Sekrety starożytnego wina, ukryte na dnie morza, dały się poznać

Źródło:
Chassouant et al (2022), Science Alert
Złoty pierścionek znaleziony podczas prac archeologicznych
Złoty pierścionek znaleziony podczas prac archeologicznychZamek Królewski na Wawelu
wideo 2/35
Odkrycia archeologiczne

Włoscy naukowcy przebadali zawartość trzech amfor z czasów Imperium Rzymskiego, by sprawdzić, w jaki sposób wyglądała produkcja wina w pierwszych wiekach naszej ery. Jak się okazuje, rzymscy winiarze korzystali z lokalnych szczepów winorośli, a napój zabezpieczali wonną smołą z drewna sosnowego.

Wino pełniło szczególną rolę w starożytnym Rzymie. Napój ten towarzyszył Rzymianom w sytuacjach religijnych i społecznych, a winnice pojawiały się w najdalszych zakątkach Imperium. Naukowcy z Uniwersytetu Rzymskiego La Sapienza przebadali trzy odnalezione w Morzu Śródziemnym amfory, by przekonać się, jak wyglądał proces produkcji tego trunku przed wieloma setkami lat.

Amfory z San Felice Circeo, w których znajdowały się resztki winaChassouant et al. (2022)/PLOS ONE

Czerwone wino z dobrego rocznika

Amfory zostały odnalezione w 2018 roku w okolicach miasta San Felice Circeo - w czasach starożytnych mieścił się tam ważny port. Jak określiły badania archeologiczne, dzbany pochodzą z okresu pomiędzy II a I wiekiem przed naszą erą. Chociaż były lekko uszkodzone, wewnątrz znajdowała się duża ilość organicznego osadu.

W badaniu naukowcy przyjrzeli się zarówno składowi chemicznemu zawartości amfor, jak i szczątkom archeobotanicznym - zachowanym wewnątrz pozostałości cząstkom pyłku kwiatowego. Dzięki połączeniu chromatografii gazowej i spektrometrii mas udało się rozdzielić i zidentyfikować składniki osadu.

Wyniki pokazały, że amfory były wykorzystywane do transportu wina czerwonego i białego. Winiarze korzystali ze szczepów winorośli naturalnie występujących w okolicach San Felice Circeo, ale nie wiadomo, czy winogrona pochodziły z dzikich upraw czy też z winnic.

Komórki starożytnej winorośli pod mikroskopemChassouant el al. (2002)/PLOS ONE

Handel między prowincjami

Wielu informacji dostarczyła badaczom także analiza pozostałej materii organicznej. Okazało się, że amfory zabezpieczone były mieszaniną smoły i wina, która uszczelniała je na czas transportu. Wykorzystana została tu smoła sosnowa, pochodząca prawdopodobnie z Kalabrii lub Sycylii. Świadczy to o intensywnym handlu, który występował wtedy na terenie Półwyspu Apenińskiego. Niewykluczone również, że sosna dodawana była do samego wina, by poprawić jego smak.

Autorzy wskazują, że zastosowanie kilku metod analitycznych pozwoliło na lepsze zrozumienie starożytnych praktyk winiarskich, niż byłoby to możliwe przy wykonaniu jednego badania. Zespół ma nadzieję, że metoda ta pomoże archeologom lepiej poznać życie i praktyki tych, którzy byli przed nami.

Autorka/Autor:as

Źródło: Chassouant et al (2022), Science Alert

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Ostatnia noc także przyniosła srogi mróz. Były miejsca, gdzie temperatura powietrza osiągnęła -17 stopni Celsjusza. Przy gruncie wartości były jeszcze niższe. A jak było w Litworowym Kotle, polskim biegunie zimna?

Nawet -24 stopni przy gruncie. Ostatnia noc też była bardzo zimna

Nawet -24 stopni przy gruncie. Ostatnia noc też była bardzo zimna

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, mrozowiska.pl

Synoptycy IMGW ostrzegają. We znaki dadzą nam się intensywne opady śniegu oraz srogi mróz. W części kraju wydano alerty drugiego stopnia. Sprawdź, gdzie należy uważać.

Zimowe zagrożenia. IMGW wciąż ostrzega

Zimowe zagrożenia. IMGW wciąż ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Brazylia mierzy się z falą upałów. Według prognoz tamtejszego instytutu meteorologicznego, w ciągu najbliższych dni w Rio de Janeiro, temperatura odczuwalna może przekroczyć 50 stopni Celsjusza. Władze obawiają się, że konsekwencje pogody będą tragiczne, gdyż niebawem rozpoczyna się karnawał.

Takich upałów nie było tam od ponad dekady

Takich upałów nie było tam od ponad dekady

Źródło:
PAP

Wzrósł tragiczny bilans powodzi, które nawiedziły Stany Zjednoczone. Najwięcej ofiar śmiertelnych odnotował stan Kentucky. Zniszczenia są ogromne, na drogach wciąż zalega woda, mnóstwo budynków zostało pozbawionych dostaw energii elektrycznej.

"Jedna z największych katastrof naturalnych w naszym życiu". Rośnie bilans ofiar śmiertelnych

"Jedna z największych katastrof naturalnych w naszym życiu". Rośnie bilans ofiar śmiertelnych

Źródło:
PAP, CNN

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przekazało, że w kilku rejonach Polski powietrze ma złą jakość. SMS-owe alerty otrzymali mieszkańcy województw: śląskiego, mazowieckiego, wielkopolskiego, podkarpackiego i łódzkiego.

RCB wysłało alert smogowy. Tam lepiej nie wychodzić z domów

RCB wysłało alert smogowy. Tam lepiej nie wychodzić z domów

Źródło:
RCB

Coraz więcej turystów decyduje się na wycieczkę w okolice niespokojnej Etny. Spektakl ze spływającą lawą po ośnieżonych zboczach jest niewątpliwie widowiskowy, ale i wyjątkowo niebezpieczny. Władze Sycylii przestrzegają przed takimi eskapadami.

W rejonie aktywnej Etny rozkwitła niebezpieczna "turystyka wulkaniczna"

W rejonie aktywnej Etny rozkwitła niebezpieczna "turystyka wulkaniczna"

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. Wtorek 18.02 przyniesie wielu regionom kraju pogodną aurę. Lokalnie może przelotnie popadać śnieg. Termometry wskażą maksymalnie 2 stopnie.

Pogoda na dziś - wtorek 18.02. Czeka nas pogodny dzień, lokalnie sypnie śniegiem

Pogoda na dziś - wtorek 18.02. Czeka nas pogodny dzień, lokalnie sypnie śniegiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mroźna aura sprzyja tworzeniu się ciekawych lodowych zjawisk. Jednym z nich jest lodowy krąg, który pojawił się na rzece w Białej Podlaskiej (woj. lubelskie). Niezwykły twór natury został uchwycony na zdjęciach i nagraniu.

Na rzece pojawił się lodowy krąg

Na rzece pojawił się lodowy krąg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Śnieżyca doprowadziła w weekend do chaosu na szwedzkiej drodze E18. Z powodu panujących tam trudnych warunków pogodowych zderzyło się około stu samochodów. W poniedziałek służby opublikowały wstępny raport po katastrofie.

Potężny karambol, zderzyło się blisko sto aut. "Sceny jak z dystopijnego filmu"

Potężny karambol, zderzyło się blisko sto aut. "Sceny jak z dystopijnego filmu"

Źródło:
PAP, dn.se, swedenherald.com, AFP

Noc z niedzieli na poniedziałek była bardzo mroźna. W Jeleniej Górze przy ziemi termometry pokazały -24 stopni Celsjusza. Znacznie zimniej było jednak w tatrzańskim Litworowym Kotle. Tam temperatura minimalna wyniosła rano -41,13 st. C.

-41 stopni w Tatrach. Potężny mróz w Polsce

-41 stopni w Tatrach. Potężny mróz w Polsce

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, mrozowiska.pl, PAP

Litworowy Kocioł to wyjątkowe miejsce na mapie Polski. -41,13 stopni Celsjusza pokazały tam termometry w poniedziałek rano. Jakie czynniki wpłynęły na to, że jest tam o tyle zimniej niż w sąsiednich dolinach lub wysoko na szczytach?

Litworowy Kocioł. Co sprawia, że jest polskim biegunem zimna?

Litworowy Kocioł. Co sprawia, że jest polskim biegunem zimna?

Źródło:
mrozowiska.pl, tvnmeteo.pl

Sytuacja na greckiej wyspie Santorini nadal jest napięta. Władze poinformowały w poniedziałek, że powstanie tam port ewakuacyjny na wypadek wystąpienia silnego trzęsienia ziemi.

Kilkanaście tysięcy wstrząsów. Jest zapowiedź powstania portu ewakuacyjnego     

Kilkanaście tysięcy wstrząsów. Jest zapowiedź powstania portu ewakuacyjnego     

Źródło:
PAP

Geolodzy z niepokojem patrzą na stratowulkan Mount Spurr położony na Alasce. W ostatnich miesiącach w jego okolicy odnotowywane są niewielkie trzęsienia ziemi oraz deformacje terenu, co ma świadczyć o zbliżającej się erupcji. Zdaniem ekspertów prawdopodobieństwo potencjalnego wybuchu wynosi 50 procent.

Wulkan na Alasce wysyła groźne sygnały

Wulkan na Alasce wysyła groźne sygnały

Źródło:
CNN

Co najmniej dziesięć osób zginęło w powodziach, jakie w weekend nawiedziły południowo-wschodnie Stany Zjednoczone. Najgorsza sytuacja panowała w stanie Kentucky, gdzie pod wodą znalazły się całe miejscowości. Według władz regionu to jedna z największych powodzi od dekady.

Drogi jak śmiertelne pułapki. Nie żyje dziesięć osób

Drogi jak śmiertelne pułapki. Nie żyje dziesięć osób

Źródło:
PAP, CNN, New York Post

Trwa nabór do chińskich "sił obrony planetarnej", nowego zespołu, który ma monitorować i ostrzegać przed asteroidami. Rekrutację prowadzi jedna z agencji chińskiego rządu, a stanowiska czekają na trzech ochotników. Rekrutację rozpoczęto kilka dni po tym, jak analitycy do 2,3 procent zwiększyli prawdopodobieństwo, że w 2032 roku może dojść do uderzenia w Ziemię asteroidy.

Chiny rekrutują do "sił obrony planetarnej"

Chiny rekrutują do "sił obrony planetarnej"

Źródło:
The Guardian, news.ifeng

Na większe ocieplenie poczekamy do przełomu lutego i marca. Sprawdź długoterminową, 16-dniową prognozę temperatury, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: mróz jeszcze trochę potrzyma

Pogoda na 16 dni: mróz jeszcze trochę potrzyma

Źródło:
tvnmeteo.pl

Naukowcy z University of North Carolina zbadali zdolności żółwi karetta do orientowania się w terenie. Okazało się, że pomaga im przy tym pole magnetyczne Ziemi. To dzięki niemu potrafią pokonać tysiące kilometrów i wrócić w to samo miejsce. Kiedy badacze manipulowali polem magnetycznym stworzonym w sztucznym środowisku, żółwie wykonywały tak zwany "taniec".

Żółwie "tańczą", aby orientować się w polu magnetycznym Ziemi

Żółwie "tańczą", aby orientować się w polu magnetycznym Ziemi

Źródło:
AFP, ScienceAlert

W akwarium ogrodu zoologicznego w Sao Paulo w Brazylii na świat przyszła pierwsza samica niedźwiedzia polarnego w Ameryce Łacińskiej. Młode o imieniu Nur jest dzieckiem pary niedźwiedzi sprowadzonych 10 lat temu ze wschodniej Europy.

Narodziny, które przeszły do historii

Narodziny, które przeszły do historii

Źródło:
BBC, Agencia Brasil

Władze Buenos Aires chcą ograniczyć rozmnażanie się kapibar w Nordelcie, luksusowym miasteczku położonym w pobliżu stolicy Argentyny. W tym celu zaakceptowano plan selektywnej sterylizacji tych największych gryzoni świata i podawania im środków antykoncepcyjnych. Zdaniem rządzących populacja kapibar znacząco wzrosła w ostatnich latach, co stanowi niebezpieczeństwo dla nich samych oraz innych zwierząt, a także mieszkańców. Nie wszyscy są jednak w tej kwestii zgodni.

Antykoncepcja dla kapibar. Chcą ograniczyć liczbę gryzoni, są kontrowersje

Antykoncepcja dla kapibar. Chcą ograniczyć liczbę gryzoni, są kontrowersje

Źródło:
The Guardian

Portugalski archipelag Azorów dostał się pod wpływ zimy. Pojawienie się opadów śniegu na wyspach położonych na Oceanie Atlantyckim uznawane jest za prawdziwy ewenement pogodowy.

"Bardzo rzadkie zjawisko" na Azorach

"Bardzo rzadkie zjawisko" na Azorach

Źródło:
PAP, SIC Noticias

W polskich lasach zaczyna się sezon na zrzucanie poroża. Sarny, jelenie i łosie zazwyczaj pozbywają się go w okresie od połowy lutego do końca marca. Co ciekawe, jak przekazują leśnicy, poroże można zbierać, ale tylko w określonych przypadkach.

Czy można zabrać poroże jelenia do domu?

Czy można zabrać poroże jelenia do domu?

Źródło:
PAP, Lasy Państwowe

Leśnicy z mazurskiego nadleśnictwa Spychowo czekają na rybołowa. Żeby założył u nich gniazdo przygotowali mu specjalną platformę na drzewie, które w poprzednim sezonie upatrzył sobie ten rzadki ptak. Gniazdo, które powstało w ubiegłym roku zostało strącone przez silny wiatr.

Stworzyli platformę, by pomóc rybołowowi w zbudowaniu gniazda

Stworzyli platformę, by pomóc rybołowowi w zbudowaniu gniazda

Źródło:
PAP

Australia Zachodnia walczy ze skutkami cyklonu tropikalnego Zelia. Niektóre miejsca w stanie przyjęły rekordowe ilości deszczu, które przyczyniły się do rozległych powodzi. Władze przestrzegają, że to jeszcze nie koniec, a chociaż system pogodowy zaczął już słabnąć, powodzie mogą dawać się we znaki jeszcze przez najbliższy czas.

"Setki drzew wyrwanych z korzeniami". Zelia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa

"Setki drzew wyrwanych z korzeniami". Zelia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa

Źródło:
The Guardian, tvnmeteo.pl

Francuscy celnicy udaremnili przemyt... zębów dinozaurów. Skamieniałości były ukryte w ciężarówce jadącej z Hiszpanii do Włoch, ale najprawdopodobniej pochodziły z Maroka. Jak podały służby celne, w przesyłkach znaleziono zęby trzech gatunków.

Ciężarówką próbowali przemycić zęby dinozaurów

Ciężarówką próbowali przemycić zęby dinozaurów

Źródło:
AFP, BFM TV

Dydelf trafił do szpitala po zjedzeniu czekoladowego tortu. Zwierzak dorwał się do pozostawionego na tarasie przysmaku, co zaniepokoiło właścicieli domu, którzy nie wiedzieli, czy czekolada szkodzi temu gatunkowi. Jak się okazało, łakomstwo torbacza mogło uratować mu życie - podczas badań weterynarz stwierdził u zwierzęcia zatrucie ołowiem.

Zjadł prawie całe ciasto. Mogło to uratować mu życie

Zjadł prawie całe ciasto. Mogło to uratować mu życie

Źródło:
Forbes, CNN

Samochody zamarzły w piątek na przedmieściach Chicago. Mróz uszkodził system wodociągowy w miejscowości Skokie, wypełniając ulice mieszaniną wody i lodu. Większość mieszkańców nie ma dostępu do wody, a kolejne kilkanaście tysięcy odbiorców otrzymało zakaz wykorzystywania kranówki do picia i gotowania.

Ulice pełne marznącej brei, auta uwięzione w lodzie

Ulice pełne marznącej brei, auta uwięzione w lodzie

Źródło:
CNN, CBS News

Do niebezpiecznego zdarzenia doszło u chilijskich wybrzeży Patagonii. Humbak prawie połknął kajakarza. - Poczułem coś oślizgłego na mojej twarzy. Wtedy zdałem sobie sprawę z tego, że jestem w paszczy wieloryba - powiedział w rozmowie z BBC Mundo Adrian Simancas.

"Poczułem coś oślizgłego na twarzy". Opisał to, jak trafił do paszczy wieloryba

"Poczułem coś oślizgłego na twarzy". Opisał to, jak trafił do paszczy wieloryba

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, BBC Mundo

W amerykańskim stanie Oregon trudne warunki pogodowe doprowadziły do zderzenia się około 30 pojazdów. W wyniku karambolu kilka osób zostało rannych. Część z nich trafiła do szpitala.

Ogromny karambol na autostradzie

Ogromny karambol na autostradzie

Źródło:
Reuters, BBC

Z powodu nieustających trzęsień ziemi na kolejnej greckiej wyspie - Ios ogłoszono stan sytuacji nadzwyczajnej. Podobne działania podjęto wcześniej na Santorini, Amorgos i Anafi. Eksperci donoszą jednak, że aktywność sejsmiczna w regionie nie jest już tak silna jako ostatnio.

Stan sytuacji nadzwyczajnej na kolejnej greckiej wyspie

Stan sytuacji nadzwyczajnej na kolejnej greckiej wyspie

Źródło:
PAP

Kolejna fala obfitych opadów śniegu nawiedziła Japonię. Wiele dróg zostało zasypanych, a pługopiaskarki nie nadążają z odśnieżaniem. - Pogoda w tym roku jest zupełnie inna niż w ubiegłych latach, śnieg pada nieprzerwanie - mówił mieszkaniec prefektury Fukushima.

"Pługopiaskarki nie były w stanie przejechać, mieszkańcy zaczęli odśnieżać sami"

"Pługopiaskarki nie były w stanie przejechać, mieszkańcy zaczęli odśnieżać sami"

Źródło:
Reuters