Co będą potrafić polskie F-35? To znacznie więcej niż myśliwce

W środę w Stanach Zjednoczonych zaprezentowany zostanie pierwszy myśliwiec F-35 przeznaczony dla Polski. Polska zakupiła łącznie 32 takie maszyny, z których piewsze mają trafić do polskich Sił Powietrznych jeszcze w tym roku. W momencie podpisywania umowy zapowiadano, że dostawa wszystkich polskich F-35 potrwa do 2030 r.

Co to za myśliwce? Jakie zdolności dadzą one polskiemu lotnictwu?

ZOBACZ TEŻ: "Finalny etap" polskich F-35

F-35 Lightning II, jak brzmi jego pełna nazwa, to amerykański jednomiejscowy myśliwiec wielozadaniowy. Uważany często za najlepszy obecnie myśliwiec na świecie, jedyny piątej generacji znajdujący się w pełnoskalowej produkcji - powstało już ponad tysiąc egzemplarzy.

Podstawowym zadaniem F-35 jest wywalczanie przewagi w powietrzu oraz wykonywanie misji uderzeniowych, jednak w jego przypadku szczególne znaczenie ma wielozadaniowość. Oprócz typowych dla myśliwca zdolności do atakowania innych samolotów oraz celów naziemnych i nawodnych, F-35 posiada również niezwykle zaawansowane wyposażenie elektroniczne. Dzięki niemu jest zdolny również do wykonywania misji rozpoznawczych, zwiadowczych, a nawet prowadzenia walki radioelektronicznej, takiej jak np. zagłuszanie wrogiej łączności.

Myśliwiec F-35 produkowany jest w trzech podstawowych wariantach. F-35A to maszyna powstała na potrzeby sił powietrznych, następca myśliwców F-16. F-35B to wariant dla piechoty morskiej mający zdolność do krótkiego startu i pionowego lądowania, następca samolotów AV-8B Harrier II. F-35C to natomiast model pokładowy dla lotniskowców, następca myśliwców F/A-18 Hornet.

Co oznacza piąta generacja? W największym skrócie posiadanie obniżonej wykrywalności (technologia stealth) oraz zaawansowanej elektroniki. Obie te cechy są kluczowe na współczesnym polu walki.

Pierwsza z nich oznacza, że samolot zostanie znacznie później - jeżeli w ogóle - wykryty przez wrogie systemy radarowe. Tym samym będzie mógł nie tylko niezauważenie wlecieć w przestrzeń kontrolowaną przez przeciwnika, ale przede wszystkim będzie miał więcej czasu na wykonanie swojej misji bojowej i bezpieczny powrót do bazy, zanim przeciwnik zareaguje. Im mniejsza wykrywalność, tym większa skuteczność i tak zwana przeżywalność maszyny, dlatego parametr ten został uznany za priorytetowy od początku prac nad F-35. W tym celu nie tylko w wyjątkowy sposób zaprojektowano kształt maszyny i zastosowano specjalne powłoki pochłaniające fale radarowe, ale nawet ograniczono ilość przenoszonego uzbrojenia, aby ukryć je w kadłubie. Podwieszenie uzbrojenia pod skrzydłami jest możliwe, ale odbiera myśliwcowi jego niską wykrywalność.

Druga cecha charakterystyczna myśliwców piątej generacji to zaawansowane wyposażenie elektroniczne, które automatyzuje wiele procesów i wielokrotnie zwiększa możliwości samolotu. Elektronika ta zapewnia nie tylko, że pilot może w większym stopniu skupić się na celu misji, a nie na obsłudze urządzeń pokładowych. Przede wszystkim daje ona też pilotowi nieporównanie więcej informacji o wszystkim, co się wokoło dzieje, dając mu przewagę w świadomości sytuacyjnej oraz możliwość współpracy z sojuszniczymi nie tylko samolotami, ale też systemami naziemnymi, a nawet okrętami. Wszystkie pokładowe systemy i czujniki samolotu same przetwarzają zbierane przez siebie dane i umieszczają je na jednej, czytelnej mapie wyświetlanej pilotowi.

ZOBACZ TEŻ: Chińczycy wskazali najbardziej niebezpieczny amerykański samolot

Polska zamówiła samoloty F-35A, czyli w wariancie typowym dla potrzeb lotnictwa. Maszyna ta rozwija maksymalną prędkość 1,6 Ma, może przenosić ponad 8 ton uzbrojenia i posiada zasięg maksymalny 2800 kilometrów. Na stałe ma zamontowane 25-milimetrowe czterolufowe działko pokładowe, pozostałe uzbrojenie stanowią natomiast rakiety i bomby montowane w nim przed misją - o ich wyborze decyduje rodzaj misji.

Co wprowadzenie tych maszyn będzie oznaczać dla polskiej armii? F-35 da lotnictwu znacznie więcej niż jedynie możliwość obrony przed lotnictwem wroga i możliwość przeprowadzania uderzeń. F-35 da zdolności, dla których dotychczas potrzebne byłoby kilka różnych typów samolotów. Według ekspertów nazwa "myśliwiec" jest w jego przypadku wręcz mało adekwatna. W praktyce należałoby bowiem mówić o bardzo zaawansowanym samolocie obserwacyjno-rozpoznawczym, który posiada zarazem ogromny potencjał uderzeniowy.

Cechą szczególnie wyróżniającą F-35 jest bowiem posiadanie zintegrowanych urządzeń elektronicznych służących przeprowadzaniu zwiadu, rozpoznania, prowadzeniu walki radioelektronicznej oraz zagłuszających. Samolot dzięki nim "widzi" w powietrzu i na ziemi znacznie więcej niż inne myśliwce, do tego stopnia, że nazywany bywa "mini-AWACS". Dzięki temu F-35 nie tylko pozostaje dla wroga trudny do namierzenia, ale zarazem sam dostrzega wroga wcześniej i dokładniej bez wsparcia innych samolotów.

Co więcej, F-35 zaprojektowano do tzw. walki sieciocentrycznej. W walce tego typu względnie mniejsze znaczenie ma posiadanie przewagi w osiągach typowo lotniczych, a większe w świadomości sytuacji na polu walki i zdolność do współdziałania z resztą własnych wojsk. Samolot ten może więc bezpośrednio łączyć się i współdziałać nie tylko z innymi samolotami, ale też oddziałami lądowymi i okrętami. F-35 może np. wykryć wrogi cel i polecić innej, naziemnej lub nawodnej jednostce wystrzelenie w stronę celu rakiety, po czym samemu przejąć sterowanie tą rakietą. Przewaga samolotów F-35 wynika więc nie z ich większej prędkości w powietrzu czy silniejszego uzbrojenia, ale działania drużynowego i nieuchwytności. W założeniu myśliwiec ten ma niszczyć wrogie cele, nim te w ogóle go zauważą.

ZOBACZ TEŻ: Polskie i sojusznicze samoloty poderwane w związku z atakami w Ukrainie