Uderzenie pioruna. Co je przyciąga i jak się przed nim chronić?

Źródło:
TVN24.pl
Zgniłocha. Piorun uderzył w stodołę. Stanęła w płomieniach
Zgniłocha. Piorun uderzył w stodołę. Stanęła w płomieniachKontakt 24/Paweł
wideo 2/6
Zgniłocha. Piorun uderzył w stodołę. Stanęła w płomieniachKontakt 24/Paweł

Ciało ludzkie nie jest odporne na porażenie piorunem, a jego skutki mogą okazać się tragiczne dla zdrowia i życia. Dlatego  podczas burzy należy unikać miejsc, gdzie piorun uderza najczęściej, a są to np. wysokie konstrukcje, samotne drzewa czy sieci elektryczne. Zdaniem naukowców posiadanie przy sobie czy nawet używanie telefonu komórkowego nie zwiększa ryzyka uderzenia pioruna.

● Energia pioruna może wynosić aż 500 MJ i nieść ze sobą ładunek elektryczny o napięciu 100 milionów volt. To mniej więcej tyle, ile niosłaby ze sobą eksplozja 122 kilogramów trotylu...   ● Ciało ludzkie nie jest odporne na porażenie piorunem, a jego skutki mogą okazać się tragiczne dla zdrowia i życia.  ● Podczas burzy należy unikać miejsc, gdzie piorun uderza najczęściej, a są to np. wysokie konstrukcje, drzewa, sieci elektryczne. ● Nie zwiększa się prawdopodobieństwo uderzenia pioruna w osobę posiadającą włączony telefon komórkowy, jak również wówczas, gdy przez telefon komórkowy jest prowadzona rozmowa. 

Uderzenie pioruna, czyli potencjalne niebezpieczeństwo podczas burzy

Jak powszechnie wiadomo, ogrzane powietrze jest lżejsze od zimnego, dzięki czemu wznosi się wyżej. Wraz z osiągnięciem pewnej wysokości, najczęściej kilku kilometrów nad ziemią, zaczyna się ono gwałtownie rozprężać, jego waga wzrasta, a zawarta w nim para wodna skrapla się. W ten sposób powstaje chmura burzowa. 

W miarę napływu kolejnych mas gorącego powietrza kryształki lodu w jej górnej warstwie zaczynają zderzać się z kroplami wody znajdującymi się w tej dolnej, prowadząc do ich naelektryzowania i inicjując burzę, w trakcie której dochodzi do wyładowań elektrostatycznych, czyli - mówiąc potocznie - piorunów. 

Czym jest i jak powstaje piorun?

W komórce burzowej dochodzi do silnego tarcia kryształów lodu i wody. Jednym ze skutków tego procesu jest „gubienie” elektronów przez przemieszczający się ku górze lód. Wskutek tego górne warstwy chmury stają się elektrododatnie. Z kolei dolne warstwy w dalszym ciągu pozostają elektroujemne, co prowadzi do różnicy potencjałów elektrycznych oraz powstania wyładowania. Energia powstałego w ten sposób pioruna może wynosić aż 500 MJ i nieść ze sobą ładunek elektryczny o napięciu 100 milionów volt. To mniej więcej tyle, ile niosłaby ze sobą eksplozja 122 kilogramów trotylu... 

Temperatura wyładowania wynosi aż 15 tysięcy stopni – to więcej niż na powierzchni Słońca (około 6 tysięcy stopni)! Pioruny mogą przybierać rozmaite kształty, tworząc liczne rozgałęzienia lub linie proste.

Skutki uderzeń pioruna

Uderzenie pioruna może przynieść poważne skutki. Drzewa, które dotknęło wyładowanie, błyskawicznie czernieją wskutek natychmiastowego wyparowania soków, a naturalna krzemionka w ziemi topi się, tworząc szkło. Niezabezpieczone odpowiednią instalacją (piorunochronem) budynki narażone są na poważne niebezpieczeństwo. Powstający wskutek uderzenia impuls elektromagnetyczny jest w stanie poważnie uszkodzić sieć elektroenergetyczną, w praktyce niszcząc przy tym podłączone do niej urządzenia, a wysoka temperatura może doprowadzić do pożaru. 

W przypadku uderzenia w samochód bądź samolot pasażerom nie powinno w zasadzie grozić niebezpieczeństwo, lecz i tak należy liczyć się z możliwością uszkodzenia niektórych podzespołów. Gorzej, jeżeli piorun trafi bezpośrednio w człowieka. Niestety, takie sytuacje również się zdarzają, powodując dramatyczne niekiedy konsekwencje.

Uderzenie pioruna w człowieka

Ogromna energia niesiona przez piorun jest w stanie zabić człowieka na miejscu. Znane są jednak przypadki osób, które wyszły z takiego zdarzenia bez szwanku lub z niewielkimi obrażeniami. Są to jednak szczęśliwe wyjątki. Ciało ludzkie nie jest odporne na porażenie piorunem, a jego skutki mogą okazać się tragiczne dla zdrowia i życia. 

Wysoka temperatura prowadzi do powstania rozległych oparzeń, a porażenie prądem jest w stanie spowodować poważne uszkodzenia układu nerwowego oraz sercowo-naczyniowego. Rytm serca może zostać zaburzony. U osoby porażonej może pojawić się apatia bądź pobudzenie, drgawki czy upośledzenie wzroku i słuchu.

Jak chronić się przed uderzeniami pioruna? Co przyciąga pioruny?

Jeżeli zdarzy się sytuacja, że zostaniemy zaskoczeni przez burzę, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach, które mogą uratować nam życie. Przede wszystkim unikać miejsc, gdzie piorun uderza najczęściej, a są to wysokie konstrukcje, drzewa, sieci elektryczne. Aby uniknąć porażenia piorunem na otwartej przestrzeni powinniśmy:

– trzymać się z daleka od wysokich konstrukcji typu słup, maszt (minimum na odległość wysokości obiektów); – unikać otwartych przestrzeni, brzegów i wzgórz; – unikać przebywania na granicy lasu: lepiej wejść do lasu, ale nie zbliżać się do samotnych drzew czy do małych grup drzew; – w lesie zachować dystans min. 5 metrów od najdłuższej gałęzi; – nie przebywać w wodzie (jezioro, rzeka, morze itd)., ale również unikać miejsc, gdzie zbiera się woda (rowy itd.); – unikać metalowych konstrukcji (jak np. ogrodzenia, balustrady); – nie trzymać w rękach metalowych przedmiotów.

Czy w czasie burzy można używać telefonu lub laptopa?

Czy obowiązuje nas bezwzględny zakaz korzystania z telefonu komórkowego? Naukowcy obalają tezę, jakoby korzystanie ze smartfona w trakcie burzy niosło za sobą zwiększone prawdopodobieństwo bycia rażonym piorunem. Polski Komitetu Ochrony Odgromowej Stowarzyszenia Elektryków Polskich 7 października 2015 zajął stanowisko w tej sprawie. Według PKOO SEP  nie zwiększa się prawdopodobieństwo uderzenia pioruna w osobę posiadającą włączony telefon komórkowy, jak również wówczas, gdy przez telefon komórkowy jest prowadzona rozmowa. 

Powyższe oświadczenie dotyczy również innych urządzeń elektronicznych, które korzystają z transmisji bezprzewodowej. Używając smartfona, tabletu czy laptopa nie musimy obawiać się o swoje bezpieczeństwo podczas burzy.

Jak obliczyć, jak daleko jest burza?

Najlepszą metodą ochrony przed uderzeniami piorunów jest niedopuszczenie do sytuacji, w której mogą nam one zagrażać. Możemy w łatwy sposób obliczyć odległość burzy, licząc sekundy od błysku do grzmotu. Każda z nich odpowiada odległości około 340 metrów

Pomocny w określeniu, gdzie są teraz burze, może okazać się radar burzowy online pokazujący aktualne burze w Polsce oraz lokalizację burz. Sprawdzić, gdzie występują burze online, możemy także wykorzystując mapę chmur burzowych świata. To z pewnością przyczyni się do poprawy naszego bezpieczeństwa w czasie letniego wypoczynku.

Autorka/Autor:red.//az

Źródło: TVN24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki wodnej wydał alarmy pierwszego stopnia. Synoptycy ostrzegają przed burzami, ulewnymi opadami i wysoką temperaturą. Sprawdź, gdzie mieć się na baczności.

Burze, ulewy i upały. IMGW ostrzega przed groźną pogodą

Burze, ulewy i upały. IMGW ostrzega przed groźną pogodą

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Już dziś Sławosz Uznański-Wiśniewski przyleci do Polski. Pierwszy Polak na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej swój czas po powrocie na Ziemię dotąd spędzał w niemieckiej Kolonii, gdzie badano go i rehabilitowano. Transmisję z powitania polskiego astronauty oraz jego konferencję prasową można będzie oglądać w TVN24 iTVN24+. Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie też gościem "Faktów po Faktach".

Sławosz Uznański-Wiśniewski już dziś przyleci do Polski

Sławosz Uznański-Wiśniewski już dziś przyleci do Polski

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. W czwartek 24.07 aura będzie zróżnicowana - na północy popada deszcz i zagrzmi, a na południu będzie dość pogodnie i gorąco. Termometry pokażą od 21 do 29 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - czwartek, 24.07. W części kraju popada i zagrzmi, do 29 stopni

Pogoda na dziś - czwartek, 24.07. W części kraju popada i zagrzmi, do 29 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nadchodzące dni przyniosą pochmurną aurę i opady deszczu, które miejscami mogą być obfite. W części kraju pojawią się też burze. W weekend termometry pokażą maksymalnie 28 stopni Celsjusza.

Rodzi się kolejny niż śródziemnomorski. Może bardzo mocno padać

Rodzi się kolejny niż śródziemnomorski. Może bardzo mocno padać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze wygłosił opinię doradczą, która może mieć kluczowe znaczenie dla przyszłych działań państw na rzecz walki ze zmianami klimatu. Choć opinia nie będzie prawnie wiążąca, stanie się ważnym punktem odniesienia dla setek toczących się procesów klimatycznych na całym świecie.

Trybunał w Hadze wydał opinię, która może pomóc "uniknąć szkód zagrażających ludzkości"

Trybunał w Hadze wydał opinię, która może pomóc "uniknąć szkód zagrażających ludzkości"

Źródło:
Reuters, Center for International Environmental Law, Al Jazeera

Fala upałów nawiedziła Włochy. Miejscami temperatura przekroczyła 40 stopni Celsjusza. W środę lokalne służby medyczne podały, że prawdopodobnie z powodu wysokiej temperatury na plażach w Apulii zmarło pięć osób.  

W dwa dni na plażach we Włoszech zmarło pięć osób  

W dwa dni na plażach we Włoszech zmarło pięć osób  

Źródło:
PAP, gazzetta.it

Trzecia w tym roku fala upałów ogarnęła Półwysep Bałkański. Wysoka temperatura powietrza w połączeniu ze skąpymi opadami deszczu spowodowały, że poziom wody w serbskim jeziorze Gruza jest alarmująco niski.

Jezioro wysycha. "Sytuacja jest alarmująca"

Jezioro wysycha. "Sytuacja jest alarmująca"

Źródło:
Reuters

Fala ekstremalnych upałów obejmie w tym tygodniu ponad 90 milionów Amerykanów. Temperatura ma być dużo wyższa niż średnio, dlatego też mogą paść rekordy ciepła.

90 milionów osób objętych alertami przed ekstremalnymi upałami

90 milionów osób objętych alertami przed ekstremalnymi upałami

Źródło:
PAP

Pobyt astronautów w kosmosie wpływa na ich organizm podobnie jak u osób długo przebywających na stacjach polarnych. O tym, jak jeszcze zmienia się ludzkie ciało w warunkach mikrograwitacji, opowiadał Alessandro Alcibiade, lekarz misji IGNIS, który zajmuje się zdrowiem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego.

Jak pobyt w kosmosie może zmienić ludzką krew

Jak pobyt w kosmosie może zmienić ludzką krew

Źródło:
PAP

Turystka została zaatakowana przez niedźwiedzia brunatnego na popularnym górskim szlaku na Alasce. Kobieta doznała obrażeń niezagrażających życiu i dzięki szybkiej akcji ratunkowej została ewakuowana do szpitala.

Niedźwiedź zaatakował kobietę. "Nie była w stanie chodzić"

Niedźwiedź zaatakował kobietę. "Nie była w stanie chodzić"

Źródło:
Anchorage Daily News

Turyści spożywający posiłki w restauracjach w portugalskim Porto zmagają się w ostatnich tygodniach z natrętnymi gołębiami i mewami. Ptaki próbują zabrać pożywienie z talerzy. Dotychczasowe próby odstraszenia zwierząt zakończyły się niepowodzeniem.

Sceny jak z filmu Hitchcocka w portugalskim mieście

Sceny jak z filmu Hitchcocka w portugalskim mieście

Źródło:
PAP, Jornal de Noticias

Na przedmieściach Buenos Aires, stolicy Argentyny, zaobserwowano pumę. Drapieżnik zabija zwierzęta hodowlane lokalnych mieszkańców. Służby nie są w stanie schwytać dzikiego kota.

Puma na przedmieściach. Mieszkańcy boją się wychodzić z domów

Puma na przedmieściach. Mieszkańcy boją się wychodzić z domów

Źródło:
PAP, pagina12.com.ar

Groźnie wyglądająca chmura pojawiła się we wtorek w Jeleniej Górze. Był to wał szkwałowy, który często zwiastuje nadejście burzy. Jego zdjęcia otrzymaliśmy na Kontakt24.

Wał szkwałowy sunął nad Jelenią Górą

Wał szkwałowy sunął nad Jelenią Górą

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Iran zmaga się z falą ekstremalnych upałów. Temperatura przekracza miejscami 50 stopni Celsjusza. W niektórych regionach mieszkańcy skarżą się na niedobór wody. Z powodu spiekoty środa w stolicy kraju będzie dniem wolnym od pracy.

Ponad 50 stopni. Władze apelują o oszczędzanie wody

Ponad 50 stopni. Władze apelują o oszczędzanie wody

Źródło:
The Guardian, Al Jazeera

Wysoka temperatura powietrza, której doświadczają w ostatnich dniach mieszkańcy Półwyspu Bałkańskiego, sprzyja wybuchom pożarów. Ogień pojawił się we wtorek na zachodzie Bułgarii. Z żywiołem walczyło kilkanaście zastępów straży pożarnej. Pożary pojawiły się także w Albanii i Kosowie.

Pożary na Półwyspie Bałkańskim. "Dobrze, że strażacy tu byli"

Pożary na Półwyspie Bałkańskim. "Dobrze, że strażacy tu byli"

Źródło:
ENEX, Reuters

Połamane gałęzie, zalane ulice - to skutki burz z intensywnymi opadami deszczu, jakie wystąpiły w poniedziałek oraz w nocy z poniedziałku na wtorek. W związku z dynamiczną pogodą strażacy przeprowadzili dziesiątki interwencji w kilku województwach zachodniej Polski.

Dziesiątki interwencji strażaków. Zalane ulice, połamane gałęzie

Dziesiątki interwencji strażaków. Zalane ulice, połamane gałęzie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trzecia w tym roku fala upałów ogarnęła Ateny. Z powodu wysokiej temperatury zamknięto we wtorek na kilka godzin Akropol. Gorąco jest również w Czarnogórze i Chorwacji.

Akropol zamknięty na kilka godzin z powodu upałów

Akropol zamknięty na kilka godzin z powodu upałów

Źródło:
Reuters, Enex

Intensywne opady deszczu nawiedziły chińską prowincję Szantung. W ciągu pięciu godzin spadło tyle deszczu, ile zwykle pada w tym regionie w pół roku. Potężne ulewy doprowadziły do powstania powodzi. W wyniku żywiołu zginęły co najmniej dwie osoby.

W pięć godzin spadło tyle deszczu, ile w pół roku

W pięć godzin spadło tyle deszczu, ile w pół roku

Źródło:
Reuters

Około 50 tysięcy mieszkańców okolic stolicy Filipin, Manili, musiało opuścić swoje mieszkania z powodu powodzi wywołanych tajfunem Wipha. W części kraju nie funkcjonują szkoły i urzędy. Zginęły co najmniej trzy osoby.

Ewakuują 50 tysięcy osób. Tajfun przyniósł ekstremalne ulewy

Ewakuują 50 tysięcy osób. Tajfun przyniósł ekstremalne ulewy

Źródło:
Reuters, PAP, Al Jazeera

Na plaży Sao Conrado w pobliżu Rio de Janeiro znaleziono ciało martwego humbaka. Zwierzę znajdywało się w zaawansowanym stanie rozkładu i prawdopodobnie zostało przyciągnięte na mieliznę przez prąd. Badaniem ssaka zajęli się specjaliści.

Martwy humbak znaleziony na popularnej plaży

Martwy humbak znaleziony na popularnej plaży

Źródło:
Reuters, Correio Popular, CBN

20 lipca podczas spaceru z rodzicami 4-letnie dziecko zostało zaatakowane przez pumę. Niebezpieczna sytuacja miała miejsce na terenie Parku Narodowego Olympic w stanie Waszyngton. Amerykańskie media podają, że ojciec rzucił się na ratunek. Dzięki temu skończyło się na lekkich obrażeniach.

Puma zaatakowała 4-latka w parku narodowym

Puma zaatakowała 4-latka w parku narodowym

Źródło:
CBS News, tvn24.pl

Turcja zmaga się z upałami, które znacznie zwiększyły ryzyko wystąpienia pożarów. W części kraju ogień już się pojawił, a strażacy walczą z żywiołem. Instytucje ostrzegły mieszkańców, by uważali na to, jak zachowują się w lasach i w pobliżu innych terenów zielonych.

Wielkie gorąco w Turcji. Apel służb

Wielkie gorąco w Turcji. Apel służb

Źródło:
PAP, Reuters

W słoneczne dni warto unikać kontaktu z niektórymi roślinami. Wśród nich jest między innymi seler, popularny składnik dań.

Ekspert: wystrzegaj się tych roślin, jeśli planujesz przebywać na słońcu

Ekspert: wystrzegaj się tych roślin, jeśli planujesz przebywać na słońcu

Źródło:
PAP

W niedzielę Francję nawiedziły burze, którym towarzyszył bardzo silny wiatr. Zrywał on dachy i powalał drzewa. W wyniku gwałtownej pogody jedna osoba została ranna. Część kraju pozostaje objęta pomarańczowymi alarmami.

Wiatr porwał ławkę, ta wylądowała w basenie

Wiatr porwał ławkę, ta wylądowała w basenie

Źródło:
Enex, The Connexion

Pod koniec miesiąca czeka nas aura zimniejsza niż zwykle o tej porze roku. Jakie jeszcze niespodzianki przyniosą kolejne dni? Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: chłód wróci jeszcze w lipcu

Pogoda na 16 dni: chłód wróci jeszcze w lipcu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ulewne deszcze i powodzie zbierają śmiertelne żniwo w Korei Południowej. W wyniku skutków żywiołu zginęło już 18 osób, trwają poszukiwania zaginionych. Woda uszkodziła tysiące dróg i budynków.

"Ziemia zapadła się pode mną, woda sięgała do szyi"

"Ziemia zapadła się pode mną, woda sięgała do szyi"

Źródło:
BBC, Reuters

Kosmiczne drożdże, które przyleciały razem ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim z powrotem na Ziemię, od dzisiaj będą badane przez grupę polskich naukowców. Wyniki badań mogą zrewolucjonizować wiele obszarów wiedzy.

Wysłali w kosmos drożdże z genem z niesporczaka. Teraz otworzyli przesyłkę

Wysłali w kosmos drożdże z genem z niesporczaka. Teraz otworzyli przesyłkę

Źródło:
tvnmeteo.pl