„Nauka, planowanie, wypędzenia” – to próba rozliczenia się niemieckich naukowców z trudną, często bolesną i brutalną historią Niemiec z czasów II wojny światowej. Wystawa, na której można zobaczyć fotografie i materiały multimedialne to obraz współpracujących z nazistami naukowców, także z Gdańskiej Politechniki.
Wystawa przygotowana przez Niemiecką Wspólnotę Badawczą DFG przedstawia obraz założeń Generalnego Planu Wschodniego, uwikłania nauki w politykę i nowego ładu, który zakładał wypędzenia i ludobójstwo poparte naukowymi, niepodważalnymi podstawami.
Zaczęli od Pomorza
Ekspozycja ma szczególne znaczenie dla Pomorza, bo właśnie tutaj w Gdyni zaczęły się pierwsze wysiedlenia już 1939 roku. Był to przedsmak wprowadzenia w życie planu eksterminacyjnego.
- Niemcy próbują rozliczać się z historią i można powiedzieć, że robią to w całkiem udany sposób - mówi Jan Daniluk, historyk z gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. - Wystawę przygotwał zespół niezleżnych badaczy, którzy trafnie wskazują winowajców i przyczyny takich działań podczas II wojny światowej - dodał Daniluk.
Gdański profesor w niemieckim ładzie
Jednym z naukowców, który brał udział w brutalnych planach niemieckiej wspólnoty badawczej był były prof. Georg Bholm z Politechniki Gdańskiej. Był autorem projektu, który miał wspierać rozwój ekonomiczny przesiedlonych Niemców na nowe tereny.
Prace naukowców nad planem „nowego ładu” były wysoko opłacane przez Niemiecka Wspólnotę Badawczą DFG, niestety pieniądze były też często główną motywacją udziału badaczy w projekcie.
Wielki naukowy plan
Nazistowscy naukowcy opracowali wówczas plan, który zakładał wymordowanie lub deportację 31 milionów ludzi, którzy stanowili część "gorszą rasowo", dodatkowo 14 milionów miało pracować jako niewolnicza siła robocza.
Kara dla nauki
Generalny Plan Wschodni nigdy nie został wprowadzony w życie. Stanowił pewną wizję, która miała być zrealizowana po „ostatecznym zwycięstwie Niemiec”. Mimo to na terenie Polski były podjęte działania zmierzające do realizacji opracowanej koncepcji, był to teren „głównego oczyszczania przedpola”. Niestety wielu naukowców biorących udział w działaniach wspólnoty badawczej nigdy nie poniosło konsekwencji, gdyż działania uznano za „apolityczne badania podstawowe”, niektórzy z nich otrzymali tylko wyroki za przynależność do SS, jednak większość jeszcze po wojnie rozwijało swoją karierę naukową.
Otwarcie wystawy odbędzie się w środę 5 września o godz. 17.00 w Muzeum Miasta Gdyni przy ul. Zawiszy Czarnego 1. Wystawę będzie można zwiedzać do 4 października od wtorku do niedzieli w godz. 10.00 – 17.00.
Autor: ws/k / Źródło: TVN24 Pomorze
Źródło zdjęcia głównego: IPN | mat.prasowe