Polskie odkrycie na Krecie. "Nowy scenariusz" pochodzenia praludzi

W 2002 roku polski naukowiec, doktor Gerard Gierliński z Polskiego Instytutu Geologicznego, na stanowisku Trachilos na Krecie odkrył ślady praczłowieka sprzed 5,7 milionów lat.

W roku 2010 wrócił na miejsce wykopalisk wraz z innym specjalistą, doktorem Grzegorzem Niedźwiedzkim z Uniwersytetu w Uppsali. Szeroko zakrojone, międzynarodowe badania ruszyły w 2010 roku i trwały 6 lat. Wiek osadów z Trachilos, na których zachowały się odciski stóp oszacowała dr Zofia Dubicka z Uniwersytetu Wrocławskiego. Z jej badań wynika, że mają ok. 5,7 mln lat.

Pod koniec sierpnia 2017 roku naukowcy opublikowali raport w prestiżowym czasopiśmie naukowym "Proceedings of the Geologists' Association", w którym dowodzą, że kolebką człowieka może być Europa, a nie - jak przyjęło się sądzić - Afryka.

We wtorek w Warszawie odbyła się konferencja, podczas której obaj badacze prezentowali wyniki swoich badań.

- Epopeja ewolucji człowieka zaczęła się już 5,5 mln lat temu, a co ciekawe, nie jest to wschodnia Afryka, tylko wyspa grecka, Kreta - powiedział dr Gerard Gierliński.

Dotychczas to właśnie Afrykę badacze uznawali za miejsce, z którego wywodzi się człowiek. Badania przeprowadzone na początku XXI wieku zdawały się potwierdzać tę tezę - ugruntowało ją odnalezienie na stanowisku Laetoli w Tanzanii śladów stóp, które liczyły sobie prawie cztery miliony lat.

Znaną dotąd historię ludzkiej migracji komplikuje jednak odkrycie przez prof. Gierlińskiego na Krecie o wiele starszych śladów.

Pytany na wtorkowej konferencji prasowej, czy są to ślady po przodkach człowieka Gierliński odpowiedział: "Mam poczucie, że chodzi tutaj o dwunożność, (...) ponieważ to dwunożność wyznaczyła ten kierunek ewolucji, który zaowocował ludzkością dzisiaj”.

Dodał, że nie da się stwierdzić z całą pewnością, czy są to nasi przodkowie czy raczej krewni człowieka, którzy nie znajdują się w drzewie rodowym człowieka (tzw. ślepa uliczka ewolucyjna). - Ślady stóp, położone jedna za drugą, wskazują na to, że ta istota była doskonale dostosowana, żeby szybko i sprawnie, z gracją wędrować po lądzie w dwunożnej postawie. Z tego punktu widzenia mamy do czynienia z naszą rodziną, naszymi bliskimi - wyjaśnił badacz. Współautor badań, dr Andrzej Boczarowski z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, dodał, że dwunożność była zapewne odpowiedzią ewolucji na zmiany środowiska naturalnego, które w tym czasie zachodziły. Dzięki temu człowiek stał się gatunkiem, który spenetrował praktycznie całą planetę.

Dr Gierliński tłumaczył, że stwierdzenie, że tropy należą do dawnych krewnych człowieka, było możliwe dzięki rozpoznaniu usytuowania palców. Pytany o "numer buta", naukowiec stwierdził, że był "bardzo mały - damski lub dziecięcy". Naukowcy namierzyli w sumie około 50 śladów, należały do kilku osobników. "Przód stopy - tam, gdzie są palce, jest w zasadzie taki sam, jak tropy 2 mln lat późniejsze z Laetoli - australopiteka, jak tropy z Kenii człowieka wyprostowanego, czyli Homo erectus, jak tropy Homo sapiens - tropy współczesne (...) - stwierdził. - Generalnie z przodu mamy ludzką stopę - dodał.

Tylna część stopy wyglądała jednak inaczej - pięta kreteńskich odcisków nie jest tak wydłużona i zaokrąglona, jak w przypadku późniejszych człekokształtnych. Była też – jak zaznaczył badacz - krótsza. Na tej podstawie stwierdził, że to była istota “ewolucyjnie bardzo odległa”.

W świetle najnowszych badań polskich paleontologów nie można wykluczyć, że pierwsi "praludzie" pojawili się w Europie. - To, co dla nas jest bardzo niebezpieczne dzisiaj - to to, że my tak naprawdę otwarliśmy pewne drzwi. Otwarliśmy drzwi na nową interpretację pochodzenia praludzi. (...) Dajemy nowe możliwości scenariusza" - zaznaczył Boczarowski.

Autor: sj/ja / Źródło: Science Alert, Sci-News, ScienceDirect, PAP