Sąd Najwyższy w Izraelu uchylił w poniedziałek ustawę odbierającą mu prawo do wstrzymywania decyzji rządu, które uznał za "nieracjonalne". Uchylony akt był podstawą proponowanej przez gabinet premiera Benjamina Netanjahu reformy sądownictwa, która wywołała w kraju wielomiesięczne, masowe protesty.
Ośmiu z piętnastu sędziów izraelskiego Sądu Najwyższego opowiedziało się w poniedziałek za uchyleniem ustawy kluczowej dla proponowanej przez rząd premiera Benjamina Netanjahu reformy sądownictwa, która spowodowała wielomiesięczne, powszechne protesty. Sąd uznał, że ustawa wyrządziłaby "poważną i bezprecedensową szkodę podstawom Izraela jako kraju demokratycznego”.
Akt odbierał Sądowi Najwyższemu prawo do uchylania decyzji rządu, jeśli zostaną uznane za "nieracjonalne", czyli nieproporcjonalnie skoncentrowane na interesie politycznym bez wystarczającego uwzględnienia interesu publicznego.
Do czasu rozpoczęcia reform, które miały znacząco osłabić uprawnienia Sądu, izraelski Sąd Najwyższy był jedyną instytucją, która mogła wstrzymywać decyzje rządu uznane za "nieracjonalne".
Masowe protesty w Izraelu
Ustawa została przyjęta w lipcu 2023 roku. W głosowaniu nie uczestniczyła opozycja. Reforma nie cieszyła się powszechnym poparciem: kiedy izraelski nadawca publiczny Kan zbadał w lipcu opinię publiczną, okazało się, że 46 procent ankietowanych było jej przeciwnych, a 35 procent popierało forsowane przez rząd zmiany. Także rząd USA sugerował wstrzymanie reformy i szukanie szerszego konsensusu społecznego.
Projekt reformy spolaryzował społeczeństwo i doprowadził do bezprecedensowych, masowych protestów w całym kraju. Opozycja oceniała zmiany jako zagrożenie dla demokracji, zaś prawicowy rząd przekonywał, że reforma ma na celu przywrócenie równowagi pomiędzy organami władzy. Zdaniem prawicy izraelski wymiar sprawiedliwości miał zbyt duże kompetencje i należało ograniczyć władzę niewybieranych sędziów na rzecz poddanych demokratycznej kontroli wyborczej urzędników - przypomniała agencja AP.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Reuters Archive