Ciśnienie atmosferyczne – czym jest? Od czego zależy i jak wpływa na samopoczucie?

Źródło:
obserwator.imgw.pl, encyklopedia.pwn.pl, tvn24.pl
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)
tvn24
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)tvn24

O ciśnieniu atmosferycznym można usłyszeć codziennie, zwłaszcza w prognozach pogody. Wiele osób nagłe zmiany tego ciśnienia odczuwa również na własnym ciele. Czym właściwie jest ciśnienie atmosferyczne i od czego ono zależy? W jaki sposób ciśnienie to wpływa na samopoczucie człowieka?

 Ciśnienie atmosferyczne to siła, z jaką oddziałuje na nas otaczające powietrze. ● Do mierzenia ciśnienia atmosferycznego służy barometr, a jego wartości podawane są najczęściej w paskalach lub hektopaskalach. ● Wartość ciśnienia atmosferycznego nie jest stała i zależy od temperatury powietrza, szerokości geograficznej oraz wysokości nad poziomem morza. ● Nagłe zmiany ciśnienia atmosferycznego mają wpływ na ludzkie samopoczucie, zwłaszcza jego spadki.

Ciśnienie

Ciśnienie jest wartością określającą siłę oddziałującą na określoną powierzchnię. Im większa siła i im mniejsza powierzchnia, tym większe jest ciśnienie. Inaczej można również powiedzieć, że ciśnienie jest stosunkiem wielkości siły i polem powierzchni na które ta siła oddziałuje.

Najczęściej ciśnienie określa się dla gazów oraz dla płynów. Przykładowo gdy mowa jest o gazie zamkniętym w naczyniu lub zbiorniku, ciśnienie określać będzie siłę, z jaką gaz ten oddziałuje (napiera lub wciąga do wewnątrz) na ścianki tego naczynia lub zbiornika.

Siły oddziałujące na powierzchnie nie mają jednego źródła i są bardzo różne. Ciśnienie to pojawia się naturalnie, np. ciśnienie atmosferyczne czyli siła, z jaką powietrze oddziałuje na znajdujące się w nim obiekty, może być też wytwarzane przez człowieka. Przykładowo sprężając duże ilości gazu i zamykając je w szczelnym zbiorniku, np. butli z tlenem lub puszce dezodorantu, wytwarza się duże ciśnienie. Z kolei zamieniając buty na rakiety śnieżne zmniejsza się siła z jaką podczas chodzenia napieramy na śnieg, czyli zmniejsza się ciśnienie jakim oddziałujemy na ten śnieg.

Ciśnienie atmosferyczne

Szczególne znaczenie w życiu codziennym ma ciśnienie atmosferyczne, czyli siła, z jaką otaczające powietrze oddziałuje na nas i na wszystkie obiekty. W uproszczeniu, im wyższe ciśnienie atmosferyczne, tym gęstsze powietrze i większa siła, z jaką powietrze to na nas ze wszystkich stron napiera.

Podstawową jednostkę, w której mierzone i wyrażane jest ciśnienie, stanowi paskal. Jej nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego inżyniera, wynalazcy i intelektualisty, Blaise'a Pascala, i została nadana w uznaniu zasług nad badaniem przez niego m.in. działania ciśnienia. Jeden paskal to ciśnienie, jakie wywiera siła o wartości 1N (jednego newtona) na jeden metr kwadratowy. Nie jest to duża siła, co powoduje że w użyciu są też jednostki takie jak m.in. hektopaskal (hPa) czyli 100 paskali oraz kilopaskal (kPa) czyli 1000 paskali.

Inną często spotykaną jednostką ciśnienia jest również bar. Jednostkę tę łatwo przeliczyć na paskale, ponieważ jeden bar wynosi 1000 hektopaskali.

Ciśnienie - rekordy

Wartość ciśnienia atmosferycznego na Ziemi nie jest stała i zależy od temperatury powietrza, szerokości geograficznej oraz wysokości nad poziomem morza. Najważniejszym punktem odniesienia uznaje się średnie ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza, które określono jako 1013,25 hPa. Gdy ciśnienie powietrza jest niższe od tej wartości, mówimy o niskim ciśnieniu atmosferycznym, zaś gdy jest wyższe - o wysokim ciśnieniu atmosferycznym.

W Polsce najniższe zmierzone ciśnienie atmosferyczne wynosiło 965,2 hPa i zarejestrowano je w Szczecinie i Łodzi w 1989 roku. Najwyższe zmierzone w Polsce ciśnienie wynosiło zaś 1054 hPa i wystąpiło w 1997 roku w Suwałkach.

Na świecie rekordy te są jeszcze większe. Najwyższe ciśnienie w historii zmierzone zostało w Mongolii w 2001 roku i wyniosło 1086 hPa. Najniższe zaś, wynoszące 870 hPa, zmierzono na Pacyfiku w 1979 roku, a do jego powstania przyczynił się przechodzący tam właśnie tajfun.

ZOBACZ TEŻ: Możemy narzekać na złe samopoczucie. Ciśnienie będzie blisko rekordu

Pomiar ciśnienia

Do mierzenia ciśnienia atmosferycznego służy urządzenie zwane barometrem. Przyrząd ten może mieć różne zasady działania, zawsze służy jednak do tego samego celu.

Najprostszym i najstarszym rodzajem barometru jest barometr cieczowy. Jest to cienka, przezroczysta rurka umieszczona pionowo, częściowo wypełniona płynem o dużej gęstości, np. rtęcią. Wraz ze zmianami ciśnienia atmosferycznego zmienia się objętość cieczy, a co za tym idzie wysokość słupa cieczy w rurce (np. wysokość słupa rtęci). Umieszczając na rurce skalę wraz ze zmianami wysokości słupa możemy odczytywać zmiany wysokości ciśnienia atmosferycznego.

Niskie ciśnienie - objawy

Ciśnienie atmosferyczne ma zauważalny wpływ na samopoczucie ludzi. Niskie ciśnienie atmosferyczne, czyli wynoszące mniej niż 1013,25 hPa, może powodować senność, zmęczenie i ogólny brak chęci do działania. Często spotykane są również bóle i zawroty głowy oraz bóle stawów. Niskie ciśnienie niekorzystnie wpływa także na układ nerwowy oraz układ krążenia, co może być szczególnie odczuwalne przez osoby z chorobami tych układów.

Niskie ciśnienie atmosferyczne często utożsamiane jest z niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi, takimi jak chłód i opady, nie zawsze jest to jednak prawda. Z niskim ciśnieniem spotkamy się ponadto podczas przebywania na dużych wysokościach, na przykład podczas górskich wędrówek. Każdy metr wyżej nad poziomem morza to spadek ciśnienia o około 0,13 hPa. Oznacza to, że jeżeli na poziomie morza ciśnienie wynosi 1013,25 hPa, na szczycie Kasprowego Wierchu (1987 m n.p.m) ciśnienie wyniesie jedynie ok. 795 hPa.

Przyjmuje się, że spadek ciśnienia jest odczuwalny od wysokości 2000 m n.p.m i objawia się m.in. problemami z oddychaniem i mniejszą wydolnością organizmu. Ryzyko niedotlenienia wynika w tym przypadku nie ze spadku ilości tlenu w powietrzu - ta jest zawsze taka sama - tylko ze spadku "ilości powietrza". Coraz niższe ciśnienie atmosferyczne oznacza, że otaczające nas powietrze jest po prostu coraz rzadsze.

Wysokie ciśnienie - objawy

Wysokie ciśnienie atmosferyczne również może negatywnie wpływać na samopoczucie człowieka powodując m.in. bóle głowy i uczucie rozdrażnienia. Wysokie ciśnienie atmosferyczne zwiększa także ciśnienie tętnicze i krzepliwości krwi, co może być szczególnie niebezpieczne dla osób z wysokim ciśnieniem krwi i chorobami układu krążenia.

Wysokie ciśnienie atmosferyczne kojarzone jest z dobrymi warunkami meteorologicznymi, takimi jak wysokie temperatury i bezchmurne niebo. Podobnie jak z niskim ciśnieniem, nie zawsze się to jednak sprawdza. Z wysokim ciśnieniem spotkamy się ponadto także podczas przebywania poniżej poziomu morza, np. schodząc w dół do jaskini lub znajdując się na obszarze depresji.

Meteopata - kto nim jest?

Meteopatą nazywana jest osoba wykazująca nadwrażliwość na zmiany pogodowe. Szczególnie uciążliwe są dla takiej osoby wahania ciśnienia atmosferycznego, zwłaszcza jego gwałtowne spadki. Zakres objawów oraz ich charakter zależy od konkretnego człowieka, różna jest również ich intensywność. Uznaje się, że meteopatia może mieć podłoże genetyczne, choć bywa też efektem ubocznym operacji czy stresującego trybu życia.

Osoby odczuwające negatywny wpływ zmian ciśnienia atmosferycznego powinny zadbać o właściwą regenerację organizmu i odpoczynek zwłaszcza, gdy prognozowany jest znaczny spadek ciśnienia. Można także wspomagać się napojami zawierającymi kofeinę, np. kawą, oraz umiarkowaną aktywnością fizyczną, taką jak np. jazda na rowerze, jogging i spacery. 

ZOBACZ TEŻ: Chorzy na pogodę. Kto się boi hektopaskali

Autorka/Autor:red.//mm

Źródło: obserwator.imgw.pl, encyklopedia.pwn.pl, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Po chłodnym, jesiennym wręcz epizodzie pogoda szykuje dużą zmianę. Początek tygodnia przyniesie jeszcze umiarkowane temperatury i chwilami deszczową aurę, ale już od środy do kraju zacznie napływać dużo cieplejsze powietrze.

Upał i halny. To będzie bardzo duża zmiana pogody

Upał i halny. To będzie bardzo duża zmiana pogody

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW opublikował prognozę zagrożeń meteorologicznych. Kolejne dni mają przynieść powrót upałów, a w części kraju mogą obowiązywać alarmy drugiego stopnia. Lokalnie może także zagrzmieć.

Nadciąga gorąco. Możliwe alarmy drugiego stopnia

Nadciąga gorąco. Możliwe alarmy drugiego stopnia

Źródło:
IMGW

Burza piaskowa, zwana także habubem, przeszła nad Arizoną. Na nagraniach świadków widać ścianę pustynnego pyłu opadającą na ulice i domy. Zjawisko dało się we znaki osobom podróżującym ze stolicy stanu Phoenix.

Habub opadł na miasto. Wstrzymano loty

Habub opadł na miasto. Wstrzymano loty

Źródło:
PAP, Reuters, CNN

Co najmniej trzy osoby zginęły na skutek tajfunu Kajiki, który w poniedziałek uderzył w wybrzeże Wietnamu. W stolicy kraju, Hanoi, żywioł spowodował całkowity paraliż komunikacyjny. Trwa szacowanie strat i naprawa sieci energetycznej.

Tajfun sparaliżował stolicę. Nie żyją trzy osoby

Tajfun sparaliżował stolicę. Nie żyją trzy osoby

Źródło:
PAP, VN Express, baonghean.vn

Pogoda na dziś. Wtorek 26.08 w większości regionów przyniesie pogodną aurę, chociaż lokalnie mogą pojawić się burze. Na termometrach zobaczymy do 23 stopni Celsjusza. Warunki biometeorologiczne w Polsce będą dość zróżnicowane.

Pogoda na dziś - wtorek, 26.08. Raczej pogodnie, ale miejscami może zagrzmieć

Pogoda na dziś - wtorek, 26.08. Raczej pogodnie, ale miejscami może zagrzmieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

Intensywne opady deszczu spowodowały zniszczenia w południowym Jemenie. Jak opowiadali mieszkańcy miasta Aden, były to jedne z najpoważniejszych podtopień, jakie pamiętają. Woda wdzierała się do domów i niszczyła samochody.

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Źródło:
Reuters, Anadolu Ajansi

Gwałtowny skok temperatury nastąpi już w ciągu kilku dni. Na jak długo zawita do nas ciepło? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Hiszpanii trwa walka z gigantycznymi pożarami. W jednej z gmin w Galicji płomienie zdołały zbliżyć się do gospodarstw domowych. Władze alarmują, że tegoroczny sezon pożarowy jest najgorszy od blisko 20 lat.

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Źródło:
Reuters, ENEX, El Pais

Sierpniowy rekord temperatury minimalnej został pobity na jednym z polskich mrozowisk. W poniedziałek rano termometry na stacji Biegun Zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej pokazały zaledwie -3,6 stopnia Celsjusza. Przy gruncie było jeszcze mroźniej.

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Źródło:
Biegun zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, IMGW, tvnmeteo.pl

W USA potwierdzony pierwszy przypadek zakażenia muchą śrubową u człowieka. Larwy tego pasożyta żyją w ciele żywiciela, zjadając jego tkanki. Owad jest szczególnie niebezpieczny dla zwierząt hodowlanych.

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Źródło:
Reuters

Stado dzików spacerujące po jednej z dzielnic Budapesztu zwróciło uwagę jej mieszkańców. Władze stolicy Węgier postanowiły wyjść naprzeciw problemowi, stawiając w części miasta specjalne pułapki.

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

Źródło:
PAP

Górskie mokradła w Kolorado mogą być miejscem powstawania silnej neurotoksyny. Jak wynika z badań, na skutek zanieczyszczenia środowiska w regionie powstały dogodne warunki do syntezy metylortęci. Naukowcy apelują, że jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ ekosystem jest źródłem wody pitnej dla ponad trzech milionów ludzi.

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Źródło:
The Conversation

W Normandii na północy Francji udało się uchwycić na nagraniu niezwykle efektowne zjawisko - fragment klifu runął do morza. Choć w pobliżu znajdowali się ludzie, w zdarzeniu nikt nie ucierpiał.

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters, huffingtonpost.fr

W niedzielę północne Włochy nawiedziła gwałtowna burza, które przyniosła ze sobą silny deszcz i wiatr, a miejscami także grad. Żywioł łamała drzewa, dewastował plaże oraz zamieniał ulice w potoki. Trwa usuwanie szkód.

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Źródło:
PAP, tg24.sky.it

Hiszpańska agencja meteorologiczna AEMET przekazała, że fala upałów, która zakończyła się przed niespełna tygodniem, była najsilniejsza w historii pomiarów. Sierpniowa anomalia temperatury wyniosła 4,6 stopnia Celsjusza.

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Źródło:
PAP, EFE, El Mundo

Tuż za Erin, która przez jakiś czas była huraganem, utworzyła się inna burza tropikalna. Fernand, bo takie otrzymała imię, w najbliższych dniach będzie przemieszczać się przez środkowy Atlantyk.

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Źródło:
The Weather Channel, AccuWeather

W niedzielę na Kasprowym Wierchu leżał śnieg. Opady związane były z zimnym powietrzem arktycznym, które napływa obecnie do Polski. W niektórych miejscach termometry pokazywały w nocy ujemne wartości.

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
TOPR, tvnmeteo.pl, TVN24

Szron pojawił się na samochodach w nocy z soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia dokumentujące przymrozek na Dolnym Śląsku. To nie jedyne ciekawe zjawisko, jakie przyniosła nam pogoda w ciągu ostatniej doby.

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Jezioro w północnym Pakistanie jest na skraju wylania. Jak poinformowały władze prowincji Gilgit-Baltistan, zbiornik powstał na skutek zejścia lawiny błotnej, która zablokowała jedną z rzek. Jeśli dojdzie do przerwania naturalnej tamy, spiętrzona woda może zagrozić kilku miastom.

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Źródło:
Reuters, The Nation Pakistan

W sobotę pogoda w Polsce jest zmienna. Lokalnie występują burze, a na północy nad Bałtykiem pojawiają się trąby wodne. Zjawiska można zobaczyć na nagraniach.

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed jedną ze szkół w mieście Pearl w amerykańskim stanie Missisipi pojawił się aligator. Dzieci i nauczyciele przez kilka godzin musieli pozostać w budynku. Zwierzę zostało bezpiecznie odłowione i przewiezione z dala od zabudowań.

Przed szkołą pojawił się aligator

Przed szkołą pojawił się aligator

Źródło:
CNN

Sześciu uczniów utonęło w Egipcie podczas wycieczki szkolnej na plaży Abu Tlat w Aleksandrii. Mimo obowiązującego zakazu kąpieli, grupa weszła do morza. Ratownicy uratowali 21 innych osób. Jak informują lokalne media, zakaz wchodzenia do morza łamany jest notorycznie, co prowadzi do kolejnych tragedii.

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Źródło:
PAP

W ostatnim czasie na plażach w trzech gminach brazylijskiego stanu Sao Paulo znaleziono setki martwych pingwinów. Większość z nich to młode osobniki. Naukowcy nie znają jeszcze dokładnej przyczyny tak masowej śmierci zwierząt, ale są pewne hipotezy.

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Źródło:
PAP, Globo, Poder360

Brytyjscy naukowcy odkryli nowy gatunek dinozaura. Skamieniałości sprzed 125 milionów lat wskazują, że zwierzę wyróżniało się wyjątkowo długimi, kolczastymi wyrostkami na grzbiecie i ogonie, przypominającymi żagiel.

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Źródło:
PAP

Na początku września dojdzie do zaćmienia Księżyca, które będzie można oglądać w naszym kraju. Tarcza naszego naturalnego satelity zostanie przysłonięta przez cień rzucany przez Ziemię.

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Źródło:
PAP

Nawalny deszcz nawiedził stan Uttarakhand w północnych Indiach. Doprowadził do osunięcia ziemi i powodzi błyskawicznych. W lawinie błotnej całkowicie zniszczone zostały dwa domy, a kilkanaście kolejnych - poważnie uszkodzonych. Ekstremalne zjawiska pogodowe nasilają się wskutek zmieniającego się klimatu, a kolejne ulewy mogą jeszcze pogorszyć sytuację.

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Źródło:
Reuters

Plaże w Guardamar del Segura, na południowo-wschodnim wybrzeżu Hiszpanii, zostały tymczasowo zamknięte po tym, jak w wodach przybrzeżnych zauważono dwa jadowite morskie ślimaki, znane też jako niebieskie smoki. Mimo niewielkich rozmiarów mogą być niebezpieczne - kontakt z nimi może grozić bolesnymi poparzeniami skóry.

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl