15 lat - tyle dokładnie mija od czasów największego okrucieństwa w Europie od czasu II wojny światowej. W uroczystościach upamiętniających śmierć ponad ośmiu tysięcy Muzułmanów w Srebrenicy udział wzięło około 40 tys. ludzi.
Okrucieństwo Srebrenicy jest ciemną plamą na naszym wspólnym sumieniu Barack Obama
Wśród uczestników znalazł się serbski prezydent Boris Tadić. W marcu tego roku serbski parlament uchwalił rezolucję potępiającą tę tragedię. Nie uznał jej jednak za ludobójstwo, co wywołało rozczarowanie rodzin ofiar.
Na cmentarzu obecni byli m.in. premier sprawującej obecnie przewodnictwo w UE Belgii Yves Leterme, premier Turcji Recep Tayyip Erdogan i minister spraw zagranicznych Francji Bernard Kouchner.
Plama na sumieniu
"Okrucieństwo Srebrenicy jest ciemną plamą na naszym wspólnym sumieniu" - napisał w osobistym posłaniu prezydent USA Barack Obama. Dodał, że "zabito ludzi, którzy wierzyli w obietnice wspólnoty międzynarodowej, że są chronieni".
Przesłanie opublikowali również szefowa unijnej dyplomacji Catherine Ashton i komisarz UE do spraw jej rozszerzenia Sztefan Fuele. "Srebrenica jest dzisiaj milczącym przypomnieniem tego, co nigdy nie powinno się wydarzyć i co nigdy nie może się powtórzyć" - napisali.
6,5 tys. zidentyfikowanych
Dotychczas za pomocą testów DNA udało się zidentyfikować 6,5 tys. ofiar mordu, a w Potoczari pochowano 3749 z nich.
ONZ-owski trybunał ds. zbrodni wojennych na obszarze dawnej Jugosławii oraz najwyższy organ sądowy ONZ Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości uznały masakrę muzułmańskich mężczyzn i chłopców za ludobójstwo.
Poszukiwany numer 1
Gen. Ratko Mladić, dowódca Serbów bośniackich w czasie wojny w BiH w latach 1992-95 oskarżany o masakrę w Srebrenicy, nadal przebywa na wolności. Po aresztowaniu w 2008 roku politycznego przywódcy Serbów bośniackich Radovana Karadżicia, Mladić stał się poszukiwanym numer jeden na liście oenzetowskiego trybunału ds. zbrodni wojennych w dawnej Jugosławii.
Za Srebrenicę skazano już 12 osób; trwają procesy siedmiu oskarżonych.
8 tys. ofiar
Siły Serbów bośniackich zdobyły Srebrenicę 11 lipca 1995 roku, na kilka miesięcy przed zakończeniem wojny. Srebrenica była wówczas muzułmańską enklawą, ogłoszoną przez ONZ "strefą bezpieczeństwa".
Zgromadziło się tam 30 tys. ludzi, w tym tysiące uchodźców, szukających schronienia przed nacierającymi Serbami. Bronić ich miał batalion holenderskich żołnierzy z sił ONZ. Holenderscy żołnierze wycofali się bez walki, gdy dowództwo misji wojskowej ONZ odmówiło wsparcia i zbombardowania Serbów.
W dniach od 12 do 16 lipca 1995 roku oddziały zbrojne Serbów dokonały mordu na 8 tys. Bośniaków.
Źródło: PAP, bbc.co.uk