Źródło:
PAP

Piątkowa sesja na Wall Street zakończyła się wzrostami głównych indeksów, a S&P 500 znalazł się na najwyższym poziomie w historii. W centrum uwagi inwestorów są rozmowy handlowe USA.

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Źródło:
PAP

Mała portugalska firma produkująca likiery została pozwana przez francuski koncern modowy Louis Vuitton. Poszło o logo.

Gigant pozywa małą firmę. "Pasożytnicze wykorzystywanie prestiżu"

Gigant pozywa małą firmę. "Pasożytnicze wykorzystywanie prestiżu"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent USA Donald Trump poinformował w piątek, że natychmiast zrywa negocjacje handlowe z Kanadą, ponieważ kraj ten nie wycofał się z planów nałożenia podatku od usług cyfrowych. Zapowiedział, że w ciągu tygodnia poinformuje Kanadę o nowej stawce ceł na towary z tego kraju.

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Źródło:
PAP

Sieć Makro Cash and Carry ogłosiła, że planuje przeprowadzić "optymalizację swojej sieci operacyjnej". Do końca września zamknięte zostaną cztery sklepy, a pracę straci do 400 osób.

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Źródło:
tvn24.pl

Pekao, ING Bank Śląski, Santander Consumer Bank, Bank Pocztowy i Toyota Bank Polska - te instytucje finansowe planują prace serwisowe w najbliższych dniach.

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot ponownie nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 140 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości ponad 1,6 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 27 czerwca 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Platformy społecznościowe będą zobowiązane do prawnej odpowiedzialności za treści zamieszczane przez ich użytkowników - orzekł Sąd Najwyższy Brazylii. Może to przyczynić się do zaostrzenia sporu z amerykańskimi władzami, które groziły nałożeniem sankcji za rzekome cenzurowanie wypowiedzi Amerykanów.

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Źródło:
PAP

Koniec roku szkolnego, rozpoczęły się wakacje, co dla niektórych oznacza wyjazdy nad polskie morze. W tym roku kierowcy nie zawsze skorzystają z darmowego przejazdu autostradą A1 między Toruniem i Gdańskiem, jak to było rok czy dwa lata temu. Minister infrastruktury Dariusz Klimczak wyjaśnił, że bramki będą otwierane jedynie w przypadku bardzo dużego ruchu i zatoru.

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Źródło:
PAP

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zadecydowała o wysokości opłat abonamentowych w 2026 roku. Publikując informację o przyjęciu rozporządzenia, KRRiT poinformowała, że opłaty ustanowiono na "możliwie najniższym poziomie".

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Zasięg zagrożenia ubóstwem skrajnym w Polsce w 2024 roku wyniósł 5,2 procent - poinformował Główny Urząd Statystyczny (GUS). Wskazał też, że odnotowano spadek o 1,4 punktu procentowego rok do roku.

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Źródło:
PAP

Część duńskich lokali KFC jest wciąż otwarta mimo ujawnionych nieprawidłowości związanych z serwowaniem mięsa - informuje telewizja DR. Jej dziennikarze dotarli wcześniej do wewnętrznych rozmów byłych pracowników, z których wynika, że w restauracjach celowo przedłużano termin przydatności kurczaka do spożycia.

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Źródło:
tvn24.pl