Wieczna zmarzlina na Syberii topnieje. Zapadają się domy, rośnie emisja gazów cieplarnianych. Niekorzystne zmiany klimatu

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Wieczna zmarzlina topnieje, a naukowcy wiążą to ze zmianami klimatu i wzrostem średniej temperatury na Ziemi. To tykająca ekologiczna bomba, bo topnienie zamarzniętej tundry uwalnia gazy cieplarniane, a to jeszcze bardziej przyspiesza globalne ocieplenie. Wpływa także na codzienne życie mieszkańców tych terenów. Na przykład wiele budynków w miejscowościach na obszarach arktycznych Rosji powstało przy założeniu, że topnienie nigdy nie nastąpi. Teraz domy się zapadają.

Wieczna zmarzlina, z angielskiego zwana także permafrostem, to zjawisko trwałego, niezależnego od pory roku, utrzymywania się gruntu w temperaturze poniżej punktu zamarzania wody. Obejmuje między innymi większość Alaski i północnej Kanady oraz około dwóch trzecich Syberii, zwłaszcza najbardziej wysunięte na północ i na wschód jej obszary.

Domy się zapadają

Na terenach tych żyje 15 milionów ludzi. Wiele budynków na dalekiej północy i wschodzie Rosji zostało wybudowanych przy założeniu, że wieczna zmarzlina nigdy nie zacznie topnieć. Nawet duże bloki mieszkalne postawiono na palach wbitych pod powierzchnię. Teraz, gdy wraz z odmarzaniem grunt się obniża, domy się zapadają.

- W rosyjskiej Arktyce nie ma ani jednej osady, w której nie można znaleźć zniszczonego lub zdeformowanego budynku - przyznał w rozmowie z Reuterem Alieksiej Maslakow z Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego.

Aleksandr Fiodorow z Instytutu Wiecznej Zmarzliny przekazał, że w ośmiu osadach w środkowej części Jakucji 72 procent ankietowanych mieszkańców odpowiedziało, że doświadczyło problemów związanych z osiadaniem fundamentów swoich domów. Badacze zmierzyli, że wraz z topnieniem powierzchnia zapadała się średnio w tempie dwóch-czterech centymetrów rocznie, ale były miejsca, gdzie grunt obniżał się nawet o 12 cm.

Bagna zamiast pasa startowego

Do zamknięcia lotniska we wsi Czurapcza w latach 90. przyczyniło się topnienie wiecznej zmarzliny. W miarę postępowania tego procesu i osiadania gruntu pas startowy zamienił się w pofałdowany bagnisty teren. Zdaniem badaczy obszar ten może stać się kiedyś jeziorem.

Powierzchnia wokół lotniska, w tych miejscach, gdzie stopniały kliny lodowe wewnątrz ziemi - jak zauważa Agencja Reutera - przypomina ogromne arkusze folii bąbelkowej.

Z powodu topnienia wiecznej zmarzliny drogi coraz częściej wymagają napraw, zagrożone są też inne budynki niemieszkalne, jak magazyny i fabryki, czy też elementy infrastruktury, w tym ropociągi.

Wieczna zmarzlina wcale nie "wieczna"

Okazało się, że zmarzlina wcale nie jest "wieczna". Jak podkreślają naukowcy, powodem są zmiany klimatu i wzrost średniej temperatury powietrza na naszym globie, przy czym oblicza się, że Rosja ociepla się 2,8 razy szybciej niż wynosi średnia światowa. Zapadające się budynki i nieczynne lotnisko to niejedyne i być może nawet - w każdym z globalnego punktu widzenia - nie najpoważniejsze negatywne tego skutki. Topnienie tundry uwalnia bowiem gazy cieplarniane, co może zniweczyć wysiłki społeczności międzynarodowej na rzecz ograniczenia ich emisji - podkreśla Agencja Reutera.

Przypomina to błędne koło. - Im bardziej klimat się ociepla, tym więcej gazów cieplarnianych uwalnianych jest z rozmrażającej się wiecznej zmarzliny - zaznaczył Sergiej Zimow. To z kolei - wyjaśnił badacz - sprzyja dalszemu ociepleniu klimatu, a co za tym idzie, jeszcze przyspiesza topnienie wiecznej zmarzliny.

"Wszystkie drzewa i krzewy na naszej planecie ważą mniej niż korzenie traw w samej Jakucji"

- Jednym z głównych problemów związanych z topnieniem wiecznej zmarzliny jest fakt, że znajduje się w niej ogromna ilość węgla organicznego - zauważył Zimow. Do dziś zachowały się tam nawet korzenie tej trawy, którą jadły mamuty. - Jak podkreślił naukowiec, "masa wszystkich korzeni i gnijącej materii organicznej w wiecznej zmarzlinie tylko na terytorium Jakucji jest większa niż cała biomasa lądowa naszej planety". - Wszystkie drzewa i krzewy na naszej planecie ważą mniej niż te korzenie traw w samej Jakucji - sprecyzował.

Zaznaczył, że wieczna zmarzlina topnieje "bardzo, bardzo szybko", ponieważ w połowie składa się z lodu. - Ściany lodu latem mogą cofnąć się o 20 centymetrów w ciągu dnia - dodał. Zimow wyjaśnił, że kiedy wieczna zmarzlina topnieje, mikroby, które się w niej budzą, zaczynają "zjadać" materię organiczną i zamieniają ją albo w dwutlenek węgla, albo w metan, silne gazy cieplarniane.

Badacze już wcześniej ostrzegali, że topniejąca zmarzlina uwalnia duże ilości metanu do atmosfery, który jest szkodliwy dla klimatu planety.

Ministerstwo zapowiada badania

Ministerstwo Zasobów Naturalnych i Środowiska planuje rozmieścić 140 stacji monitorujących topnienie wiecznej zmarzliny. 30-metrowe studnie sprawdzą to, co dzieje się pod ziemią.

- Potrzebujemy monitoringu nie tylko po to, żeby śledzić, co i w jaki sposób topnieje - podkreślił minister Aleksander Kozłow. Dodał, że naukowcy dzięki badaniom będą mogli przewidzieć konsekwencje zanikania wiecznej zmarzliny. 

"Jak można sprzeciwiać się naturze? Musimy się przystosować"

Niestety nie rozwiąże to codziennych życiowych problemów mieszkańców. Dom Igora Daczykowskiego w okolicach zamkniętego lotniska zbudowany został pięć lat temu i od tego czasu się zapada. Budynek, jak większość w tym regionie, stanął na palach. Wznosił się 30 centymetrów nad powierzchnią. Teraz przestrzeń pomiędzy domem a ziemią wynosi metr.

Niektórzy sąsiedzi próbują sprzedawać swoje domy i zaczynać życie od nowa gdzie indziej, ale Daczykowskiego wraz z rodziną postanowili zaryzykować i zostać. Więcej - rozpoczął budowę garażu. - Jak można sprzeciwiać się naturze? Musimy się przystosować - oświadczył.

Szkielety prehistorycznych zwierząt wychodzą na wierzch

Topnienie wiecznej zmarzliny ma jeszcze jeden skutek. Mieszkańcy relacjonują, że szkielety zwierząt zakopanych miliony lat temu teraz wychodzą z ziemi. Bo ta zaczęła się zmieniać. Drastyczny wzrost temperatury na całym globie powoduje topnienie coraz głębszych warstw gleby. A to sprawia, że na zewnątrz wydostają się nie tylko zwierzęta, ale i inne organizmy.

- To kość z nogi mamuta. Niezbyt wielka, taka średniego rozmiaru, ale w dobrym stanie - mówił Nikita Zimow, kierownik Parku Plejstoceńskiego, obmywając znalezioną kość w wodzie.

- Materia organiczna jest dobrze zachowana. Znajduje się w zmarzlinie od milionów lat. Teraz, gdy lód zaczyna topnieć, drobnoustroje zaczynają się budzić - mówił biolog i geograf Sergiej Zimow z Pacyficznego Instytutu Geografii .

Eksperci zaznaczają, że część odkrywanych obecnie drobnoustrojów, pierwotniaków i grzybów była nam dotąd nieznana. Nie wiadomo jeszcze, jakie skutki może spowodować ich wydobycie się spod ziemi.

Autorka/Autor:Paweł Soszyński

Źródło: Reuters, tvnmeteo.pl

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia przed silnym deszczem z burzami. Obowiązują alerty nawet trzeciego, najwyższego stopnia. Sprawdź, w których województwach spodziewane są ulewy.

Niebezpieczna noc. Tam obowiązują ostrzeżenia najwyższego stopnia

Niebezpieczna noc. Tam obowiązują ostrzeżenia najwyższego stopnia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Co najmniej 2606 interwencji związanych z niebezpieczną pogodą odnotowali w poniedziałek polscy strażacy. Trudne warunki panowały od południowych krańców kraju po Wybrzeże. W działaniach brało udział ponad 16 tysięcy strażaków i ochotników.

Ponad 2600 zgłoszeń po ulewach. "Strażacy wciąż intensywnie działają"

Ponad 2600 zgłoszeń po ulewach. "Strażacy wciąż intensywnie działają"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24, PAP

Alert RCB. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało w poniedziałek SMS-owe ostrzeżenia przed intensywnymi opadami deszczu na północy kraju. Na skutek opadów może dochodzić do podtopień.

Alert RCB. "Przygotuj się na ewentualne podtopienia"

Alert RCB. "Przygotuj się na ewentualne podtopienia"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Najbliższe dni przyniosą poprawę aury w większości Polski, chociaż na wielkie zmiany na plus nie mamy co liczyć. Pochmurne chwile będą przeplatać się z tymi bardziej pogodnymi. Również temperatura nie będzie nas specjalnie rozpieszczać - na termometrach zobaczymy maksymalnie 24 stopnie.

Deszcz ma słabnąć, ale prawdziwe lato nie przyjdzie

Deszcz ma słabnąć, ale prawdziwe lato nie przyjdzie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli na wtorek 29.07. Nocą w części większych miast będzie deszczowo. Najsilniejsze opady prognozowane są na północy kraju. W dzień deszcz ma słabnąć, a na termometrach zobaczymy do 23 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - wtorek, 29.07. Nocą ulewy jeszcze nie odpuszczą

Pogoda na jutro - wtorek, 29.07. Nocą ulewy jeszcze nie odpuszczą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Grecję sparaliżowały pożary lasów, wywołane falą ekstremalnych upałów, które przez kilka dni nie ustępowały zarówno na kontynencie, jak i na wyspach. Najpoważniejsza sytuacja panowała na Eubei.

Płonęły wyspy i okolice miast. Ogień strawił cztery tysiące hektarów

Płonęły wyspy i okolice miast. Ogień strawił cztery tysiące hektarów

Źródło:
ekathimerini.com

W Portugalii, nieopodal północnej granicy z Hiszpanią, szaleją pożary. W ich wyniku zginęła co najmniej jedna osoba, kilkanaście zostało rannych, a kilkaset - ewakuowanych. Ponieważ pogoda sprzyja kolejnym wybuchom ognia, miejscami ograniczono dostęp do zabytków.

Ogień zabija i rani. Ograniczono dostęp do zabytków

Ogień zabija i rani. Ograniczono dostęp do zabytków

Źródło:
PAP

Wokół Bursy, czwartego co do wielkości miasta Turcji, już trzeci dzień szaleją pożary. Podczas walki z żywiołem śmierć poniosły cztery osoby. Płoną także inne rejony kraju.

Spadła cysterna, zginęły trzy osoby

Spadła cysterna, zginęły trzy osoby

Źródło:
PAP, BBC News Turkce, Hurriyet

Obfite opady deszczu doprowadziły do powstania gwałtownej powodzi w mieście Brosteni na północy Rumunii. W wyniku żywiołu zginęła co najmniej jedna osoba - podała agencja Reuters.

Wody powodziowe zrównały z ziemią górskie miasto

Wody powodziowe zrównały z ziemią górskie miasto

Źródło:
Reuters

Północne Chiny wciąż zmagają się z silnymi deszczami, które powodują ryzyko groźnych zjawisk. W poniedziałek rano osuwisko zabiło cztery osoby w północnej części kraju. Ofiara śmiertelna pojawiła się również w centrum Chin.

Deszcz sprawił, że ziemia osunęła się na wioskę

Deszcz sprawił, że ziemia osunęła się na wioskę

Źródło:
Reuters, PAP

W związku z intensywnymi opadami deszczu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia hydrologiczne przed wezbraniami rzek. Obowiązują alarmy nawet trzeciego stopnia.

Czerwone alarmy przed wezbraniami rzek

Czerwone alarmy przed wezbraniami rzek

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Nie mamy dobrych wiadomości dla ciepłolubnych - wszystkich nas czeka spadek temperatury znacznie poniżej średniej. Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: ofensywa zimna w samym środku wakacji

Pogoda na 16 dni: ofensywa zimna w samym środku wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nad Polskę nadciąga niż genueński. Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe apeluje, aby w niedzielę nie podejmować żadnych aktywności w Tatrach. Powodem są wyjątkowo niekorzystne warunki pogodowe, które mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia turystów.

Apel TOPR: nie wychodźcie w góry

Apel TOPR: nie wychodźcie w góry

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Temperatura 50,5 stopni Celsjusza została zmierzona 25 lipca w mieście Silopi na południowym wschodzie Turcji. To najwyższa odnotowana wartość w historii kraju.

Ponad 50 stopni. Najwyższa temperatura w historii kraju

Ponad 50 stopni. Najwyższa temperatura w historii kraju

Źródło:
PAP, Deutsche Welle

W rejonie Pekinu i północno-wschodnich Chin ulewne deszcze spowodowały powodzie i lawiny błotne, w wyniku których zginęły dwie osoby, a dwie kolejne są zaginione. W przemysłowym mieście Baoding w ciągu jednej nocy spadło aż 145 litrów na metr kwadratowy deszczu, co wymusiło ewakuację ponad trzech tysięcy mieszkańców.

W nocy spadły zatrważające ilości deszczu. Nie żyją dwie osoby

W nocy spadły zatrważające ilości deszczu. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
PAP

Kiedy nastanie jakaś stabilizacja w pogodzie? Czy po deszczowym lipcu sierpień będzie ratunkiem dla branży turystycznej? W wielu regionach kraju słychać narzekania na pogodę. Ostatnie lata z lipcami suchymi i gorącymi jak w Hiszpanii rozpieściły nas i pozwoliły zapomnieć, jak wyglądał kiedyś lipiec w naszym kraju.

"Słychać narzekania" na lipiec. Co z pogodą w sierpniu?

"Słychać narzekania" na lipiec. Co z pogodą w sierpniu?

Źródło:
TVN24+

Gwałtowna burza przeszła w sobotę przez Zakopane. Towarzyszył jej ulewny deszcz i bardzo silny wiatr. Na nagraniu widać, jak mocno padało.

Oberwanie chmury nad Zakopanem. Ściana deszczu

Oberwanie chmury nad Zakopanem. Ściana deszczu

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sobotę około południa na greckiej wyspie Eubei wybuchł pożar. Zdjęcia i nagranie unoszącego się dymu nad płonącym lasem otrzymaliśmy na Kontakt24. W gaszeniu ognia biorą udział samoloty gaśnicze.

Pożar na greckiej wyspie. Z żywiołem walczy kilkudziesięciu strażaków

Pożar na greckiej wyspie. Z żywiołem walczy kilkudziesięciu strażaków

Źródło:
Kontakt24, protothema.gr, naftemporiki.gr

Para z Kansas City została obudzona w piątek rano przez głośny huk. Okazało się, że na ich dom spadło drzewo. Przebiło ono sufit, a przez dziurę do salonu wlała się woda.

Drzewo spadło na dom. "Brzmiało to jak wybuch bomby"

Drzewo spadło na dom. "Brzmiało to jak wybuch bomby"

Źródło:
CNN, fox4kc.com

Przez kanadyjską prowincję Quebec przeszły silne burze z deszczem, a miejscami gradem. Wywołały szereg szkód. Samochody utknęły w tunelach, powalone zostały liczne drzewa. W pewnym momencie bez prądu było kilkadziesiąt tysięcy odbiorców.

Silne burze uwięziły samochody

Silne burze uwięziły samochody

Źródło:
cbc.ca, theweathernetwork.com

Miasto Ruidoso w amerykańskim stanie Nowy Meksyk po raz trzeci tego lipca nawiedziła powódź błyskawiczna. Co najmniej kilka osób zostało uwięzionych przez rwącą wodę.

Trzecia powódź błyskawiczna w tym miesiącu

Trzecia powódź błyskawiczna w tym miesiącu

Źródło:
Reuters, USA Today

W piątek odwołano ponad 20 rejsów między Maderą a kilkoma lotniskami w Europie. Powodem był utrzymujący się nad portugalską wyspą porywisty wiatr.

Wichury sparaliżowały lotnisko na Maderze. Polscy turyści uziemieni

Wichury sparaliżowały lotnisko na Maderze. Polscy turyści uziemieni

Źródło:
PAP

Powrót wilków do amerykańskiego Parku Narodowego Yellowstone sprawił, że po raz pierwszy od 80 lat zaczęły rosnąć dawno niewidziane tam drzewa - donoszą amerykańscy naukowcy.

Wilki wróciły do parku narodowego. Czegoś takiego nie widzieli od 80 lat

Wilki wróciły do parku narodowego. Czegoś takiego nie widzieli od 80 lat

Źródło:
livescience.com

Małopolska Trzebinia to miejsce, gdzie można spędzić aktywnie czas. Wszystko dzięki między innymi festynowi Małopolska Tour. Poza rajdem rowerowym to także impreza dla rodzin z dziećmi. A to dopiero początek atrakcji, które czekają na turystów w tym mieście.

W Trzebini każdy znajdzie coś dla siebie

W Trzebini każdy znajdzie coś dla siebie

Źródło:
tvnmeteo.pl

W okolicach miasta Delvine w południowej Albanii trwa walka z pożarem roślinności. Ogień rozprzestrzenia się bardzo szybko i zagraża mieszkańcom okolicznych wiosek. Co najmniej pięć osób zostało przewiezionych do szpitala. Albańskie ministerstwo obrony zarządziło natychmiastową ewakuację miejscowej ludności.

"Cała nasza wieś spłonęła". Natychmiastowa ewakuacja z powodu pożaru

"Cała nasza wieś spłonęła". Natychmiastowa ewakuacja z powodu pożaru

Źródło:
Reuters, Bold News, shqiptarja.com

"Niże pozostają przy piłce" - donoszą niemieccy meteorolodzy. To stwierdzenie zgadza się z rytmem natury, choć bywa on ostatnio mocno zachwiany. Między 21 a 30 lipca ma zwykle miejsce piąta fala monsunu europejskiego w Europie Środkowej, a między 1 a 10 sierpnia - szósta fala.

Czy grożą nam podtopienia? Sytuacja jest rozwojowa

Czy grożą nam podtopienia? Sytuacja jest rozwojowa

Źródło:
TVN24+

W Finlandii trwa najdłuższa od 1961 roku fala ciepła. W piątek w tym kraju odnotowano czternasty dzień z rzędu z temperaturą powietrza powyżej 30 stopni Celsjusza. Upał doskwiera także innymi krajom nordyckim. Norweskie pielęgniarki obawiają się o zdrowie pacjentów w szpitalach, a w Szwecji panuje niezwykle wysokie zagrożenie pożarowe.

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Źródło:
ENEX, 8sidor.se, PAP

W piątek w Radżastanie w Indiach silne opady doprowadziły do zawalenia się dachu szkoły. Katastrofa budowlana doprowadziła do śmierci kilkorga dzieci.

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Źródło:
Reuters, indianexpress.com