Motyle w Polsce - gatunki, długość życia, ciekawostki. Czym są motyle nocne?

Źródło:
„Atlas motyli krajowych”
Motyle z rodzaju Danaus
Motyle z rodzaju DanausShutterstock
wideo 2/6
Motyle z rodzaju DanausShutterstock

W Polsce żyje kilka tysięcy gatunków motyli. Stanowcza większość z nich to motyle nocne, czyli ćmy. To piękne owady, które można podziwiać w ich naturalnym środowisku. Gatunki, które żyją w Polsce, zachwycają kolorami.

● Na świecie żyje około 150 tysięcy gatunków motyli. ● Ciekawym motylem jest fruczak gołąbek, który nazywany jest polskim kolibrem. ● Dorosłe formy motyli zapylają rośliny.

Motyle to owady uskrzydlone, inaczej nazywa się je łuskoskrzydłymi. Najczęściej dzieli się je ze względu na porę występowania - motyle dzienne i motyle nocne, czyli ćmy. Motyle to bardzo liczna grupa owadów - motyle liczebnością wyprzedzają jedynie chrząszcze.

Motyle w Polsce pod ochroną

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 roku w sprawie ochrony gatunkowej na terenie Polski objętych ochroną ścisłą jest 20 gatunków motyli, a ochroną częściową - 16 gatunków.

Ile żyje motyl? 

Najczęściej około dwóch-trzech tygodni. Długość życia motyli jest zależna od gatunku. Są gatunki, które żyją zaledwie kilka dni oraz takie, które mogą przeżyć wiele miesięcy. Motyl to nie tylko ta najpiękniejsza postać, czyli imago. Poza tym są jeszcze stadia: jaja, gąsienice i poczwarki. 

Najpiękniejsze gatunki motyli w Polsce

Na całym świecie żyje około 150 tysięcy gatunków motyli, a w Polsce opisano około trzech tysięcy gatunków. Trzeba jednak podkreślić, że stanowcza większość polskich motyli to motyle nocne

Warto zwrócić uwagę na polskie nazwy motyli, które czasami są bardzo poetyckie. Często odnoszą się do ubarwienia gatunku, ale zdarza się, że również do jakiegoś charakterystycznego elementu wyglądu danego rodzaju motyla. Niektóre nazwy odnoszą się do siedlisk, inne do roślin żywicielskich, a jeszcze inne do zachowania danego gatunku.

Paź Królowej (Papilio machaon) Ma piękną, jaskrawą barwę i czerwone plamki na skrzydłach. Uważany jest za jeden z najpiękniejszych gatunków motyli na świecie i jednego z największych w Polsce. Jest to duży gatunek - rozpiętość skrzydeł dochodzi do sześciu-ośmiu centymetrów. W Polsce można go spotkać w zasadzie w całym kraju, wyjątkiem są tylko wysokie góry.

Motyl Paź Królowej (Papilio machaon)Shutterstock

Paź żeglarz (Iphiclides podalirius) Nazywany jest również witeziem żeglarzem i żeglarkiem. Ma jasnożółte skrzydła. Na tylnich można zauważyć charakterystyczne jasnoniebieskie i pomarańczowe plamy. Najczęściej zobaczysz go w sadach i na polanach.

Rusałka admirał (Vanessa atalanta) Przepiękny gatunek motyla, który jest bardzo często spotykany w Polsce. Na czarnych skrzydłach tego gatunku zobaczyć można pomarańczowe i białe plamy.

Rusałka pawik (Inachis io) Gatunek ten nazywany jest czasami pawim oczkiem. Ma czerwono-brunatne skrzydła z okami na każdym. W Polsce jest powszechnie spotykany.

Rusałka pokrzywnik (Aglais urticae) Czasami gatunek ten nazywany jest małym fuksem. Ma jaskrawo-czerwone skrzydła z czarną obwódką i niebieskimi plamkami. Ten piękny gatunek jest w Polsce pospolity.

Modraszek Arion (Maculinea arion) To niewielki motyl o rozpiętości skrzydeł do trzech-czterech centymetrów. Jego skrzydła są jasnoniebieskie z czarnymi plamami. Najłatwiej jest go spotkać na leśnych łąkach i pastwiskach.

Fruczak gołąbek (Macroglossum stellatarum) To gatunek motyla z rodziny zawisakowatych. Nie jest zbyt duży, ale ma krępą sylwetkę. Jest popularnie określany mianem polskiego kolibra, ponieważ spija nektar z kwiatów unosząc się w powietrzu. Jego gąsienica ma zieloną lub brązową barwę z niebieskim rogiem.

Zobacz polskiego kolibra w obiektywach Reporterów 24

Ćmy w Polsce

Motyle nocne to stanowcza większość spośród wszystkich motyli w Polsce. Ćmy kojarzą się raczej z szarymi i niezbyt pięknymi okazami, są jednak takie, które zachwycają swoim wyglądem. Przedstawiamy przykładowe gatunki polskich ciem.

Niedźwiedziówka kaja (Arctia caja) Przepiękna ćma. Jej przednie skrzydła są brązowe z białym deseniem, a tylne jasno lub ciemnopomarańczowe. Gąsienica jest wyjątkowo włochata i przyciąga uwagę.

Rolnica tasiemka (Noctua pronuba) Ma dość charakterystyczne ciemnożółte tylne skrzydła z czarną przepaską.

Bodzieniec bzowiak (Ourapteryx sambucaria) Piękna ćma o żółtych lub kremowych skrzydłach z oliwkowymi przepaskami.

Ciekawostki o motylach

Za największego motyla w Polsce uznawana jest zmierzchnica trupia główka, czyli ćma z rodziny zawisakowatych. Rozpiętość jej skrzydeł dochodzi do nawet 13-14 centymetrów. Swoją nazwę zawdzięcza rysunkowi na grzbiecie przypominającym trupią czaszkę. Co ciekawe, ten motyl nocny wydaje bardzo ciekawe dźwięki - gwiżdże, aby odstraszyć napastnika.

Kiedy się pojawiają motyle? To również zależy od gatunku. Niektóre zobaczyć można już wczesną wiosną. Jest jednak motyl, który pojawia się już w lutym - wiosennica porożyca.

Gdzie mieszkają motyle? W ciepłe miesiące najczęściej można je zobaczyć w ogrodach, na łąkach, polach. Zimą niektóre gatunki ruszają w podróż, a te które zostają przechodzą w stan nazywany dipauzą. To taki sen zimowy owadów. 

Motyle - co robią? Dorosłe motyle to bardzo pożyteczne owady, ponieważ przenoszą pyłek kwiatowy, więc zapylają rośliny. Gąsienice są natomiast potrzebne ptakom, które karmią nimi swoje potomstwo.

Swojego czasu dużym zainteresowaniem zaczęły cieszyć się motyle monarchy. Zasłynęły one z zamiłowania do dalekich podróży. Jesienią mogą one przelecieć nawet 2800 kilometrów.

CZYTAJ WIĘCEJ: Motyl, który leci 2800 kilometrów w poszukiwaniu snu

Gąsienice w Polsce

Motyle tylko niewielką część swojego życia spędzają w dorosłej postaci. Jednym ze stadiów rozwoju tego owada jest jednak gąsienica i tą ją często można zobaczyć. Gąsienice jedzą, aby móc zmienić się w pięknego motyla. Jedzą najczęściej rośliny, ale również grzyby czy mchy i porosty

Gąsienice przyjmują różne kolory i barwy. Wszystko po to, aby dobrze się zamaskować lub odstraszyć potencjalne drapieżniki. Zobaczyć można gąsienice pokryte włoskami czy kolcami, ale również takie, które są całkiem gołe. 

Zielone gąsienice ma wiele gatunków motyli. Są to między innymi rusałka admirał czy paź królowej.

Autorka/Autor:aw//mro

Źródło:  „Atlas motyli krajowych”

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pogodę w nadchodzących dniach będzie kształtował "zgniły" wyż. Sprawi, że w kolejnych dniach w wielu miejscach będzie pochmurno i mglisto. Poranki okażą się mroźne, a w dzień temperatura ledwo przekroczy 10 stopni Celsjusza.

"Zgniły" wyż zawładnie Polską. Co to dla nas oznacza

"Zgniły" wyż zawładnie Polską. Co to dla nas oznacza

Źródło:
tvnmeteo.pl

Chmura przypominająca latający spodek zawisła nad szczytami. Została uchwycona na nagraniu przez pracownika Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu.

Zjawiskowa chmura zawisła nad szczytami

Zjawiskowa chmura zawisła nad szczytami

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czy na wtorek 5.11. Przed nami mroźna noc, pojawią się też mgły i zamglenia. Dzień przyniesie przeważnie pogodną aurę. Termometry pokażą maksymalnie 11 stopni.

Pogoda na jutro - wtorek, 5.11. Nocą w wielu regionach zetnie mróz

Pogoda na jutro - wtorek, 5.11. Nocą w wielu regionach zetnie mróz

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał alarmy pierwszego stopnia. Synoptycy ostrzegają przed gęstymi mgłami, które mogą ograniczać widzialność. Kierowcy powinni uważać, bo warunki na drogach będą trudne. Sprawdź, gdzie będzie niebezpiecznie.

Kierowcy, tej nocy zachowajcie szczególną ostrożność

Kierowcy, tej nocy zachowajcie szczególną ostrożność

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Żubry przechodzą przez asfaltową drogę o poranku. Wędrówkę stada uchwycił na nagraniu Reporter24 pan Antoni. - Lubię sobie spacerować po lesie, a żubrami interesuje się, bo to gatunek, który prawie wyginął - powiedział.

"To stado może liczyć ze sto osobników albo jeszcze więcej"

"To stado może liczyć ze sto osobników albo jeszcze więcej"

Źródło:
Kontakt24

Ulewy nawiedziły w poniedziałek hiszpańską Katalonię. Gwałtowna aura spowodowała, że odwołano 70 połączeń lotniczych. W Barcelonie, gdzie przez pewien czas obowiązywały alarmy najwyższego, czerwonego stopnia, częściowo zalane zostało lotnisko.

Zwały ziemi i błota na autostradach, był czerwony alert

Zwały ziemi i błota na autostradach, był czerwony alert

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, TVE, El Pais, tvnmeteo.pl, PAP

Dzisiejszy wieczór był kolejnym z rzędu, kiedy nad Polską dało się zaobserwować "kosmiczny pociąg". Zdjęcia i nagrania przelotu satelitów Starlink otrzymaliśmy na Kontakt24.

Przelot Starlinków. Wasze relacje

Przelot Starlinków. Wasze relacje

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach

W oddali widziałem już zbliżającą się wodę. W ostatnim momencie przejechałem samochodem przez most. Widziałem ludzi i samochody niesione przez nurt - opowiadał w rozmowie z redakcją Kontaku24 pan Lech, który mieszka w hiszpańskiej Walencji. Trwa sprzątanie po katastrofalnych powodziach, które niecały tydzień temu nawiedziły południowo-wschodnią część kraju. Liczba ofiar śmiertelnych przekracza 200, zaginionych jest ponad tysiąc.

"Przejechałem przez most, który zawalił się dwie minuty później"

"Przejechałem przez most, który zawalił się dwie minuty później"

Źródło:
Kontakt24, Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Ochłodzenie, które przyszło do nas w weekend, pozostanie w Polsce na dłużej. Sprawdź długoterminową prognozę pogody przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: o cieple możemy na razie zapomnieć

Pogoda na 16 dni: o cieple możemy na razie zapomnieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wyż, który w wielu miejscach kraju gwarantuje słoneczną pogodę, jednocześnie sprzyja uciekaniu ciepła do atmosfery. Dlatego noce i poranki w tym tygodniu będą zimne. Na wschodzie kraju chwyci kilkustopniowy mróz.

To będą mroźne poranki. Arktyczne zimno płynie do Polski

To będą mroźne poranki. Arktyczne zimno płynie do Polski

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kilkanaście osób zostało rannych po tym, jak przez środkową część stanu Oklahoma przeszły gwałtowne burze i co najmniej kilka tornad. Zniszczone są liczne domy. W sześciu hrabstwach wprowadzono stan wyjątkowy.

Ranni, domy zrównane z ziemią. Przeszło co najmniej sześć tornad

Ranni, domy zrównane z ziemią. Przeszło co najmniej sześć tornad

Źródło:
PAP, Reuters, AP

Przemieszczająca się nad Atlantykiem burza tropikalna Patty, a razem z nią ulewy i silny wiatr, na początku tygodnia ma dotrzeć do Półwyspu Iberyjskiego. W niedzielę przeszła nad Azorami.

Burza tropikalna zmierza w kierunku Portugalii i Hiszpanii

Burza tropikalna zmierza w kierunku Portugalii i Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
SIC Noticias, NHC, IPMA

Co najmniej 10 osób zginęło w nocy z niedzieli na poniedziałek na indonezyjskiej wyspie Flores w rezultacie erupcji wulkanu. Lawa i popiół wulkaniczny zniszczyły część budynków.

Erupcja wulkanu, deszcz, błyskawice. Zabici i zniszczone budynki

Erupcja wulkanu, deszcz, błyskawice. Zabici i zniszczone budynki

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Troje chińskich astronautów misji Shenzhou-18 powróciło na Ziemię po 192 dniach spędzonych na orbicie. Podczas jednego ze spacerów kosmicznych dwóch członków załogi ustanowiło rekord czasu spędzonego przez tajkonautów poza chińską stacją kosmiczną Tiangong.

Rekordowi astronauci wrócili na Ziemię

Rekordowi astronauci wrócili na Ziemię

Źródło:
PAP

Król Hiszpanii Filip VI i premier Pedro Sanchez odwiedzili w niedzielę zniszczoną przez powódź miejscowość Paiporta, położoną w prowincji Walencja. Ich obecność wywołała gwałtowną reakcję mieszkańców, którzy zaczęli rzucać w nich błotem.

"Mordercy". W stronę króla i premiera poleciało błoto

"Mordercy". W stronę króla i premiera poleciało błoto

Źródło:
Reuters

W słowackich Tatrach doszło w sobotę do śmiertelnego wypadku. Turyści z Polski próbowali zdobyć Gerlach tak zwaną Drogą Tatarki, ale - jak przekazali słowaccy ratownicy - nie posiadali odpowiedniego sprzętu i utknęli na szczycie. W niedzielę ratownicy przetransportowali ciało Polaka, który zginął prowadząc grupę na najwyższy szczyt w Tatrach.

Polscy turyści utknęli na Gerlachu. Zginęła jedna osoba

Polscy turyści utknęli na Gerlachu. Zginęła jedna osoba

Źródło:
PAP

W wyniku uderzenia pioruna w obóz dla uchodźców na północy Ugandy zginęło 14 osób, w tym 13 dzieci i jedna osoba dorosła - przekazała w niedzielę stacja BBC. 34 osoby zostały ranne. Według lokalnych mediów, ofiary śmiertelne uczestniczyły w nabożeństwie.

Piorun uderzył w obóz dla uchodźców. Nie żyje 13 dzieci i jeden dorosły

Piorun uderzył w obóz dla uchodźców. Nie żyje 13 dzieci i jeden dorosły

Źródło:
PAP, BBC

Trzęsienie ziemi nawiedziło w niedzielę Grecję - poinformowało Europejskie Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC). Miało magnitudę 5,5.

Trzęsienie ziemi w Grecji

Trzęsienie ziemi w Grecji

Źródło:
Reuters

W Hiszpanii trwa sprzątanie po niszczycielskich powodziach, które dotknęły wschodnie i południowe regiony kraju. Na Kontakt24 otrzymaliśmy materiały z Walencji i okolicznych miejscowości, na których widać ogromną skalę zniszczeń.

"Świat jak w filmie postapokaliptycznym". Relacje Reporterów24 z zalanej Hiszpanii

"Świat jak w filmie postapokaliptycznym". Relacje Reporterów24 z zalanej Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, RTVE, El Mundo, tvnmeteo.pl

Ulewy związane z pozostałościami supertajfunu Kong-rey nawiedziły południowo-zachodnią Japonię w sobotę. Miejscami w ciągu jednej doby spadło ponad 370 litrów wody na metr kwadratowy i doszło do podtopień. W mieście Matsuyama wydano nakaz ewakuacji prawie 190 tysięcy osób.

Dawny supertajfun wciąż groźny. Rekordowe opady, ewakuacja tysięcy osób

Dawny supertajfun wciąż groźny. Rekordowe opady, ewakuacja tysięcy osób

Źródło:
Reuters, The Japan Times

W Nowym Jorku ogłoszono stan suszy. Jak podały władze miasta, w październiku w aglomeracji zanotowano jedynie śladowe opady deszczu. Burmistrz apelował w sobotę do mieszkańców o oszczędzanie wody i błyskawiczne zgłaszanie jakichkolwiek awarii.

Burmistrz apeluje o krótsze kąpiele. "Matka Natura rządzi, musimy się dostosować"

Burmistrz apeluje o krótsze kąpiele. "Matka Natura rządzi, musimy się dostosować"

Źródło:
PAP, The Washington Post

Silna trąba wodna zawirowała nad australijskim Brisbane, uszkadzając część nabrzeża. W piątek nad wschodnim wybrzeżem kraju przechodziły burze, które oprócz turbulentnych podmuchów przyniosły także grad.

Potężna kolumna wody wyrosła nad miastem

Potężna kolumna wody wyrosła nad miastem

Źródło:
Reuters, ABC News

Rekordowy poziom zanieczyszczeń powietrza odnotowano w nocy z piątku na sobotę w 14-milionowym mieście Lahaur we wschodnim Pakistanie. W związku z utrzymującym się smogiem zajęcia sportowe w szkołach nie będą odbywać się na świeżym powietrzu, mieszkańcom zakazano używania riksz motorowych, wstrzymano prace budowlane.

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

Źródło:
PAP

Największy krokodyl na świecie żyjący w niewoli zmarł w sobotę w australijskim zoo. Według wyliczeń opiekunów miał co najmniej 110 lat. Stan jego zdrowia pogorszył się w połowie października.

Został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa, "był naszym najukochańszym kumplem"

Został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa, "był naszym najukochańszym kumplem"

Źródło:
PAP

Rekin zaatakował surfera na Hawajach, odgryzając mu nogę. Mimo poważnej rany mężczyźnie udało się dopłynąć do brzegu z jedynie niewielką pomocą innych plażowiczów. Do zdarzenia doszło w piątek rano.

Stracił nogę w ataku rekina, sam dopłynął do brzegu

Stracił nogę w ataku rekina, sam dopłynął do brzegu

Źródło:
Maui Now, Maui News, CBS News

NASA nawiązała kontakt z sondą Voyager 1 po kilkudniowej przerwie. Jak wyjaśniła agencja, do zerwania łączności doszło na skutek uruchomienia systemu awaryjnego urządzenia. Obecnie kontakt utrzymywany jest za pośrednictwem systemu, który ostatni raz był wykorzystywany w 1981 roku.

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Źródło:
NASA, CNN, tvnmeteo.pl

Ta mgławica przypomina kształtem sylwetkę wilka, a może nawet wilkołaka. Nowe zdjęcie, na którym widać ten obłok gazu i pyłu, pokazało w czwartek Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Źródło:
PAP, ESO

Naukowcy ostrzegają przed ryzykiem poważnej zmiany cyrkulacji oceanicznej na Atlantyku. Mogłaby ona wywołać zakłócenia klimatyczne na nieobserwowaną wcześniej skalę.

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

Źródło:
PAP

Związane z ociepleniem klimatu wskaźniki zagrożenia dla zdrowia ludzi osiągnęły nowe rekordowe wartości - wynika z najnowszej edycji raportu Lancet Countdown on Health and Climate Change. Znacząco wzrosła między innymi liczba zgonów spowodowanych upałem wśród osób powyżej 65. roku życia. Eksperci alarmują, że z powodu zmian klimatycznych zdrowie człowieka jest narażone na niespotykane dotąd zagrożenia.

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Źródło:
PAP, The Guardian, The Lancet

Dynia zawiera wiele cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć ją do diety. - Pomarańczowy kolor dyni jest wynikiem wysokiej zawartości w niej witaminy A i beta-karotenu, które korzystnie wpływają na wzrok, skórę, układ sercowo-naczyniowy oraz układ odpornościowy - przekonuje doktor Lizzy Davis z Wydziału Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Alabama w Birmingham.

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Źródło:
PAP