Ciśnienie atmosferyczne – czym jest? Od czego zależy i jak wpływa na samopoczucie?

Źródło:
obserwator.imgw.pl, encyklopedia.pwn.pl, tvn24.pl
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)
tvn24
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)tvn24

O ciśnieniu atmosferycznym można usłyszeć codziennie, zwłaszcza w prognozach pogody. Wiele osób nagłe zmiany tego ciśnienia odczuwa również na własnym ciele. Czym właściwie jest ciśnienie atmosferyczne i od czego ono zależy? W jaki sposób ciśnienie to wpływa na samopoczucie człowieka?

 Ciśnienie atmosferyczne to siła, z jaką oddziałuje na nas otaczające powietrze. ● Do mierzenia ciśnienia atmosferycznego służy barometr, a jego wartości podawane są najczęściej w paskalach lub hektopaskalach. ● Wartość ciśnienia atmosferycznego nie jest stała i zależy od temperatury powietrza, szerokości geograficznej oraz wysokości nad poziomem morza. ● Nagłe zmiany ciśnienia atmosferycznego mają wpływ na ludzkie samopoczucie, zwłaszcza jego spadki.

Ciśnienie

Ciśnienie jest wartością określającą siłę oddziałującą na określoną powierzchnię. Im większa siła i im mniejsza powierzchnia, tym większe jest ciśnienie. Inaczej można również powiedzieć, że ciśnienie jest stosunkiem wielkości siły i polem powierzchni na które ta siła oddziałuje.

Najczęściej ciśnienie określa się dla gazów oraz dla płynów. Przykładowo gdy mowa jest o gazie zamkniętym w naczyniu lub zbiorniku, ciśnienie określać będzie siłę, z jaką gaz ten oddziałuje (napiera lub wciąga do wewnątrz) na ścianki tego naczynia lub zbiornika.

Siły oddziałujące na powierzchnie nie mają jednego źródła i są bardzo różne. Ciśnienie to pojawia się naturalnie, np. ciśnienie atmosferyczne czyli siła, z jaką powietrze oddziałuje na znajdujące się w nim obiekty, może być też wytwarzane przez człowieka. Przykładowo sprężając duże ilości gazu i zamykając je w szczelnym zbiorniku, np. butli z tlenem lub puszce dezodorantu, wytwarza się duże ciśnienie. Z kolei zamieniając buty na rakiety śnieżne zmniejsza się siła z jaką podczas chodzenia napieramy na śnieg, czyli zmniejsza się ciśnienie jakim oddziałujemy na ten śnieg.

Ciśnienie atmosferyczne

Szczególne znaczenie w życiu codziennym ma ciśnienie atmosferyczne, czyli siła, z jaką otaczające powietrze oddziałuje na nas i na wszystkie obiekty. W uproszczeniu, im wyższe ciśnienie atmosferyczne, tym gęstsze powietrze i większa siła, z jaką powietrze to na nas ze wszystkich stron napiera.

Podstawową jednostkę, w której mierzone i wyrażane jest ciśnienie, stanowi paskal. Jej nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego inżyniera, wynalazcy i intelektualisty, Blaise'a Pascala, i została nadana w uznaniu zasług nad badaniem przez niego m.in. działania ciśnienia. Jeden paskal to ciśnienie, jakie wywiera siła o wartości 1N (jednego newtona) na jeden metr kwadratowy. Nie jest to duża siła, co powoduje że w użyciu są też jednostki takie jak m.in. hektopaskal (hPa) czyli 100 paskali oraz kilopaskal (kPa) czyli 1000 paskali.

Inną często spotykaną jednostką ciśnienia jest również bar. Jednostkę tę łatwo przeliczyć na paskale, ponieważ jeden bar wynosi 1000 hektopaskali.

Ciśnienie - rekordy

Wartość ciśnienia atmosferycznego na Ziemi nie jest stała i zależy od temperatury powietrza, szerokości geograficznej oraz wysokości nad poziomem morza. Najważniejszym punktem odniesienia uznaje się średnie ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza, które określono jako 1013,25 hPa. Gdy ciśnienie powietrza jest niższe od tej wartości, mówimy o niskim ciśnieniu atmosferycznym, zaś gdy jest wyższe - o wysokim ciśnieniu atmosferycznym.

W Polsce najniższe zmierzone ciśnienie atmosferyczne wynosiło 965,2 hPa i zarejestrowano je w Szczecinie i Łodzi w 1989 roku. Najwyższe zmierzone w Polsce ciśnienie wynosiło zaś 1054 hPa i wystąpiło w 1997 roku w Suwałkach.

Na świecie rekordy te są jeszcze większe. Najwyższe ciśnienie w historii zmierzone zostało w Mongolii w 2001 roku i wyniosło 1086 hPa. Najniższe zaś, wynoszące 870 hPa, zmierzono na Pacyfiku w 1979 roku, a do jego powstania przyczynił się przechodzący tam właśnie tajfun.

ZOBACZ TEŻ: Możemy narzekać na złe samopoczucie. Ciśnienie będzie blisko rekordu

Pomiar ciśnienia

Do mierzenia ciśnienia atmosferycznego służy urządzenie zwane barometrem. Przyrząd ten może mieć różne zasady działania, zawsze służy jednak do tego samego celu.

Najprostszym i najstarszym rodzajem barometru jest barometr cieczowy. Jest to cienka, przezroczysta rurka umieszczona pionowo, częściowo wypełniona płynem o dużej gęstości, np. rtęcią. Wraz ze zmianami ciśnienia atmosferycznego zmienia się objętość cieczy, a co za tym idzie wysokość słupa cieczy w rurce (np. wysokość słupa rtęci). Umieszczając na rurce skalę wraz ze zmianami wysokości słupa możemy odczytywać zmiany wysokości ciśnienia atmosferycznego.

Niskie ciśnienie - objawy

Ciśnienie atmosferyczne ma zauważalny wpływ na samopoczucie ludzi. Niskie ciśnienie atmosferyczne, czyli wynoszące mniej niż 1013,25 hPa, może powodować senność, zmęczenie i ogólny brak chęci do działania. Często spotykane są również bóle i zawroty głowy oraz bóle stawów. Niskie ciśnienie niekorzystnie wpływa także na układ nerwowy oraz układ krążenia, co może być szczególnie odczuwalne przez osoby z chorobami tych układów.

Niskie ciśnienie atmosferyczne często utożsamiane jest z niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi, takimi jak chłód i opady, nie zawsze jest to jednak prawda. Z niskim ciśnieniem spotkamy się ponadto podczas przebywania na dużych wysokościach, na przykład podczas górskich wędrówek. Każdy metr wyżej nad poziomem morza to spadek ciśnienia o około 0,13 hPa. Oznacza to, że jeżeli na poziomie morza ciśnienie wynosi 1013,25 hPa, na szczycie Kasprowego Wierchu (1987 m n.p.m) ciśnienie wyniesie jedynie ok. 795 hPa.

Przyjmuje się, że spadek ciśnienia jest odczuwalny od wysokości 2000 m n.p.m i objawia się m.in. problemami z oddychaniem i mniejszą wydolnością organizmu. Ryzyko niedotlenienia wynika w tym przypadku nie ze spadku ilości tlenu w powietrzu - ta jest zawsze taka sama - tylko ze spadku "ilości powietrza". Coraz niższe ciśnienie atmosferyczne oznacza, że otaczające nas powietrze jest po prostu coraz rzadsze.

Wysokie ciśnienie - objawy

Wysokie ciśnienie atmosferyczne również może negatywnie wpływać na samopoczucie człowieka powodując m.in. bóle głowy i uczucie rozdrażnienia. Wysokie ciśnienie atmosferyczne zwiększa także ciśnienie tętnicze i krzepliwości krwi, co może być szczególnie niebezpieczne dla osób z wysokim ciśnieniem krwi i chorobami układu krążenia.

Wysokie ciśnienie atmosferyczne kojarzone jest z dobrymi warunkami meteorologicznymi, takimi jak wysokie temperatury i bezchmurne niebo. Podobnie jak z niskim ciśnieniem, nie zawsze się to jednak sprawdza. Z wysokim ciśnieniem spotkamy się ponadto także podczas przebywania poniżej poziomu morza, np. schodząc w dół do jaskini lub znajdując się na obszarze depresji.

Meteopata - kto nim jest?

Meteopatą nazywana jest osoba wykazująca nadwrażliwość na zmiany pogodowe. Szczególnie uciążliwe są dla takiej osoby wahania ciśnienia atmosferycznego, zwłaszcza jego gwałtowne spadki. Zakres objawów oraz ich charakter zależy od konkretnego człowieka, różna jest również ich intensywność. Uznaje się, że meteopatia może mieć podłoże genetyczne, choć bywa też efektem ubocznym operacji czy stresującego trybu życia.

Osoby odczuwające negatywny wpływ zmian ciśnienia atmosferycznego powinny zadbać o właściwą regenerację organizmu i odpoczynek zwłaszcza, gdy prognozowany jest znaczny spadek ciśnienia. Można także wspomagać się napojami zawierającymi kofeinę, np. kawą, oraz umiarkowaną aktywnością fizyczną, taką jak np. jazda na rowerze, jogging i spacery. 

ZOBACZ TEŻ: Chorzy na pogodę. Kto się boi hektopaskali

Autorka/Autor:red.//mm

Źródło: obserwator.imgw.pl, encyklopedia.pwn.pl, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni przyniosą nam ponure niebo, które tylko z rzadka będzie przejaśniać się i rozpogadzać. Odpowiedzialny za to będzie "zgniły" wyż z centrum przemieszczającym się nad Polską. Czekają nas silne podmuchy wiatru i słabe opady, jak również spore różnice temperatury między najcieplejszymi a najchłodniejszymi punktami kraju.

Nie dość, że będzie ponuro, to jeszcze mocno powieje. Pogoda nie dopisze na koniec roku

Nie dość, że będzie ponuro, to jeszcze mocno powieje. Pogoda nie dopisze na koniec roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. W części kraju w nocy spodziewane są opady marznące, które mogą spowodować szklankę na drogach. Zagrożenie stanowić mają również gęste mgły.

Słaba widzialność, śliskie drogi. IMGW ostrzega

Słaba widzialność, śliskie drogi. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Lawina śnieżna porwała skuter śnieżny w Utah. Jak przekazało lokalne centrum lawinowe, do zdarzenia doszło podczas wycieczki dwóch braci - jeden z nich przez przypadek wywołał zejście mas śniegu, które pochłonęło jego brata. Na szczęście mężczyźni posiadali odpowiedni sprzęt i wydostali się z pułapki.

Zbocze "zaczęło falować" i pochłonęło mężczyznę

Zbocze "zaczęło falować" i pochłonęło mężczyznę

Źródło:
CNN, Utah Avalanche Center

Mieszkańcy kolejnych miejscowości otrzymali nakaz ewakuacji z powodu pożaru, który od ponad tygodnia trawi Park Narodowy Grampians w Australii. Jak podała straż pożarna, płomienie pochłonęły prawie 80 tysięcy hektarów, czyli niemal jedną trzecią parku. Dla ludzi z niektórych osad jest już za późno na ewakuację.

Jedna trzecia parku narodowego w płomieniach. "Jest już za późno na ucieczkę"

Jedna trzecia parku narodowego w płomieniach. "Jest już za późno na ucieczkę"

Źródło:
ABC, VOA News

Meteorolog zaginął podczas ekstremalnej śnieżycy w Bośni i Hercegowinie. Jak podały lokalne media, mężczyzna we wtorek rano udał się do obserwatorium na szczycie góry Bjelašnica i nie dał znaku życia. W czwartek akcję poszukiwawczą przerwano z uwagi na trudne warunki meteorologiczne.

Zaginął meteorolog. Szedł do pracy, gdy szalała burza śnieżna

Zaginął meteorolog. Szedł do pracy, gdy szalała burza śnieżna

Źródło:
vijesti.ba, Euronews

Pogoda na jutro, czyli na piątek 27.12. Nadchodzące godziny przyniosą nam mżawkę, zamglenia i spory rozrzut temperatury - od -7 stopni Celsjusza na południu do 6 stopni na północy kraju. W dzień różnice będą już mniejsze, ale aura pozostanie nieprzyjemna.

Pogoda na jutro - piątek 27.12. Mglista noc, nawet -7 stopni na termometrach

Pogoda na jutro - piątek 27.12. Mglista noc, nawet -7 stopni na termometrach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Daniele pojedynkowały się w okolicach szpitala. Nagranie zostało zarejestrowane w Wejherowie (woj. pomorskie), a otrzymaliśmy je na Kontakt24.

Nagrał pojedynek danieli. "Wyglądały zjawiskowo"

Nagrał pojedynek danieli. "Wyglądały zjawiskowo"

Źródło:
Kontakt 24, Lasy Państwowe

Podczas świątecznego pokazu w cyrku w Neapolu lwy przestały słuchać się tresera. Gdy próbował je zdyscyplinować, jedno ze zwierząt skoczyło na drzwi klatki. Incydent wystraszył widownię. Część osób zaczęła w popłochu opuszczać występ. 

Chwile grozy w cyrku. Lwy skaczą, widzowie zerwali się z miejsc  

Chwile grozy w cyrku. Lwy skaczą, widzowie zerwali się z miejsc  

Źródło:
PAP, Corriere della Sera

W Nowym Jorku spadł śnieg. Białych świąt w tym mieście nie było od 15 lat - podały lokalne media. W Boże Narodzenie w Central Parku leżało kilka centymetrów śniegu. - Bez śniegu nie ma świąt - zauważył Julian Gonsalves, mieszkaniec Nowego Jorku.

Białe święta po raz pierwszy od 15 lat

Białe święta po raz pierwszy od 15 lat

Źródło:
ENEX, abcnews.go.com, nypost.com

Ciało samicy mamuta, liczące sobie 50 tysięcy lat, znaleziono w kraterze na terenie Syberii. Rosyjscy badacze poinformowali o odkryciu w poniedziałek. - To jeden z najlepszych okazów, jakie kiedykolwiek znaleziono - powiedział w rozmowie z agencją informacyjną TASS Maksim Czeprasow, rosyjski paleontolog.

W kraterze znaleziono ciało mamuta. Ten wspaniale zachowany okaz ma 50 tysięcy lat

W kraterze znaleziono ciało mamuta. Ten wspaniale zachowany okaz ma 50 tysięcy lat

Źródło:
Reuters, CNN

Burza śnieżna nawiedziła Bośnie i Hercegowinę. Ponad 200 tysięcy domów było w środę pozbawionych prądu. Intensywne opady śniegu doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego, a niektóre miejscowości zostały odcięte od świata. Biało zrobiło się też w Serbii i Chorwacji.

Bałkany pod śniegiem. Samochody utknęły w zaspach, domy były pozbawione prądu 

Bałkany pod śniegiem. Samochody utknęły w zaspach, domy były pozbawione prądu 

Źródło:
Reuters, ENEX, vijesti.ba

Po kilku miesiącach spokoju wulkan Kilauea znajdujący się na Hawajach znów dał o sobie znać. Z krateru wystrzeliła fontanna lawy, która wzbiła się na wysokość około 80 metrów. Służby Parku Narodowego Wulkanów apelowały do turystów o zachowanie ostrożności.

Z krateru wulkanu na Hawajach wydobywają się strumienie gorącej lawy

Z krateru wulkanu na Hawajach wydobywają się strumienie gorącej lawy

Źródło:
Reuters, CNN, AP News

Śnieżyce od początku tygodnia paraliżują ruch na drogach Islandii. Najtrudniejsza sytuacja w święta panuje na zachodzie kraju. Drogi do Reykjaviku są zamknięte. Relację z tamtych regionów otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Na drogach jest bardzo dużo śniegu i wieje silny wiatr"

"Na drogach jest bardzo dużo śniegu i wieje silny wiatr"

Źródło:
ruv.is, en.vedur.is, Kontakt24

Orka, która kilka lat temu przez 17 dni w akcie żałoby pływała ze swoim zmarłym cielęciem, znów urodziła. Naukowcy przekazali tę wiadomość tuż przed świętami, mają jednak obawy dotyczące zdrowia młodego osobnika.

Przez 17 dni pływała z martwym młodym. Teraz ma nowe dziecko

Przez 17 dni pływała z martwym młodym. Teraz ma nowe dziecko

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Tegoroczna Wigilia Bożego Narodzenia w Irlandii Północnej była najcieplejsza w historii pomiarów. We wtorek po południu termometry na półwyspie Magilligan na północnym zachodzie kraju pokazały rekordowe 14,3 stopnia Celsjusza.

Tak ciepłej Wigilii jeszcze tu nie było

Tak ciepłej Wigilii jeszcze tu nie było

Źródło:
BBC, tvnmeteo.pl

Na malezyjskiej wyspie Borneo naukowcy odkryli nowy gatunek rośliny zwanej dzbanecznikiem. Ma ona liście pokryte włoskami przypominającymi futro orangutana. Znaleziono tylko 39 okazów.

Ta roślina jest jak orangutan

Ta roślina jest jak orangutan

Źródło:
PAP

Naukowcy z niepokojem przypatrują się danym klimatycznym za kończący się rok. Wynika z nich, że 2024 najprawdopodobniej będzie najcieplejszym odkąd prowadzone są pomiary. W ten sposób symbolicznie kończy się również najgorętsza dekada w najnowszej historii ludzkości. O konsekwencjach tych zmian opowiadała na antenie TVN24 doktor Paulina Sobiesiak-Penszko.

"Destabilizacja bardzo przyjaznych warunków do życia"

"Destabilizacja bardzo przyjaznych warunków do życia"

Źródło:
TVN24

Co najmniej siedem osób zginęło w wyniku powodzi, jaka nawiedziła miasto Port-de-Paix w północno-zachodniej części Haiti. Pod wodą znalazło się około 11 tysięcy budynków, z czego blisko pół tysiąca zostało zniszczonych.

"Nigdy nie spotkałem się z tragedią o takiej skali"

"Nigdy nie spotkałem się z tragedią o takiej skali"

Źródło:
Reuters, Haitilibre

Do czterech wzrosła liczba ofiar zawalenia się mostu między dwoma stanami na północnym wschodzie Brazylii. Nadal jednak los kilkunastu osób pozostaje nieznany. Akcja poszukiwawcza przebiega w trudnych warunkach, ponieważ w wyniku katastrofy do rzeki Tocantins wpadły cysterny przewożące tysiące litrów pestycydów i kilkadziesiąt ton kwasu siarkowego.

Zawalił się most, spadły cysterny. Tysiące litrów szkodliwych substancji w rzece

Zawalił się most, spadły cysterny. Tysiące litrów szkodliwych substancji w rzece

Źródło:
Reuters, Globo, CNN

Należąca do NASA sonda Parker podjęła we wtorek próbę zbliżenia się do Słońca bliżej niż kiedykolwiek wcześniej, na 6,2 miliona kilometrów. Celem misji jest zbadanie atmosfery gwiazdy, w tym szczególnie burz słonecznych, które mogą mieć wpływ na systemy komunikacyjne na Ziemi.

"Coś, czego nikt inny wcześniej nie dokonał"

"Coś, czego nikt inny wcześniej nie dokonał"

Źródło:
PAP

W Belgii odnotowano pierwszy przypadek zarażenia nowym wariantem mpoksu. Pochodzący z Walonii pacjent zaraził się podczas pobytu w jednym z krajów afrykańskich. Chociaż wariant ten jest bardzo zaraźliwy i śmiercionośny, służby uspokoiły, że ryzyko rozprzestrzenia się wirusa jest bardzo niskie.

Niebezpieczny wariant mpoksu w kolejnym europejskim kraju

Niebezpieczny wariant mpoksu w kolejnym europejskim kraju

Źródło:
PAP

Wysokie fale zniszczyły molo w mieście Santa Cruz w Kalifornii. Trzy przebywające na nim osoby wpadły do wody, a z pomocą pospieszyli im strażacy. Jak przekazały lokalne władze, molo już od dłuższego czasu było uszkodzone, a w okolicy prowadzone były prace renowacyjne.

Fale porwały molo, ludzie wpadli do wody

Fale porwały molo, ludzie wpadli do wody

Źródło:
New York Times, Santa Cruz Fire Dept.

Ratownicy z Grupy Beskidzkiej GOPR przeprowadzili w niedzielę akcję ratunkową. Znieśli na noszach 32-letniego turystę z urazem pachwiny uniemożliwiającym mu chodzenie. Mężczyzna utknął na górnym odcinku zamkniętego żółtego szlaku na Babią Górę.

Wypadek w Beskidach. Goprowcy znieśli na noszach rannego turystę

Wypadek w Beskidach. Goprowcy znieśli na noszach rannego turystę

Źródło:
PAP, GOPR

Niezwykle ciepła grudniowa aura właśnie dobiegła końca. Czego możemy się spodziewać w święta Bożego Narodzenia i w sylwestra? Sprawdź długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zmarł krokodyl, który zagrał w największym australijskim przeboju wszechczasów - filmie "Krokodyl Dundee". O śmierci ponad 90-letniego gada poinformowało herpetarium Crocosaurus Cove, w którym mieszkał.

"Odszedł Burt, gwiazdor australijskiego klasyka". Zagrał w filmie "Krokodyl Dundee"

"Odszedł Burt, gwiazdor australijskiego klasyka". Zagrał w filmie "Krokodyl Dundee"

Źródło:
PAP, BBC

W połowie grudnia w Cieśninie Kerczeńskiej doszło do awarii dwóch tankowców i wycieku mazutu. Rosyjskie władze - które cytuje "The Guardian" - podały, że "nawet 200 tysięcy ton gruntu mogło zostać skażone".

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Źródło:
PAP, Reuters

Mieszkańcy północnych regionów Japonii zmagają się z trudnymi, zimowymi warunkami. W niektórych miejscach wystąpiły śnieżyce, a warstwa białego puchu wyniosła kilkadziesiąt centymetrów. Były miejsca, gdzie stanął ruch pociągów.

Atak zimy w Japonii. Pociągi stanęły

Atak zimy w Japonii. Pociągi stanęły

Źródło:
Reuters, NHK

Populacja bliskiej wymarcia jaszczurki z Karaibów odbudowała się w ciągu zaledwie sześciu lat. W 2018 roku na świecie żyło mniej niż 100 osobników Pholidoscelis corvinus, ale dzięki wysiłkom ekspertów obecnie ich liczba zwiększyła się szesnastokrotnie. Przypadek ten pokazuje, jak ważną rolę pełni odpowiednia ochrona gatunkowa.

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Źródło:
Fauna & Flora

NASA opublikowała animację, na której największa góra lodowa świata wyrwała się z wodnego wiru i zaczęła dryfować po oceanie. A23a przez wiele miesięcy tkwiła w jednym miejscu, nie mogąc ruszyć się dalej. Naukowcy wciąż do końca nie wiedzą, co sprawiło, że ogromna bryła lodu wydostała się z pułapki.

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Źródło:
NASA Earth Observatory, BAS, tvnmeteo.pl

W Nowym Jorku spadł śnieg i zrobiło się biało. Amerykańska Narodowa Służba Pogodowa (NWS) poinformowała, że są to pierwsze, mierzalne grudniowe opady w tym mieście od trzech lat.

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Źródło:
Reuters, NBC New York