Motyle w Polsce - gatunki, długość życia, ciekawostki. Czym są motyle nocne?

Źródło:
„Atlas motyli krajowych”
Motyle z rodzaju Danaus
Motyle z rodzaju DanausShutterstock
wideo 2/6
Motyle z rodzaju DanausShutterstock

W Polsce żyje kilka tysięcy gatunków motyli. Stanowcza większość z nich to motyle nocne, czyli ćmy. To piękne owady, które można podziwiać w ich naturalnym środowisku. Gatunki, które żyją w Polsce, zachwycają kolorami.

● Na świecie żyje około 150 tysięcy gatunków motyli. ● Ciekawym motylem jest fruczak gołąbek, który nazywany jest polskim kolibrem. ● Dorosłe formy motyli zapylają rośliny.

Motyle to owady uskrzydlone, inaczej nazywa się je łuskoskrzydłymi. Najczęściej dzieli się je ze względu na porę występowania - motyle dzienne i motyle nocne, czyli ćmy. Motyle to bardzo liczna grupa owadów - motyle liczebnością wyprzedzają jedynie chrząszcze.

Motyle w Polsce pod ochroną

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 roku w sprawie ochrony gatunkowej na terenie Polski objętych ochroną ścisłą jest 20 gatunków motyli, a ochroną częściową - 16 gatunków.

Ile żyje motyl? 

Najczęściej około dwóch-trzech tygodni. Długość życia motyli jest zależna od gatunku. Są gatunki, które żyją zaledwie kilka dni oraz takie, które mogą przeżyć wiele miesięcy. Motyl to nie tylko ta najpiękniejsza postać, czyli imago. Poza tym są jeszcze stadia: jaja, gąsienice i poczwarki. 

Najpiękniejsze gatunki motyli w Polsce

Na całym świecie żyje około 150 tysięcy gatunków motyli, a w Polsce opisano około trzech tysięcy gatunków. Trzeba jednak podkreślić, że stanowcza większość polskich motyli to motyle nocne

Warto zwrócić uwagę na polskie nazwy motyli, które czasami są bardzo poetyckie. Często odnoszą się do ubarwienia gatunku, ale zdarza się, że również do jakiegoś charakterystycznego elementu wyglądu danego rodzaju motyla. Niektóre nazwy odnoszą się do siedlisk, inne do roślin żywicielskich, a jeszcze inne do zachowania danego gatunku.

Paź Królowej (Papilio machaon) Ma piękną, jaskrawą barwę i czerwone plamki na skrzydłach. Uważany jest za jeden z najpiękniejszych gatunków motyli na świecie i jednego z największych w Polsce. Jest to duży gatunek - rozpiętość skrzydeł dochodzi do sześciu-ośmiu centymetrów. W Polsce można go spotkać w zasadzie w całym kraju, wyjątkiem są tylko wysokie góry.

Motyl Paź Królowej (Papilio machaon)Shutterstock

Paź żeglarz (Iphiclides podalirius) Nazywany jest również witeziem żeglarzem i żeglarkiem. Ma jasnożółte skrzydła. Na tylnich można zauważyć charakterystyczne jasnoniebieskie i pomarańczowe plamy. Najczęściej zobaczysz go w sadach i na polanach.

Rusałka admirał (Vanessa atalanta) Przepiękny gatunek motyla, który jest bardzo często spotykany w Polsce. Na czarnych skrzydłach tego gatunku zobaczyć można pomarańczowe i białe plamy.

Rusałka pawik (Inachis io) Gatunek ten nazywany jest czasami pawim oczkiem. Ma czerwono-brunatne skrzydła z okami na każdym. W Polsce jest powszechnie spotykany.

Rusałka pokrzywnik (Aglais urticae) Czasami gatunek ten nazywany jest małym fuksem. Ma jaskrawo-czerwone skrzydła z czarną obwódką i niebieskimi plamkami. Ten piękny gatunek jest w Polsce pospolity.

Modraszek Arion (Maculinea arion) To niewielki motyl o rozpiętości skrzydeł do trzech-czterech centymetrów. Jego skrzydła są jasnoniebieskie z czarnymi plamami. Najłatwiej jest go spotkać na leśnych łąkach i pastwiskach.

Fruczak gołąbek (Macroglossum stellatarum) To gatunek motyla z rodziny zawisakowatych. Nie jest zbyt duży, ale ma krępą sylwetkę. Jest popularnie określany mianem polskiego kolibra, ponieważ spija nektar z kwiatów unosząc się w powietrzu. Jego gąsienica ma zieloną lub brązową barwę z niebieskim rogiem.

Zobacz polskiego kolibra w obiektywach Reporterów 24

Ćmy w Polsce

Motyle nocne to stanowcza większość spośród wszystkich motyli w Polsce. Ćmy kojarzą się raczej z szarymi i niezbyt pięknymi okazami, są jednak takie, które zachwycają swoim wyglądem. Przedstawiamy przykładowe gatunki polskich ciem.

Niedźwiedziówka kaja (Arctia caja) Przepiękna ćma. Jej przednie skrzydła są brązowe z białym deseniem, a tylne jasno lub ciemnopomarańczowe. Gąsienica jest wyjątkowo włochata i przyciąga uwagę.

Rolnica tasiemka (Noctua pronuba) Ma dość charakterystyczne ciemnożółte tylne skrzydła z czarną przepaską.

Bodzieniec bzowiak (Ourapteryx sambucaria) Piękna ćma o żółtych lub kremowych skrzydłach z oliwkowymi przepaskami.

Ciekawostki o motylach

Za największego motyla w Polsce uznawana jest zmierzchnica trupia główka, czyli ćma z rodziny zawisakowatych. Rozpiętość jej skrzydeł dochodzi do nawet 13-14 centymetrów. Swoją nazwę zawdzięcza rysunkowi na grzbiecie przypominającym trupią czaszkę. Co ciekawe, ten motyl nocny wydaje bardzo ciekawe dźwięki - gwiżdże, aby odstraszyć napastnika.

Kiedy się pojawiają motyle? To również zależy od gatunku. Niektóre zobaczyć można już wczesną wiosną. Jest jednak motyl, który pojawia się już w lutym - wiosennica porożyca.

Gdzie mieszkają motyle? W ciepłe miesiące najczęściej można je zobaczyć w ogrodach, na łąkach, polach. Zimą niektóre gatunki ruszają w podróż, a te które zostają przechodzą w stan nazywany dipauzą. To taki sen zimowy owadów. 

Motyle - co robią? Dorosłe motyle to bardzo pożyteczne owady, ponieważ przenoszą pyłek kwiatowy, więc zapylają rośliny. Gąsienice są natomiast potrzebne ptakom, które karmią nimi swoje potomstwo.

Swojego czasu dużym zainteresowaniem zaczęły cieszyć się motyle monarchy. Zasłynęły one z zamiłowania do dalekich podróży. Jesienią mogą one przelecieć nawet 2800 kilometrów.

CZYTAJ WIĘCEJ: Motyl, który leci 2800 kilometrów w poszukiwaniu snu

Gąsienice w Polsce

Motyle tylko niewielką część swojego życia spędzają w dorosłej postaci. Jednym ze stadiów rozwoju tego owada jest jednak gąsienica i tą ją często można zobaczyć. Gąsienice jedzą, aby móc zmienić się w pięknego motyla. Jedzą najczęściej rośliny, ale również grzyby czy mchy i porosty

Gąsienice przyjmują różne kolory i barwy. Wszystko po to, aby dobrze się zamaskować lub odstraszyć potencjalne drapieżniki. Zobaczyć można gąsienice pokryte włoskami czy kolcami, ale również takie, które są całkiem gołe. 

Zielone gąsienice ma wiele gatunków motyli. Są to między innymi rusałka admirał czy paź królowej.

Autorka/Autor:aw//mro

Źródło:  „Atlas motyli krajowych”

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Przed nami dynamiczny pogodowo weekend. Miejscami termometry pokażą nawet 32 stopnie, ale nad krajem będzie wędrował front przynoszący opady i burze. Kolejne dni przyniosą spokojniejszą, ale miejscami chłodniejszą aurę.

W weekend nadciągnie żar. A co czeka nas później?

W weekend nadciągnie żar. A co czeka nas później?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed upałami. W sobotę do części kraju zawita skwar, który miejscami pozostanie z nami przez cały weekend. Sprawdź, gdzie będzie niebezpiecznie.

Fala gorąca wkroczy nad Polskę. IMGW ostrzega

Fala gorąca wkroczy nad Polskę. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Martwe małże wypełniły chorwacką zatokę Mali Ston. W niektórych hodowlach zginęło prawie 90 procent mięczaków. Pomór zwierząt ma być powiązany z rekordowo wysoką temperaturą wód Adriatyku.

Zginęło 90 procent małży. "Bezprecedensowa katastrofa" w Chorwacji

Zginęło 90 procent małży. "Bezprecedensowa katastrofa" w Chorwacji

Źródło:
PAP

Pogoda na jutro, czyli na sobotę 27.07. Noc w większości regionów będzie pogodna, jednak lokalnie spodziewane są przelotne opady deszczu i burze. Pochmurne niebo towarzyszyć nam będzie także w dzień. Na termometrach zobaczymy do 31 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - sobota 27.07. Nocą lokalnie przydadzą się parasole

Pogoda na jutro - sobota 27.07. Nocą lokalnie przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Rekordowa fala ulewnych deszczy nawiedziła północno-wschodnie regiony Japonii, powodując powodzie i osuwiska ziemi. Japońskie władze poinformowały o co najmniej dwóch ofiarach śmiertelnych.

Woda porwała radiowóz. Nie żyje policjant

Woda porwała radiowóz. Nie żyje policjant

Źródło:
PAP, Reuters, The Japan Times, Kyodo News

Do silnego wstrząsu doszło na włoskich Polach Flegrejskich. Wstrząsy o magnitudzie 4,0 były odczuwalne w sąsiednim Neapolu. Chociaż nie doszło do poważnych uszkodzeń, aktywność sejsmiczna w tych okolicach budzi niepokój mieszkańców.

Wstrząsy w rejonie najgroźniejszego superwulkanu Europy

Wstrząsy w rejonie najgroźniejszego superwulkanu Europy

Źródło:
PAP, ANSA, tvnmeteo.pl

Filipińska Straż Przybrzeżna walczy ze skutkami zatonięcia tankowca MT Terra Nova u wybrzeży prowincji Bataan. Jak podały lokalne media, na wodach Zatoki Manilskiej rozciąga się plama ropy sięgająca kilku kilometrów. Chociaż uszkodzenie statku miało być stosunkowo niewielkie, służby przygotowują się na najgorszy scenariusz.

"Przygotowujemy się na najgorszy scenariusz"

"Przygotowujemy się na najgorszy scenariusz"

Źródło:
BBC, inquirer.net

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 5,0 nawiedziło Teksas. Do zdarzenia doszło w piątek rano czasu lokalnego. Aktywność zarejestrowano bardzo płytko pod ziemią, przez co była odczuwalna na dość dużym obszarze.

Seria trzęsień ziemi w Teksasie

Seria trzęsień ziemi w Teksasie

Źródło:
USGS, KCBD

Ponad 60 tysięcy hektarów lasu spłonęło już w pożarze Park, który w środę wybuchł w północnej Kalifornii. Żywioł rozprzestrzenia się w błyskawicznym tempie. Lokalne służby poinformowały o zatrzymaniu mężczyzny, który jest podejrzewany o wywołanie pożaru.

Niebo czerwone jak krew, dziesiątki tysięcy hektarów w ogniu

Niebo czerwone jak krew, dziesiątki tysięcy hektarów w ogniu

Źródło:
Reuters, CNN, AP

42-letni turysta z Belgii trafił do szpitala z oparzeniami trzeciego stopnia, których doznał w Dolinie Śmierci w Kalifornii - jednym z najgorętszych miejsc na ziemi. Mężczyzna miał stracić klapki, chodząc po gorących wydmach.

W klapkach po Dolinie Śmierci. Finał w szpitalu

W klapkach po Dolinie Śmierci. Finał w szpitalu

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

W trakcie ogromnego pożaru Park w Kalifornii powstało bardzo rzadkie i niebezpieczne zjawisko - ogniste tornado. Można zobaczyć je na nagraniu.

Ogniste tornado. Wirujący słup ognia na nagraniu

Ogniste tornado. Wirujący słup ognia na nagraniu

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Rowerzysta w Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie natknął się na leśnej drodze na samicę niedźwiedzia grizli z młodymi. Zwierzę prawdopodobnie wystraszyło się i dlatego zaatakowało mężczyznę. Ten obronił się, uderzając niedźwiedzicę w pysk.

Jechał rowerem, grizli "natychmiast powalił go na ziemię"

Jechał rowerem, grizli "natychmiast powalił go na ziemię"

Źródło:
PAP, cbc.ca, vicnews.com

Dwójka astronautów pozostanie na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) do czasu, aż inżynierowie nie zakończą prac nad usterkami w ich statku - poinformowała w czwartek NASA. W sobotę minie 50 dni, odkąd załoga Starlinera przebywa w przestrzeni kosmicznej.

Mieli wrócić na Ziemię w czerwcu. NASA nadal nie wie, kiedy to nastąpi

Mieli wrócić na Ziemię w czerwcu. NASA nadal nie wie, kiedy to nastąpi

Źródło:
PAP, NASA

Z powodu upału w marokańskim mieście Bani Mallal w ciągu 24 godzin zmarło 21 osób - podał w czwartek resort zdrowia. W środę w tym regionie temperatura sięgała 48 stopni Celsjusza.

21 zgonów w 24 godziny w jednym mieście. Przez upał

21 zgonów w 24 godziny w jednym mieście. Przez upał

Źródło:
PAP, africanews.com

Tajfun Gaemi w czwartek lokalnego czasu uderzył we wschodnie wybrzeże Chin. Władze szacują, że dotkniętych przez żywioł jest ponad 600 tysięcy osób. Ogłoszo drugi najwyższy poziom alarmu powodziowego. Wcześniej przeszedł przez Tajwan i Filipiny, gdzie zginęło ponad 20 osób.

Setki tysięcy ewakuowanych, odwołane loty. Sytuacja "ponura i skomplikowana"

Setki tysięcy ewakuowanych, odwołane loty. Sytuacja "ponura i skomplikowana"

Źródło:
PAP, BBC, AP

Miliardy ludzi zmagają się z epidemią ekstremalnych upałów. Jeśli jest jedna rzecz, która łączy nasz podzielony świat, to fakt, że jest coraz bardziej gorąco - komentował w czwartek ostatnie rekordy temperatury na świecie sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres. Podkreślił, że "upały, choć niewidoczne, są bardziej zabójcze niż inne skutki zmiany klimatu" i wezwał kraje do podjęcia pilnych działań w celu zmniejszenia skutków tych zmian i ochrony ludności.

"Ekstremalne upały to nowa nienormalność"

"Ekstremalne upały to nowa nienormalność"

Źródło:
PAP, Reuters, un.org, tvnmeteo.pl

Ogień szaleje w Parku Narodowym Jasper w Kanadzie. Ewakuowano z niego około 25 tysięcy osób - poinformował na konferencji prasowej Mike Ellis, przedstawiciel prowincji Alberta.

"To największy koszmar, jaki mógł spotkać naszą społeczność"

"To największy koszmar, jaki mógł spotkać naszą społeczność"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, CBC, Alberta Wildfire, BBC

W amerykańskim mieście New Gloucester w stanie Maine baribal przewrócił karmnik dla ptaków i uciekł z przymocowaną do niego kamerą. Całe zdarzenie zostało uchwycone na nagraniu skradzionego urządzenia.

Przewrócił karmnik dla ptaków i uciekł z kamerą. Nagranie

Przewrócił karmnik dla ptaków i uciekł z kamerą. Nagranie

Źródło:
Reuters

Utwór Missy Elliott został wysłany... na Wenus. NASA dokonała transmisji za pomocą anteny wchodzącej w skład sieci Deep Space Network. "The Rain (Supa Dupa Fly)" to pierwsza hip-hopowa piosenka, która trafiła w przestrzeń pozaziemską.

Hip-hopowy hit wysłany na Wenus

Hip-hopowy hit wysłany na Wenus

Źródło:
PAP, NASA

Włochy przygotowują się na uderzenie antycyklonu afrykańskiego Charon. Przyniesie on kolejną falę upałów z temperaturą sięgającą 40 stopni w miastach. Atak gorąca, który miał trwać do końca lipca, będzie nękać kraj także w sierpniu.

Kolejne uderzenie antycyklonu Charon. Jak długo potrwa fala upałów we Włoszech

Kolejne uderzenie antycyklonu Charon. Jak długo potrwa fala upałów we Włoszech

Źródło:
PAP, ilgiornale.it, milanopavia.news, ANSA

Do ponad 250 wzrosła liczba ofiar śmiertelnych osuwisk, które w poniedziałek zeszły w południowej Etiopii. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych w katastrofie mogło zginąć dwa razy więcej osób. W rejonie trwają akcje poszukiwawcze oraz ewakuacja mieszkańców.

Pod lawiną skał i ziemi mogło zginąć nawet 500 osób

Pod lawiną skał i ziemi mogło zginąć nawet 500 osób

Źródło:
Reuters, UN OCHA

Waran z Komodo, największa współcześnie żyjąca jaszczurka, posiada cienką warstwę żelaza pokrywającą zęby - wynika z najnowszych badań. Zdaniem naukowców, ta dość nietypowa cecha pozwala mu skutecznie zabijać ofiary i zdobywać pożywienie.

Zęby warana z Komodo są pokryte żelazem

Zęby warana z Komodo są pokryte żelazem

Źródło:
Nature, phys.org, The Guardian

Oceany stają się zbyt głośne dla zwierząt. Badania przeprowadzone przez australijskich naukowców wykazały, że dźwięki emitowane przez źródła antropogeniczne mogą zagłuszać naturalne odgłosy oceanu. Utrudnia to życie m.in. ostrygom, które mają problemy z kierowaniem się w optymalne miejsca do żerowania.

Hałas nie daje żyć mieszkańcom oceanów

Hałas nie daje żyć mieszkańcom oceanów

Źródło:
University of Adelaide, EEA

Po raz pierwszy w historii naukowcom udało się sfotografować planetę, która nie była wcześniej obserwowana z Ziemi. Dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Jamesa Webba ich oczom ukazała się niezwykła egzoplaneta, sklasyfikowana jako super-Jowisz.

Ta planeta jest sześć razy cięższa niż Jowisz. Naukowcom udało się ją sfotografować

Ta planeta jest sześć razy cięższa niż Jowisz. Naukowcom udało się ją sfotografować

Źródło:
PAP, mpia, National Geographic

Naukowcy opisali "nowe El Nino" - anomalię pogodową kształtującą pogodę na świecie. Pojawia się na Pacyfiku nieopodal Australii i ma wpływ na całą półkulę południową. Jak twierdzą badacze, odkrycie może pomóc w tworzeniu dokładniejszych modeli klimatycznych i prognozowaniu pogody.

Naukowcy odkryli "nowe El Nino"

Naukowcy odkryli "nowe El Nino"

Źródło:
University of Reading, tvnmeteo.pl

W Parku Narodowym Yellowstone w USA wybuchł gejzer, gdy w pobliżu stała grupa ludzi. Na dużą wysokość z ziemi wystrzeliła gorąca para i fragmenty skał. Świadkowie zarejestrowali ten moment na nagraniu. Według służb nikomu nic się nie stało. Obszar w pobliżu gejzeru jest tymczasowo zamknięty.

Nagła eksplozja w parku narodowym. Ludzie rzucili się do ucieczki

Nagła eksplozja w parku narodowym. Ludzie rzucili się do ucieczki

Źródło:
CNN, volcanoes.usgs.gov, tvnmeteo.pl

Lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej, pojawił się w środę w Pszczynie (województwo śląskie). Nagranie, na którym widać chmurę w kształcie leja zniżającą się ku ziemi, otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Zalążek trąby powietrznej na Śląsku

Zalążek trąby powietrznej na Śląsku

Źródło:
Kontakt 24, tvnmeteo.pl

Poniedziałek 22 lipca to najcieplejszy dzień na świecie w historii pomiarów - wynika ze wstępnych danych europejskiej agencji Copernicus Climate Change Service (C3S). Tym samym dzień ten wyprzedził niedzielę 21 lipca, która zdobyła ten tytuł zaledwie wczoraj.

Ziemia się gotuje. Kolejny dzień, kolejny rekord

Ziemia się gotuje. Kolejny dzień, kolejny rekord

Źródło:
Reuters