To jeden z najcenniejszych zabytków piśmiennictwa słowiańskiego. Kodeks Supraski ma swój pomnik

Kodeks Supraski opisywany jest jako największy objętościowo zachowany zabytek wczesnego języka i piśmiennictwa słowiańskiego. Napisano go w końcu X lub na początku XI wieku. Pochodzi z tzw. presławskiej szkoły piśmienniczej (literackiej) z Bułgarii i jest efektem działalności najbliższych uczniów Św. Cyryla i Metodego.

To nieocenione źródło do badań nad językiem starocerkiewno-słowiańskim. Kodeks napisany jest cyrylicą. Zawiera 27 żywotów świętych i 22 nauki ojców Kościoła przeznaczonych na miesiąc marzec, a także jedną modlitwę. Ma 285 kart – 151 z nich przechowywanych jest w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Część druga, licząca 118 kart, jest w Bibliotece Uniwersytetu w Lublanie w Słowenii, a 16 kart – w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Sankt Petersburgu.

Możliwe, że dziś nie wiedzielibyśmy o istnieniu kodeksu gdyby nie to, że w 1823 roku został on znaleziony w bibliotece monasteru w Supraślu (woj. podlaski) przez ks. prof. Michała Bobrowskiego z Uniwersytetu Wileńskiego. Nie wiadomo, w jakich okolicznościach księga opuściła Bułgarię. Jedna z wersji mówi o podarowaniu kodeksu klasztorowi supraskiemu w XVI wieku przez fundatora monasteru Aleksandra Chodkiewicza.

W Wólce Wygonowska, w której w 1784 roku urodził się wspomniany ks. prof. Michał Bobrowski, odsłonięty został pomnik upamiętniającego Kodeks Supraski. W uroczystości wzięli udział m.in. przedstawiciele Cerkwi (na czele z biskupem siemiatyckim Warsonofiuszem) oraz władze samorządowe.

Kamienny pomnik to otwarta księga na postumencie. Grawerowane litery i zdobnictwo zaczerpnięto z oryginału tej księgi. Na bocznych ścianach podstawy wypisane zostały rocznice, które pomnik upamiętnia. Symbolicznie – dzięki łączeniu się ze sobą ciemniejszych i jaśniejszych równoramiennych krzyży – podkreślono też wspólne dziedzictwo kulturowe Polski i Bułgarii.

ZOBACZ TEŻ: Na strychu znaleźli bezcenny ikonostas z XVII wieku. "Największe odkrycie od czasu obrazu El Greca"

Postument będzie częścią większej formy upamiętnienia rodziny Bobrowskich w ich rodzinnej miejscowości. Odsłonięcie pomnika wpisuje się natomiast w obchody Roku Kodeksu Supraskiego na Podlasiu.

W tym roku wypadają ważne rocznice związane z manuskryptem: tysiąclecie jego istnienia, jubileusz 500-lecia momentu, kiedy trafił do biblioteki klasztoru w Supraślu, 200-lecia jego odnalezienia w tym monasterze oraz 175 rocznica śmieci ks. prof. Bobrowskiego.

W ramach obchodów Roku Kodeksu Supraskiego w Podlaskiem przygotowywane jest także tłumaczenie kodeksu na język polski. Prezentacja wydawnictwa Książnicy Podlaskiej i Fundacji Oikonomos planowana jest na pierwszą połowę grudnia. Wtedy też ma być gotowa książka dla dzieci, w przystępnej dla nich formie opowiadająca historię kodeksu.