W szwajcarskich Alpach znaleziono ząb. Mógł należeć do jednego z największych stworzeń na świecie

Źródło:
livescience.com
Niektóre dinozaury mogły mieć pępki
Niektóre dinozaury mogły mieć pępkiJulius T. Csotonyi/Jagged Fang Designs/Bell et al., 2022
wideo 2/5
Dinozaury

Grupa niemieckich i szwajcarskich naukowców znalazła w Alpach ułamany ząb jednego z największych drapieżników, jakie kiedykolwiek stąpały po naszej planecie. Zdaniem badaczy, unikatowość odkrycia może sugerować, że fragment zęba należy do rzadkiego i tajemniczego gatunku olbrzymiego ichtiozaura, który przemierzał bezkresy mórz ponad 200 milionów lat temu.

W zębie częściowo brakuje korony. Jednak, jak wynika z nowego badania, którego wyniki opublikowano w czwartek (28 kwietnia) w czasopiśmie "Journal of Vertebrate Paleontology", korzeń tego kła jest dwa razy szerszy niż ząb jakiegokolwiek innego znanego ichtiozaura.

Ichtiozaury, których nazwa w języku greckim oznacza "rybie jaszczurki", pojawiły się w okresie triasu środkowego (czyli 252-201 milionów lat temu), niedługo po tym, jak wymieranie z końca permu wyniszczyło 95 procent życia w ówczesnych ziemskich oceanach. Te wodne gady bardzo dobrze radziły sobie w zmieniających się warunkach. W ciągu pięciu milionów lat od pojawienia się ichtiozaury urosły do ogromnych rozmiarów i zdominowały wszystkie oceany świata - piszą autorzy badania.

Największy znany ichtiozaur to Shastasaurus sikanniensis - stworzenie podobne do wieloryba i mierzące ponad 21 metrów długości.

Tak mogły wyglądać morskie głębiny Morza Śródziemnego 200 milionów lat temuHeinz Furrer/University Zurich

Zbadali wielki ząb

Zdaniem badaczy wiele dużych ichtiozaurów, w tym ogromny Shastasaurus, stało się drapieżnikami bez wykształcenia zębów. Wiadomo, że tylko jeden gatunek olbrzymiego ichtiozaura - 50-metrowy Himalayasaurus, odkryty w Tybecie - miał paszczę pełną zębów. Kiedy więc naukowcy odkryli pojedynczy, duży, kopalny ząb ichtiozaura w Kössen - formacji skalnej o wysokości 2800 metrów w szwajcarskich Alpach, która istniała na dnie triasowego morza - zespół miał przed sobą nie lada zagadkę.

Naukowcy szczegółowo przeanalizowali ten skamieniały ząb, a także kilka dużych żeber i kręgów ichtiozaura, które odkryto w tej samej formacji alpejskiej w latach 1976-1990.

Skamieniały ząb, mierzący sześć centymetrów szerokości u nasady i 10 cm wysokości od nasady do złamanego końca korony, jest dwa razy szerszy niż jakikolwiek znany ząb Himalayasaurusa, stwierdzili badacze. Unikalny wzór zębiny - twardej tkanki, z której zbudowana jest większość zębów gadów i ssaków - dowodzi, że ząb należał do ichtiozaura, ale niezwykły rozmiar skamieniałości nie pasuje do żadnego znanego gatunku. Jeśli ciało tego stworzenia było znacznie większe niż Himalayasaurusa, co zdaje się sugerować ząb, to badacze mogliby mieć do czynienia z największym ichtiozaurem, jakiego szczątki kiedykolwiek odkryto.

Korzeń zęba ma sześć centymetrówHeinz Furrer/University Zurich

Gigantyczne ichtiozaury

Podobnie żebra i kręgi z formacji w Kössen są jednymi z największych skamieniałości ichtiozaurów tego rodzaju, jakie kiedykolwiek odkryto w Europie - stwierdzili naukowcy. Ząb, żebra i kręgi wydają się należeć do trzech różnych okazów ichtiozaura - wszystkie z nich są olbrzymie.

"Te gigantyczne ichtiozaury z późnego triasu były jednymi z największych zwierząt, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały naszą planetę" - napisali naukowcy.

Jednak biorąc pod uwagę, że z każdego okazu pozostało tylko kilka kości, niemożliwe jest wiarygodne zaklasyfikowanie ich do konkretnego gatunku. Pomiary kości mogą być również nieco przekłamane, ponieważ wydaje się, że kilka skamieniałości zostało zgniecionych podczas ruchów płyt tektonicznych, które wynurzały Alpy z morza przez setki milionów lat - twierdzą badacze. Na razie przypisali te trzy okazy do rodziny Shastasauridae - tej samej, do której należą olbrzymy Shastasaurus, Shonisaurus i Himalayasaurus. Nie wiadomo, czy okazy te przewyższają rozmiarami inne gigantyczne potwory morskie. Potrzebne są kolejne badania i poszukiwanie nowych dowodów.

Autorka/Autor:dd//rzw

Źródło: livescience.com

Źródło zdjęcia głównego: Heinz Furrer/University Zurich

Pozostałe wiadomości

Na początku tygodnia napłynie do Polski gorące powietrze znad Afryki. Sprawi, że temperatura przekroczy miejscami 30 stopni. Przed nami kilka deszczowych fal związanych z przechodzącymi nad krajem frontami, które mogą przynieść opady rzędu 80-100 litrów na metr kwadratowy.

Nadciągają ulewy. Jak dużo deszczu spadnie

Nadciągają ulewy. Jak dużo deszczu spadnie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Sobota przyniosła części kraju burze. Na Podlasiu pojawił się lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro. Zarówno w nocy, jak i w ciągu dnia pojawią się przelotne opady deszczu. W niedzielę 20.07 może też zagrzmieć, a na termometrach zobaczymy maksymalnie 29 stopni.

Pogoda na jutro - niedziela, 20.07. Przelotnie popada, miejscami zagrzmi

Pogoda na jutro - niedziela, 20.07. Przelotnie popada, miejscami zagrzmi

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sobotę w wietnamskiej zatoce Ha Long wiał porywisty wiatr, który wywrócił łódź turystyczną. W wyniku tego zdarzenia zginęły co najmniej 34 osoby - podała stacja BBC. Trwają poszukiwania zaginionych.

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Nie żyją 34 osoby

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Nie żyją 34 osoby

Źródło:
PAP, AFP, BBC

Ulewy w Korei Południowej nie ustępują. Po obfitych opadach deszczu doszło do gwałtownej powodzi w powiecie Hapcheon na południu kraju. Woda zalała tereny mieszkalne i zmusiła do ewakuacji mieszkańców niżej położonych terenów.

Woda płynęła ulicami, zarządzono ewakuację

Woda płynęła ulicami, zarządzono ewakuację

Źródło:
Reuters, KBS News

Po 24 godzinach walki strażacy opanowali pożar lasu na południu Francji w okolicy Marsylii. W piątek wieczorem władze poinformowały, że ogień już się nie rozprzestrzenia.

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Źródło:
PAP, Reuters

Psy coraz częściej mają do czynienia z telewizją i nie pozostają wobec niej obojętne, co więcej - w zależności od charakteru reagują na nią inaczej. Naukowcy z USA zbadali zwyczaje psów oglądających telewizję i opublikowali swoje obserwacje w czasopiśmie "Scientific Reports".

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Źródło:
phys.org

W drugiej połowie lipca zanosi się w Polsce na więcej pochmurnych i deszczowych dni niż upalnych i słonecznych. Klin gorąca wsuwający się w najbliższych dniach w nasz rejon Europy przyniesie wzrosty temperatury powyżej 30 stopni, ale daleko im będzie do szalonych 38-40 stopni wyliczanych jeszcze przez modele pogodowe tydzień temu.

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Źródło:
TVN24+

"Dobrze, że już koniec tej żenady i mistyfikacji nakręconej gdzieś w studiu" - wbrew pozorom nie jest to recenzja kiepskiego filmu klasy B, a jeden z wielu komentarzy dotyczących misji Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. W sieci nie brakuje zwolenników teorii spiskowych zakładających, że lot Polaka w kosmos był jednym wielkim oszustwem. Filmy ukazujące rzekome oszustwo cieszą się dużą popularnością w serwisach społecznościowych.

Lot to "mistyfikacja" i "fikcja", astronauta jest "aktorem". Fake newsy wokół misji Polaka

Lot to "mistyfikacja" i "fikcja", astronauta jest "aktorem". Fake newsy wokół misji Polaka

Źródło:
TVN24+

Ulewne deszcze spowodowały gwałtowne powodzie i paraliż komunikacyjny w północnych Indiach. Woda wtargnęła do dwóch szpitali w mieście Ajmer oraz zalała ulice i targowiska, utrudniając dostęp do placówek ochrony zdrowia i przemieszczanie się mieszkańców.

Ulewa zalała szpitale. "Woda dostała się niemal do wszystkich sal"

Ulewa zalała szpitale. "Woda dostała się niemal do wszystkich sal"

Źródło:
Reuters

Zanieczyszczenie powietrza związane z gotowaniem zagraża około miliardowi mieszkańców Afryki. Jak wynika z raportu opublikowanego przez Międzynarodową Agencję Energetyczną, przygotowywanie posiłków na otwartym ogniu lub w prymitywnych piecach rokrocznie może przyczyniać się do ponad 800 tysięcy przedwczesnych zgonów.

Gotowanie, które truje miliard ludzi. "Jedna z największych niesprawiedliwości"

Gotowanie, które truje miliard ludzi. "Jedna z największych niesprawiedliwości"

Źródło:
AFP, phys.org

Największy marsjański meteoryt znaleziony na Ziemi trafił na aukcję i znalazł nowego właściciela za ponad 5 milionów dolarów. Tak wysoka cena wynika z kilku czynników.

Ponad pięć milionów dolarów za kawałek Marsa na Ziemi

Ponad pięć milionów dolarów za kawałek Marsa na Ziemi

Źródło:
PAP

W południowych i środkowych częściach USA mają pojawić się ulewy. Prognozowane sumy opadów są tak duże, że grożą całkowitym nasyceniem gleby i powodziami błyskawicznymi. Niebezpieczeństwo dotyczy zwłaszcza stanów nad Zatoką Meksykańską.

Wielkie ulewy nadciągają. Ryzyko powodzi błyskawicznych

Wielkie ulewy nadciągają. Ryzyko powodzi błyskawicznych

Źródło:
PAP

Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na Ziemi. Powrót załogi misji Axiom 4 na Błękitną Planetę nagrał dowódca Międzynarodowej Stacji Kosmicznej Takuya Onishi.

"To jedne z najbardziej niesamowitych scen, jakie kiedykolwiek widziałem"

"To jedne z najbardziej niesamowitych scen, jakie kiedykolwiek widziałem"

Źródło:
x.com/Astro_Onishi

W czwartek po południu w centralnej Hiszpanii wybuchł pożar lasu. Ogień szybko się rozprzestrzenił i strawił ponad 3000 hektarów roślinności. W piątek rano wciąż był aktywny, ale pozostawał pod kontrolą strażaków.

Dym dotarł nad Madryt. W Hiszpanii wybuchł duży pożar

Dym dotarł nad Madryt. W Hiszpanii wybuchł duży pożar

Źródło:
apnews.com, El Pais

Czy drożdże mogą nam pomóc w podboju Marsa? Polscy naukowcy będą to sprawdzać, korzystając z próbek, które wróciły razem ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Czy drożdże z genem z niesporczaka pomogą nam w podboju Marsa?

Czy drożdże z genem z niesporczaka pomogą nam w podboju Marsa?

Źródło:
PAP

Kamera zainstalowana przy wejściu do domu uchwyciła przerażające nagranie. Widać na nim, jak piorun uderza tuż obok kuriera doręczającego paczkę.

"Myślałem, że piorun uderzył we mnie". Przerażające nagranie

"Myślałem, że piorun uderzył we mnie". Przerażające nagranie

Źródło:
CNN, live5news.com

Co najmniej 63 osoby zginęły w ciągu minionej doby w pakistańskiej prowincji Pendżab w powodzi - poinformowała w czwartek agencja Reuters. Dodała, że w tym samym czasie prawie 300 osób zostało rannych. Powódź wywołały obfite opady związane z monsunem.

Stan wyjątkowy. W ciągu doby zginęło ponad 60 osób

Stan wyjątkowy. W ciągu doby zginęło ponad 60 osób

Źródło:
Reuters, PAP

Czwartek to kolejny burzowy dzień. Na Górnym Śląsku pojawił się lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej. Ponadto na terenie województwa doszło do obfitych opadów deszczu, w wyniku których została zablokowana droga ekspresowa.

Lej kondensacyjny wirował nad Śląskiem

Lej kondensacyjny wirował nad Śląskiem

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, TVN24

Intensywne opady deszczu doprowadziły do powstania powodzi błyskawicznej w mieście Kansas City położonym w stanie Missouri. Pod wodą znalazły się auta, ulice i domy.

Brodzili w wodzie sięgającej pasa, aby pomóc ludziom

Brodzili w wodzie sięgającej pasa, aby pomóc ludziom

Źródło:
Reuters, foxweather.com

Lokalne podtopienia i setki interwencji służb - to niektóre skutki wielogodzinnych ulew, jakie od środy nawiedziły Warmię i Mazury. Opady deszczu doprowadziły także zalania kilku pomieszczeń szpitalnego oddziału ratunkowego w szpitalu powiatowym w Giżycku.

Silny deszcz na Warmii i Mazurach. Podtopienia na ulicach, zalany SOR

Silny deszcz na Warmii i Mazurach. Podtopienia na ulicach, zalany SOR

Źródło:
TVN24

Amerykańscy policjanci otrzymali nietypowe wezwanie - zostali poproszeni o pomoc w złapaniu owcy. Funkcjonariusze udali się w pogoń za zwierzęciem, a po drodze znaleźli nawet jego właściciela.

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Źródło:
CNN, CBS News

Jedna osoba nie żyje, a 13 zostało rannych po tym, jak piorun uderzył w grupę osób przebywających na strzelnicy łuczniczej w stanie New Jersey. Wśród poszkodowanych są także dzieci. Od kilku dni nad wschodnimi i środkowymi regionami Stanów Zjednoczonych występują ulewy oraz groźne burze.

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Źródło:
PAP, ABC News, CNN

Mieszkańcy okolic góry Skarfjellet w środkowej Norwegii żyją w niepewności z powodu jej niepokojąco wysokiej aktywności. Służby monitorują sytuację, a władze wydały ostrzeżenia dla turystów i wspinaczy.

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Źródło:
Reuters

Kilkanaście zniszczonych budynków i tysiące hektarów spalonego terenu - to skutki pożaru Deer Creek, który od tygodnia trawi amerykański stan Utah. Walkę z ogniem utrudniają między innymi silne porywy wiatru. Ekstremalne warunki doprowadziły do powstania ognistego tornada w rejonie Old La Sal.

W Utah pojawiło się ogniste tornado

W Utah pojawiło się ogniste tornado

Źródło:
KTVZ, The Weather Channel, The Watchers, Colorado Public Radio, abc4, denver7

Ulewne deszcze doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego w Nowym Jorku. Na jednej ze stacji metra położonych na Manhattanie powstał gejzer. Eric Adams, burmistrz miasta, powiedział, że nie przypomina sobie tak obfitych opadów.

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Źródło:
CNN, Reuters

Samolot ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie wylądował w Kolonii, gdzie znajduje się Europejskie Centrum Astronautów ESA. Polak we wtorek wrócił z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie pracował w ramach misji kosmicznej Axiom-4. Teraz astronautę czekają badania lekarskie i proces adaptacji do ziemskich warunków.

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Finlandię nawiedziły upały. Gorąco jest nie tylko na południu kraju, ale również na północy, w tym w Rovaniemi, które znane jest jako miejsce zamieszkania Świętego Mikołaja.

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Źródło:
Reuters

W południowo-zachodniej Islandii doszło do erupcji wulkanu Sundhnukur na półwyspie Reykjanes. Miejscowe służby ewakuowały mieszkańców okolicznych miejscowości oraz turystów wypoczywających w kurortach. To już dziewiąty wybuch tego wulkanu od grudnia 2023 roku.

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Źródło:
Reuters, The Mirror