Jowisz, Mars, Kapella, Wega i nie tylko. Oto dzisiejsze "pierwsze gwiazdki"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl
Pierwsza gwiazdka nad Wrocławiem - nagranie z 2022 roku
Pierwsza gwiazdka nad Wrocławiem - nagranie z 2022 rokuTVN24/Daniel Stanisławski
wideo 2/5
Pierwsza gwiazdka nad WrocławiemTVN24/Daniel Stanisławski

Wigilijną wieczerzę tradycyjnie zaczynamy po pojawieniu się "pierwszej gwiazdki". Nie zawsze jest nią gwiazda. To, które ciało niebieskie będzie pełnić tę funkcję, zależy od tego, gdzie się znajdujemy.

Jak pokazuje nagranie z Wrocławia, "pierwsza gwiazdka" pojawiła się nad stolicą Dolnego Śląska o godzinie 16.25. Była widoczna mimo lekko zachmurzonego nieba.

Pierwsza gwiazdka nad WrocławiemTVN24/Daniel Stanisławski

"Pierwszą gwiazdkę" mogli zaobserwować także mieszkańcy Kamiennej Góry (woj. dolnośląskie).

Pierwsza gwiazdka nad Kamienną Górą (woj. dolnośląskie)TVN24/Andrzej Pawlukiewicz

Gdzie szukać "pierwszej gwiazdki"?

Według tradycji wigilijną wieczerzę 24 grudnia zaczynamy po tym, gdy na wieczornym niebie pojawi się "pierwsza gwiazdka". Staje się to po zachodzie Słońca.

W tym roku Słońce najwcześniej zaszło w Suwałkach - o godzinie 15.08. Najpóźniejszy zachód słońca wystąpił w Jeleniej Górze, o godz. 15.54. W miejscach, w których ciemno zrobi się najszybciej, pierwsze gwiazdy - te najjaśniejsze - były około godziny 16, a świecący mocno Jowisz nawet kilkanaście minut wcześniej.

To, który obiekt możemy dojrzeć jako pierwszy, zależeć będzie od tego, jaką stronę nieba mamy do dyspozycji z naszego miejsca obserwacji. Jowisz z blaskiem -2,4 magnitudo będzie widoczny dość wysoko na południowo-wschodniej części nieba. Z kolei po wschodniej stronie nieba czerwonawym blaskiem będzie przyciągać nasz wzrok Mars o jasności -1,45 magnitudo. Jeżeli ktoś ma odsłonięty południowo-zachodni horyzont, to być może dostrzeże zachodzącą Wenus (-3,86 magnitudo) bardzo nisko nad horyzontem.

Natomiast spośród faktycznych gwiazd, jako pierwszą mamy szanse zobaczyć Kapellę (0,05 magnitudo), która świecić będzie po północno-wschodniej stronie w konstelacji Woźnicy, a także Wegę (0,00 magnitudo) w gwiazdozbiorze Lutni, wysoko po zachodniej stronie nieba. Później naszym oczom ukażą się Altair, Deneb, Aldebaran, a także planeta Saturn.

Niebo przysłonięte chmurami

Uchwycenie "pierwszej gwiazdki" z powodu dużego zachmurzenia na przeważającym obszarze Polski było znacznie utrudnione. Największą szansę na zaobserwowanie jej mieli mieszkańcy północno-wschodniej części kraju, gdzie - jak wyjaśniał nasz synoptyk Daniel Kowalczyk - zachmurzenie frontowe nie zdążyło jeszcze przysłonić całkowicie nieba tuż po zachodzie Słońca.

>>> Czytaj dalej: Pogoda na Wigilię

Niebo w grudniuZlata Bahachova/PAP

Geneza tradycji

Tradycja wypatrywania "pierwszej gwiazdki" jest nawiązaniem do Gwiazdy Betlejemskiej. Według Biblii obiekt, który nazywamy Gwiazdą Betlejemską, zwiastował narodziny Jezusa Chrystusa oraz pomógł Mędrcom ze Wchodu (Trzem Królom) dotrzeć do jego miejsca narodzin.

Gwiazda Betlejemska ma zwykle na ilustracjach formę komety. To jedna z astronomicznych możliwości wyjaśniających zjawisko opisane w Biblii (na przykład w kronikach chińskich jest odnotowana kometa z 5 roku przed naszą erą.). Ale są też inne hipotezy. Niezwykłym zjawiskiem, które przyciągnęło uwagę uczonych w owych czasach mogły być wielokrotne koniunkcje kilku jasnych planet (na przykład potrójna koniunkcja Jowisza i Saturna w 7 roku p.n.e.), a nawet wybuch supernowej.

Autorka/Autor:kw,ps,as

Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: TVN24/Daniel Stanisławski

Pozostałe wiadomości

Niedziela w wielu częściach kraju była burzowa. W okolicach miejscowości Grzędzice (województwo zachodniopomorskie) pojawiła się trąba powietrzna, na szczęście obyło się bez zniszczeń. Intensywne opady deszczu w Toruniu doprowadziły do podtopień.

Trąba powietrzna na Pomorzu Zachodnim

Trąba powietrzna na Pomorzu Zachodnim

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Gdzie jest burza? W niedzielę 19.05 w Polsce pojawiają się wyładowania atmosferyczne. Obficie pada, a wiatr w porywach mocno się rozpędza. Śledź aktualną sytuację pogodową w kraju na tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Grzmi, pada, wieje

Gdzie jest burza? Grzmi, pada, wieje

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Po weekendzie na termometrach zobaczymy prawie 30 stopni. Co jeszcze czeka nas w pogodzie? Sprawdź autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: gorący początek tygodnia. Co dalej?

Pogoda na 16 dni: gorący początek tygodnia. Co dalej?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed burzami prawie w całej Polsce. Dla części województwa wielkopolskiego oraz zachodniopomorskiego podniesiono stopień ostrzeżeń do drugiego. Głównym zagrożeniem podczas burz będą obfite opady deszczu.

Uwaga! Tu podniesiono stopień ostrzeżeń IMGW przed burzami

Uwaga! Tu podniesiono stopień ostrzeżeń IMGW przed burzami

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro. Poniedziałek 20.05 będzie kolejnym burzowym dniem. Czekają nas ulewne opady deszczu, pojawi się grad, a wiatr bardzo mocno się rozpędzi. Termometry wskażą od 20 do 26 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - poniedziałek 20.05. W porywach będzie wiać do 80 km/h

Pogoda na jutro - poniedziałek 20.05. W porywach będzie wiać do 80 km/h

Źródło:
tvnmeteo.pl

Śliniki luzytańskie mogą stanowić zagrożenie dla populacji wilków. Chociaż te inwazyjne ślimaki wyglądają niegroźnie, są wektorami wielu groźnych patogenów. Nie przepadają za nimi również rolnicy.

Ten ślimak skolonizował Polskę. "Choć trudno w to uwierzyć, może być zagrożeniem dla wilka!"

Ten ślimak skolonizował Polskę. "Choć trudno w to uwierzyć, może być zagrożeniem dla wilka!"

Źródło:
Karkonoski Park Narodowy, GDOŚ, WCVM

Niemcy zmagają się ze skutkami ulew, które nawiedziły zachodnią część kraju w piątek. W niedzielę służby ratunkowe z kraju związkowego Saary rozpoczęły prace porządkowe w pierwszych gminach. Jak podały lokalne media, w wielu miastach sytuacja wciąż jest trudna.

Taka powódź zdarza się "raz na sto lat". Niemcy szacują szkody

Taka powódź zdarza się "raz na sto lat". Niemcy szacują szkody

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, tagesschau.de, BR24, PAP, wetter.com, SWR

Mikroplastik został znaleziony w ludzkich i psich jądrach. Badanie amerykańskich naukowców wskazało, że w tkankach męskiego układu rozrodczego mogą gromadzić się spore ilości tworzyw sztucznych. Ich obecność może powodować problemy z płodnością.

Składnik toreb i butelek przenika do jąder

Składnik toreb i butelek przenika do jąder

Źródło:
PAP, UNM

Bolid przemknął w niedzielną noc po niebie nad Portugalią. Jego spaleniu w atmosferze towarzyszył efektowny rozbłysk, który na kilka chwil zabarwił niebo na niebiesko. Fragmenty kosmicznej skały prawdopodobnie spadły na ląd.

Błękitna kula ognia zmieniła noc w dzień

Błękitna kula ognia zmieniła noc w dzień

Źródło:
Publico

Pogoda zachęca do leśnych wycieczek, jednak w ten weekend lepiej zrezygnować z takiego sposobu spędzania czasu. Służby ostrzegają, że ściółka w lasach jest bardzo sucha i podatna na najmniejsze źródło ognia, które może wywołać pożar. Co zrobić, jeżeli zobaczymy, że w lesie wybuchł ogień?

Co robić, gdy zauważy się pożar lasu

Co robić, gdy zauważy się pożar lasu

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Zmiany klimatu negatywnie oddziałują na ludzi z chorobami mózgu - twierdzą brytyjscy naukowcy na łamach pisma "Lancet Neurology". Z badań wynika, że szczególnie niebezpieczne są ekstrema związane z temperaturą powietrza i jej duże wahania.

Zbadali wpływ zmian klimatu na chorych. Ci pacjenci są szczególnie narażeni

Zbadali wpływ zmian klimatu na chorych. Ci pacjenci są szczególnie narażeni

Źródło:
PAP

Kleszcz afrykański, nazywany też wędrownym, pojawił się w Europie, a być może także w Polsce. Maciej Grzybek z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego wyjaśnił na antenie TVN24, że badanie obecności tego pajęczaka w naszym kraju jest ważne ze względu na przenoszone przez niego choroby. Jak opowiadał, każdy z nas może pomóc w poszukiwaniach.

Kleszcz afrykański. Ekspert o tym, jak poważne stanowi zagrożenie

Kleszcz afrykański. Ekspert o tym, jak poważne stanowi zagrożenie

Źródło:
TVN24, tvnmteo.pl

W zeszłym tygodniu Ziemia doświadczyła burzy geomagnetycznej, która zaowocowała zorzami polarnymi widocznymi nawet stosunkowo blisko równika. W rozmowie z tvnmeteo.pl Helena Ciechowska z Centrum Badań Kosmicznych PAN wyjaśniła, jak powstają "światła północy" i dlaczego od pewnego czasu są szczególnie efektowne.

"Wygląda na to, że zaczynamy maksimum cyklu słonecznego"

"Wygląda na to, że zaczynamy maksimum cyklu słonecznego"

Źródło:
livescience.com, tvnmeteo.pl, scientificamerican.com

Ogromna wirująca kolumna piasku przemknęła przed jednym z hoteli w Jakuszycach (województwo dolnośląskie). Na Kontakt 24 otrzymaliśmy nagranie z monitoringu, na którym ją widać. To tak zwany diabełek pyłowy.

"Małe tornado przed hotelem". Nagranie

"Małe tornado przed hotelem". Nagranie

Źródło:
Kontakt 24

W wodach Odry zaobserwowano wzrost złotej algi - poinformował w piątek Zespół Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jak czytamy komunikacie, "przypisano pierwszy stopień zagrożenia dla punktu powyżej Wrocławia w Łanach".

Złota alga w Odrze. Ogłoszono pierwszy stopień zagrożenia

Złota alga w Odrze. Ogłoszono pierwszy stopień zagrożenia

Źródło:
PAP

Pampasowiec grzywiasty wrócił na wolność w Argentynie. Zwierzę zostało znalezione w jednym z argentyńskich miast w grudniu ubiegłego roku, gdzie błąkało się po ulicach. Przyrodnicy wyjaśnili, że ze względu na zmiany klimatyczne i niszczenie siedlisk zwierzęta te są zmuszone do poszukiwania nowych terytoriów.

W mieście znaleziono "lisa na szczudłach". Teraz wrócił na wolność

W mieście znaleziono "lisa na szczudłach". Teraz wrócił na wolność

Źródło:
Reuters, ADW

W nocy z czwartku na piątek z kosmodromu w Plesiecku wystartowała rakieta Sojuz 2. Z naszego kraju nie było widać momenty startu i towarzyszącej mu charakterystycznej chmury gazów wylotowych, ale wielu osobom udało się zaobserwować deorbitację jednego z członów rakiety.

Tak wyglądał start Sojuza. "Niezła przygoda i cenna lekcja dla nas wszystkich"

Tak wyglądał start Sojuza. "Niezła przygoda i cenna lekcja dla nas wszystkich"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, "Z głową w gwiazdach", Kontakt 24

Trwa walka z ogniem szalejącym w kanadyjskiej prowincji Alberta. Chociaż w nocy z czwartku na piątek spadł deszcz, który ograniczył rozprzestrzenianie się płomieni, zagrożenie pożarowe wciąż jest wysokie. Strażacy przewidują, że ogień może płonąć przez wiele tygodni, a nawet miesięcy.

"Ten pożar będzie trwał tygodnie, a nawet miesiące"

"Ten pożar będzie trwał tygodnie, a nawet miesiące"

Źródło:
Reuters, CBC, Fort McMurray Today

Archeolodzy w niemieckiej Bawarii odkopali szkielet mężczyzny liczący sobie 6800 lat. Przedmioty znalezione w grobie sugerują, że mógł on być ważnym członkiem swojej społeczności.

W Niemczech znaleziono szkielet sprzed 6800 lat

W Niemczech znaleziono szkielet sprzed 6800 lat

Źródło:
Reuters, spiegel.de

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wykrył najodleglejsze jak dotąd połączenie się dwóch galaktyk i ich masywnych czarnych dziur. W chwili tego zdarzenia Wszechświat miał zaledwie 740 milionów lat - poinformowali badacze. To odkrycie może pomóc wyjaśnić, dlaczego supermasywne czarne dziury są tak ogromne.

Oto najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze

Oto najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze

Źródło:
PAP, ESA

Chociaż jest połowa maja, to w wysoko położonych regionach Turcji spadł śnieg. Niespodziewane opady pokrzyżowały plany turystom i spowodowały utrudnienia na drogach - donoszą lokalne media.

Mija połowa maja, a u nich spadł śnieg

Mija połowa maja, a u nich spadł śnieg

Źródło:
PAP, hurriyetdailynews.com

Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) zatwierdziła nazwę "Pazura" dla planetoidy (669588) 2013 AS24. Ciało niebieskie odkryli dwaj Polacy: Michał Kusiak i Michał Żołnowski. Jest to uhonorowanie polskiego aktora. 

Cezary Pazura krąży między Marsem a Jowiszem

Cezary Pazura krąży między Marsem a Jowiszem

Źródło:
PAP

Dzisiejsze tempo wzrostu poziomu dwutlenku węgla w atmosferze jest 10 razy szybsze niż w jakimkolwiek innym momencie w ciągu ostatnich 50 tysięcy lat - wynika z analizy gazu uwięzionego w antarktycznym lodzie.

Zbadano lód antarktyczny. Takiego wzrostu nie było od 50 tysięcy lat

Zbadano lód antarktyczny. Takiego wzrostu nie było od 50 tysięcy lat

Źródło:
PAP, EurekAlert