"Mam nadzieję, że zbudujemy taką relację, jaka była między prezydentami Kaczyńskim i Adamkusem"

Wizyta litewskiej pary prezydenckiej w Polsce rozpoczęła się od ceremonii powitania na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego przez Andrzeja Dudę i pierwszą damę Agatę Kornhauser-Dudę.

Andrzej Duda - na wspólnej konferencji prasowej z litewskim prezydentem - pogratulował mu "wspaniałego zwycięstwa wyborczego" i objęcia urzędu. Podziękował też za to, że Nauseda skierował "pierwsze kroki" w ramach współpracy międzynarodowej i polityki zagranicznej do Polski. - To jest rzeczywiście dla nas wielki znak, jeżeli chodzi o budowaniu relacji sąsiedzkich, relacji polsko-litewskich - podkreślił. Wyraził też nadzieję, że razem z Nausedą uda im się zbudować taką relację, jaka wywiązała się pomiędzy prezydentem Lechem Kaczyńskim a prezydentem Valdasem Adamkusem. - To była przyjaźń, to była rzeczywiście współpraca międzysąsiedzka, nacechowana wzajemnym szacunkiem, ale przede wszystkim wielką, wzajemną sympatią. Mam nadzieję, że z panem prezydentem taką relację zbudujemy - mówił Duda. Poinformował też, że zaprosił prezydenta Litwy na obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej, co - jak zaznaczył - spotkało się z jego "pozytywną odpowiedzią". Duda podziękował również Polakom, którzy są obywatelami Litwy za to, że "w ogromnej większości" zagłosowali na Nausedę. Według niego jest to także ważne w kontekście sytuacji i praw naszych rodaków mieszkających na Litwie. - Wierzę, że również w tym zakresie będziemy z panem prezydentem dobrze współpracowali - zaznaczył Duda.

Także prezydent Litwy podkreślił, że w drugiej turze wyborów prezydenckich największe poparcie otrzymał w regionach Litwy licznie zamieszkiwanych przez ludność polską. - Zawsze mówiłem, że mniejszości narodowe na Litwie to nie jest nasz problem, to jest nasze bogactwo - dodał Nauseda. W jego ocenie ostatnio w relacjach polsko-litewskich "była pewna stagnacja". - Rozmawialiśmy przede wszystkim o wznowieniu działalności Komitetu Konsultacyjnego Prezydentów, który działał pomyślnie do 2009 roku, na którym doradcy prezydentów omawiali wszystkie aktualne kwestie. Ja proponowałbym ożywić znowu ten format i nawet we wrześniu można byłoby dokonać inwentaryzacji stanu obecnych stosunków i ruszyć do przodu - zadeklarował Nauseda. Zdaniem Dudy propozycja powrotu do prac komitetu to dobra zapowiedź na przyszłość. - Co się uda zrealizować i co będzie mogło zostać przyjęte to przyszłość pokaże - dodał.

Prezydent Litwy przekazał, że jedną z omówionych z Andrzejem Dudą kwestii były problemy oświaty dotyczące mniejszości polskiej na Litwie. Jak podkreślił, sam w tej sprawie podjął już pewne działania. - Kilka dni temu spotkałem się z przedstawicielami oświaty na Wileńszczyźnie. Wiele problemów jest do rozstrzygnięcia - powiedział. Nauseda wysunął pomysł spotkania litewskiego ministra edukacji z jego polskim odpowiednikiem. - Doskonałym pomysłem byłoby, żeby nasi ministrowie oświaty spotkali się i bezpośrednio omówili te kwestie, a nie kontaktowali się za pomocą listów - zaznaczył.

Prezydent Litwy odniósł się także do kwestii pisowni polskich nazwisk w litewskich dokumentach. - Sytuacja nie jest prosta, ponieważ w Sejmie obecne są trzy stanowiska w tej kwestii, nie ma jakiegoś porozumienia. Żaden prezydent żadnego demokratycznego państwa nie może zmuszać Sejmu do głosowania w ten czy inny sposób. Ja myślę, że już sam fakt, że poszukuje się rozwiązania i że prowadzone są głosowania to skłania do pozytywnego myślenia - ocenił. Jednocześnie wskazał, że kwestia umieszczania polskich nazw miejscowości na tablicach informacyjnych na obszarach zamieszkanych przez polską ludność została już rozstrzygnięta. - Na posesjach prywatnych dozwolone jest umieszczanie tych tablic w rejonach, gdzie mieszka mniejszość polska - podkreślił.

Duda poinformował, że podczas rozmów z prezydentem Litwy zostały poruszone także tematy bezpieczeństwa w regionie, współpracy wojskowej i NATO. - Bezpieczeństwo Litwy jest dla nas niezwykle istotne - zapewnił prezydent. Innym tematami rozmów była sytuacji na Ukrainie i Białorusi, a także współpraca w ramach Unii Europejskiej.

Prezydenci rozmawiali ponadto na temat współpracy w ramach państw Trójmorza i rozwoju infrastruktury pomiędzy Polską a Litwą. Duda wymienił inwestycje transportowe: kolejową Rail Baltica oraz drogowe Via Carpatia i Via Baltica. Przyznał, że rozmawiał też o trwającej już budowie interkonektora gazowego pomiędzy Polską a Litwą. W kwestii bezpieczeństwa energetycznego prezydenci poruszyli nie tylko temat przesyła gazu pomiędzy dwoma państwami, ale także energii elektrycznej. - Całe spektrum tematów, które są dla nas ważne poruszyliśmy i cieszę się, że w zasadzie nie ma tematów, w których byłyby pomiędzy nami jakieś rozbieżności - podkreślił Duda. - Jestem przekonany, że we wszystkich tych formatach będziemy dobrze współpracowali, że będziemy te relacje rozwijali - dodał. Prezydent Litwy wyraził też satysfakcję, że przy rozstrzyganiu kwestii m.in. połączeń energetycznych nie ma między Polską i Litwą żadnych nieporozumień. - Znajdujemy porozumienie praktycznie w każdej kwestii. Takie potwierdzenia otrzymuję od fachowców, którzy współpracują ze stroną polską - podkreślił. Jak zaznaczył, Polska jest bardzo ważnym partnerem Litwy, jeśli chodzi o eksport. - Są przykłady pomyślnych inwestycji zarówno polskich na Litwie, jak i litewskich w Polsce - mówił. Nauseda poinformował, że zaprosił prezydenta Dudę do złożenia wizyty na Litwie pod koniec października lub na początku listopada i wzięcia udziału w ceremonii ponownego pochówku szczątków dowódców i uczestników powstania styczniowego na cmentarzu na Rossie w Wilnie.

Andrzej Duda był pytany, czy spodziewa się pomocy ze strony Litwy w sporze z Komisją Europejską w sprawie reformy sądownictwa. - Z ubolewaniem postrzegam zachowanie Komisji Europejskiej od pewnego czasu. Ustrój wymiaru sprawiedliwości nie jest sprawą wspólnotową, tylko jest sprawą indywidualną państwa członkowskiego i instytucje europejskie w żaden sposób nie powinny w to ingerować. Mówiąc szczerze, nie mają ku temu żadnego traktatowego tytułu - powiedział Duda. Jak dodał, zachowanie Komisji Europejskiej w tej sprawie od samego początku traktuje jako formę opresji wobec Polski. - Mam nadzieję, że tego typu praktyki zostaną zaprzestane - podkreślił. Z kolei Gitanas Nauseda pytany, czy Litwa zagłosuje za ewentualnymi sankcjami wobec Polski w związku postępowaniem dotyczącym zmian w polskim wymiarze sądownictwa podkreślił, że przed potępianiem należy zawsze dobrze zapoznać się z daną sytuacją. Wyraził przy tym przekonanie, że "strona polska reaguje i jest gotowa do współpracy w tej sprawie". Jak dodał, "przed rozmową o sankcjach powinniśmy lepiej zrozumieć się nawzajem".

W trakcie wizyty w Warszawie prezydent Litwy spotkał się także z marszałkiem Senatu Stanisławem Karczewskim, marszałkiem Sejmu Markiem Kuchcińskim i prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim.

Zastępca rzecznika PiS Radosław Fogiel poinformował na Twitterze, że tematem rozmów Kaczyńskiego i litewskiego prezydenta "była współpraca bilateralna i w ramach UE oraz sytuacja Polaków mieszkających na Litwie".

Autor: kg\kwoj / Źródło: PAP