Pomnik odsłonili m.in. przybyli na uroczystość przedstawiciele rodzin trzech kryptologów.
Monument to wykonany z patynowanego brązu obelisk w kształcie graniastosłupa o podstawie trójkąta i wysokości 4 metrów. Na każdej ze ścian wśród cyfr umieszczone są nazwiska trzech poznańskich kryptologów: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego.
Dokonali niemożliwego- Kiedy jesienią 1932 rokuMarian Rajewski podejmował „atak na szyfr Enigmy”, zadanie to powszechnie uchodziło za nierozwiązywalne. Zastosowanie przez trzech poznańskich matematyków metod matematycznych w kryptologii oznaczało w tej dziedzinie nauki rewolucję, a złamanie licznych odmian szyfru Enigmy stanowiło jedno z największych osiągnięć, jakie kiedykolwiek odnotowano w poznańskim środowisku naukowym – mówił Marek Grajek z komitetu budowy pomnika.
Prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia na rzecz Badań Kryptologicznych (International Association for Cryptologic Research), Andrew Clark, zaznaczył, że opatentowanie projektu elektromechanicznej, wirnikowej maszyny szyfrującej Enigmy było jednym z najistotniejszych kroków milowych w historii kryptologii. - Obecnie wszyscy uznają, że prace Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego oraz bezinteresowne udostępnienie ich wyników przez polskie biuro szyfrów jego odpowiednikom we Francji i Anglii skróciło II wojnę światową o kilka lat – powiedział Andrew Clark.
Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali kody Enigmy w 1932 roku. W następnych latach naukowcy odtworzyli konstrukcję Enigmy stosowanej na wszystkich szczeblach dowodzenia niemieckich wojsk lądowych, powietrznych i morskich. Skonstruowali polskie repliki Enigmy, wykryli około 10 systemów szyfrowych.
Do 1939 r. zbudowano w Wytwórni Radiotechnicznej AVA w Warszawie kolejne repliki Enigmy, stale ulepszane, w miarę jak Niemcy doskonalili swoje oryginały. W lipcu 1939 roku, w obliczu zbliżającej się wojny, Polska przekazała po jednym egzemplarzu Enigmy sojusznikom - Francji i Wielkiej Brytanii.
Rozszyfrowanie kodu Enigmy przez wielu uważane jest za największy wkład Polski w zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej. Osiągnięcia polskich kryptologów umożliwiły wywiadowi brytyjskiemu rozszyfrowywanie przechwytywanych depesz niemieckich - rozkazów, planów operacyjnych. Miało to ogromne znaczenie podczas bitwy o Anglię, walk w Afryce, kampanii włoskiej, lądowania aliantów w Normandii.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: PAP/ Bogdan Borowiak