Polscy naukowcy odkryli: lodowce w noc polarną wcale nie śpią

Lodowiec Hansbreen w NorwegiiShutterstock

Podczas nocy polarnej lodowce wcale nie śpią - ustalili polscy naukowcy. Według ich obserwacji lodowce wykazują wtedy pełną aktywność, która zależy m.in. od wpływu oceanu. Dotychczas sądzono, że lodowce pozostają uśpione.

Do tej pory niewiele było wiadomo, co się dzieje z lodowcami w noc polarną.

- Wnioski można było wyciągać najwyżej z radarowych zdjęć satelitarnych, których rozdzielczość była bardzo ograniczona, bo wynosiła zaledwie 30x30 m - mówi prof. Jacek Jania z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego.

Zdjęcie co trzy godziny

Polakom po raz pierwszy w historii badań lodowców, udało się przeprowadzić pełną, całoroczną dokumentację fotograficzną czoła lodowca. Zdjęcia wykonywane były więc nie tylko latem, ale i przez całą zimę, kiedy panuje noc polarna. Dzięki serii tysięcy unikalnych zdjęć udało się sprawdzić, co dzieje się z lodowcem w noc polarną.

Polscy badacze ustawili aparaty fotograficzne na stoku góry tak, że spoglądały one na czoło lodowca. Zdjęcia wykonywane były automatycznie co trzy godziny, a czas ekspozycji dopasowywał się automatycznie do zastanych warunków - niekiedy zdjęcia uwieczniały zorzę polarną, innym razem doświetlane były blaskiem gwiazd czy Księżyca. Naukowcy musieli raz na jakiś czas wracać na miejsce obserwacji i wymieniać akumulatory.

Noc polarna nie usypia lodowca

Dotychczas sądzono, że lodowce podczas nocy polarnej są uśpione, a więc ich ruch - pełznięcie - jest bardzo powolne. Lodowce jednak płyną szybciej niż uważano, zwłaszcza gdy pojawi się zimowy opad deszczu zamiast śniegu. Okazało się, że zimą następuje poszerzanie szczelin w lodzie i struktura lodowca się rozluźnia.

Można więc powiedzieć, że zimą lodowce przygotowują się latem do cielenia, czyli procesu odłamywania się fragmentów lodowca. Jak wyjaśnia prof. Jania, przez szczeliny w lodzie roztopiona woda dostaje się na spód jęzorów lodowych. Przez to zmniejsza się tarcie lodowca o podłoże i masy lodu szybciej spływają do oceanu.

To sprawia, że góry lodowe zaczynają się odrywać dopiero na początku lata. Badania pokazały jednak także, że góry lodowe okazjonalnie obłamują się również zimą. Polscy badacze uważają, że wpływ ma na to działanie oceanu. Dotychczas glacjolodzy uważali, że proces cielenia lodowców może być hamowany przez obecność lodu morskiego przed czołem lodowca. Okazuje się, że niekoniecznie.

- To, czy lód morski jest, czy go nie ma, nie ma znaczenia przy odłamywaniu się gór lodowych - uważa prof. Jania. - Za to wiele wskazuje na to, że procesami cielenia lodowców w dużej mierze rządzi temperatura wód oceanu. Klif lodowy jest podcinany przez cieplejsze fale i jego stabilność ulega zachwianiu.

Prof. Jania twierdzi, że jego grupa będzie nadal utrzymywać monitoring czoła lodowca. - Chcemy zdobyć więcej informacji o zimowym zachowaniu lodowców" - kończy badacz.

Projekt ice2sea

Zespoły z Uniwersytetu Śląskiego, a także z Instytutu Geofizyki PAN w Warszawie badania prowadzą od czterech lat, w ramach międzynarodowego projektu Unii Europejskiej ice2sea. Naukowcy chcą zbadać udział lodowców w podnoszeniu poziomu mórz. Rolą zespołu z UŚ było zebranie i opracowanie danych terenowych z lodowców, które kończą się w morzu. Swoimi badaniami glacjolodzy objęli Lodowiec Hansbreen na norweskim Spitsbergenie.

Autor: pk//tka / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W poniedziałek przez Polskę przetoczył się burzowy front. W związku z gwałtowną aurą straż pożarna przeprowadziła ponad pięć tysięcy interwencji. Działania strażaków polegały głównie na usuwaniu powalonych drzew. Do groźnych zdarzeń doszło na terenie województwa zachodniopomorskiego.

Uszkodzone dachy, zalane ulice. Ponad pięć tysięcy interwencji

Uszkodzone dachy, zalane ulice. Ponad pięć tysięcy interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
Portalik25.pl, Jawor, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś, czyli wtorek 24.06. Niebo nad większością Polski pokryją chmury, z których miejscami może przelotnie popadać. Odpoczniemy od upału, ale powieje silniejszy wiatr.

Pogoda na dziś - wtorek 24.06. Będzie pochmurnie, może popadać

Pogoda na dziś - wtorek 24.06. Będzie pochmurnie, może popadać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Amerykańska agencja kosmiczna NASA podała, że start misji Axiom 4 z polskim astronautą Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) planowany jest na środę na godzinę 8.31 czasu polskiego.

Nowy termin startu misji Ax-4 z Uznańskim-Wiśniewskim

Nowy termin startu misji Ax-4 z Uznańskim-Wiśniewskim

Źródło:
PAP

Wtorek przyniesie ze sobą odpoczynek od burz i upału. W części kraju możliwe są słabe opady deszczu. Czego spodziewać się w kolejnych dniach? Czeka nas przeplatanka gorąca z chłodniejszymi masami powietrza, mogą też wrócić wyładowania atmosferyczne.

Pogoda na 5 dni. Temperatura na huśtawce

Pogoda na 5 dni. Temperatura na huśtawce

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na greckiej wyspie Chios na Morzu Egejskim od niedzieli szaleją pożary lasów. Z żywiołem walczą całe zastępy strażaków, ewakuowane są kolejne miejscowości, a władze proszą o wodę i żywność. Służby podejrzewają, że ogień mógł zostać wzniecony przez człowieka.

Pożary trawią grecką wyspę. Kolejne ewakuacje

Pożary trawią grecką wyspę. Kolejne ewakuacje

Źródło:
Reuters, greekreporter.com

Tej nocy pojawi się szansa na zobaczenie na niebie nad Polską efektownego, kosmicznego wiru. Zjawisko będzie związane z lotem Falcona 9 i zrzutem paliwa z rakiety. Sprawdź, o której godzinie spojrzeć w górę, by go zobaczyć.

Kosmiczny wir na niebie nad Polską. Szansa już tej nocy

Kosmiczny wir na niebie nad Polską. Szansa już tej nocy

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Mieszkańcy wschodnich regionów Stanów Zjednoczonych zmagają się z niebezpieczną falą upałów. W niedzielę temperatura odczuwalna sięgała 40 stopni Celsjusza. W kolejnych dniach również będzie bardzo gorąco.

Miliony ludzi objętych alarmami przed upałem

Miliony ludzi objętych alarmami przed upałem

Źródło:
PAP, New York Post, CBS News, The Guardian

Naukowcy odkryli, że pewien gatunek ćmy żyjący w Australii, który każdego roku wyrusza na długą wędrówkę, do nawigacji używa gwiazd. To pierwszy raz, gdy poznano taką umiejętność u bezkręgowców pokonujących ogromne dystanse.

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Źródło:
Phys, AFP

Pogoda na 16 dni. Tomasz Wasielewski odpoczywa na urlopie, a długoterminową prognozę temperatury tym razem przygotował synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński. Sprawdź, jaką aurę przyniosą ostatnie dni czerwca i początek lipca.

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Cały czas trwają badania nad wpływem mikroplastiku na zdrowie człowieka. W artykule opublikowanym na łamach "Journal of the American Heart Association" naukowcy donoszą, że osoby żyjące w pobliżu wód cechujących się wysokim stężeniem małych cząsteczek tworzyw sztucznych są bardziej narażone na wiele groźnych chorób.

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Źródło:
PAP

Strażacy w amerykańskim stanie Georgia zostali wezwani w czwartek, aby pomóc osobie, która utknęła w błocie. Gdy przybyli na miejsce przekonali się, że w grząskim gruncie faktycznie coś utknęło, ale nie jest to człowiek.

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Źródło:
CNN

Brytyjscy naukowcy przeprowadzili szczegółową analizę kilkunastu tysięcy próbek krwi wyssanej przez komary. Chcieli zbadać, na jakich gatunkach zwierząt żerują te owady. Okazuje się, mają one znacznie bardziej różnorodne i elastyczne upodobania żywieniowe niż wcześniej sądzono.

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Źródło:
Uniwersytet w Swansea

W tym roku monsun uderzył w Chiny wcześniej niż zwykle. W ostatnich dniach na południu i w centrum kraju padał ulewny deszcz, który doprowadził do powodzi. Są ofiary śmiertelne. Gwałtowna aura spodziewana jest również w niedzielę, wydano ostrzeżenia meteorologiczne.

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

Źródło:
Reuters, chinadaily.com.cn, CCTV

W sobotę na Opolszczyźnie i w Małopolsce zaobserwowano wirujące słupy piachu i pyłu, czyli zjawiska nazywane diabełkami pyłowymi. Można je zobaczyć na nagraniach.

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gorące powietrze napłynęło do wielu regionów Francji. Sprawiło, że w sobotę temperatura maksymalna sięgnęła prawie 40 stopni. Agencja meteorologiczna Meteo France wydała ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed spiekotą.

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Źródło:
Reuters, ouest-france.fr, meteofrance.com

Na południu Chorwacji w rejonie Omisza wybuchł pożar. Jak przekazała straż, został wywołany przez człowieka. Ogień strawił kilkanaście domów. Z żywiołem walczy ponad 150 strażaków, choć najgorsze już minęło. Konieczne były ewakuacje mieszkańców oraz turystów. Na Kontakt24 otrzymaliśmy relacje Polaków, którzy przebywają w tamtych rejonach.

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, index.hr, PAP

Nawałnice, którym miały towarzyszyć tornada, nawiedziły Dakotę Północną i Minnesotę w USA, doprowadzając do śmierci trzech osób. Wiał silny wiatr, padał intensywny deszcz oraz grad pokaźnych rozmiarów. Blisko 100 tysięcy odbiorców zostało pozbawionych prądu.

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Źródło:
PAP, KFGO, AP

Na początku czerwca firma ispace próbowała wylądować łazikiem Resilience na Księżycu. Misja zakończyła się niepowodzeniem. Miejsce, gdzie maszyna się rozbiła, można zobaczyć teraz na zdjęciu opublikowanym przez amerykańską agencję kosmiczną NASA.

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Źródło:
space.com, NASA

Stwierdzenie "tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną" zostało sformułowane przez Paracelsusa, XVI-wiecznego lekarza uważanego za ojca nowoczesnej medycyny. Prawo to leży u podstaw dzisiejszej toksykologii, przypominając o cienkiej granicy między zbawiennym a szkodliwym działaniem tego samego związku. W ocieplającym się świecie lekarze i badacze muszą jednak mierzyć się z czynnikami przesuwającymi te granice w sposób, który nie do końca możemy przewidzieć.

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Źródło:
TVN24+

Przez stan New Jersey w USA przeszły burze, które pozbawiły ludzi prądu i łamały drzewa. W wyniku gwałtownej pogody ucierpiał sportowy samochód Jeffa Jonesa, kierowcy wyścigowego, co widać na nagraniu.

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

Źródło:
Reuters, nj.com, thedrive.com

Fala upałów nawiedziła południową Hiszpanię. W piątek termometry pokazały miejscami aż 40 stopni Celsjusza. Przed spiekotą wydano ostrzeżenia meteorologiczne drugiego stopnia. Również w Wielkiej Brytanii było tego dnia gorąco.

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Źródło:
Reuters

W Turcji trwają prace nad wzmocnieniem wrażliwych punktów konstrukcyjnych słynnego meczetu Hagia Sophia, który położony jest w Stambule. Inżynierowie i eksperci do spraw dziedzictwa kulturowego wykorzystują zaawansowane symulacje trzęsień ziemi, aby lepiej przygotować świątynię na takie wydarzenia.

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Źródło:
Daily Sabah, PAP