W szwajcarskich Alpach znaleziono ząb. Mógł należeć do jednego z największych stworzeń na świecie

Źródło:
livescience.com
Niektóre dinozaury mogły mieć pępki
Niektóre dinozaury mogły mieć pępkiJulius T. Csotonyi/Jagged Fang Designs/Bell et al., 2022
wideo 2/5
Dinozaury

Grupa niemieckich i szwajcarskich naukowców znalazła w Alpach ułamany ząb jednego z największych drapieżników, jakie kiedykolwiek stąpały po naszej planecie. Zdaniem badaczy, unikatowość odkrycia może sugerować, że fragment zęba należy do rzadkiego i tajemniczego gatunku olbrzymiego ichtiozaura, który przemierzał bezkresy mórz ponad 200 milionów lat temu.

W zębie częściowo brakuje korony. Jednak, jak wynika z nowego badania, którego wyniki opublikowano w czwartek (28 kwietnia) w czasopiśmie "Journal of Vertebrate Paleontology", korzeń tego kła jest dwa razy szerszy niż ząb jakiegokolwiek innego znanego ichtiozaura.

Ichtiozaury, których nazwa w języku greckim oznacza "rybie jaszczurki", pojawiły się w okresie triasu środkowego (czyli 252-201 milionów lat temu), niedługo po tym, jak wymieranie z końca permu wyniszczyło 95 procent życia w ówczesnych ziemskich oceanach. Te wodne gady bardzo dobrze radziły sobie w zmieniających się warunkach. W ciągu pięciu milionów lat od pojawienia się ichtiozaury urosły do ogromnych rozmiarów i zdominowały wszystkie oceany świata - piszą autorzy badania.

Największy znany ichtiozaur to Shastasaurus sikanniensis - stworzenie podobne do wieloryba i mierzące ponad 21 metrów długości.

Tak mogły wyglądać morskie głębiny Morza Śródziemnego 200 milionów lat temuHeinz Furrer/University Zurich

Zbadali wielki ząb

Zdaniem badaczy wiele dużych ichtiozaurów, w tym ogromny Shastasaurus, stało się drapieżnikami bez wykształcenia zębów. Wiadomo, że tylko jeden gatunek olbrzymiego ichtiozaura - 50-metrowy Himalayasaurus, odkryty w Tybecie - miał paszczę pełną zębów. Kiedy więc naukowcy odkryli pojedynczy, duży, kopalny ząb ichtiozaura w Kössen - formacji skalnej o wysokości 2800 metrów w szwajcarskich Alpach, która istniała na dnie triasowego morza - zespół miał przed sobą nie lada zagadkę.

Naukowcy szczegółowo przeanalizowali ten skamieniały ząb, a także kilka dużych żeber i kręgów ichtiozaura, które odkryto w tej samej formacji alpejskiej w latach 1976-1990.

Skamieniały ząb, mierzący sześć centymetrów szerokości u nasady i 10 cm wysokości od nasady do złamanego końca korony, jest dwa razy szerszy niż jakikolwiek znany ząb Himalayasaurusa, stwierdzili badacze. Unikalny wzór zębiny - twardej tkanki, z której zbudowana jest większość zębów gadów i ssaków - dowodzi, że ząb należał do ichtiozaura, ale niezwykły rozmiar skamieniałości nie pasuje do żadnego znanego gatunku. Jeśli ciało tego stworzenia było znacznie większe niż Himalayasaurusa, co zdaje się sugerować ząb, to badacze mogliby mieć do czynienia z największym ichtiozaurem, jakiego szczątki kiedykolwiek odkryto.

Korzeń zęba ma sześć centymetrówHeinz Furrer/University Zurich

Gigantyczne ichtiozaury

Podobnie żebra i kręgi z formacji w Kössen są jednymi z największych skamieniałości ichtiozaurów tego rodzaju, jakie kiedykolwiek odkryto w Europie - stwierdzili naukowcy. Ząb, żebra i kręgi wydają się należeć do trzech różnych okazów ichtiozaura - wszystkie z nich są olbrzymie.

"Te gigantyczne ichtiozaury z późnego triasu były jednymi z największych zwierząt, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały naszą planetę" - napisali naukowcy.

Jednak biorąc pod uwagę, że z każdego okazu pozostało tylko kilka kości, niemożliwe jest wiarygodne zaklasyfikowanie ich do konkretnego gatunku. Pomiary kości mogą być również nieco przekłamane, ponieważ wydaje się, że kilka skamieniałości zostało zgniecionych podczas ruchów płyt tektonicznych, które wynurzały Alpy z morza przez setki milionów lat - twierdzą badacze. Na razie przypisali te trzy okazy do rodziny Shastasauridae - tej samej, do której należą olbrzymy Shastasaurus, Shonisaurus i Himalayasaurus. Nie wiadomo, czy okazy te przewyższają rozmiarami inne gigantyczne potwory morskie. Potrzebne są kolejne badania i poszukiwanie nowych dowodów.

Autorka/Autor:dd//rzw

Źródło: livescience.com

Źródło zdjęcia głównego: Heinz Furrer/University Zurich

Pozostałe wiadomości

Nowy tydzień przyniesie opady deszczu, a miejscami również burze. Podczas wyładowań dodatkowym zagrożeniem stanie się porywisty wiatr. Gdzie spodziewać się gwałtownych zjawisk pogodowych?

Do Polski wkraczają fronty atmosferyczne. Będzie padać i grzmieć

Do Polski wkraczają fronty atmosferyczne. Będzie padać i grzmieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

Jeszcze przed świętami będzie tak ciepło jak bywa w czerwcu albo w lipcu. Jaką temperaturę przyniosą nadchodzące dni? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc 2025. Z najnowszych prognoz wynika, że nadchodzące święta mogą być deszczowe w wielu regionach, a miejscami także burzowe. Temperatura może podzielić Polskę.

Pogoda na Wielkanoc. Temperatura może podzielić Polskę

Pogoda na Wielkanoc. Temperatura może podzielić Polskę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro. Nocą pogoda zacznie się pogarszać, w części kraju prognozowany jest deszcz. Poniedziałek 14.04 zapowiada się z opadami w całej Polsce, lokalnie może zagrzmieć. Termometry wskażą ponad 20 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - poniedziałek, 14.04. Nocą pogoda zacznie się psuć

Pogoda na jutro - poniedziałek, 14.04. Nocą pogoda zacznie się psuć

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sercu odległej galaktyki w gwiazdozbiorze Panny znajduje się masywna, czarna dziura, która budzi się do życia. Zjawisko kosmiczne, któremu nadano imię Ansky, zaczęło wystrzeliwać intensywne rozbłyski rentgenowskie w regularnych odstępach czasu. To zachowanie bardzo zaintrygowało naukowców.

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

Źródło:
AFP, ESA

Zwolnienia i cięcia w amerykańskim budżecie przeprowadzane w ostatnim czasie przez Donalda Trumpa dotknęły także Narodową Administrację Oceaniczną i Atmosferyczną (NOAA), zajmującą się prognozowaniem pogody. Eksperci w rozmowie z magazynem "Rolling Stone" zwracają uwagę, że takie działania mogą w przyszłości pogorszyć proces ostrzegania przed gwałtownymi zjawiskami w Stanach Zjednoczonych.

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Źródło:
Rolling Stone, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Grecji opracowali modele, które przewidują, kiedy i jak mocno drzewa oliwne i dęby będą pylić. To przełomowe odkrycie może pomóc osobom uczulonym na pyłki tych drzew lepiej przygotować się do sezonu alergicznego.

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Źródło:
greekreporter.com

Pod koniec tygodnia w Hiszpanii wyruszyły pierwsze wielkanocne procesje, co roku przyciągające uwagę całego świata. Niestety niektóre z nich musiały zawrócić do świątyń, a inne w ogóle ich nie opuściły z powodu ulewnych deszczy. Plany efektownych obchodów Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii może pokrzyżować gwałtowna aura - donoszą lokalne media.

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Źródło:
PAP, laopiniondemurcia.es

Ulewne deszcze związane z burzą Olivier nawiedziły Wyspy Kanaryjskie. W sobotę władze ogłosiły stan wyjątkowy na jednej z wysp archipelagu - Lanzarote. W związku z gwałtowną aurą strażacy interweniowali ponad 300 razy.

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Źródło:
PAP, laprovincia.es, rtvc.es

Pełnia Różowego Księżyca była widoczna na niebie w nocy ze soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia tego zjawiska. Pierwsza wiosenna pełnia jest szczególnie istotna, ponieważ na jej podstawie określana jest data Wielkanocy - święta ruchomego.

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Niedźwiedzie pojawiły się w sobotę w zakopiańskich Kuźnicach, blisko popularnego szlaku. Zwierzęta te stają się coraz bardziej aktywne, a w pobliże ludzkich siedzib przyciąga je zapach odpadków kuchennych. Jeśli natkniemy się na zwierzę, powinniśmy zachować ostrożność.

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Źródło:
PAP, Tygodnik Podhalański, tvnmeteo.pl

W ciągu ostatnich dwóch dekad Europejczycy skuteczniej przystosowali się do niskiej temperatury niż do ekstremalnych upałów. - To proces, który w nauce nazywamy adaptacją - powiedział jeden z autorów publikacji na ten temat, Zhao-Yue Chen.

Lepiej znosimy zimno niż upały

Lepiej znosimy zimno niż upały

Źródło:
PAP

Trzęsienie ziemi nawiedziło w niedzielę Papuę-Nową Gwineę. Jak podało niemieckie centrum badań geologicznych GFZ, miało magnitudę 5,79.

Trzęsienie ziemi w Papui-Nowej Gwinei

Trzęsienie ziemi w Papui-Nowej Gwinei

Źródło:
Reuters, USGS

Wichury nawiedziły w sobotę Chiny. W Pekinie, gdzie podmuchy rozpędzały się do ponad 100 kilometrów na godzinę, wiatr przewracał drzewa i łamał gałęzie. Wystąpiły utrudnienia na drogach. Jeszcze groźniej było na północy, w Mongolii Wewnętrznej, gdzie silnemu wiatrowi towarzyszyły intensywne opady śniegu.

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Xinhua, AFP, PAP

Ulewy nawiedziły w piątek zachodnią Hiszpanię. Najsilniej padało w Galicji - w Lugo woda całkowicie zalała niektóre ulice i wdarła się na miejski stadion. Według lokalnych mediów taka niestabilna aura może nawiedzać Półwysep Iberyjski jeszcze przez jakiś czas.

Woda na ulicach, zmyty most. To dopiero początek ulew

Woda na ulicach, zmyty most. To dopiero początek ulew

Źródło:
El Progreso, La Razon, SIC Noticias

Kot przez trzy tygodnie był zamknięty w szybie wentylacyjnym. Jak opowiadała właścicielka, zwierzak nagle zniknął z zamkniętego pomieszczenia, z którego mógł wydostać się jedynie w ten sposób. Przeprowadzenie akcji ratunkowej utrudniała administracja budynku, która nie wierzyła, że kot mógł sam dostać się do szybu.

Kot spędził trzy tygodnie w szybie wentylacyjnym

Kot spędził trzy tygodnie w szybie wentylacyjnym

Źródło:
CNN, WISN 12

Ponad setka osób zginęła na skutek burz, jakie nawiedzają północne Indie i Nepal. Najtrudniejsza sytuacja panuje w indyjskim stanie Bihar, gdzie gwałtowne warunki pogodowe uszkodziły uprawy. Tak intensywne ulewy są w Indiach rzadkością o tej porze roku.

W dwa dni zginęło sto osób. "Myśleli, że bóg ich ochroni"

W dwa dni zginęło sto osób. "Myśleli, że bóg ich ochroni"

Źródło:
Reuters, Times of India, Hindustan Times

Trudne warunki panują na szlakach turystycznych w Beskidach. Szlaki są mokre i śliskie. Ratownicy przestrzegają tych, którzy chcą wybrać się w góry. W Tatrach obowiązuje lawinowa "dwójka".

"W górach wciąż trwa zima"

"W górach wciąż trwa zima"

Źródło:
PAP, TPN

Włoski wulkan Etna nie daje o sobie zapomnieć. W powietrze trafiła porcja lawy, która rozświetliła niebo. Lokalne lotnisko funkcjonuje jednak bez żadnych utrudnień.

Erupcja Etny. Lawa wydobyła się z wulkanu

Erupcja Etny. Lawa wydobyła się z wulkanu

Źródło:
ANSA, Reuters

W sobotę obchodzony był Światowy Dzień Chomika. Chomik europejski to krytycznie zagrożony gatunek ssaka. Jak alarmują naukowcy, w ciągu najbliższych kilkunastu lat może wyginąć na całym euroazjatyckim obszarze występowania.

W sobotę obchodził swoje święto, za kilkanaście lat może wyginąć

W sobotę obchodził swoje święto, za kilkanaście lat może wyginąć

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcy z japońskiej uczelni Okinawa Institute of Science and Technology (OIST) odkryli dwa nowe gatunki tasiemców. Larwy tych pasożytów znaleziono w jelitach i żołądkach dziko żyjących kałamarnic.

Odkryto dwa nowe gatunki tasiemców

Odkryto dwa nowe gatunki tasiemców

Źródło:
Okinawa Institute of Science and Technology

Jak sugerują nowe badania naukowców z amerykańskiej Yale School of Medicine, świeże skaleczenie na skórze, które mamy podczas pierwszego próbowania nowego jedzenia, może zwiększać ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej. Eksperyment na razie przeprowadzono na myszach, są potrzebne kolejne analizy.

Urazy skóry i alergie pokarmowe mogą mieć coś wspólnego

Urazy skóry i alergie pokarmowe mogą mieć coś wspólnego

Źródło:
ScienceAlert, Yale School of Medicine

Warto wieczorami wypatrywać na niebie niezwykłego zjawiska - fałszywego Pasa Oriona. Jak napisał Karol Wójcicki, autor profilu "Z głową w gwiazdach", "to jeden z tych przypadków, kiedy niebo zaskakuje geometrią i chwilową harmonią".

Spójrzmy w niebo. "Pojawiło się tam coś, co może mocno zaskoczyć"

Spójrzmy w niebo. "Pojawiło się tam coś, co może mocno zaskoczyć"

Źródło:
Z głową w gwiazdach

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump wezwał w piątek amerykański Kongres do przyjęcia ustawy, która zniosłaby zmianę czasu. Miałaby ona wprowadzić na stałe obecny czas letni. W jego opinii taka decyzja zostałaby dobrze przyjęta przez obywateli.

Donald Trump wzywa do zniesienia zmiany czasu    

Donald Trump wzywa do zniesienia zmiany czasu    

Źródło:
PAP

W Mikoszewie w województwie pomorskim znajduje się najmłodsza plaża w Polsce. Nowy fragment wybrzeża powstał w lutym 2025 roku, ale jak pokazują zdjęcia satelitarne z lat 2017-2025, zmiany linii brzegowej to następstwo wieloletniego procesu nanoszenia osadów. Piaszczysty skrawek od razu zyskał sporą popularność.

Najmłodsza plaża w Polsce. Tak wygląda z kosmosu

Najmłodsza plaża w Polsce. Tak wygląda z kosmosu

Źródło:
Copernicus.eu, tvn24.pl, Radio Gdańsk

Meteoryt mógł spaść nieopodal Opola. Jak podał serwis Skytinel, fragment kosmicznej skały pochodzi z bolidu, który rozświetlił niebo nad Polską 27 marca. Według obliczeń największy kawałek może ważyć 100 gramów.

Mógł spaść nieopodal Opola. Pochodzi spomiędzy Marsa a Jowisza

Mógł spaść nieopodal Opola. Pochodzi spomiędzy Marsa a Jowisza

Źródło:
Skytinel

Piorun trafił w grupę uczniów w Japonii w czwartek. Jak podały lokalne media, do zdarzenia doszło podczas treningu szkolnej drużyny piłkarskiej. Do szpitala trafiło sześcioro uczniów, a dwóch chłopców jest w stanie ciężkim.

Piorun trafił w grupę uczniów

Piorun trafił w grupę uczniów

Źródło:
AP News, asahi.co.jp

Eksperymentalna prognoza długoterminowa Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej mówi o tym, jakie mogą być najbliższe - a więc i wakacyjne - miesiące. Sprawdź przewidywania meteorologów na maj, czerwiec, lipiec oraz sierpień 2025.

Takie może być tegoroczne lato. Prognoza długoterminowa IMGW

Takie może być tegoroczne lato. Prognoza długoterminowa IMGW

Źródło:
IMGW