Wielomiliardowe dotacje i unikanie podatków. Biznes Muska pod lupą

Kluczową rolę w rozwoju SpaceX odegrały kontrakty federalne z NASA, Pentagonem oraz agencjami wywiadowczymi, które w 2020 r. stanowiły niemal 84 proc. jej przychodów. Mimo tak silnego uzależnienia od publicznego finansowania, wewnętrzne dokumenty spółki wskazują na to, że od początku swojego istnienia firma najprawdopodobniej zapłaciła niewielki federalny podatek dochodowy lub nie zapłaciła go wcale.

Do 2021 r. SpaceX wykazała ponad 5 mld dolarów skumulowanych strat finansowych, które powstały w wyniku intensywnych inwestycji w rozwój rakiet i sieci satelitarnej Starlink. Dzięki zmianie amerykańskiego prawa podatkowego z 2017 r., która zniosła limit przedawnienia takich odliczeń, prawie 3 mld dolarów z tych strat można było przenieść na przyszłość, de facto w nieskończoność. Firma poinformowała inwestorów nieoficjalnymi kanałami, że z tego powodu nie zapłaci federalnego podatku dochodowego być może nigdy.

Chociaż zysk operacyjny tego giganta rakietowo-satelitarnego wzrósł niemal dwukrotnie, do około 5 mld dolarów w ubiegłym roku, w porównaniu z 2,6 mld dolarów w 2023 r., SpaceX wciąż korzysta z przepisów podatkowych, które miały wspierać firmy w trudnej sytuacji.

Czytaj więcej: Elon Musk grozi pozwem firmie Apple >>>

W 2021 r. SpaceX zgłosiła zapłatę zaledwie 483 tys. dolarów podatku dochodowego za granicą i 78 tys. dolarów w USA. Nie poinformowała o żadnych płatnościach federalnych. - Biorąc pod uwagę wielkość straty operacyjnej netto, firma prawie na pewno od lat nie płaciła podatków federalnych. A strata jest tak duża, że wydaje się mało prawdopodobne, aby płaciła podatki, nawet jeśli w ostatnich latach osiągała dodatni dochód, podlegający opodatkowaniu - ocenił Gregg Polsky, wykładowca prawa podatkowego z Wydziału Prawa Uniwersytetu Nowojorskiego, cytowany przez "NYT".

Z kolei Danielle Brian z Project on Government Oversight, niezależnej organizacji non profit z siedzibą w Waszyngtonie, nazwała wykorzystanie tej luki przez SpaceX "dziwaczną" decyzją.

- Zdecydowanie nie było to przeznaczone dla firmy, która radzi sobie tak dobrze - argumentowała.

Tymczasem SpaceX rozwijała się niezwykle dynamicznie. Firma o wartości wycenianej na ponad 350 mld dolarów należy obecnie do najcenniejszych prywatnych przedsiębiorstw na świecie. Sieć Starlink ma już ponad 6 mln abonentów, a jej przychody przewyższyły te generowane przez dział rakietowy. Całkowite przychody firmy powinny w tym roku osiągnąć 15,5 mld dolarów, czyli ponad dwa razy więcej niż w 2023 r.

Nowojorski dziennik zwrócił uwagę, że sam Musk często chwalił się rolą SpaceX w realizacji misji dla NASA i innych agencji federalnych. W czerwcu z dumą ogłosił w mediach społecznościowych, że firma osiągnęła znaczący sukces, ponieważ wielkość "jej komercyjnych przychodów z (działalności) kosmicznej będzie większa niż cały budżet NASA w przyszłym roku". Nawet gdy SpaceX dynamicznie się rozwija i generuje zyski, przysługujące jej korzyści podatkowe chronią firmę przed zobowiązaniami federalnymi. Zdaniem krytyków, jedna z najbardziej dotowanych spółek w Ameryce wnosi niewiele do publicznej kasy, co rodzi pytania o to, czy podmiot tak zależny od kontraktów rządowych powinien korzystać z tak znaczących przywilejów - czytamy w "NYT".