Rok przestępny - ile ma dni, jak obliczyć, kiedy są lata przestępne

● Rok przestępny jest dłuższy od roku nieprzestępnego o 1 dzień i liczy 366 dni. ● Dodatkowy dzień w roku przestępnym dodawany jest w lutym. ● Luty przestępny ma 29 dni zamiast 28. ● Rok przestępny zdarza się średnio co cztery lata, jeśli data jest podzielna przez cztery i 400. ● Lata przestępne w kalendarzach juliańskim i żydowskim obliczane są w odmienny sposób niż w obowiązującym w Polsce kalendarzu gregoriańskim.

Rok przestępny to rok kalendarzowy, który ma 366 dni, zamiast zwyczajowych (nieprzestępnych) 365. Lata przestępne są potrzebne, by dopasować rok kalendarzowy do roku zwrotnikowego i występują w kalendarzach opartych na obiegu Ziemi wokół Słońca lub na połączeniu cyklów księżycowego i słonecznego. W obowiązującym w Polsce kalendarzu gregoriańskim rok przestępny jest średnio co cztery lata. Ostatni był w 2020 roku, kolejny rok przestępny będzie w 2024 roku. W roku przestępnym luty, zamiast 28 dni, liczy 29 dni.

Kalendarz gregoriański został wprowadzony w 1582 roku przez papieża Grzegorza XIII w miejsce mniej dokładnego kalendarza juliańskiego. W kalendarzu gregoriańskim nieprzestępny rok ma 365 dni. Jednak ponieważ Ziemia do okrążenia Słońca potrzebuje dokładnie 365,2425 dni (to tzw. rok gwiazdowy), co cztery lata mamy rok przestępny liczący o jeden dzień więcej, czyli 366 dni.

Zgodnie z kalendarzem gregoriańskim lata przestępne są mniej więcej co cztery lata i są dłuższe o jeden dzień w lutym, który liczy wtedy 29 dni. Aby rok był przestępny, musi dać się go równo podzielić przez cztery, np. 1992, 1996, 2000, ale jednocześnie musi być podzielny przez 400. Dlatego np. rok 1900 nie był rokiem przestępnym, bo nie dzieli się przez 400 bez reszty. 

ZOBACZ >> Chiński Nowy Rok - kiedy jest i jak się go obchodzi? Chińskie znaki zodiaku

Po raz pierwszy lata przestępne wprowadzono w 238 roku p.n.e. w Egipcie. Tam również co cztery lata dodawano do roku dodatkowy dzień. W 45 roku p.n.e. zaczęto to robić także w Starożytnym Rzymie, na rozkaz Juliusza Cezara. Ten kalendarz nosił nazwę kalendarza juliańskiego. Dodatkowy dzień doliczano w najkrótszym i jednocześnie ostatnim miesiącu roku, którym wtedy był właśnie luty. Okazało się jednak, że co 128 lat w tych obliczeniach występuje błąd wynoszący prawie jedną dobę, ponieważ rok zwrotnikowy (gwiazdowy) nie liczy dokładnie 365,25 dni, tylko, jak wspomnieliśmy wyżej, dokładnie 365,2425 dni. Dlatego wprowadzono opisaną wyżej metodę obliczeń z kalendarza gregoriańskiego. Jednak system juliański nadal jest stosowany w różnych kalendarzach prawosławnych oraz w astronomii.

W kalendarzu żydowskim rok przestępny ma nie jeden dodatkowy dzień, lecz dodatkowy, trzynasty miesiąc. Rok przestępny zdarza się w kalendarzu żydowskim siedem razy w ciągu 19 lat, czyli co trzy, czasem co dwa, lata. Różnica ta wynika z faktu, że kalendarz żydowski oparty jest na cyklu księżycowym, wyznaczającym miesiące, a dodatkowy miesiąc ma na celu zrównanie cyklu słonecznego z księżycowym. 

12-miesięczny rok wg. kalendarza żydowskiego liczy 354 dni, czyli o ponad 11 dni mniej niż prawie 365,25 dni cyklu słonecznego. Stąd w roku przestępnym cały dodatkowy miesiąc o nazwie Adar 1, dodawany przed miesiącem Adar (w roku przestępnym nazywa się on Adar 2).