Całkowite zaćmienie Słońca to jedno z najbardziej fascynujących zjawisk astronomicznych, jakie możemy obserwować z Ziemi. Nagłe zasłonięcie światła postrzegane jest nie tylko przez ludzi. Naukowcy z Uniwersytetu Indiany w Bloomington postanowili sprawdzić, jak nagła, chwilowa zmiana oświetlenia wpływa na zachowanie ptaków. Wyniki swojego badania opublikowali w czasopiśmie "Science".
Siła współpracy
Badacze oparli się na danych z 8 kwietnia 2024 roku, gdy zaćmienie Słońca było widoczne w dużym wycinku Ameryki Północną - od Meksyku po Kanadę. W jednym miejscu zjawisko trwa jednak tylko około 4 minut. Aby jak najlepiej wykorzystać ten moment, badacze skorzystali z pomocy entuzjastów nauki. Opracowali darmową aplikację o nazwie SolarBird, by zaangażować ich w gromadzenie danych.
- Naukowcy nie mogą być w tysiącu miejsc jednocześnie. Aplikacja rozwiązuje ten problem, wykorzystując społeczeństwo jako badaczy. Zachęca również do rozglądania się i słuchania, wzbogacając widowisko na niebie - powiedziała Liz Aguilar, główna autorka badania.
Badacze poprosili użytkowników aplikacji o znalezienie ptaka i obserwowanie go przez 30 sekund: przed, w trakcie i po całkowitym zaćmieniu Słońca. Dokumentowali oni zachowanie ptaka, wybierając jedno z 10 pól, takich jak śpiewanie, jedzenie czy latanie. W ten sposób badacze uzyskali prawie 11 tysięcy obserwacji od ponad 1,7 tysiąca użytkowników z całego obszaru objętego zaćmieniem.
- To było niesamowite. Aplikacja zadziałała. A kiedy tamtego wieczora sprawdziliśmy bazę danych, zobaczyliśmy, że społeczność również zdziałała cuda - przyznał Paul Macklin, współautor artykułu.
Ptaki pomyliły dzień z nocą
Naukowcy przeskanowali zebrane obserwacje z pomocą sztucznej inteligencji, co pozwoliło im przeanalizować prawie sto tysięcy wokalizacji ptaków w bardzo krótkim czasie. Skorzystali także ze wsparcia doświadczonego ornitologa. Spośród 52 licznie występujących gatunków, na których się skupili, u 29 zaobserwowali wyraźną zmianę w częstotliwości śpiewu przed, w trakcie i po całkowitym zaćmieniu Słońca.
- Nawet bardzo krótkie zaburzenie światła, w tym przypadku trwające nieco ponad cztery minuty, może spowodować duże zmiany w zachowaniu, zwłaszcza u gatunków, które naturalnie zaczynają śpiewać o świcie - wyjaśnił Dustin Reichard, współautor badania.
Wśród ptaków, które najsilniej zareagowały na zaćmienie, znalazły się drozdy wędrowne (Turdus migratorius) i puszczyki kreskowane (Strix varia), dwa gatunki, które śpiewają nocą.
Radość z badania
Inna autorka badania, Kimberly Rosvall, była zaskoczona, jak nawet krótka zmiana oświetlenia wpływa na ptaki.
- To szalone, że można "wyłączyć" Słońce, nawet na chwilę, a fizjologia ptaków jest tak dostrojona do tych zmian, że zachowują się one tak, jakby był poranek. Ma to istotne implikacje dla wpływu urbanizacji czy sztucznego światła w nocy, które są obecnie znacznie bardziej powszechne - przyznała.
Rosvall ma także nadzieję, że sukces zespołu z Indiana University przyczyni się do zwiększenia popularności projektów korzystających z pomocy społeczeństwa.
- Okazało się, że zaangażowanie się ten projekt badawczy zwiększyło radość ludzi z tego doświadczenia. Tak było w moim przypadku i w przypadku tych, którzy się z nami skontaktowali - podsumowała.
Autorka/Autor: kp/ast
Źródło: news.iu.edu
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock