Te niezwykłe zjawiska natury są równie rzadkie, co niezwykłe. W naszych warunkach klimatycznych i przy położeniu geograficznym Polski nie mamy większych szans na którekolwiek z nich, a są znacznie rzadsze i bardziej spektakularne - niż "zwykła" trąba powietrzna, nawet najpotężniejszy sztorm czy burza piaskowa. Oto kilka wyjątkowych cudów natury.
1. Ogniste tornado
Znane też jako ogniste diabły albo płomienne bicze. Te niesamowicie wyglądające zjawiska powstają, gdy temperatura w okolicy gwałtownie rośnie w miarę, jak wiatr przybiera na sile. Czasami w wyniku takiej fuzji powstaje zjawisko na kształt tornada, które "karmi się" płonącymi szczątkami i łatwopalnym gazem. Na szczęście jest to zjawisko wyjątkowo nietrwałe i bardzo rzadko przybiera formę w pełni rozwiniętej trąby powietrznej.
Największe i najbardziej śmiercionośne ogniste tornado rozpętało się w 1923 roku w Tokio. Potężnemu trzęsieniu ziemi towarzyszyła wówczas płomienna trąba powietrzna, która w ciągu kwadransa uśmierciła 38 tysięcy osób.
2. Wulkaniczne błyskawice
Zjawisko znane jest też jako "brudna burza" powstaje podczas wybuchu wulkanu. Niewiele wciąż wiadomo o jego naturze, choć naukowcy podejrzewają, że erupcja wulkanu wytwarza wiele skumulowanej energii elektrycznej, która czasami znajduje ujście w postaci wyładowań. Wielu badaczy sugeruje, że warunkiem niezbędnym do powstania wyładowań są opady deszczu lub śniegu podczas samej erupcji. Autor kilku artykułów poświęconych temu zjawisku opisuje je w ten sposób:
- Podczas wybuchu wulkanu dochodzi do wielu skromnych wyładowań elektrycznych, które wyjątkowo rzadko łączą się wewnątrz kolumny dymu, która wypływa z krateru - stwierdza fizyk Ronald J. Thomas.
3. Chwała poranna
To wydłużone pasmo chmur przypominające wyglądem chmurę rollcloud zazwyczaj pojawia się w godzinach porannych, kiedy troposfera jest względnie stabilna.
Zjawisko chwały porannej jest wynikiem turbulencji zależnych od fal grawitacyjnych w stabilnej warstwie granicznej. Zjawisko może przypominać rozchodzenie się niewielkich fal po powierzchni wody.
Kilka zjawisk chwały porannej równoległych do siebie może przemieszczać się w tym samym kierunku.
Spektakularna Chwała Poranna w Charkowie
4. Cappuccino coast
Chociaż nie jest to zjawisko atmosferyczne, widok jest doprawdy niezwykły. Przypominająca w konsystencji i barwie "fala cappuccino" jest w rzeczywistości zupełnie niejadalnym połączeniem morskiej piany i brudnej wody - soli, chemikaliów, nadgniłych roślin, fekaliów oraz rozkładających się szczątków.
Jeden z najbardziej niezwykłych "brudnych przypływów" dotarł w 2015 roku do Queensland, pogrążając mieszkańców w bąblach nieapetycznej piany.
5. Bliźniacze tornado
To bardzo rzadkie zjawisko, szczególnie w Europie. Kilka wirów najczęściej jest dobrze widocznych tylko na początku burzy, zanim zmienią się one w osobne tornada lub połączą ze sobą. Może być też tak, że jedna trąba rozdzieli się na dwie.
Wówczas dochodzi do uformowania się dwóch trąb powietrznych, które w rzeczywistości są bliźniaczymi tornadami.
Dwa tornada przeszły koło Alicante (youtube.com/clipfilmix)
6. Mammatus
Ta formacja chmur przypomina często zwisające z nieba baniaki, a wielu obserwatorów bez ogródek mówi o nich: "inwazja z kosmosu". W rzeczywistości są to jedynie zjawiska towarzyszące chmurom typu Cumulonimbus, które towarzyszą rozbudowanym komórkom burzowym.
Zjawisko mamma powstaje, gdy kryształki lodu lub krople wody powstają w procesie dynamicznego napływu chłodnego powietrza na rozgrzane parujące powietrze.
7. Brinicle
Zimą temperatura powietrza może być niższa niż -20 stopni Celsjusza, podczas gdy temperatura wody morskiej pod pokrywą lodową wynosi tylko około – 1.9 stopni Celsjusza. Przy takiej różnicy temperatur następuje naturalny przepływ ciepła z morskiej wody do bardzo zimnego powietrza. Właśnie w ten sposób powstają od spodu kolejne warstwy lodu. Sól znajdująca się w nowo powstałej warstwie lodu jest wypychana z kanałów solankowych powłoki lodowej, a ponieważ jest ona mocno zasolona - przez co gęstsza od wody - tonie.
W ten sposób solanka zmienia się w opadający w kierunku morskiego dna pióropusz. Jednak ze względu na ekstremalne zimno solanka wypychana przez lód zamraża wodę morską, z którą wchodzi w kontakt. W ten sposób tworzy się delikatna lodowa rurka otoczona słonym pióropuszem. Tak powstaje brinicle (nazwa zjawiska nadana przez naukowców). Ten fenomen występuje zarówno w Arktyce i Antarktyce, jednak nagranie go wymaga anielskiej cierpliwości.
8. Ognie św. Elma
To zjawisko akustyczno-optyczne, które przybiera postać małych, cichych, ciągłych, wyładowań elektrycznych na różnych powierzchniach, a szczególnie krawędziach przedmiotów, które ma miejsce w czasie pogody zapowiadającej burzę. Wyładowaniom tym mogą towarzyszyć bardzo ciche dźwięki w postaci syczenia lub świstu, a czasem może być to głośny gwizd.
Zjawisko pojawić się może na powierzchni skał, drzew, masztów, anten, lin. Występuje w różnych miejscach, ale najłatwiej zaobserwować je w górach lub na morzu. Wyładowania te są niegroźne, a można je zaobserwować nawet na wyciągniętej ręce. Często zwiastuje burze.
9. Latarnia Maracaibo
Powstająca u ujścia rzeki Catatumbo do jeziora Maracaibo w Wenezueli seria wyładowań elektrycznych, która trwa przez 10 godzin dziennie przez około 140 do 160 dni w roku. Jej powodem są gwałtowne wiatry, które wieją przez pobliskie bagna. Skumulowana wówczas wilgotność oraz gorące masy powietrza, które zatrzymują się na pobliskim masywie górskim, prowadzą do serii nieprzerwanych wyładowań.
Autor: sj/aw / Źródło: toptenz/Wikipedia/nytimes.com
Źródło zdjęcia głównego: Visualhunt (CC BY-SA 2.0)