Fidesz Viktora Orbana przejął władzę na Węgrzech w 2010 roku po wielkim politycznym i gospodarczym kryzysie. Czy zawsze kreował taką politykę jak obecnie? - Orban zmienił się już kilkukrotnie. Przeszedł od opcji liberalnej do konserwatywnej - przypomniała na antenie TVN24 BiS Zsuzsanna Szelenyi, autorka książki "Skażona demokracja: Viktor Orban i wywrócenie Węgier", współpracowniczka Orbana z lat 90. ubiegłego wieku.
O rządzący na Węgrzech od 2010 roku Fidesz i przemianę lidera partii Viktora Orbana pytana była na antenie TVN24 BiS Zsuzsanna Szelenyi z Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego - była węgierska posłanka (do 1994 roku w partii Fidesz, później, od 2014 do 2018 w opozycji), autorka książki "Skażona demokracja: Viktor Orban i wywrócenie Węgier".
Jak zmieniał się Viktor Orban
- Bardzo ważne jest, żebyśmy zdali sobie sprawę, że Orban zmienił się już kilkukrotnie. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych i później, gdy był jednym z liderów Fideszu i gdy z nim współpracowałam, była to organizacja liberalna i antykomunistyczna. Po wyborach w roku 1990, gdy weszliśmy do parlamentu, Orban bardzo szybko zdał sobie sprawę z tego, że jest to walka o władzę i zaczął centralizować partię Fidesz - wspomniała.
Dodała, że niedługo potem pojawiły się konflikty. - Bardzo szybko doprowadził do czystki ludzi bardziej umiarkowanych. On jest człowiekiem bardzo radykalnym, odepchnął od siebie bardziej umiarkowanych i centrum, gdzie pierwotnie znajdował się Fidesz. Chodziło o to, żeby pokonać różne problemy historyczne na Węgrzech. Odrzucił stanowisko centralne i zdecydował, że jest więcej miejsca dla niego i dla Fideszu, by rozwijać dużą partię po prawej stronie - opisała. - Przeszedł od opcji liberalnej do konserwatywnej - podsumowała.
Zwróciła uwagę, że "wielu ludzi nie zdawało sobie sprawy, jak duża była to zmiana". - On całkowicie przekształcił profil partii, wiele osób w dawnych latach było w Fideszu ze strony lewicy - przypomniała.
Kreowanie partii Fidesz jako konserwatywnej
- Orban się zmienił, on w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych zaczął chodzić do kościoła, a wcześnie tam nie chodził. Zaczął, bo wyglądało to bardziej konserwatywnie, wyglądało chrześcijańsko, zaczął używać narracji o chrześcijaństwie, rodzinie, narodzie. Tego pierwotnie nie było w słowniku Fideszu. Był to wysiłek konserwatywny po to, by stworzyć markę Fideszu jako partii konserwatywnej - tłumaczyła Szelenyi.
Mówiła dalej, że Orban, w latach dwutysięcznych, po dwukrotnie przegranych wyborach, "znowu przeprofilował Fidesz". - Zradykalizował się, stał się bardziej nacjonalistyczny oraz populistyczny, a taki w latach dziewięćdziesiątych nie był. Była to zmiana stopniowa - stwierdziła.
W 2010 roku, po kryzysie ekonomicznym, Fidesz zdobył 53 procent głosów w wyborach parlamentarnych. - (Orban) zdał sobie sprawę z tego, że jest to tak wielka władza, władza konstytucyjna, że może zmienić konstytucję Węgier i pozostać u władzy tak długo, jak mu się to podoba - zauważyła Szelenyi. - W 2009 roku ogłosił już, że wprowadzi rząd, na którego czele będzie jedna partia i będzie ten rząd prowadzić przez kolejne 20 lat. To było jego nastawienie - przypomniała.
Źródło: TVN24 BiS