W czwartek wieczorem Sejm przyjął projekt ustawy Prawo o prokuraturze. Nowe przepisy przewidują przede wszystkim ponowne połączenie urzędów ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Co jeszcze zmienia ustawa? Wyjaśniamy w punktach.
Za nową ustawą - Prawo o prokuraturze głosowało 236 posłów, przeciw było 209, wstrzymało się od głosu siedem osób. Z kolei za ustawą zawierającą przepisy wprowadzające reformę głosowało 237 posłów, przeciw było 207, osiem osób wstrzymało się od głosu.
Drugie czytanie projektów dotyczących reformy prokuratury autorstwa PiS odbyło się w Sejmie w środę.
Wszystkie kluby opozycyjne opowiadały się za ich odrzuceniem, twierdząc, że przyjęcie doprowadzi do upolitycznienia prokuratury, gdyż będzie nią kierował czynny polityk. Natomiast według PiS projektowane rozwiązanie zakończy nieudany eksperyment rządów PO i PSL.
Co się zmieni?
Autorem blisko 100-stronicowego poselskiego projektu jest Prawo i Sprawiedliwość. W piątek ustawą ma zająć się Senat i jeśli tam zostanie ona zaakceptowana, trafi do podpisu prezydenta.
Jak po wejściu w życie zmian będą wyglądały organy ścigania?
1. Minister sprawiedliwości - prokuratorem generalnym
Zgodnie z ustawą minister sprawiedliwości z urzędu będzie jednocześnie prokuratorem generalnym. Połączenie obu tych urzędów to powrót do rozwiązania, które funkcjonowało od 1990 do 2010 roku.
Dziś funkcję prokuratora generalnego pełni Andrzej Seremet. Jeśli ustawę zaakceptuje Senat i prezydent, na stanowisku tym zastąpi go Zbigniew Ziobro.
2. Więcej uprawnień dla prokuratora generalnego
Po zmianach prokurator generalny uzyska prawo bezpośredniego kierowania prokuraturą. Będzie mógł wydawać zarządzenia, wytyczne i polecenia.
3. Prokuratura Krajowa zastąpi Prokuraturę Generalną
Nowy urząd będzie mógł prowadzić śledztwa w sprawach "o obszernym materiale dowodowym, a także zawiłych pod względem faktycznym lub prawnym".
O tym, które to będą sprawy, będzie decydował prokurator generalny - niezależnie od miejsca, gdzie się toczą oraz bez względu na to, czego dokładnie dotyczą.
4. Osobny wydział do ścigania sędziów i prokuratorów
Na poziomie PK będzie funkcjonować też Wydział Spraw Wewnętrznych.
Jego zadaniem będzie prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach "najpoważniejszych czynów przestępnych popełnionych przez sędziów, prokuratorów i asesorów".
5. Nowa struktura organizacyjna
Powstanie Prokuratury Krajowej w miejsce Prokuratury Generalnej to nie jedyna zmiana organizacyjna.
Prokuratury apelacyjne zastąpią prokuratury regionalne. Projekt zakłada też likwidację odrębnej prokuratury wojskowej.
Obecną Krajową Radę Prokuratury zastąpi z kolei - złożona wyłącznie z prokuratorów - Krajowa Rada Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym.
6. Jawne "dyscyplinarki" i oświadczenia majątkowe
Prokuratorskie postępowania dyscyplinarne mają stać się jawne. Zapisano jednocześnie, iż "nie stanowi przewinienia dyscyplinarnego działanie lub zaniechanie prokuratora podjęte wyłącznie w interesie społecznym".
Jawne mają być też - co do imienia i nazwiska - prokuratorskie oświadczenia majątkowe.
"Liczę na to, że kiedyś zrozumiecie, jak wielki błąd popełniacie"
Przed przyjęciem ustaw Sejm przez ponad trzy godziny w blisko 60 głosowaniach odrzucił wnioski mniejszości i poprawki klubów opozycyjnych. Opozycja wnosiła w nich o odrzucenie ustaw bądź wykreślenie z nich najbardziej dyskusyjnych artykułów. Obrady miały burzliwy przebieg - posłowie PO, Nowoczesnej i PSL zadawali pytania autorom projektów i przedstawicielom MS przy okazji poszczególnych poprawek. - Chcecie upartyjnić prokuraturę, chcecie, aby prokuratura była w pełni podległa funkcjonariuszom partyjnym, w waszym wypadku PiS. To bardzo złe rozwiązanie dla wszystkich prokuratorów, chcecie zlikwidować niezależność prokuratury, bo chcecie mieć wpływ na wszystkie śledztwa - mówił Robert Kropiwnicki (PO).
Poseł PiS zapewnia: przygotowaliśmy dobrą ustawę
Odpowiadał przedstawiciel autorów projektów Michał Wójcik (PiS). - Chcę z tego miejsca zapewnić Polaków, że przygotowaliśmy dobrą ustawę. Wobec wyzwań, które są na dzisiaj: gróźb zamachu terrorystycznego, zorganizowanej przestępczości, korupcji, co zżera tak naprawdę nasze państwo, dzisiaj musi być osoba odpowiedzialna za polską prokuraturę i tą osobą będzie minister sprawiedliwości-prokurator generalny - wskazał.
- Mogę z tego miejsca obiecać, że każdego dnia i każdej godziny będziemy patrzeć na ręce prokuratorowi generalnemu-ministrowi sprawiedliwości. Mogę obiecać, że opozycja nie pozwoli na to, żeby powtarzać to wszystko zło, którego doświadczyli Polacy w latach 2005-2007. Liczę na to, że kiedyś zrozumiecie, jak wielki błąd popełniacie - powiedział z kolei, zwracając się do PiS, b. minister sprawiedliwości Borys Budka (PO). W głosowaniach przyjęte zostały trzy poprawki PiS do przepisów wprowadzających reformę, dotyczące drobniejszych kwestii.
Autor: ts, kg//rzw / Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24, Ryszard Hołubowicz / Wikipedia (CC BY-SA 3.0)