Celem porozumienia społeczności międzynarodowej z Teheranem jest stworzenie gwarancji, że Iran nie będzie prowadził prac nad bronią jądrową. Strona irańska przystała na wiele technicznych ograniczeń, zachowując prawo do pokojowego programu nuklearnego. Co jest w porozumieniu? Więcej w programie "Fakty z zagranicy" w TVN24 Biznes i Świat o godz. 20.
Strona irańska zapewniła, że pod żadnym pozorem nie będzie dążyła do wejścia w posiadanie broni nuklearnej.
Mniej wirówek, redukcja zasobów uranu
Porozumienie stanowi m.in., że Iran będzie mógł kontynuować prace naukowo-badawcze nad wzbogacaniem uranu przez pierwsze 10 lat obowiązywania porozumienia tylko w taki sposób, aby nie powiększać zasobów wzbogacanego uranu. Określono konkretne typy centryfug, które będą mogły być wykorzystywane oraz dopuszczalny stopień wzbogacenia.
Liczba wirówek do wzbogacania uranu w Iranie na najbliższe 10 lat zostanie ograniczona z 19 tysięcy do 6 tysięcy. Górną granicę wzbogacania uranu określono na 3,67 proc. Do produkcji bomby atomowej potrzebne jest 90 proc.
Szczegółowo określono zasady gospodarki uranem, w tym sprzedaży nadwyżek, importu rudy uranu itp. Irańskie zasoby wzbogaconego uranu zostaną na 15 lat drastycznie zredukowane z obecnych prawie 12 ton do 300 kg.
"Nie" dla nowych reaktorów i ciężkiej wody
Porozumienie przewiduje przebudowę reaktora ciężkowodnego w Araku, akcentując, że nie będzie tam wytwarzany pluton w postaci umożliwiającej wykorzystanie do produkcji broni.
W ciągu 15 lat w Iranie nie powstaną kolejne reaktory ciężkowodne i kraj ten nie będzie gromadził zapasów ciężkiej wody.
Przez 15 lat Iran nie będzie przetwarzał zużytego paliwa jądrowego ani nie podejmie budowy obiektu umożliwiającego takie przetwarzanie. Porozumienie głosi, że Iran nie zamierza tego robić także po tym okresie.
MAEA i mapa drogowa
Porozumienie szczegółowo określa zasady kontroli MAEA w irańskich obiektów nuklearnych, akcentując zobowiązanie Teheranu do zapewniania dostępu i udzielania wszelkich informacji.
Uzgodniono mechanizm, w ramach którego Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej może uzyskać dostęp do podejrzanych obiektów nuklearnych w Iranie w ciągu 24 dni. Dotyczy to także obiektów wojskowych. W kwestiach spornych ma rozstrzygać powołana w tym celu komisja.
Przewidziano m.in. długoterminową obecność MAEA w Iranie i monitorowanie przez tę agencję przez 25 lat całej produkcji koncentratu rudy uranu w tym kraju i koncentratu uzyskanego z innych źródeł.
Stopniowo znoszone sankcje
ONZ-owskie embargo na broń będzie przedłużone o pięć lat. Embargo na dostarczanie Iranowi wyrobów, które mogłyby być wykorzystane do programu rakiet balistycznych pozostanie w mocy przez osiem lat.
Sankcje gospodarcze nałożone na Iran będą znoszone stopniowo, kiedy MAEA potwierdzi, że kraj ten realizuje swe zobowiązania dotyczące redukcji programu nuklearnego. Naruszenie przez Iran zobowiązań będzie skutkowało ponownym uaktywnieniem sankcji.
Autor: pk//gak / Źródło: PAP