Przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów, na których stoją budynki mieszkalne - we współwłasność tych terenów - to cel ustawy, którą podpisał prezydent Andrzej Duda. Ustawa zakłada, że takie przekształcenie zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2019 roku.
Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów ma na celu ustawowe przekształcenie z dniem 1 stycznia 2019 roku we własność gruntów na rzecz właścicieli domów jednorodzinnych i samodzielnych lokali położonych w budynkach wielorodzinnych wraz z budynkami gospodarczymi, garażami i innymi obiektami budowlanymi i urządzeniami budowlanymi umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych. Takie przekształcenie będzie odpłatne. Osoby, które staną się z mocy prawa właścicielami gruntów, będą zobowiązane do uiszczenia należności za nabycie prawa własności w formie corocznej opłaty przez 20 lat. Wysokość opłaty rocznej za przekształcenie będzie odpowiadała wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, obowiązującej w dniu przekształcenia. Na mocy ustawy samorządy będą mogły waloryzować te opłaty - już z tytułu własności - ale tylko przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez GUS.
Bonifikata
Dzięki ustawie możliwe będzie wniesienie opłaty jednorazowo i wówczas w przepisach określono wysokość bonifikaty. Bonifikata będzie jednak możliwa w przypadku przekształcenia obejmującego grunty Skarbu Państwa. Dla tych, którzy postanowią zapłacić całą 20-letnią sumę jednorazowo w pierwszym roku, bonifikata będzie wynosiła 60 proc., a w kolejnych latach będzie obniżana o 10 proc. Taka bonifikata na gruntach samorządowych w użytkowaniu wieczystym będzie ustalana przez radę gminy lub powiatu. W przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego o udzieleniu bonifikaty i jej wysokości zadecyduje właściwa rada czy sejmik. Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz w ewidencji gruntów i budynków będzie stanowić zaświadczenie potwierdzające przekształcenie, które właściwy organ przekaże do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej w terminie 14 dni od wydania. Sąd dokona z urzędu wpisu własności gruntu oraz wpisu roszczenia o opłatę w księgach wieczystych. Obowiązek wniesienia opłaty obciąża każdorazowo właściciela nieruchomości, w odniesieniu do której istnieje roszczenie o opłatę, przez okres pozostały do wnoszenia tej opłaty.
Ustawa ma wejść w życie 30 dni po ogłoszeniu.
Ekspert widzi problem
Maciej Górka, dyrektor ds. rozwoju w ebazanieruchomosci.pl zwracał uwagę na antenie TVN24 BiS, że użytkownicy wieczyści nie wiedzą tak naprawdę, ile mogą zapłacić w przyszłym roku. - Ceny gruntów w sąsiadujących gminach mogą mieć bardzo różne wartości. Rozbieżność może dochodzić do kilku tysięcy złotych - mówił.
Jak dodał, większość nieruchomości mieszkaniowych jest zlokalizowana na gruntach, które należą do samorządów. - A samorządy nie przygotowały jeszcze żadnego projektu na bonifikatę. Tutaj jest kłopot. Tak naprawdę, nie wiemy, czy gminy w ogóle będą udzielać bonifikat. Resort wspomina, że będzie zachęcał gminy, aby je udzielały. Ale na razie nie wiadomo, czy one w ogóle będą i w jakiej wysokości - mówi ekspert.
Czym jest użytkowanie wieczyste?
Użytkowanie wieczyste przypomina własność, ale nią nie jest. Do polskich przepisów zostało wprowadzone w 1961 roku i wzorowane jest na rozwiązaniach ze Związku Radzieckiego. Grunty w użytkowanie wieczyste oddają samorządy lub Skarb Państwa (najczęściej na 99 lat), które jednak wciąż pozostają właścicielami ziemi, na której stoją np. bloki mieszkalne.
Kto więc kupił mieszkanie w bloku na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste - lub np. postawił dom - jest jego właścicielem, ale gruntu już nie.
Nowe prawo może dotyczyć setek tysięcy Polaków – według resortu infrastruktury i budownictwa na koniec 2015 roku w kraju było ponad 1,7 mln nieruchomości objętych użytkowaniem wieczystym.
Autor: tol//sta / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock