Ogniste tornado, wulkaniczne pioruny i "fala cappuccino". Dziewięć wyjątkowo rzadkich zjawisk

Te niezwykłe zjawiska natury są równie rzadkie, co niezwykłe. W naszych warunkach klimatycznych i przy położeniu geograficznym Polski nie mamy większych szans na którekolwiek z nich, a są znacznie rzadsze i bardziej spektakularne - niż "zwykła" trąba powietrzna, nawet najpotężniejszy sztorm czy burza piaskowa. Oto kilka wyjątkowych cudów natury.

Znane też jako ogniste diabły albo płomienne bicze. Te niesamowicie wyglądające zjawiska powstają, gdy temperatura w okolicy gwałtownie rośnie w miarę, jak wiatr przybiera na sile. Czasami w wyniku takiej fuzji powstaje zjawisko na kształt tornada, które "karmi się" płonącymi szczątkami i łatwopalnym gazem. Na szczęście jest to zjawisko wyjątkowo nietrwałe i bardzo rzadko przybiera formę w pełni rozwiniętej trąby powietrznej.

Największe i najbardziej śmiercionośne ogniste tornado rozpętało się w 1923 roku w Tokio. Potężnemu trzęsieniu ziemi towarzyszyła wówczas płomienna trąba powietrzna, która w ciągu kwadransa uśmierciła 38 tysięcy osób.

Zjawisko znane jest też jako "brudna burza" powstaje podczas wybuchu wulkanu. Niewiele wciąż wiadomo o jego naturze, choć naukowcy podejrzewają, że erupcja wulkanu wytwarza wiele skumulowanej energii elektrycznej, która czasami znajduje ujście w postaci wyładowań. Wielu badaczy sugeruje, że warunkiem niezbędnym do powstania wyładowań są opady deszczu lub śniegu podczas samej erupcji. Autor kilku artykułów poświęconych temu zjawisku opisuje je w ten sposób:

- Podczas wybuchu wulkanu dochodzi do wielu skromnych wyładowań elektrycznych, które wyjątkowo rzadko łączą się wewnątrz kolumny dymu, która wypływa z krateru - stwierdza fizyk Ronald J. Thomas.

To wydłużone pasmo chmur przypominające wyglądem chmurę rollcloud zazwyczaj pojawia się w godzinach porannych, kiedy troposfera jest względnie stabilna.

Zjawisko chwały porannej jest wynikiem turbulencji zależnych od fal grawitacyjnych w stabilnej warstwie granicznej. Zjawisko może przypominać rozchodzenie się niewielkich fal po powierzchni wody.

Kilka zjawisk chwały porannej równoległych do siebie może przemieszczać się w tym samym kierunku.

Chociaż nie jest to zjawisko atmosferyczne, widok jest doprawdy niezwykły. Przypominająca w konsystencji i barwie "fala cappuccino" jest w rzeczywistości zupełnie niejadalnym połączeniem morskiej piany i brudnej wody - soli, chemikaliów, nadgniłych roślin, fekaliów oraz rozkładających się szczątków.

Jeden z najbardziej niezwykłych "brudnych przypływów" dotarł w 2015 roku do Queensland, pogrążając mieszkańców w bąblach nieapetycznej piany.

To bardzo rzadkie zjawisko, szczególnie w Europie. Kilka wirów najczęściej jest dobrze widocznych tylko na początku burzy, zanim zmienią się one w osobne tornada lub połączą ze sobą. Może być też tak, że jedna trąba rozdzieli się na dwie.

Wówczas dochodzi do uformowania się dwóch trąb powietrznych, które w rzeczywistości są bliźniaczymi tornadami.

Ta formacja chmur przypomina często zwisające z nieba baniaki, a wielu obserwatorów bez ogródek mówi o nich: "inwazja z kosmosu". W rzeczywistości są to jedynie zjawiska towarzyszące chmurom typu Cumulonimbus, które towarzyszą rozbudowanym komórkom burzowym.

Zjawisko mamma powstaje, gdy kryształki lodu lub krople wody powstają w procesie dynamicznego napływu chłodnego powietrza na rozgrzane parujące powietrze.

Zimą temperatura powietrza może być niższa niż -20 stopni Celsjusza, podczas gdy temperatura wody morskiej pod pokrywą lodową wynosi tylko około – 1.9 stopni Celsjusza. Przy takiej różnicy temperatur następuje naturalny przepływ ciepła z morskiej wody do bardzo zimnego powietrza. Właśnie w ten sposób powstają od spodu kolejne warstwy lodu. Sól znajdująca się w nowo powstałej warstwie lodu jest wypychana z kanałów solankowych powłoki lodowej, a ponieważ jest ona mocno zasolona - przez co gęstsza od wody - tonie.

W ten sposób solanka zmienia się w opadający w kierunku morskiego dna pióropusz. Jednak ze względu na ekstremalne zimno solanka wypychana przez lód zamraża wodę morską, z którą wchodzi w kontakt. W ten sposób tworzy się delikatna lodowa rurka otoczona słonym pióropuszem. Tak powstaje brinicle (nazwa zjawiska nadana przez naukowców). Ten fenomen występuje zarówno w Arktyce i Antarktyce, jednak nagranie go wymaga anielskiej cierpliwości.

To zjawisko akustyczno-optyczne, które przybiera postać małych, cichych, ciągłych, wyładowań elektrycznych na różnych powierzchniach, a szczególnie krawędziach przedmiotów, które ma miejsce w czasie pogody zapowiadającej burzę. Wyładowaniom tym mogą towarzyszyć bardzo ciche dźwięki w postaci syczenia lub świstu, a czasem może być to głośny gwizd.

Zjawisko pojawić się może na powierzchni skał, drzew, masztów, anten, lin. Występuje w różnych miejscach, ale najłatwiej zaobserwować je w górach lub na morzu. Wyładowania te są niegroźne, a można je zaobserwować nawet na wyciągniętej ręce. Często zwiastuje burze.

Powstająca u ujścia rzeki Catatumbo do jeziora Maracaibo w Wenezueli seria wyładowań elektrycznych, która trwa przez 10 godzin dziennie przez około 140 do 160 dni w roku. Jej powodem są gwałtowne wiatry, które wieją przez pobliskie bagna. Skumulowana wówczas wilgotność oraz gorące masy powietrza, które zatrzymują się na pobliskim masywie górskim, prowadzą do serii nieprzerwanych wyładowań.

Autor: sj/aw / Źródło: toptenz/Wikipedia/nytimes.com