Sprawili, że świeciły w ciemności. Tak poznali ich sekret

Źródło:
CNN
Mała salamandra - wielkie nadzieje medycyny. W czym tkwi sekret odrastania kończyn?
Mała salamandra - wielkie nadzieje medycyny. W czym tkwi sekret odrastania kończyn?
Cable News Network Inc. All rights reserved 2025
Mała salamandra - wielkie nadzieje medycyny. W czym tkwi sekret odrastania kończyn?Cable News Network Inc. All rights reserved 2025

Maleńki wodny płaz z Meksyku może skrywać wielką tajemnicę dotyczącą zdolności do odrastania kończyn. Naukowcy odkryli właśnie, że kluczową rolę w tym procesie odgrywa znany z leczenia trądziku kwas retinowy. Czy aksolotl w przyszłości pomoże ludziom odzyskiwać utracone części ciała?

Czy klucz do jednej z najbardziej ekscytujących rewolucji w medycynie skrywa się w ciele niewielkiego płaza? Naukowcy z Northeastern University twierdzą, że odpowiedź może brzmieć: tak. A wszystko za sprawą niezwykłego stworzenia - aksolotla meksykańskiego, zwanego też ambystomą meksykańską.

Aksolotl meksykański to gatunek salamandry znany z wyjątkowej zdolności do regeneracji. Potrafi odtworzyć nie tylko skórę czy mięśnie, lecz także całe kończyny i fragmenty narządów. I właśnie ta zdolność budzi ogromne zainteresowanie świata nauki.

Jak to możliwe?

Badacze z Northeastern University odkryli, że kluczową rolę w tym procesie odgrywa kwas retinowy - substancja stosowana w dermatologii. To właśnie ten związek pomaga komórkom zrozumieć, co dokładnie ma zostać odbudowane po urazie.

Aby zrozumieć dokładnie, jak działa ten mechanizm u aksolotli, zespół badaczy wykorzystał genetycznie zmodyfikowane osobniki, które świecą na zielono w miejscach, gdzie aktywowany jest kwas retinowy. Początkowo naukowcy wstrzykiwali duże ilości kwasu, co skutkowało nadmiernym wzrostem, np. odrastaniem całego ramienia zamiast dłoni.

CZYTAJ TAKŻE: Dlaczego nietoperze nie chorują na raka

Przełom nastąpił, gdy odkryto enzym CYP26B1, który rozkłada kwas retinowy i tym samym reguluje jego działanie. Gdy jego aktywność została zablokowana, organizm znów "przesadzał" z regeneracją, potwierdzając, że klucz leży w znalezieniu "złotego środka".

U ludzi taki proces nie zachodzi - nasze komórki nie cofają się do stanu embrionalnego, przez co nie mogą odczytać sygnałów regeneracyjnych.

Co ciekawe, kwas retinowy odgrywa ważną rolę także w rozwoju ludzkich embrionów - to on "mówi" komórkom, gdzie ma powstać głowa, ręce czy stopy. Jednak większość naszych komórek traci zdolność reagowania na jego sygnały już w życiu płodowym. Dlatego ludzie nie są w stanie regenerować kończyn - nasze ciało zamiast odbudowywać utracone struktury, reaguje tworzeniem blizn.

Komórki aksolotli po urazie tracą swoją pierwotną tożsamość i cofają się do stanu embrionalnego. Dopiero wtedy są w stanie ponownie "słuchać" sygnałów kwasu retinowego i rozpocząć odbudowę brakującej kończyny według biologicznego "planu".

Choć całkowita regeneracja ludzkich kończyn wciąż brzmi jak science fiction, naukowcy są przekonani, że badania nad aksolotlami mogą doprowadzić do opracowania terapii genowych i nowych metod leczenia ran. Możliwe, że w przyszłości nie trzeba będzie dodawać ani usuwać genów - wystarczy odpowiednio je aktywować lub "wyciszyć" w kluczowym momencie, wykorzystując technologie takie jak CRISPR.

Autorka/Autor:jzb

Źródło: CNN

Pozostałe wiadomości

Pogoda na dziś. W środę 9.07 pogoda da się we znaki, będzie mocno padał deszcz, pojawią się też burze. Miejscami spaść może nawet 100 litrów wody na metr kwadratowy.

Pogoda na dziś - środa 9.07. Będzie pochmurno, deszczowo i burzowo

Pogoda na dziś - środa 9.07. Będzie pochmurno, deszczowo i burzowo

Źródło:
tvnmeteo.pl

Stan rzek w Polsce. Po nocnych opadach deszczu na niektórych stacjach hydrologicznych przekroczone zostały strefy stanów ostrzegawczych. Sprawdź, jak wygląda sytuacja w różnych regionach kraju.

Stan wody w rzekach. Przekroczone stany ostrzegawcze

Stan wody w rzekach. Przekroczone stany ostrzegawcze

Źródło:
IMGW

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed intensywnymi opadami deszczu. W większości kraju obowiązują czerwone, pomarańczowe i żółte alarmy. Sprawdź szczegóły.

W tych regionach spadnie najwięcej deszczu. IMGW ostrzega

W tych regionach spadnie najwięcej deszczu. IMGW ostrzega

Źródło:
IMGW

Do 110 wzrosła liczba ofiar tragicznej powodzi w Teksasie. Ekipy ratunkowe wciąż szukają ponad 180 zaginionych. Jednocześnie organizacje pozarządowe i lokalna społeczność organizują pomoc dla poszkodowanych.

Setki zaginionych po powodzi. Rośnie liczba ofiar

Setki zaginionych po powodzi. Rośnie liczba ofiar

Źródło:
Reuters, CNN

Co najmniej kilkadziesiąt osób zostało rannych w wyniku burzy, jaka nawiedziła chorwackie miasto Split. Żywioł przyniósł intensywne opady deszczu oraz wiatr, który powalał drzewa i łamał gałęzie. Na Kontakt24 otrzymaliśmy materiały ze sparaliżowanego miasta.

Gwałtowna burza na chorwackim wybrzeżu. Rannych jest kilkadziesiąt osób

Gwałtowna burza na chorwackim wybrzeżu. Rannych jest kilkadziesiąt osób

Źródło:
PAP, Kontakt24

Niż genueński przyniósł poważne opady deszczu, które mogą wywołać podtopienia w części kraju. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia hydrologiczne pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia.

Wysokie ryzyko podtopień. W mocy czerwone alarmy IMGW

Wysokie ryzyko podtopień. W mocy czerwone alarmy IMGW

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Alert RCB został wysłany do odbiorców na terenie kolejnych powiatów. SMS-owe ostrzeżenia wydano w związku z prognozowanymi intensywnymi, nawalnymi opadami deszczu. Eksperci podają, że możliwe są podtopienia i ostrzegają, by nie zbliżać się do wezbranych rzek.

"Nie zbliżaj się do wezbranych rzek". Alert RCB w większości kraju

"Nie zbliżaj się do wezbranych rzek". Alert RCB w większości kraju

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Polska znalazła się pod wpływem śródziemnomorskiego niżu Gabriel, który przynosi ze sobą dynamiczną aurę. W kolejnych dniach spodziewane są intensywne opady deszczu i burze.

Deszczowa spirala. Przed nami trudny czas

Deszczowa spirala. Przed nami trudny czas

Źródło:
tvnmeteo.pl

Groźny niż Gabriel wkroczył do Polski. Bardzo obfite opady deszczu doprowadziły we wtorek do pierwszych zalań, między innymi na Śląsku i w województwie łódzkim. Z powodu gwałtownej aury ewakuowano uczestników obozów harcerskich i młodzieżowych w czterech regionach kraju.

Pierwsze zalania i interwencje. Sytuacja w województwach

Pierwsze zalania i interwencje. Sytuacja w województwach

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ulewy mają nadciągnąć nad Polskę we wtorek. Za sprawą niżu genueńskiego sumy opadów w niektórych regionach mogą sięgnąć 150 litrów na metr kwadratowy. Najsilniej ma padać w nocy z wtorku na środę oraz w środę.

Tak ulewy będą wędrować nad krajem

Tak ulewy będą wędrować nad krajem

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Niż genueński Gabriel przyniesie bardzo obfite opady deszczu. Południe, centrum i południowy wschód Polski są zagrożone powodziami. Jak się przygotować, gdy może dojść do powodzi?

Jak przygotować się na powódź

Jak przygotować się na powódź

Źródło:
tvnmeteo.pl, RCB

Ponad 60-letni mężczyzna w piątek nie wrócił ze swojej plantacji na wyspie Sulawesi w Indonezji, a rodzina zgłosiła jego zaginięcie. Dzień później mieszkańcy wioski, którzy przeszukiwali okolicę, odnaleźli jego ciało w brzuchu ośmiometrowego pytona. Gad został przez nich zabity, bo wzbudzał podejrzenia swoim nietypowym wyglądem.

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Źródło:
NDTV, Antara News

Naukowcy odkryli na Krecie bakterię, która może pomóc w zwalczaniu komarów. W testach laboratoryjnych okazała się mieć stuprocentową skuteczność w zabijaniu larw tych owadów.

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Co najmniej 1200 interwencji przeprowadzili w poniedziałek strażacy z samego tylko Podkarpacia po nawałnicy, która przetoczyła się nad regionem. Skutki burz straż usuwała przez całą noc także w innych regionach Polski - łącznie wyjeżdżano do akcji 2200 razy. W jednym miejscu konieczna była prewencyjna ewakuacja obozu harcerskiego.

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Źródło:
PAP

Grecja od niedzieli zmaga się z falą upałów - we wtorek w niektórych miejscach temperatura może osiągnąć 42 stopnie Celsjusza. Gorąco jest m.in. w Atenach, stolicy kraju. Z tego powodu władze podjęły decyzję o zamknięciu słynnego zabytku na część dnia.

Znany zabytek zamknięty na część dnia z powodu upałów

Znany zabytek zamknięty na część dnia z powodu upałów

Źródło:
PAP, Reuters

Setki pszczół zaatakowały ludzi na ulicy w miejscowości Aurillac w południowej Francji. Obrażenia odniosły 24 osoby, trzy z nich przewieziono do szpitala w stanie krytycznym. Media podkreślają, że tego typu ataki pszczół na ludzi to rzadkość.

Pszczoły zaatakowały we francuskim mieście, wielu rannych

Pszczoły zaatakowały we francuskim mieście, wielu rannych

Źródło:
Guardian, BFM TV, France Bleu, franceinfo.fr

Niż genueński, zwykle stacjonarny wir z centrum ulokowanym w rejonie północnych Włoch, wyrywa się właśnie z kolebki i rusza w kierunku Bałkanów, a później Polski. Otrzymał imię Gabriel i wszystko wskazuje na to, że będzie odpowiedzialny za przenos ogromnej ilości wilgoci znad Morza Śródziemnego. Przyniesie on ulewne opady deszczu.

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

Źródło:
TVN24+

Sławosz-Uznański Wiśniewski ma za sobą już jedenaście dni misji IGNIS. Polski astronauta osiągnął podstawowe cele w ponad 80 procentach. W poniedziałek Polak połączył się z Warszawą, a dziś zrobi to ponownie.

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Źródło:
PAP

Przez Europę przechodzi burzowy front atmosferyczny. We wtorek w kilkunastu regionach Włoch obowiązują alerty pogodowe. Silne burze przeszły przez Węgry, gdzie doszło do przerw w dostawie prądu i wody, a także paraliżu kolei i lotniska.

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Źródło:
PAP

Do 104 wzrósł bilans ofiar tragicznej powodzi błyskawicznej w środkowym Teksasie. Wśród ofiar są dzieci. Kataklizm szczególnie dotknął hrabstwo Kerr, gdzie odbywał się chrześcijański obóz dla dzieci Camp Mystic. Skalę katastrofy i śmiertelną siłę żywiołu oddaje film pokazujący - w przyspieszonym tempie - gwałtowny wzrost stanu wody w rzece Guadalupe.

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP

Zalany terminal i zablokowane pasy startowe - to skutki burzy, jaka przeszła dziś nad największym międzynarodowym lotniskiem na Węgrzech. Przez załamanie pogody port lotniczy im. Ferenca Liszta w Budapeszcie wstrzymał prace na niecałe dwie godziny. Część lecących do stolicy Węgier samolotów została przekierowana do innych miast.

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Źródło:
PAP, dailynewshungary.com

Praca na ISS i jej ważność dla Polski - między innymi o te kwestie pytali w poniedziałek Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego dziennikarze zgromadzenie w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Polski astronauta od ponad tygodnia przebywa na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w ramach misji Ax-4.

Czy Sławosz Uznański-Wiśniewski widział Polskę z kosmosu?

Czy Sławosz Uznański-Wiśniewski widział Polskę z kosmosu?

Źródło:
PAP, TVN24

Przed nami nie tylko spektakularne ochłodzenie, ale także ulewy. Co jeszcze przyniosą nadchodzące dni? Kiedy może wrócić upał? Sprawdź najnowszą prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wulkan Lewotobi Laki-Laki na wschodzie Indonezji ponownie dał o sobie znać - jego erupcja w poniedziałek wyrzuciła popiół na wysokość aż 18 kilometrów, zmuszając władze do ogłoszenia najwyższego stopnia alarmowego. W związku z zagrożeniem wstrzymano także część lotów.

Odwołano loty do turystycznego raju. Gigantyczna erupcja

Odwołano loty do turystycznego raju. Gigantyczna erupcja

Źródło:
Reuters, ABC News

Burze nawiedziły w niedzielę północne Włochy. Szczególnie niebezpieczna aura panowała w Mediolanie i okolicach, gdzie doszło do śmiertelnego wypadku. Podczas burzy drzewo przygniotło turystów, a jednej osoby nie udało się uratować.

Burza zaskoczyła turystów. Nie żyje kobieta

Burza zaskoczyła turystów. Nie żyje kobieta

Źródło:
PAP, Rai News

W niedzielę firma Axiom Space połączyła się z członkami misji Ax-4 - Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i Peggy Whitson. Polak powiedział, że cały czas realizują misję. W pewnym momencie podczas transmisji pojawiły się pierogi.

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Źródło:
TVN24

Europa nie była przygotowana na takie lato. Skwar zaczął się w czerwcu, w południowej i zachodniej części kontynentu, by do sierpnia rozlać się właściwie we wszystkich regionach. Dni były o sześć-siedem stopni cieplejsze niż zazwyczaj o tej porze roku. Ludzie, nienawykli do takiego gorąca, mdleli na ulicach. Często było już za późno, by ich uratować - według wstępnych szacunków na skutek upału zmarło ponad 30 tysięcy ludzi, ale późniejsze analizy podniosły ten tragiczny bilans do nawet 70 tysięcy. W Paryżu zakłady pogrzebowe nie nadążały z przyjmowaniem ciał, a władze podjęły decyzję o przekształceniu magazynu przemysłowego w miejscowości Rungis w tymczasową kostnicę.

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Źródło:
TVN24+

Jeszcze do niedawna w ciepłe, letnie wieczory łąki, parki i ogrody były rozświetlone przez świetliki. Przyrodnicy alarmują jednak, że populacja tych owadów drastycznie maleje, a nawet pojawia się ryzyko ich wyginięcia. Są jednak sposoby na to, aby zatrzymać ten negatywny trend.

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Źródło:
PAP, Discover Magazine