Kto może skorzystać z wakacji kredytowych? Na jakich zasadach? Jak wpłyną na spłatę kredytu hipotecznego? Na te pytania i nie tylko odpowiadał na antenie TVN24 BiS Michał Chmielowski z Kancelarii Prosperitas.
Spłacam kredyt w złotych wzięty osiem lat temu na budowę domu. Posiadam również inną nieruchomość - mieszkanie. Czy mogę skorzystać z wakacji kredytowych?
- Fakt posiadania innej nieruchomości czy też innego kredytu nie jest żadną z przesłanek ustawowych, które mogłyby wstrzymać lub odmówić udzielenia wakacji kredytowych - wyjaśnił Chmielowski.
Dodał, że jedyną "przesłanką, która musi być spełniona jest fakt posiadania kredytu zaciągniętego na własne potrzeby mieszkaniowe" i tylko jeden taki kredyt można zawiesić.
Czy wakacje kredytowe będą miały (a jeśli tak, to jaki) wpływ na ewentualną chęć wcześniejszej, całościowej spłaty kredytu hipotecznego? Jest wiele osób, (w tym i ja), które rozważają wcześniejszą spłatę, żeby uniknąć gigantycznych odsetek?
- Skorzystanie z wakacji kredytowych (...) oraz chęć przedterminowej płaty zobowiązania, nadpłaty kredytu to dwie odrębne kwestie - powiedział ekspert.
Dodał, że ustawodawca dał możliwość przerwy w spłacie i "w tym okresie bank nie ma prawa zażądać od kredytobiorcy spłat rat kredytowo-odsetkowych i tym samym nie są naliczane od raty kapitałowej odsetki w danym okresie".
Złożyłem w terminie wniosek o wakacje kredytowe. Mimo tego bank zabrał kwotę na ratę. Poszedłem do banku i tam mówią, że pieniądze mi oddadzą, jak rozpatrzą mój wniosek, bo mieli na to za mało czasu. Czy to jest zgodne z prawem? Czy po ewentualnym oddaniu mam się domagać zwrotu odsetek?
- Ustawa jest tak skonstruowana, że samo złożenie wniosku powoduje (jeżeli jest prawidłowo sformułowany) uzyskanie wakacji kredytowych. Jeżeli kredytobiorca w prawidłowy sposób złożył wniosek kredytowy, to bank nie miał prawa pobrać tych środków i tym samy doradzamy naszym klientom, aby pisemnie zwrócili się do banku o zwrot tej kwoty. Taka pisemna reklamacja będzie stanowić jednocześnie wezwanie zapłaty - wyjaśnił Chmielowski.
Dodał, że "jeżeli bank nie wywiąże się ze swojego zobowiązania", to "będzie możliwość naliczania odsetek za opóźnienie po stronie banku".
Złożyłam wniosek o wakacje kredytowe w sierpniu 2022, w nowym harmonogramie spłaty mam zawieszoną ratę, jednak w racie na wrzesień odsetki są naliczone x2 (przy normalnej racie odsetki wynoszą 325 zł, a przy racie za wrzesień 674 zł). Czy to jest prawne działanie banku?
- W mojej opinii to jest nieprawidłowe zachowanie ze strony banku. W przypadku skutecznego złożenia takiego wniosku następuje przerwa w spłacie kredytu. W tym okresie bank nie ma prawa naliczyć raty odsetkowej od tego kapitału, który miałby być wymagane w tym okresie, a nie jest, bo obowiązują wakacje kredytowe. Tym samym niedopuszczalne w mojej opinii jest doliczenie tychże odsetek do kolejnej raty kapitałowej - podkreślił gość TVN24 BiS.
Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy z wakacji kredytowych mogą skorzystać osoby, które zaciągnęły pożyczkę hipoteczną?
- Osoby, które posiadają produkt w postaci pożyczki hipotecznej, również mogą skorzystać z wakacji kredytowych. Lecz - co jest istotne - w tym okresie obowiązują te same zasady, co w przypadku kredytu hipotecznego, czyli takie wakacje dotyczą tylko jednego produktu, a pożyczka musi być na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych - powiedział ekspert.
Dodał, że "w tym zakresie pojawia się pewien problem, bo w umowach kredytów z założenia musi być wskazany cel kredytowania", a umowa pożyczki "nie wymaga wskazania w treści umowy celu, na jaki ma być spożytkowana".
Jestem współkredytobiorcą kredytu na budowę domu i jedynym kredytobiorcą na działkę, na której stoi ten dom. Mąż złoży wniosek o wakacje do kredytu na dom. Czy ja mogę złożyć wniosek o wakacje na kredyt na działkę?
- Wydaje mi się, że w tym zakresie nie będzie możliwości uzyskania wakacji kredytowych w odniesieniu do obydwu inwestycji. Ustawa wyraża się w miarę precyzyjnie - każdemu konsumentowi przysługuje prawo do wakacji kredytowych w odniesieniu do jednej umowy kredytowej. W tym wypadku pani jest kredytobiorczynią w dwóch umowach, stąd udzielenie tychże wakacji w stosunku do obydwu umów byłoby wprost sprzeczne z treścią ustawy - stwierdził Chmielowski.
Wakacje kredytowe - ile osób już skorzystało?
- W ciągu pierwszych dwóch dni skorzystało ponad 500 tys. rodzin, ponad 500 tys. kredytobiorców - powiedział Morawiecki. Według danych Biura Informacji Kredytowej (BIK) jest blisko 3,5 mln osób posiadających kredyty mieszkaniowe zaciągnięte w złotym.
Z danych zebranych przez PAP wynikało, że giełdowe banki szacowały, że średnio ok. 67 proc. ich klientów posiadających kredyt hipoteczny zdecyduje się na skorzystanie z wakacji kredytowych. Według banków odsetek klientów zainteresowanych zawieszaniem spłaty rat wynieść może od 50 proc. do 90 proc. Łączny koszt dla dziewięciu banków szacowany był łącznie od 12 do 12,9 mld zł.
Rezerwy na wakacje kredytowe obciążą wyniki banków za III kwartał.
Źródło: TVN24 Biznes, PAP
Źródło zdjęcia głównego: TVN24 BiS