Przeanalizowali dane z dwóch tysięcy lat. Naukowcy: ocieplenie z ostatnich dekad bezprecedensowe

[object Object]
"Jesteśmy w obliczu katastrofy klimatycznej"tvn24
wideo 2/20

Jedyny bardzo ciepły okres, jaki dotyczy Ziemi w całości, obserwujemy od XX wieku. To pierwsze takie zjawisko w historii klimatu liczącej dwa tysiące lat - podkreślają naukowcy z Uniwersytetów w Bernie i w Edynburgu.

Najcieplejszy okres w skali dwóch tysięcy lat przypada na ostatnie dekady i dotyczy ponad 98 procent powierzchni Ziemi. Takie wnioski przedstawiają w magazynach "Nature" i "Nature Geoscience" badacze długoterminowych trendów dotyczących temperatur.

Inny obraz zmian klimatu

"Mała epoka lodowcowa", trwająca od około 1300 roku do około 1850 roku, wyobrażana jest często jako czasy, w których nawet duże zbiorniki wodne były zamarznięte i wykorzystywane jako drogi, a lodowce sięgały daleko w alpejskie doliny. Wyjątkowe zimno na terenie Europy utrzymywało się wówczas kilkaset lat, na co wskazują historycy klimatu dzięki analizom źródeł takich jak słoje drzew - nie mówiąc o malarstwie rodzajowym z tego okresu. Podobne wnioski dotyczą terenów Ameryki Północnej, dlatego zakładano, że mała epoka lodowcowa - jak i wcześniejsze, średniowieczne optimum klimatyczne (okres ocieplenia, znany głównie z Europy i Ameryki Północnej, który miał miejsce około 800-1300 roku) były zjawiskami globalnymi.

Teraz jednak międzynarodowy zespół badaczy pod kierunkiem Raphaela Neukoma z Centrum Badań Zmian Klimatu na Uniwersytecie w Bernie (Niemcy) przedstawia zgoła inny obraz klimatycznych zmian.

Nie ma dowodów na to, że okresy ocieplenia czy ochłodzenia zachodziły w tym samym czasie na całej Ziemi - twierdzą naukowcy na łamach "Nature" oraz "Nature Geoscience" po tym, jak podjęli się analizy zmian klimatu w okresie ostatnich dwóch tysięcy lat.

"To prawda, że w czasie małej epoki lodowcowej na Ziemi było generalnie zimniej" - informuje Raphael Neukom, cytowany na stronie swojej uczelni. "Ale nie wszędzie i nie w tym samym czasie. Szczytowe okresy ocieplenia i ochłodzenia w czasach przedindustrialnych wydarzały się w różnych miejscach i w różnych czasach" - zaznacza.

Uogólnione wnioski?

Najniższe temperatury w czasie dwóch milleniów były rozstrzelone w czasie i przestrzeni: w XV w. przytrafiły się one w rejonie środkowego i wschodniego Pacyfiku, w XVII w. - w Europie Północno-Zachodniej i Ameryce Północnej (na południowym wschodzie), zaś w XIX w. zdarzały się już wszędzie. Analogicznie w okresach przedindustrialnych nie zaobserwowano również spójności odnośnie trendów upałów. Pewne jest natomiast to, że najcieplejszy okres w skali ostatnich dwóch tysięcy lat przypada na ostatnie dekady i obejmuje ponad 98 procent powierzchni Ziemi.

Według klimatologa nietrafna hipoteza na temat faz klimatycznych zachodzących jednocześnie na całej Ziemi była jedynie efektem wybiórczości naszej wiedzy - siłą rzeczy bardziej szczegółowej, gdy chodzi o historię klimatu Europy i Ameryki Północnej.

Wobec braku danych z innych części świata wnioski dotyczące dwóch kontynentów uogólniono na resztę Ziemi. Z tego zaś brały się założenia, że stosunkowo zimne lub ciepłe okresy w skali dwóch tysięcy lat były zjawiskami globalnymi. Tak jednak nie było, jak podkreślają autorzy nowych analiz.

Publikujący w "Nature" badacze sugerują teraz, że okresy ocieplenia lub ochłodzenia, dotyczące pewnych regionów w czasach przedindustrialnych, były przede wszystkim efektem naturalnych fluktuacji klimatu. Czynniki zewnętrzne, np. wybuchy wulkanów czy słoneczna aktywność, nie były na tyle intensywne, by znacząco ocieplić lub oziębić całą Ziemię na całe dekady czy wręcz wieki.

Ekstremalne temperatury (Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz/PAP, DPA)Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz/PAP, DPA

Jedyny bardzo ciepły okres dla całości Ziemi trwa

Do badania pięciu epok klimatycznych z okresu przed rewolucją przemysłową naukowcy wykorzystali bazy danych międzynarodowego konsorcjum badawczego PAGES, które dostarcza danych klimatycznych z ostatnich dwóch tysięcy lat. Dane na temat historycznego klimatu pochodzą między innymi z analiz słojów drzew, badania gazów stanowiących zawartość pęcherzyków powietrza w rdzeniach lodowych wydobytych z okolic polarnych ("głębszy" lód powstawał tam setki, jeśli nie tysiące lat temu), osadów z dna jezior czy koralowych raf. Autorzy publikacji w "Nature" analizowali te dane za pomocą aż sześciu modeli statystycznych, co pozwoliło na oszacowanie temperatur oraz prawdopodobieństwa skrajnie ciepłych lub zimnych dekad czy wręcz stuleci.

W efekcie autorzy badania stwierdzili, że jeśli spojrzeć na zmiany klimatu w ujęciu globalnym - to okaże się, że dla poszczególnych przebadanych okresów historycznych nie znajdzie się jednego, spójnego obrazu. "Temperatury minimalne i maksymalne dla różnych regionów były różne" - podkreśla Neukom.

Jedyny bardzo ciepły okres, jaki dotyczy Ziemi w całości, obserwujemy od XX wieku. To pierwsze takie zjawisko w historii klimatu liczącej dwa tysiące lat - podkreślają naukowcy.

Bezprecedensowe zmiany klimatu

Zdaniem ekspertów samo to świadczy, że współczesne zmiany klimatu są czymś bezprecedensowym i nie da się ich tłumaczyć wyłącznie naturalną zmiennością klimatu. Do ich zrozumienia należy uwzględnić antropogeniczne emisje dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych.

W XX wieku nie tylko średnie globalne temperatury są wyższe niż kiedykolwiek dotychczas w skali dwóch tysięcy lat, ale też okres ocieplenia obejmuje całą planetę w tym samym czasie. Bezprecedensowe jest też tempo zachodzącego ocieplenia.

Konsekwencje zmian klimatycznych w Europie (PAP/Małgorzata Latos)PAP/Małgorzata Latos

Autor: map / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

IMGW rozszerzył zasięg obowiązywania ostrzeżeń przed silnym wiatrem dla części Mazowsza. Niebezpiecznej aury należy spodziewać się niemal w całym kraju. Obowiązują alarmy pierwszego i drugiego stopnia. Miejscami porywy mogą sięgać prędkość nawet do 95 kilometrów na godzinę. Prognozowane są też burze. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Uwaga na silny wiatr. IMGW wydał kolejne alarmy

Uwaga na silny wiatr. IMGW wydał kolejne alarmy

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Alert RCB. Eksperci z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa ostrzegają w wiadomościach SMS użytkowników sieci komórkowych przebywających w części województwa pomorskiego i zachodniopomorskiego. Na niedzielę prognozowane są tam silne porywy wiatru.

Alert RCB. Tutaj aura będzie szczególnie groźna

Alert RCB. Tutaj aura będzie szczególnie groźna

Aktualizacja:
Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Przez Półwysep Iberyjski w sobotę przechodził sztorm Berenice. Gwałtowna pogoda przyczyniła się do chaosu komunikacyjnego w Hiszpanii i Portugalii. W hiszpańskiej Andaluzji 18-latek został rażony piorunem. Mężczyznę zabrano do szpitala.

18-latek rażony piorunem

18-latek rażony piorunem

Źródło:
PAP, Antena3, ABC

Starship, najpotężniejsza rakieta świata od firmy SpaceX Elona Muska, ma przejść w niedzielę kolejny, piąty już lot testowy. Tym razem inżynierowie chcą dokonać próby złapania boostera Super Heavy, używając specjalnego mechanizmu, nazwanego przez firmę "pałeczkami".

Najpotężniejsza rakieta świata czeka na kolejny test. Kiedy start?

Najpotężniejsza rakieta świata czeka na kolejny test. Kiedy start?

Źródło:
space.com, SpaceX, CNN

W ostatnim czasie brazylijskie miasto Sao Paulo i jego okolice nawiedziła burza z ulewnymi opadami deszczu, którym towarzyszył silny wiatr. Zginęło co najmniej siedem osób. Ponad milion odbiorców nie ma prądu.

Siedem osób nie żyje. Najsilniejsza burza od prawie 30 lat

Siedem osób nie żyje. Najsilniejsza burza od prawie 30 lat

Źródło:
Reuters, TeleSUR, AP, G1 Globo

Pogoda na dziś. W niedzielę 13.10 przez Polskę przemieszczać się będzie strefa opadów deszczu. Mogą też pojawić się burze. Termometry pokażą maksymalnie 16 stopni.

Pogoda na dziś - niedziela, 13.10. Obfite opady i burze

Pogoda na dziś - niedziela, 13.10. Obfite opady i burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Grzyby obrodziły w polskich lasach. W ferworze poszukiwań leśnych skarbów łatwo jednak o pobłądzenie, a nawet zgubienie się. Jak poradzić sobie podczas grzybobrania? Leśnicy mają na to sprawdzone sposoby.

Jak nie zgubić się na grzybach

Jak nie zgubić się na grzybach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W ciągu najbliższej doby pogodę będzie kształtował niż Helma z systemem frontów atmosferycznych. Jego centrum przemieści się bardzo dynamicznie od Morza Północnego, przez Danię i południowy Bałtyk, po Kraje Bałtyckie. W Polsce za sprawą niżu zapanuje wietrzna i deszczowa aura. Powrót dobrej pogody nastąpi wraz z nastaniem wyżu Werner.

Czeka nas drastyczna zmiana pogody. Uwaga: w niedzielę aura będzie groźna

Czeka nas drastyczna zmiana pogody. Uwaga: w niedzielę aura będzie groźna

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na plażach Nowej Fundlandii pojawiła się tajemnicza, biała maź. Według lokalnego ekologa Stana Tobina, substancja przypomina źle wyrobione ciasto do chleba. Ale czym jest naprawdę?

Jak źle wyrobione ciasto. Tajemnicza maź na plaży

Jak źle wyrobione ciasto. Tajemnicza maź na plaży

Źródło:
BBC

Na Florydzie trwa wielkie sprzątanie po tym, jak w stan ten uderzył huragan Milton. Na skutek żywiołu zginęło 17 osób. Na Florydzie brakuje nie tylko prądu, lecz także benzyny.

"W miejscu, gdzie kiedyś stał dom, teraz jest sterta gruzów"

"W miejscu, gdzie kiedyś stał dom, teraz jest sterta gruzów"

Aktualizacja:
Źródło:
CNN

Archeolodzy zidentyfikowali szczątki starszego oficera, który zginął podczas niefortunnej XIX-wiecznej ekspedycji arktycznej. Nosiły ślady kanibalizmu. Dowodzi to, w jak tragicznych i makabrycznych okolicznościach znalazła się załoga.

Ich okręt osiadł na lodzie, badania potwierdzają makabryczny koniec ekspedycji

Ich okręt osiadł na lodzie, badania potwierdzają makabryczny koniec ekspedycji

Źródło:
CNN

Skorupiak Xibalbanus tulumensis, który zamieszkuje zalane wodą jaskinie na Półwyspie Jukatan, produkuje wyjątkowe toksyny. Mogą one znaleźć zastosowanie w leczeniu chorób neurologicznych - donoszą naukowcy z Niemiec i Belgii.

Jad skorupiaków z podwodnych jaskiń może pomóc w produkcji nowych leków

Jad skorupiaków z podwodnych jaskiń może pomóc w produkcji nowych leków

Źródło:
The Guardian

Zarówno twoja szczoteczka do zębów, jak i słuchawka prysznicowa stanowią idealne środowisko dla mikrobów. O tym, jak ogromna jest różnorodność biologiczna na powierzchniach tych sprzętów, świadczą najnowsze badania, w których zidentyfikowano setki wirusów żyjących na nich.

Setki wirusów na szczoteczkach do zębów. I jest to dobra wiadomość

Setki wirusów na szczoteczkach do zębów. I jest to dobra wiadomość

Źródło:
CNN

Co najmniej 17 osób zginęło na Florydzie w wyniku natarcia na stan huraganu Milton. Na kilka dni przed jego nadciągnięciem wydawano nakazy i zalecenia ewakuacji. Nie wszyscy zdecydowali się na opuszczenie miejsc, którym zagrażała pogarszająca się pogoda.

Nie ewakuowali się na czas. Akcję ratunkową pokazała kamera na mundurze

Nie ewakuowali się na czas. Akcję ratunkową pokazała kamera na mundurze

Źródło:
CNN

W wyniku działalności człowieka europejskie rośliny leśne częściej migrują nie w kierunku północy, jak się powszechnie wydawało, ale na zachód - udowodnił międzynarodowy zespół naukowców, w którego składzie byli również Polacy.

Rośliny z naszych lasów chętniej migrują na zachód

Rośliny z naszych lasów chętniej migrują na zachód

Źródło:
PAP

Muchomor zielonawy, znany też jako muchomor sromotnikowy, odpowiada za 90 procent śmiertelnych zatruć grzybami na świecie. Czasem wystarczy zjeść jeden kapelusz, by umrzeć na skutek zatrucia - powiedziała mykolog dr hab. Marta Wrzosek.

Strzeż się tego grzyba. "Wystarczy jeden kapelusz, by umrzeć"

Strzeż się tego grzyba. "Wystarczy jeden kapelusz, by umrzeć"

Źródło:
PAP

Warto w najbliższych dniach spojrzeć w niebo, bo pojawi się na nim kometa C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS). Obiekt pochodzi z samych grawitacyjnych krańców Układu Słonecznego. 

"Przygotujcie się na widok, którego po prostu nie możecie przegapić"

"Przygotujcie się na widok, którego po prostu nie możecie przegapić"

Źródło:
tvnmeteo.pl, "Z głową w gwiazdach"

W Holandii wykryto kilka przypadków zakażenia wirusem BTV12, który wywołuje chorobę niebieskiego języka. Nie ma na niego dostępnej szczepionki - poinformował holenderski rząd.

Wywołuje chorobę niebieskiego języka, na którą nie ma szczepionki. BTV12 wykryty w Holandii

Wywołuje chorobę niebieskiego języka, na którą nie ma szczepionki. BTV12 wykryty w Holandii

Źródło:
Reuters, wetgiw.gov.pl

Amerykańska Straż Przybrzeżna uratowała mężczyznę, który trzymając się lodówki turystycznej samotnie dryfował po Oceanie Atlantyckim. Poszkodowany był kapitanem statku rybackiego, który utknął u wybrzeży Zatoki Meksykańskiej. W tym samym czasie do Florydy zbliżał się potężny huragan Milton.

Dryfował na lodówce turystycznej, gdy do Florydy zbliżał się huragan. "Koszmar"

Dryfował na lodówce turystycznej, gdy do Florydy zbliżał się huragan. "Koszmar"

Źródło:
USCG, BBC, The Guardian

W piątek francuscy strażacy ewakuowali mieszkańców miejscowości Crecy-la-Chapelle, która oddalona jest od Paryża o niespełna 50 kilometrów. Zalane zostały tam ulice i domy.

Ewakuowano ludzi przy pomocy pontonów. "Czuć smród, nie ma prądu"

Ewakuowano ludzi przy pomocy pontonów. "Czuć smród, nie ma prądu"

Źródło:
Reuters

Miniona noc była wyjątkowa. Wszystko przez niezwykle intensywną zorzę polarną, która pojawiła się na polskim niebie. Na Kontakt24 otrzymaliśmy niesamowite zdjęcia.

To była naprawdę niesamowita noc. Zorza polarna na waszych zdjęciach

To była naprawdę niesamowita noc. Zorza polarna na waszych zdjęciach

Źródło:
Kontakt24

Prognoza pogody na zimę. IMGW przygotował eksperymentalną prognozę pogody na cztery kolejne miesiące. Co przyniosą listopad, grudzień, styczeń i luty? Jakie opady i wartości temperatury prognozują meteorolodzy? Sprawdź, co może nas czekać w najbliższym czasie.

Pogoda na zimę 2024/2025. Co mówią eksperymentalne przewidywania IMGW

Pogoda na zimę 2024/2025. Co mówią eksperymentalne przewidywania IMGW

Źródło:
IMGW

Potężny huragan Milton uderzył we Florydę. Żywiołowi w środę i czwartek towarzyszyły silny wiatr oraz ulewny deszcz. Pojawiły się też tornada. To, z jak ekstremalnym zjawiskiem musieli zmierzyć się mieszkańcy regionu można zobaczyć na nagraniach.

Wyrwa w dachu stadionu, eksplozje w transformatorze. Siła Miltona na nagraniach

Wyrwa w dachu stadionu, eksplozje w transformatorze. Siła Miltona na nagraniach

Źródło:
tvnmeteo.pl, Reuters, CNN

Wiatr o prędkości 27 tys. kilometrów na godzinę, temperatura przekraczająca 400 stopni Celsjusza w nocy - brytyjskie BBC publikuje przeprosiny po wpadce. Aplikacja pogodowa stacji pokazała szokujące prognozy.

Wiatr 27 tysięcy km/h, temperatura 404 stopnie w nocy. "Ups, nie martwcie się niektórymi danymi"

Wiatr 27 tysięcy km/h, temperatura 404 stopnie w nocy. "Ups, nie martwcie się niektórymi danymi"

Źródło:
BBC, Sky News, tvn24.pl

Żuraw wieżowy runął na jeden z budynków w Saint Petersburgu na Florydzie. Wielka konstrukcja załamała się pod naporem ekstremalnie silnego wiatru niesionego przez huragan Milton.

Potężny dźwig runął na budynek

Potężny dźwig runął na budynek

Źródło:
CNN, Fox13

Jak alarmuje WWF Polska w 15. edycji raportu Living Planet Report 2024, pozostało już tylko 27 procent żyjącej planety. Eksperci określają ten wynik "katastrofalnym" i ostrzegają przed zbliżającymi się punktami krytycznymi dotyczącymi degradacji środowiska na całym świecie. W opinii ekspertów dla naszej przyszłości kluczowe będzie najbliższe pięć lat.

27 procent. Tyle żyjącej planety nam pozostało

27 procent. Tyle żyjącej planety nam pozostało

Źródło:
WWF Polska

Policja z amerykańskiego stanu Waszyngton interweniowała po zgłoszeniu kobiety, która została "zmuszona do ucieczki", gdy w pobliżu jej domu pojawiło się prawie 100 szopów praczy. Jak się okazało, dokarmiała te zwierzęta od dekad. Służby tłumaczą, dlaczego nie należy tego robić.

Jej dom otoczyło niemal sto szopów "domagających się jedzenia". Policja pokazała nagranie

Jej dom otoczyło niemal sto szopów "domagających się jedzenia". Policja pokazała nagranie

Źródło:
CBS News, tvn24.pl

Niezwykłe zjawisko meteorologiczne pojawiło się we wtorek w Karkonoszach. Najwyższe pasmo górskie Sudetów zostało przykryte warstwą chmur, która przypominała kołdrę. Zdjęcia wału fenowego otrzymaliśmy na Kontakt24.

Wał fenowy zawisł nad Karkonoszami. Niezwykłe zdjęcia

Wał fenowy zawisł nad Karkonoszami. Niezwykłe zdjęcia

Źródło:
Kontakt24, ttvnmeteo.pl

Huraganowy wiatr nawiedził gminę Vimianzo położoną na północno-zachodnim wybrzeżu Hiszpanii. Podmuchy były tak silne, że powaliły ponad 100-letnie drzewo oraz uszkodziły dachy kilku domów. Zmiana pogody ma związek ze zbliżającym się do Półwyspu Iberyjskiego ekshuraganem Kirk.

"Gdy wróciłem zastałem to wszystko... Nie było dachu, ani niczego"

"Gdy wróciłem zastałem to wszystko... Nie było dachu, ani niczego"

Źródło:
ENEX, Aemet, Telecinco, El Espanol