Grenlandia staje się coraz bardziej zielona. To bardzo złe wieści

Od lat 70. ubiegłego wieku ocieplanie się Arktyki postępowało dwa razy szybciej, niż wynosiło globalne średnie tempo zmian. Jednym z najbardziej dotkniętych miejsc jest Grenlandia, gdzie średnia roczna temperatura powietrza w latach 2007-2012 była o trzy stopnie wyższa niż w latach 1979-2000. Jak wynika z badania opublikowanego na łamach czasopisma "Scientific Reports", miało to poważny wpływ na grenlandzki krajobraz.

Naukowcy z brytyjskiego Uniwersytetu w Leeds przeanalizowali zdjęcia satelitarne Grenlandii wykonane w latach 1986-1989 oraz 2016-2019. Ich celem było porównanie zmian, jakie w tym czasie zaszły na największej wyspie świata. Badacze określili zakres lodu w obydwu okresach, jak również sprawdzili zasięg obszarów pokrytych roślinnością.

Analiza pokazała, że w ciągu trzech dekad na Grenlandii doszło do utraty 28 707 kilometrów kwadratowych pokrywy lodowej i lodowców. Największe ubytki zanotowano wokół krawędzi lodowców oraz na północy i południowym zachodzie. Zamiast lodu na Grenlandii pojawiły się obszary zielone i mokradła, głównie na południowym zachodzie (niedaleko miejscowości Kangerlussuaq) oraz na północnym wschodzie tego lądu. Jak tłumaczyli badacze, postępujące zmiany mogą wywołać efekt "błędnego koła".

- Zauważyliśmy, że utrata lodu wywołuje reakcje, które napędzają dalszą utratę lodu i zazielenianie się Grenlandii - tłumaczył Jonathan Carrivick, współautor badania. - Cofający się lód odsłania nagie skały, na których pojawia się najpierw roślinność tundrowa, a potem krzewy. Na dodatek woda roztopowa przenosi osady, które ostatecznie tworzą tereny podmokłe i bagienne - dodał.

Ważnym mechanizmem, który napędza zmiany klimatu na Grenlandii, jest również zwiększone pochłanianie energii słonecznej. Biała pokrywa lodowa charakteryzuje się wysokim albedo, czyli zdolnością odbijania światła słonecznego, co zmniejsza temperaturę powietrza. Im ciemniejsze podłoże, tym skuteczniej pochłania energię i oddaje ją w postaci ciepła. Topnienie lodu zwiększa również ilość wody w jeziorach. Woda pochłania więcej energii słonecznej niż śnieg, co podwyższa temperaturę powietrza na otaczającym ją lądzie.

Utrata pokrywy lodowej ma poważny wpływ na życie na Grenlandii. Badacze wyjaśnili, że zmieniony ekosystem może zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu rdzennych mieszkańców wyspy. Topnienie wiecznej zmarzliny stanowi natomiast zagrożenie dla fundamentów grenlandzkich budynków.

Szkody wyrządzone przez zmiany klimatu mogą okazać się poważne także poza wyspą. Arktyczna wieczna zmarzlina więzi w sobie ogromne pokłady gazów cieplarnianych, które uwalniane są wraz z jej topnieniem. Same mokradła również emitują metan. Na dodatek spływająca z lodowców woda roztopowa podwyższa poziom mórz i oceanów.