WIBOR – co to jest i dlaczego wpływa na wysokość raty kredytu

● WIBOR to referencyjna wysokość oprocentowania na polskim rynku międzybankowym, czyli wysokość oprocentowania pożyczki udzielanej przez jeden bank komercyjny drugiemu bankowi. ● WIBOR ustalany jest na pewien okres – jeden miesiąc, trzy miesiące, sześć miesięcy, rok, tydzień, dwa tygodnie.  ● Wyróżnić można także WIBOR ON, czyli na jeden dzień liczony od dnia zawarcia transakcji i WIBOR TN, czyli na jeden dzień liczony od następnego dnia roboczego. ● Aktualny WIBOR publikowany jest na stronie administratora wskaźników referencyjnych, tj. GPW Benchmark. ● Stawka WIBOR jest ustalana w procesie fixingu. ● WIBOR ma wpływ na wysokość rat kredytów.

Wskaźnik WIBOR określa wysokość oprocentowania pożyczek pomiędzy bankami komercyjnymi na polskim rynku. Należy odróżnić go od wskaźnika LIBOR, czyli stopy procentowej kredytów i depozytów na rynku międzynarodowym w euro, funtach, frankach szwajcarskich i jenach oraz od wskaźnika EURIBOR, czyli stopy procentowej kredytów i depozytów na rynku europejskim w euro. 

Wskaźnik WIBOR ustalany jest na konkretne okresy. W praktyce jest to czas, na jaki została zawarta transakcja, czyli na jaki jeden bank pożyczył pieniądze drugiemu. Wyróżnić można następujące rodzaje WIBOR:

– WIBOR 1M – jeden miesiąc, – WIBOR 3M – trzy miesiące, – WIBOR 6M – sześć miesięcy, – WIBOR 1Y – rok (poprzednio jako WIBOR 12M), – WIBOR ON – overnight, jeden dzień liczony od dnia zawarcia transakcji, – WIBOR TN – tommorow/next, jeden dzień liczony od następnego dnia roboczego, – WIBOR SW – spot week, jeden tydzień, – WIBOR 2W – dwa tygodnie.

Zgodnie z przyjętą procedurą, WIBOR zmienia się niemal każdego dnia. Gdzie znaleźć informację o aktualnej stawce WIBOR? Podstawowym źródłem jest strona internetowa GPW Benchmark, który obecnie jest administratorem wskaźników referencyjnych. Na stronie publikowane są stawki wszystkich rodzajów wskaźników. 

Stawka WIBOR ustalana jest w drodze tzw. fixingu. Definiowany jest on jako proces ustalania stawek referencyjnych przez administratora wskaźników i opiera się na zasadach określonych w Regulaminie Stawek Referencyjnych WIBID i WIBOR.  

Fixing to procedura, podczas której uczestnicy zgłaszają codziennie do administratora proponowane przez siebie kwoty stóp procentowych, tzw. kwotowania. Godziną fixingu dla wszystkich wskaźników jest 11.00. Wyjątek stanowią WIBOR ON i WIBOR TN, dla których godziną fixingu jest 17.00. Należy pamiętać, że nie każda instytucja finansowa może brać udział w fixingu. Jej uczestnikami są wyłącznie podmioty, które otrzymały takie potwierdzenie od administratora. Kryteria uzyskania statusu uczestnika fixingu i zasady ich wyboru określa zaś szczegółowo Regulamin Fixingu stawek referencyjnych WIBID i WIBOR. 

Po otrzymaniu kwotowań administrator ustala uśrednioną wartość i podaje do publicznej wiadomości stawki WIBOR. 

Administrator ustala stawki WIBOR według następujących zasad:

– co do zasady w fixingu powinno być zgłoszonych dziesięć kwotowań, wówczas odrzucane są cztery z nich – dwie o wartości najmniejszej i dwie o największej, – gdy zgłoszono osiem lub dziewięć – odrzucane jest kwotowanie o najniższej i najwyższej wartości, – gdy zgłoszono sześć lub siedem kwotowań – nie odrzuca się żadnego z nich.

Instytucje finansowe mają realny wpływ na wartość WIBOR. Ale nie jest to jedyny czynnik, od którego wskaźnik ten zależy. Wpływ mają na niego także ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej stopa lombardowa i stopa depozytowa. Stopa procentowa określa cenę, po której Bank Centralny udziela bankom komercyjnym pożyczek. Stopa depozytowa zaś określa oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w Banku Centralnym. 

WIBOR musi mieścić się pomiędzy stopą depozytową, od której ma być większy, a stopą lombardową, od której ma być niższy.

WIBOR jest także zależny od inflacji, która oznacza spadek wartości pieniądza. Upraszczając można wskazać, że zabieg podwyższania stóp procentowych przez Bank Centralny, stosowany jako sposób na walkę z inflacją, skutkuje podwyższeniem stawek WIBOR.

Wskaźnik WIBOR ma realny wpływ na ratę kredytów. Oprocentowanie kredytów składa się bowiem z dwóch elementów, tj. marży banku i wskaźnika WIBOR. Jako konsumenci nie mamy wpływu na wysokość WIBOR i podczas starania się o kredyt nie możemy zmienić jego wartości. Nawet jeżeli wynegocjowane zostanie z bankiem obniżenie marży, WIBOR pozostanie taki sam i wpłynie na ratę. 

Pytanie warto postawić jeszcze inaczej – czy rosnący WIBOR ma wpływ na ratę kredytu? Odpowiedź brzmi – to zależy. Jeżeli mamy do czynienia z kredytem z oprocentowaniem stałym, to zmieniająca się stawka WIBOR pozostaje bez znaczenia dla raty kredytu. Rata jest bowiem stała przez cały okres kredytowania. Jeśli jednak kredyt charakteryzuje się oprocentowaniem zmiennym, wówczas zmiany WIBOR wpływają na wysokość raty. Z taką formą oprocentowania mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku kredytów hipotecznych. Zasadą jest, że wzrost WIBOR skutkuje wzrostem oprocentowania, zaś jeśli WIBOR maleje, maleje także oprocentowanie. 

Decydując się na zaciągnięcie kredytu z oprocentowaniem zmiennym warto śledzić zatem wykresy WIBOR, które pokazują aktualne stawki, ale też uwzględniają ich wcześniejsze zmiany. Ponadto na podstawie danych historycznych można wysunąć prognozy WIBOR, których poszukiwać można także u specjalistów rynku finansowego.

Od wskaźnika WIBOR należy odróżnić WIBID, czyli Warsaw Interbank Offered Big Rate. WIBID to stawka referencyjna, jaką bank komercyjny jest w stanie zapłacić za zdeponowanie środków w innym banku komercyjnym. WIBID, mimo że dotyczy depozytów, podzielony jest na analogiczne co WIBOR okresy i ustalany w procesie fixingu.