Łazik marsjański – czym jest? Po co buduje się i wysyła w kosmos łaziki?

Źródło:
polsa.gov.pl, mars.nasa.gov
W zawodach European Rover Challenge (ERC) rywalizowało 37 zespołów
W zawodach European Rover Challenge (ERC) rywalizowało 37 zespołówTVN24
wideo 2/6
W zawodach European Rover Challenge (ERC) rywalizowało 37 zespołówTVN24

Łaziki wysyłane są w kosmos od początku lat 70., na Ziemi organizuje się zawody łazików marsjańskich. Sukcesy w takiej rywalizacji odnoszą również Polacy. Czym właściwie są łaziki marsjańskie? Po co są budowane i co potrafią?

Łazik to rodzaj sondy kosmicznej zdolnej do poruszania się po powierzchni innej planety lub księżyca.Pierwszego łazika w latach 70. wysłali na Księżyc Rosjanie.Do niedawna łaziki na Marsa z sukcesem wysyłali jedynie Amerykanie. Pierwszy chiński łazik wylądował na tej planecie w 2021 roku.Rozwojowi budowy łazików sprzyja organizowanie zawodów łazików marsjańskich.

Co to jest łazik marsjański?

Łazik kosmiczny to rodzaj sondy kosmicznej, czyli bezzałogowego statku kosmicznego. O ile zwykłe sondy przeznaczone są do przemieszczania się w przestrzeni kosmicznej, o tyle łaziki charakteryzują się zdolnością do poruszania się po powierzchni ciał pozaziemskich, przede wszystkim planet lub księżyców.

Łaziki, tak samo jak wszystkie sondy kosmiczne, służą prowadzeniu badań naukowych w przestrzeni pozaziemskiej. Wyposażane są w aparaturę naukową zdolną do pobierania próbek i przeprowadzania niektórych badań, w związku z czym zaopatrzone są nie tylko w aparaty fotograficzne, ale też wiertła, lasery, a nawet małe laboratoria chemiczne. Zbierane informacje przesyłane są drogą radiową na Ziemię.

Wysyłanie sond kosmicznych jest znacznie tańsze niż realizowanie załogowych misji kosmicznych. Utrzymanie przy życiu ludzi w kosmosie wiąże się nie tylko z koniecznością przewidzenia dla nich miejsca na pokładzie, ale też posiadania zapasów tlenu, wody i żywności, a w rezultacie znacznie komplikowałoby całą konstrukcję. 

Wśród sond kosmicznych łaziki należą natomiast do najdroższych. Jest tak, ponieważ łazik musi być wyposażony w system bezpiecznego wylądowania na celu swojej podróży, a także w dodatkowy napęd do poruszania się po jego powierzchni. Źródłem energii łazików są najczęściej baterie ładowane energią słoneczną.

Łazik – historia

Pierwsze w historii łaziki lądowały na Księżycu, czyli naturalnym ziemskim satelicie. Jako pierwsi dokonali tego Rosjanie na początku lat 70. z sukcesem wysyłając dwa pojazdy o nazwie Łunochod 1 i Łunochod 2. 

Łaziki marsjańskie, jak sama nazwa wskazuje, są natomiast przeznaczone do lądowania na Marsie. Planeta ta znajduje się znacznie dalej od Ziemi niż Księżyc, w związku z czym loty na nią są dużo trudniejsze. Po raz pierwszy łazik taki w 1971 roku wysłali również Rosjanie, jednak nigdy nie udało się go użyć z powodu awarii łączności. 

Pierwsze udane lądowanie łazika marsjańskiego było dziełem Amerykanów i miało miejsce w 1997 roku. Ważący zaledwie 10,5 kg łazik Sojourner działał przez 2,5 miesiąca i był w stanie poruszać się jedynie pozostając w zasięgu swojego lądownika. W tym czasie przeprowadził jednak 15 analiz chemicznych oraz przesłał na Ziemię 550 zdjęć powierzchni Marsa.

Kolejne łaziki marsjańskie wylądowały w 2004 roku w ramach jednej amerykańskiej misji. Pojazdy o nazwach Spirit i Opportunity były już znacznie większe, ważyły po 185 kg, i działały znacznie dłużej niż przewidziane dla nich trzy miesiące – Spirit do 2010 roku, zaś Opportunity aż do roku 2018.

Kolejne łaziki marsjańskie lądowały w 2012 roku – o nazwie Curiosity, oraz 2021 roku – Perseverance oraz pierwszy niepochodzący z USAchiński Zhurong. Po raz pierwszy w historii na Marsie działają tym samym jednocześnie aż trzy różne łaziki wysłane przez dwa różne państwa. 

Łazik marsjański – do czego służy

Wysyłanie łazików na Marsa jest nie tylko trudne, ale również bardzo kosztowne. Wiele misji zakończyło się niepowodzeniem, m.in. lądowanie amerykańskiego łazika Mars Polar Lander w 1999 roku, czy europejskich Beagle 2 w 2003 roku i Schiaparelli w 2016 roku, a wydane na nie pieniądze w większości zostały stracone.

Mimo to na Marsa wysyłanych jest coraz więcej sond i łazików, nie tylko z USA, ale też np. ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Dzięki nim możliwe jest prowadzenie coraz bardziej zaawansowanych badań tej planety, jej budowy, historii, klimatu, a także możliwości istnienia na niej życia. W trakcie dotychczasowych misji m.in. potwierdzono obecność w przeszłości wody na tej planecie. 

Sondy i łaziki marsjańskie pozwalają na rozwój technologii kosmicznych, które w niedalekiej przyszłości mają przydać się w przeprowadzeniu pierwszego lotu załogowego na Marsa. Loty takie mają stanowić kolejny krok w ludzkiej eksploracji kosmosu.

Zawody łazików marsjańskich

W ramach popularyzowania nauki i rozwijania nowych, perspektywicznych technologii od wielu lat organizowane są zawody łazików marsjańskich. Odbywają się one na Ziemi na specjalnie przygotowanych do tego torach mających imitować powierzchnię Marsa.

Do najbardziej znanych międzynarodowych zawodów łazików marsjańskich należą University Rover Challenge (URC) w Stanach Zjednoczonych oraz European Rover Challenge (ERC) w Europie. W obu sukcesy odnosiły zespoły polskich studentów i doktorantów. Ostatnio w 2021 roku na zawodach ERC organizowanych w Kielcach wygrał łazik zespołu „Impuls” z Politechniki Świętokrzyskiej.

Autorka/Autor:red.

Źródło: polsa.gov.pl, mars.nasa.gov

Źródło zdjęcia głównego: Dima Zel/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Dane osobowe większości z 1,4 miliona klientów Allianz Life w Ameryce Północnej zostały wykradzione przez hakerów - poinformowała spółka-matka ubezpieczyciela.

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Źródło:
BBC

Wyspa Poveglia - uznawana za jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w lagunie weneckiej - zostanie przekształcona w park miejski dostępny wyłącznie dla mieszkańców Wenecji. Od 1 sierpnia lokalna społeczność przejmie ją w 99-letnią dzierżawę od państwa i rozpocznie rewitalizację terenu, który przez stulecia służył jako miejsce kwarantanny oraz szpital psychiatryczny. Wokół wyspy narosła legenda.

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Źródło:
CNN

- Kiedy słucham o tym, co w Polsce może wejść, to mam wrażenie, że cofam się (w czasie o) dwie dekady - mówiła w programie "Wstajesz i weekend" Marta Balukiewicz, autorka reportażu o czeskich parach jednopłciowych, odnosząc się do polskich projektów ustawy o związkach partnerskich. - Wygląda u nas to bardzo źle - ocenił na antenie TVN24 mecenas Artur Kula.

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Źródło:
TVN24

Amerykańska agencja kosmiczna NASA zapowiedziała, że w najbliższym czasie z pracy odejdzie około 20 procent zatrudnionych - poinformowała agencja Reuters. Według przedstawicieli NASA, decyzja ma na celu usprawnienie funkcjonowania instytucji.

Potężne cięcia w NASA. "Katastrofalne skutki"

Potężne cięcia w NASA. "Katastrofalne skutki"

Źródło:
PAP

Dom gotowy w kilka godzin - tak reklamują się firmy sprzedające budynki modułowe. Ale rozwiązania alternatywne mają też swoje wady: gorszą akustykę, mniejszą trwałość. To jednak nie zniechęca tych, którzy nie chcą poświęcać lat na budowę. - To jest najlepszy dom na świecie. Nic się nie sypie, nie cieknie - mówi nam Małgorzata z Dolnego Śląska. - Dom na pokolenia? Kto dzisiaj takiego potrzebuje? - pyta.

Polacy nie chcą męczyć się z budową domu. Oto rozwiązanie

Polacy nie chcą męczyć się z budową domu. Oto rozwiązanie

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto żadnemu z graczy nie udało się wytypować prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do dziesięciu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 26 lipca 2025 roku.

Duża kumulacja w Lotto

Duża kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Koszty budowy domu jednorodzinnego w Polsce poszybowały. W ciągu pięciu lat wzrosły aż o 50 procent. Eksperci przewidują dalsze podwyżki, choć ich tempo ma być bardziej umiarkowane. Za co zapłacimy najwięcej?

Koszty wzrosły aż o połowę. To jeszcze nie koniec

Koszty wzrosły aż o połowę. To jeszcze nie koniec

Źródło:
PAP

Rosnące globalne zainteresowanie japońską herbatą matcha przekłada się na gwałtowny wzrost cen. Eksperci wskazują, że boom na ten produkt, połączony z ograniczoną podażą i barierami handlowymi, powoduje trudności w zaopatrzeniu.

Globalny szał. "Proszą nawet o kilogram dziennie"

Globalny szał. "Proszą nawet o kilogram dziennie"

Źródło:
BBC

Na obecnym etapie nie da się jednoznacznie ocenić jakości gazu ziemnego w złożu odkrytym w pobliżu Świnoujścia - ocenił profesor Christian Holden z Norweskiego Uniwersytetu Naukowo-Technicznego (NTNU) w Trondheim. Jego zdaniem nie są również znane potencjalne koszty inwestycji ani wydobycia.

Złoża na Bałtyku. Ekspert studzi entuzjazm

Złoża na Bałtyku. Ekspert studzi entuzjazm

Źródło:
PAP

Sektor lotniczy mierzy się obecnie z wyjątkowo trudną sytuacją - oceniają ekonomiści Allianz Research w najnowszym raporcie. Z jednej strony rośnie globalny popyt na podróże lotnicze, z drugiej - zakłócenia w łańcuchach dostaw ograniczają dostępność nowych maszyn.

Branża w krytycznym momencie. "Poważne wąskie gardło"

Branża w krytycznym momencie. "Poważne wąskie gardło"

Źródło:
PAP

Średnia kwota podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), płaconego przez Polaków, wyniosła w 2025 roku pięć tysięcy złotych - wynika z raportu firmy PITax. To wzrost o czterdzieści dwa procent w porównaniu z rokiem 2023.

Rekordzista otrzymał 193 tysiące złotych

Rekordzista otrzymał 193 tysiące złotych

Źródło:
PAP

Już wkrótce podróżowanie po krajach Bliskiego Wschodu stanie się łatwiejsze pod względem formalnym. Wszystko za sprawą nowej wizy turystycznej - The GCC Grand Tours Visa - która umożliwi swobodne odwiedzanie Arabii Saudyjskiej, Bahrajnu, Kataru, Kuwejtu, Omanu oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Jedna wiza do sześciu krajów

Jedna wiza do sześciu krajów

Źródło:
PAP

Elektryki, hybrydy, auta o napędzie wodorowym i alternatywnym - o takie pojazdy ma się wydłużyć lista samochodów, którym przysługiwałby zwrot kosztów użytkowania - wynika z odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury dla tvn24.pl. Stawki za tak zwane kilometrówki mają być obliczane na podstawie mocy silnika, a nie pojemności, jak było do tej pory.

Zmiany w kilometrówkach. Kto może na tym zyskać?

Zmiany w kilometrówkach. Kto może na tym zyskać?

Źródło:
tvn24.pl

- Jesteśmy w tej chwili dwudziestą największą gospodarką na świecie, ale oczywiście chcemy więcej. Musimy wzmocnić kluczowe branże polskiego przemysłu, chociażby przemysł kosmiczny, który ma potencjał do tego, aby w polskiej gospodarce mieć rosnące znaczenie - powiedział w "Faktach po Faktach" minister finansów i gospodarki Andrzej Domański. Pytany o plany podniesienia kwoty wolnej od podatku minister nie podał konkretnej daty.

"Jesteśmy 20. gospodarką świata, ale chcemy więcej"

"Jesteśmy 20. gospodarką świata, ale chcemy więcej"

Źródło:
TVN24

W piątek w Eurojackpot została rozbita olbrzymia kumulacja. W Polsce padła duża wygrana drugiego stopnia w wysokości prawie 3,5 miliona złotych. Oto wyniki losowania z 25 lipca 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Wysoka wygrana w Polsce

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Wysoka wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Bezpieczna podróż to nie tylko przestrzeganie przepisów, ale także świadome decyzje, które pozwolą uratować życie - przekazała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) w drogowym dekalogu bezpiecznego kierowcy. Jak podkreślono, kluczowe znaczenie mają między innymi odpowiednie przygotowanie pojazdu, zabezpieczenie bagażu i pełna koncentracja za kierownicą.

Jak bezpiecznie dotrzeć do celu? Wakacyjny kodeks dla kierowców

Jak bezpiecznie dotrzeć do celu? Wakacyjny kodeks dla kierowców

Źródło:
PAP

W przyszłym tygodniu ceny na stacjach paliw pozostaną względnie stabilne - przewidują analitycy e-petrol. Z kolei według Biura Maklerskiego Reflex, możliwe są delikatne spadki. Za litr benzyny Pb95 kierowcy płacą obecnie o 52 gr mniej niż przed rokiem. Diesel w skali roku staniał o 37 gr na litrze - wskazali analitycy Refleksu.

Sytuacja na stacjach benzynowych jest "korzystna dla kierowców"

Sytuacja na stacjach benzynowych jest "korzystna dla kierowców"

Źródło:
PAP

Meta, właściciel Facebooka i Instagrama, poinformowała, że z początkiem października przestanie wyświetlać reklamy związane z polityką, wyborami i kwestiami społecznymi dla użytkowników w Unii Europejskiej. Decyzja amerykańskiego koncernu wynika "z powodu niepewności prawnej wynikającej z przepisów Unii Europejskiej dotyczących reklam politycznych".

Bez politycznych reklam na Facebooku i Instagramie

Bez politycznych reklam na Facebooku i Instagramie

Źródło:
Reuters

Właściciel koncernu LVMH Bernard Arnault powiedział w czwartek "Wall Street Journal", że naciska na europejskich przywódców, by zawarli porozumienie handlowe z USA. Według gazety najbogatszy Europejczyk zachęca do przyjęcia warunków podobnych do tych, które USA zawarły z Japonią.

Najbogatszy Europejczyk "naciska ze wszystkich sił" na liderów UE

Najbogatszy Europejczyk "naciska ze wszystkich sił" na liderów UE

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) ostrzegł w piątek przed talerzami z Chin, dystrybuowanymi przez Woolworth Polska. Powodem jest stwierdzona wysoka migracja ołowiu, która może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia - poinformowano w komunikacie.

Talerze z Chin wycofane ze sklepów. "Istotne zagrożenie dla zdrowia"

Talerze z Chin wycofane ze sklepów. "Istotne zagrożenie dla zdrowia"

Źródło:
PAP

Komornicy będą mogli pracować do 70. roku życia. Tak wynika z nowelizacji ustawy, którą podpisał prezydent Andrzej Duda. Wcześniejsze regulacje pozwalały na pracę do 65. roku życia. Ta sama nowela znosi także maksymalny okres asesury komorniczej, wynoszący obecnie 6 lat.

Koniec z dyskryminacją komorników. Prezydent podpisał nowelizację

Koniec z dyskryminacją komorników. Prezydent podpisał nowelizację

Źródło:
PAP

Spółka Pepco Germany planuje przeorganizować swoją sieć sklepów w Niemczech w ramach postępowania restrukturyzacyjnego i w związku z tym złożyła wniosek o upadłość - poinformowano w komunikacie prasowym.

Niemiecki oddział popularnej sieci składa wniosek o upadłość

Niemiecki oddział popularnej sieci składa wniosek o upadłość

Źródło:
PAP

Administracja prezydenta USA Donalda Trumpa wydała koncernowi Chevron nową licencję na wydobycie ropy w Wenezueli – podał w czwartek dziennik "Washington Post", powołując się na anonimowe źródła. Oznacza to zwrot w polityce Waszyngtonu wobec reżimu w Caracas.

Zwrot Trumpa. Licencja na wydobycie ropy w kraju o największych na świecie złożach

Zwrot Trumpa. Licencja na wydobycie ropy w kraju o największych na świecie złożach

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Amerykańska firma technologiczna Intel poinformowała w czwartek, że rezygnuje z realizacji zapowiadanych inwestycji w Polsce i w Niemczech. Intel planował otworzyć fabrykę półprzewodników pod Wrocławiem.

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Źródło:
PAP

Nie chciałbym, by nie tylko takie decyzje jak mrożenie cen energii, ale też decyzje strategiczne dla polskiej energetyki były wetowane - powiedział w programie "Jeden na jeden" na antenie TVN24 minister energii Miłosz Motyka. Zapowiedział, że złożenie ustawy mrożącej ceny energii, bez elementów dotyczących farm wiatrowych, "jest absolutnie na stole". Szef ME zabrał także głos w sprawie zmian w rozliczaniu fotowoltaiki.

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Źródło:
TVN24