Świat bez lemurów, panter śnieżnych i dorszy? Naukowcy alarmują, że zmierzamy w takim kierunku

[object Object]
Niektóre z nowo odkrytych i ponownie znalezionych gatunków w boliwijskich AndachConservation International/Trond Larsen/Ivan Jimenez/Yuvinka Valdez
wideo 2/20

Katastrofa klimatyczna, w tym wzrost średniej globalnej temperatury o ponad trzy stopnie Celsjusza, może mieć tragiczne skutki. Międzynarodowy zespół naukowców wykazał, że spowoduje to gwałtowne kurczenie się populacji endemicznych gatunków zwierząt i roślin.

Katastrofa klimatyczna zagraża życiu gatunków endemicznych, a więc takich, które występują wyłącznie w określonych miejscach na naszej planecie. Przykładem jest panda wielka, której zasięg ograniczony jest do górskich lasów bambusowych w określonym regionie Chin. Unikalnych gatunków nie brakuje też na Wyspach Galapagos. Na poszczególnych wyspach tego archipelagu można spotkać przykład przedrzeźniacza (Mimus macdonaldi), jaszczurkę lawową (Microlophus delanonis), albatrosa galapagoskiego, legwana z Santa Fe czy żółwie olbrzymie. Różnorodne gatunki endemiczne zamieszkują także bliższe nam obszary. W Polsce są to choćby Tatry i ich unikatowe gatunki maków, mniszka, skalnicy czy wiechliny.

W Europie do gatunków, na których może się odbić katastrofa klimatyczna, należą rodzime gatunki pszczół, niektóre ptaki morskie oraz ryby, na przykład łosoś i dorsz, a także rośliny i motyle występujące w Alpach czy Hiszpanii. Zmiana klimatu dotkliwie wpłynie na gatunki żyjące w Morzu Śródziemnym.

Gatunki endemiczne na skraju wyginięcia

Piętnaścioro specjalistów w dziedzinie ekologii i zmian klimatu - z ośrodków naukowych w Brazylii, Nowej Zelandii, RPA, Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz Trynidadzie i Tobago - przeanalizowało 270 obszarów zwanych hotspotami bioróżnorodności (są to okolice lądowe lub wodne, w granicach których żyje wyjątkowo duża liczba gatunków roślin i zwierząt). Naukowcy wzięli na warsztat także osiem tysięcy prognoz dotyczących wpływu zmian klimatu na różne gatunki w wielu siedliskach na całym świecie. Odkryli, że jeśli planeta ociepli się o ponad 3 stopnie Celsjusza, to jedna trzecia endemicznych gatunków żyjących na lądzie i około połowa endemicznych gatunków żyjących w morzu będzie zagrożona wyginięciem. Co więcej, w górach może wyginąć 84 procent endemicznych zwierząt i roślin, a na wyspach może to być aż 100 procent.

"Obecna polityka prowadzi świat na drodze do właśnie takiego globalnego ocieplenia" - czytamy w komunikacie prasowym.

Utrzymanie globalnej temperatury w granicach ustalonych przez porozumienie paryskie zmniejszyłoby ryzyko wyginięcia dla tych gatunków ponad dziesięciokrotnie. Porozumienie to zakłada utrzymanie globalnego ocieplenia na poziomie nieprzekraczającym 2 st. C (w stosunku do średniej temperatury globalnej z czasów przedindustrialnych).

- Ryzyko wyginięcia rośnie wraz ze wzrostem temperatury. Gatunki endemiczne mogą ponieść największe szkody - poinformowała główna badaczka Stella Manes, doktorantka na Uniwersytecie Federalnym w Rio de Janeiro.

Jak zmiany klimatu wpływają na niedźwiedzie Polarne (Maria Samczuk/PAP)Maria Samczuk/PAP

Na lądzie i w wodzie

Nowe badania wykazały, że prawdopodobieństwo wyginięcia gatunków endemicznych przy niekontrolowanym wzroście temperatury jest znacznie większe niż gatunków szeroko rozpowszechnionych. Problem tkwi w tym, że endemity występują tylko w jednym miejscu; jeśli zmiany klimatu zmienią siedlisko, w którym żyją - one same znikną z powierzchni Ziemi.

"Jeśli emisja gazów cieplarnianych będzie nadal rosła, to w miejscach takich jak Wyspy Karaibskie, Madagaskar i Sri Lanka większość endemicznych roślin może wyginąć w ciągu najbliższych 30 lat. Tropiki są szczególnie narażone. Ponad 60 procentom tropikalnych gatunków endemicznych grozi wyginięcie tylko z powodu zmian klimatycznych" - podkreślono w informacji prasowej.

Do gatunków endemicznych zagrożonych przez zmiany klimatu należą lemury - unikalne dla Madagaskaru oraz pantera śnieżna - jedno z najbardziej charakterystycznych zwierząt Himalajów. Należą do nich również ważne rośliny medyczne, takie jak porost Lobaria pindarensis, stosowany do łagodzenia zapalenia stawów.

Ranking ryzyka klimatycznego (PAP/Adam Ziemienowicz)PAP/Adam Ziemienowicz

"Dramatyczne i ostateczne konsekwencje zmian klimatu"

Autorzy analiz zaznaczają, że wciąż można przeciwdziałać negatywnym procesom, a warunkiem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych zgodnie z porozumieniem paryskim. Przy wzroście temperatury o 1,5 st. C wymarcie grozi 2 procentom gatunków endemicznych lądowych i 2 procentom morskich. Przy wzroście o 2 st. C wymarcie może dotyczyć już 4 procent endemitów z obu rodzajów środowisk.

- Jeśli zmiany klimatu nie zostaną powstrzymane, te endemiczne gatunki znikną na zawsze. Gdybyśmy mogli osiągnąć i utrzymać postanowienia porozumienia paryskiego, miałoby to ogromne znaczenie dla bioróżnorodności na świecie. To byłaby ogromna różnica - stwierdziła dr Mariana Vale, ekolog z Uniwersytetu Federalnego w Rio de Janeiro.

Autor: kw,anw/map / Źródło: PAP, theguardian.com

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Polska znalazła się pod wpływem śródziemnomorskiego niżu Gabriel, który przynosi ze sobą dynamiczną aurę. W kolejnych dniach spodziewane są intensywne opady deszczu i burze.

Deszczowa spirala. Przed nami trudny czas

Deszczowa spirala. Przed nami trudny czas

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed ulewnymi opadami deszczu. Obowiązują alarmy pierwszego, drugiego, a nawet i trzeciego stopnia.

Najwyższy stopień alarmów w części kraju. Tutaj będzie lać aż do rana

Najwyższy stopień alarmów w części kraju. Tutaj będzie lać aż do rana

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Groźny niż Gabriel wkroczył do Polski. Bardzo obfite opady deszczu doprowadziły już do pierwszych zalań, między innymi na Śląsku i w województwie łódzkim. Z powodu gwałtownej aury ewakuowano uczestników obozów harcerskich i młodzieżowych w czterech regionach kraju.

Pierwsze zalania i interwencje. Sytuacja w województwach

Pierwsze zalania i interwencje. Sytuacja w województwach

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Stan rzek w Polsce. Obfite opady deszczu powodują, że przybywa wody w ciekach wodnych. W części naszego kraju poziom wód osiągnął strefę stanów wysokich. Na dwóch stacja przekroczone zostały stany ostrzegawcze.

Przekroczone stany ostrzegawcze. Rośnie poziom wody w rzekach

Przekroczone stany ostrzegawcze. Rośnie poziom wody w rzekach

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na środę 9.07. Przed nami wyjątkowo deszczowa noc i dzień. Spodziewane są intensywne opady, lokalne burze oraz porywisty wiatr. Termometry wskażą maksymalnie 22 stopnie Celsjusza.

Pogoda na jutro - środa 9.07. Noc pod znakiem burz i bardzo obfitych opadów

Pogoda na jutro - środa 9.07. Noc pod znakiem burz i bardzo obfitych opadów

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ulewy mają nadciągnąć nad Polskę we wtorek. Za sprawą niżu genueńskiego sumy opadów w niektórych regionach mogą sięgnąć 150 litrów na metr kwadratowy. Najsilniej ma padać w nocy z wtorku na środę oraz w środę.

Tak ulewy będą wędrować nad krajem

Tak ulewy będą wędrować nad krajem

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Ulewne opady deszczu spowodują, że poziom wody w rzekach znacznie wzrośnie. Z tego powodu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia hydrologiczne. W mocy są alarmy pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia.

Przybyło ostrzeżeń IMGW. W tych regionach możliwe są podtopienia

Przybyło ostrzeżeń IMGW. W tych regionach możliwe są podtopienia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Niż genueński Gabriel przyniesie bardzo obfite opady deszczu. Południe, centrum i południowy wschód Polski są zagrożone powodziami. Jak się przygotować, gdy może dojść do powodzi?

Jak przygotować się na powódź

Jak przygotować się na powódź

Źródło:
tvnmeteo.pl, RCB

Alert RCB został ponownie rozszerzony o kolejne części kraju. Ostrzeżenia zostały wydane w związku z prognozowanymi intensywnymi, nawalnymi opadami deszczu. Eksperci podają, że możliwe są podtopienia.

Alert RCB na kolejnych obszarach. "Śledź komunikaty pogodowe"

Alert RCB na kolejnych obszarach. "Śledź komunikaty pogodowe"

Aktualizacja:
Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Ponad 60-letni mężczyzna w piątek nie wrócił ze swojej plantacji na wyspie Sulawesi w Indonezji, a rodzina zgłosiła jego zaginięcie. Dzień później mieszkańcy wioski, którzy przeszukiwali okolicę, odnaleźli jego ciało w brzuchu ośmiometrowego pytona. Gad został przez nich zabity, bo wzbudzał podejrzenia swoim nietypowym wyglądem.

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Źródło:
NDTV, Antara News

Naukowcy odkryli na Krecie bakterię, która może pomóc w zwalczaniu komarów. W testach laboratoryjnych okazała się mieć stuprocentową skuteczność w zabijaniu larw tych owadów.

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Co najmniej 1200 interwencji przeprowadzili w poniedziałek strażacy z samego tylko Podkarpacia po nawałnicy, która przetoczyła się nad regionem. Skutki burz straż usuwała przez całą noc także w innych regionach Polski - łącznie wyjeżdżano do akcji 2200 razy. W jednym miejscu konieczna była prewencyjna ewakuacja obozu harcerskiego.

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Źródło:
PAP

Grecja od niedzieli zmaga się z falą upałów - we wtorek w niektórych miejscach temperatura może osiągnąć 42 stopnie Celsjusza. Gorąco jest m.in. w Atenach, stolicy kraju. Z tego powodu władze podjęły decyzję o zamknięciu słynnego zabytku na część dnia.

Znany zabytek zamknięty na część dnia z powodu upałów

Znany zabytek zamknięty na część dnia z powodu upałów

Źródło:
PAP, Reuters

Setki pszczół zaatakowały ludzi na ulicy w miejscowości Aurillac w południowej Francji. Obrażenia odniosły 24 osoby, trzy z nich przewieziono do szpitala w stanie krytycznym. Media podkreślają, że tego typu ataki pszczół na ludzi to rzadkość.

Pszczoły zaatakowały we francuskim mieście, wielu rannych

Pszczoły zaatakowały we francuskim mieście, wielu rannych

Źródło:
Guardian, BFM TV, France Bleu, franceinfo.fr

Niż genueński, zwykle stacjonarny wir z centrum ulokowanym w rejonie północnych Włoch, wyrywa się właśnie z kolebki i rusza w kierunku Bałkanów, a później Polski. Otrzymał imię Gabriel i wszystko wskazuje na to, że będzie odpowiedzialny za przenos ogromnej ilości wilgoci znad Morza Śródziemnego. Przyniesie on ulewne opady deszczu.

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

Źródło:
TVN24+

Sławosz-Uznański Wiśniewski ma za sobą już jedenaście dni misji IGNIS. Polski astronauta osiągnął podstawowe cele w ponad 80 procentach. W poniedziałek Polak połączył się z Warszawą, a dziś zrobi to ponownie.

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Źródło:
PAP

Przez Europę przechodzi burzowy front atmosferyczny. We wtorek w kilkunastu regionach Włoch obowiązują alerty pogodowe. Silne burze przeszły przez Węgry, gdzie doszło do przerw w dostawie prądu i wody, a także paraliżu kolei i lotniska.

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Źródło:
PAP

Do 104 wzrósł bilans ofiar tragicznej powodzi błyskawicznej w środkowym Teksasie. Wśród ofiar są dzieci. Kataklizm szczególnie dotknął hrabstwo Kerr, gdzie odbywał się chrześcijański obóz dla dzieci Camp Mystic. Skalę katastrofy i śmiertelną siłę żywiołu oddaje film pokazujący - w przyspieszonym tempie - gwałtowny wzrost stanu wody w rzece Guadalupe.

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP

Zalany terminal i zablokowane pasy startowe - to skutki burzy, jaka przeszła dziś nad największym międzynarodowym lotniskiem na Węgrzech. Przez załamanie pogody port lotniczy im. Ferenca Liszta w Budapeszcie wstrzymał prace na niecałe dwie godziny. Część lecących do stolicy Węgier samolotów została przekierowana do innych miast.

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Źródło:
PAP, dailynewshungary.com

Praca na ISS i jej ważność dla Polski - między innymi o te kwestie pytali w poniedziałek Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego dziennikarze zgromadzenie w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Polski astronauta od ponad tygodnia przebywa na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w ramach misji Ax-4.

Czy Sławosz Uznański-Wiśniewski widział Polskę z kosmosu?

Czy Sławosz Uznański-Wiśniewski widział Polskę z kosmosu?

Źródło:
PAP, TVN24

Przed nami nie tylko spektakularne ochłodzenie, ale także ulewy. Co jeszcze przyniosą nadchodzące dni? Kiedy może wrócić upał? Sprawdź najnowszą prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wulkan Lewotobi Laki-Laki na wschodzie Indonezji ponownie dał o sobie znać - jego erupcja w poniedziałek wyrzuciła popiół na wysokość aż 18 kilometrów, zmuszając władze do ogłoszenia najwyższego stopnia alarmowego. W związku z zagrożeniem wstrzymano także część lotów.

Odwołano loty do turystycznego raju. Gigantyczna erupcja

Odwołano loty do turystycznego raju. Gigantyczna erupcja

Źródło:
Reuters, ABC News

Burze nawiedziły w niedzielę północne Włochy. Szczególnie niebezpieczna aura panowała w Mediolanie i okolicach, gdzie doszło do śmiertelnego wypadku. Podczas burzy drzewo przygniotło turystów, a jednej osoby nie udało się uratować.

Burza zaskoczyła turystów. Nie żyje kobieta

Burza zaskoczyła turystów. Nie żyje kobieta

Źródło:
PAP, Rai News

W niedzielę firma Axiom Space połączyła się z członkami misji Ax-4 - Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i Peggy Whitson. Polak powiedział, że cały czas realizują misję. W pewnym momencie podczas transmisji pojawiły się pierogi.

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Źródło:
TVN24

Europa nie była przygotowana na takie lato. Skwar zaczął się w czerwcu, w południowej i zachodniej części kontynentu, by do sierpnia rozlać się właściwie we wszystkich regionach. Dni były o sześć-siedem stopni cieplejsze niż zazwyczaj o tej porze roku. Ludzie, nienawykli do takiego gorąca, mdleli na ulicach. Często było już za późno, by ich uratować - według wstępnych szacunków na skutek upału zmarło ponad 30 tysięcy ludzi, ale późniejsze analizy podniosły ten tragiczny bilans do nawet 70 tysięcy. W Paryżu zakłady pogrzebowe nie nadążały z przyjmowaniem ciał, a władze podjęły decyzję o przekształceniu magazynu przemysłowego w miejscowości Rungis w tymczasową kostnicę.

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Źródło:
TVN24+

Jeszcze do niedawna w ciepłe, letnie wieczory łąki, parki i ogrody były rozświetlone przez świetliki. Przyrodnicy alarmują jednak, że populacja tych owadów drastycznie maleje, a nawet pojawia się ryzyko ich wyginięcia. Są jednak sposoby na to, aby zatrzymać ten negatywny trend.

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Źródło:
PAP, Discover Magazine

Lew uciekł z ogrodu zoologicznego i zaatakował 53-letniego mężczyznę. Ranny został zabrany do szpitala, a zwierzę zastrzelono. Do zdarzenia doszło w tureckim mieście Manavgat.

Lew uciekł z zoo i zaatakował mężczyznę

Lew uciekł z zoo i zaatakował mężczyznę

Źródło:
PAP, milliyet.com.tr

Grecja przygotowuje się na kilkudniową falę upałów. Z prognoz wynika, że miejscami temperatura sięgnie nawet 42 stopni Celsjusza.

Grecja się "zagotuje". Będzie ponad 40 stopni

Grecja się "zagotuje". Będzie ponad 40 stopni

Źródło:
PAP, newpost.gr, iefimerida.gr