To nie ziemniak, to Fobos. Zobacz zaćmienie Słońca z perspektywy Marsa

Zaćmienie Słońca na Marsie
Perseverance nagrał zaćmienie Słońca na Marsie - nagranie z kwietnia 2022
Źródło: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS/SSI
NASA opublikowała nagranie zaćmienia Słońca wykonane z perspektywy Marsa przez łazik Perseverance. Za zjawisko odpowiadał Fobos, jeden z księżyców Czerwonej Planety, a dzięki wideo możemy zobaczyć je bardzo dokładnie.

Nie było to zaćmienie całkowite, a częściowe. Na tle tarczy słonecznej przeszedł Fobos. To niewielki księżyc Marsa o rozmiarach 26,8 x 21 x 18,4 kilometra i o kształcie podobnym do ziemniaka. Zaćmienie trwało nieco ponad 40 sekund.

Opublikowany w tym tygodniu film został nagrany za pomocą kamery Mastcam-Z 2 kwietnia, czyli w 397. marsjańskim dniu misji Perseverance.

Wyjątkowe nagranie z Marsa

To nie pierwsze nagrania zaćmienia Słońca z perspektywy Marsa. Na przykład w 2004 roku łaziki Spirit i Opportunity uzyskały film poklatkowy (timelapse), zjawisko nagrał też kiedyś łazik Curiosity. Najnowsze nagrania z Perseverance pokazują jednak zaćmienie z największą jak dotąd dokładnością.

Dodatkowym czynnikiem, który czyni nagranie z Perseverance wyjątkowym, są kolory. Mastcam-Z posiada filtr słoneczny działający trochę jak okulary przeciwsłoneczne, aby zredukować intensywność słonecznego blasku. Mark Lemmon, naukowiec ze Space Science Institute w Boulder w amerykańskim stanie Kolorado, zajmujący się obserwacjami Fobosa z łazików marsjańskich, podkreśla, że na filmie widać nawet szczegóły w kształcie cienia Fobosa wynikające z ukształtowania krajobrazu na jego powierzchni, a także plamy słoneczne.

Zaćmienie Słońca na Marsie zaobserwowane przez Perseverance
Zaćmienie Słońca na Marsie zaobserwowane przez Perseverance
Źródło: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS/SSI
mars
Perseverance zaobserwowano zaćmienie Słońca
Źródło: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS/SSI

Tajemnice Fobosa

Obserwacje zaćmienia pomogą naukowcom w lepszym poznaniu orbity Fobosa, a nawet wnętrza Marsa. Gdy maleńki księżyc krąży wokół Marsa, jego grawitacja wywiera niewielkie siły pływowe na wnętrze planety, co deformuje nieco skały w skorupie i płaszczu Marsa. Siły te zmieniają też powoli orbitę Fobosa. W efekcie geofizycy mogą wykorzystać analizy tych zmian do lepszego poznania, na ile giętkie jest wnętrze Marsa i jakie są właściwości materiałów znajdujących się w skorupie i płaszczu tej planety. Kiedyś skończą się marsjańskie zaćmienia Słońca przez Fobosa, gdyż los księżyca jest przesądzony. Zbliża się on do powierzchni planety i za kilkadziesiąt milionów lat w nią uderzy.

Misja Mars 2020

Łazik Perseverance został wystrzelony z Ziemi 30 lipca 2020 roku. Wylądował na Marsie 18 lutego 2021 roku w kraterze Jezero, nagrywając przy tym całą operację z wielu kamer. Były to pierwsze tego typu nagrania wideo z lądowania na obcej planecie.

Marsjański łazik Perseverance
Marsjański łazik Perseverance
Źródło: PAP/AFP/Adam Ziemienowicz/Maciej Zieliński
Czytaj także: