Panuje nad Hiszpanami od blisko 40 lat, teraz odda koronę. Król Juan Carlos stał się symbolem jednoczącym Hiszpanów, ale w ciągu ostatnich lat jego popularność i popularność rodziny królewskiej gwałtownie spadły.
Juan Carlos (Jan Karol) I z dynastii Burbonów tron objął w 1975 roku, dwa dni po śmierci generała Francisco Franco. Odegrał istotną rolę w przejściu Hiszpanii od dyktatury do pełnej demokracji. Sympatię rodaków zaskarbił sobie zwłaszcza postępowaniem w 1981 roku, gdy - jako młody i wciąż niedoświadczony monarcha - zapobiegł próbie zamachu stanu, przeprowadzonej przez wyższych rangą oficerów.
Król z Burbonów
Juan Carlos pochodzi z dynastii Burbonów. Urodził się w rzymskim szpitalu wojskowym w 1938 roku jako Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias. Jego ojcem był hrabia Barcelony Jan Burbon, syn króla Hiszpanii Alfonsa XIII , a matką Maria de las Mercedes księżniczka Obojga Sycylii.
Jego żoną jest Zofia, córka króla Grecji Pawła I.
Monarcha miał młodszego brata Alfonsa, który zginął w niejasnych okolicznościach podczas czyszczenia rewolweru. Ma też dwie siostry: starszą Pilar i młodszą Małgorzatę.
Jest też ojcem trójki dzieci: dwóch córek Heleny i Cristiny oraz syna Felipe, który wstąpi na tron po abdykacji ojca.
Siła stabilizująca kraj
Po uśmierzeniu zamachu stanu rola króla sprowadzona została głównie do funkcji reprezentacyjnych. Monarcha podróżował po świecie promując Hiszpanię oraz działał jako siła stabilizująca kraj, w którym napięcia tworzą dążące do secesji regiony takie jak Kraj Basków i Katalonia.
Spadek popularności
Przez wiele lat król cieszył się wśród rodaków ogromną popularnością i pozostawał najbardziej lubianym członkiem rodziny królewskiej. Fenomen ten doczekał się w języku hiszpańskim terminu "juancarlismo". Jednak w ostatnich latach notowania samego monarchy, jak i całej jego rodziny, spadły do bezprecedensowo niskiego poziomu.
Wśród Hiszpanów coraz częściej mówiło się, że Juan Carlos oddala się od poddanych - podczas gdy oni zmagają się ze skutkami kryzysu finansowego, walcząc o utrzymanie lub zdobycie pracy i uniknięcie eksmisji z domu kupionego na kredyt w latach prosperity, na jaw wychodzą kolejne doniesienia o rażąco wystawnym życiu rodziny królewskiej. Tak było np. w 2012 roku, gdy do prasy wyciekły zdjęcia z luksusowego wyjazdu króla na safari do Botswany, na fotografiach monarcha dumnie pozuje przy zabitym słoniu. Wyprawa króla oburzyła też obrońców praw zwierząt.
Skandal, który pogorszył reputację rodziny
Sytuację pogorszyły powiązania rodziny królewskiej ze skandalem korupcyjnym - zięć króla, były olimpijczyk Inaki Urdangarin, oskarżony jest o pranie brudnych pieniędzy i defraudację środków przeznaczanych na założoną przez niego fundację.
Juan Carlos, który porusza się o lasce i w ostatnich miesiącach wyglądał na wyraźnie osłabionego, przebył od 2010 roku siedem operacji. Ma wszczepione endoprotezy obu stawów biodrowych, a w marcu bieżącego roku zoperowano mu kręgosłup w związku z dyskopatią.
W styczniowym sondażu ośrodka Sigma Dos 62 proc. Hiszpanów opowiedziało się za abdykacją Juana Carlosa (w porównaniu z 45 proc. rok wcześniej), a 41 proc. oceniło go dobrze albo bardzo dobrze.
Autor: kło\mtom / Źródło: PAP, TVN24