Jane Goodall, wybitna badaczka szympansów i obrończyni praw zwierząt, zmarła 1 października w wieku 91 lat. Jej pogrzeb odbył się w Waszyngtonie kilka tygodni później, 12 listopada. Mimo że całe życie zajmowała się badaniami szympansów, w wywiadach wspominała, że jej ulubionymi zwierzętami są psy. Gdy urna z jej prochami przybyła do świątyni, 20 tych zwierząt czekało na nią na schodach. Pluszowy szympans, ściskający banana, siedział na wąskiej drewnianej poręczy przed ławkami jako cichy, żartobliwy ukłon w jej stronę - relacjonuje "Time". Nabożeństwo było transmitowane na żywo.
Podczas uroczystości w Katedrze Narodowej mowę wygłosił między innymi Leonardo DiCaprio. Wspominał swoją przyjaźń i współpracę z Goodall. Podobnie jak badaczka laureat Oscara, który we wtorek obchodził 51. urodziny, znany jest z zaangażowania na rzecz ochrony środowiska i działań na rzecz klimatu.
- Większość ludzi znała ją jako Jane Goodall, ikonę, legendę - mówił podczas ceremonii - Ale Jane, którą miałem szczęście poznać, była delikatna, ciekawa świata, zabawna, dowcipna i absolutnie nie do zatrzymania.
Wspominał także nocne rozmowy, podczas których omawiali swoje nadzieje dla przyszłych pokoleń. "Schowani w kącie" - jak wspominał - rozmawiali o bioróżnorodności i polityce. Przypomniał także prosty, ale wymowny moment, kiedy robili sobie wspólne zdjęcie. - Patrzyłem prosto w obiektyw. Kiedy spojrzałem w lewo, Jane patrzyła prosto na mnie. Powiedziała mi, że woli robić zdjęcia w ten sposób, ponieważ dla niej nigdy nie liczył się sam obraz - zauważył. - Ta krótka chwila mówiła wszystko o tym, kim była: oświeconym Homo sapiens - dodał.
Wzruszające pożegnanie Jane Goodall
- Kiedy większość z nas myśli o problemach środowiskowych, zwykle skupiamy się na zniszczeniach i stratach, i przyznaję, że sam zawsze się z tym zmagałem. Ale Jane przynosiła nadzieję. Zawsze! - mówił aktor podczas nabożeństwa żałobnego ku czci zmarłej. - Nigdy nie pogrążała się w rozpaczy. Skupiała się na tym, co można zrobić - kontynuował. Podkreślił, że badaczka przypominała, że zmiana "zaczyna się od współczucia", a nasze człowieczeństwo jest "naszym największym narzędziem".
- Tak, potrafiła być trzeźwo myśląca, a nawet bezpośrednia w kwestii chciwości naszego gatunku i bezlitosnej konsumpcji - przyznał. Komentował, że pod szczerością Jane Goodall kryła się niezachwiana wiara, że "każdy głos ma znaczenie, że wszyscy jesteśmy połączeni ze światem żywych i że każdy z nas może coś zmienić". Jak podkreśla "The Hollywood Reporter", Leonardo DiCaprio bywa nazywany "najbardziej ekologicznym facetem w Hollywood". Działa aktywnie na rzecz ochrony środowiska, zainwestował w firmę produkującą wegańskie mięso i przekazał miliony dolarów na rzecz ochrony dzikiej przyrody i walkę ze zmianami klimatu.
- To zaszczyt móc tu dziś stać i oddawać hołd osobie o tak ogromnym znaczeniu. Niezwykłej kobiecie, która zmieniła nie tylko świat, ale i wielu z nas, mojej dobrej przyjaciółce, Jane Goodall - przyznał na koniec.
Kim była Jane Goodall?
Brytyjska etolog i prymatolog urodziła się w 1934 roku w Londynie. Była jedną z najwybitniejszych orędowniczek ochrony przyrody i dobrostanu zwierząt na świecie, a swoich odkryć dotyczących szympansów dokonała już w wieku 26 lat. Bez formalnego wykształcenia, za to uzbrojona w cierpliwość i zaangażowanie, zdołała swoimi obserwacjami podważyć ówczesną naukę - zaobserwowała bowiem, że szympansy wytwarzają narzędzia i używają ich, co niegdyś uważane było za cechę wyłącznie ludzką.
Podczas badań brytyjska naukowczyni zauważyła, że zwierzęta te nie tylko mają osobowość, ale także są zdolne do wyrażania emocji, jak radość i smutek, a także do racjonalnego myślenia. Jej zdaniem wymiana uścisków, całusów czy wzajemne poklepywanie wśród szympansów wskazuje na bliskie więzi między członkami rodziny, ale też innymi osobnikami. Badaczka obserwowała także przypadki agresji i przemocy wśród członków stada. Goodall wytyczała szlaki innym kobietom zajmującym się prymatologią (dział zoologii zajmujący się ssakami naczelnymi) i ochroną przyrody. Wśród nich była m.in. amerykańska zoolożka Dian Fossey.
Goodall była autorką książek naukowych i popularnonaukowych, niektóre z nich zostały przetłumaczone na język polski, m.in. "W cieniu człowieka", "Zabójcy bez winy", "Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych”, "Księga nadziei. Poradnik przetrwania w trudnych czasach".
Autorka/Autor: zeb//az
Źródło: Time, The Independent, The Hollywood Reporter, People
Źródło zdjęcia głównego: Newscom/PAP/EPA