Pocąc się, schładzamy nasz organizm i zabezpieczamy się przed przegrzaniem. Zapewniają nam to gruczoły potowe. Większość zwierząt ich nie posiada, chłodzą się w zupełnie inny sposób. Każdy gatunek posiada swój system kontroli temperatury.
Ludzie posiadają gruczoły potowe produkujące pot, który parując obniża temperaturę ciała. Można też ukryć się w klimatyzowanym pomieszczeniu, włączyć wiatraki i pić zimną wodę.
- My, ludzie mamy wachlarz sposobów przystosowania się do upałów - powiedział dr Andrzej Kruszewicz, dyrektor zoo w Warszawie.
Krokodyle otwierają paszcze
- Tymczasem na przykład psy nie mają gruczołów potowych na całym ciele, jedynie w kilku miejscach, między palcami. Dlatego wystawiają języki i bardzo intensywnie zieją - powiedział Kruszewicz.
Podobny system ochładzania mają krokodyle, które podczas upałów otwierają paszcze.
Gatunki zwierząt, nie posiadające gruczołów potowych, musiały przystosować się fizjologicznie do wysokich temperatur.
- Nawet gruba sierść może chronić przed upałem. U niedźwiedzi polarnych dochodzi do wzrostu glonów na skórze, co chroni zarówno przed przegrzaniem, jak i chłodem - mówi Kruszewicz.
Wiatr nad skórą zebry
Biało-czarne paski u zebr nagrzewają się w różny sposób: ciemne kolory chłoną promienie słońca i mocniej się nagrzewają, a białe je odbijają. Różnie nagrzane pręgi zebr powodują zawirowania powietrza, chłodząc te ssaki.
Żyrafy natomiast w swoich szyjach mają gęsty układ krwionośny. Krew płynąc przez długi czas schładza się, zanim dotrze do mózgu.
Białe nogi bocianów
Bociany podczas upalnych dni oblepiają nogi własnymi odchodami, które wysychają na biało.
- Bociany robią "siusiu" na nogę. Kałomocz ściekając częściowo paruje, co powoduje schładzanie, a częściowo zasycha na ich nogach, co z kolei powoduje odbijanie światła - mówi Kruszewicz.
Wszystkie ptaki mogą się też chłodzić przez dzioby, intensywnie oddychając. Tukany na przykład mają wielkie i mocno ukrwione dzioby, zbudowane tak, aby chłodzić ptaki podczas lotu.
- To jest taki kaloryfer, który chłodzi, a nie grzeje - dodał dyrektor zoo.
Cień przynosi ulgę
Wiele zwierząt w zoo bardzo dobrze znosi upał, przede wszystkim są to ryby, gady i płazy. Te zwierzęta przebywają w pomieszczeniach, w których panują stałe temperatury. Pozostałe zwierzęta słuchają instynktu.
- Rano wszystkie szukają ciepła, w południe cienia. Jest paru ryzykantów, jak na przykład papugi i kangury australijskie, które leżą w słońcu w samo południe. Wszystko zależy od tego, z jakiego kontynentu zwierzę pochodzi - podkreślił Kruszewicz - Wielbłądy do niedawna miały jeszcze zimową okrywę, która schodziła z nich płatami. Dziś są już przygotowane na upał, bo zeszła już cała. Woły piżmowe mają jeszcze trochę sierści zimowej, bo nie wytarzały się należycie. U nich zima na Grenlandii trwa najdłużej i są narażone na przegrzanie, ale są też mało ruchliwe i przebywają w cieniu. Mają też swój wilgotny dołek, w którym lubią siedzieć - dodał.
Kąpiele słoni i nosorożców
Nosorożec podczas wysokiej temperatury przesiaduje w błocie, po czym chodzi z wysychającą skorupą na grzbiecie. Słonie mają dość grubą skórę, upały mogą być dla nich groźne. One też mają sposób na upalne dni: przesiadują w wodzie, ochlapując całe ciało wodą z trąby.
W zoo zwierzęta się nie przegrzeją
Zwierzęta w ogrodzie zoologicznym muszą mieć zapewniony cień w swoim wybiegu i dostęp do świeżej wody. Powinny móc w każdej chwili wejść do chłodnego pomieszczenia. Na wybiegu niedźwiedzi polarnych jest wejście do budynku, gdzie panuje temperatura wynosząca około 18 st. C.
- W warunkach ogrodu zoologicznego właściwie nie może dojść do przegrzania organizmu zwierzęcia. Ja dwa razy obchodziłem dziś ogród, asystenci i dyżurni też kilka razy przechodzą. Pielęgniarze sprawdzają, czy zwierzę nie wylało wody- podkreślił dyrektor ZOO.
Menu na gorące dni
Podczas upałów ważna jest też dieta. Zwierzaki mięsożerne powinny jeść mniejsze porcje oraz chude mięso. Niedźwiedzie w swojej diecie powinny mieć trochę ryb i dużo warzyw. Dostają one krwiste lody z podrobów z dodatkiem warzyw i owoców.
Autor: mab/mj / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock